سعدالله زارعی-عملیات هوایی عربستان علیه یمن که از روز پنجشنبه ششم فروردین‌ماه جاری آغاز شده و تاکنون به شهادت صدها و مجروح شدن صدها نفر دیگر منجر گردیده، نتوانسته گره یمن را برای آل‌سعود باز کند.
عمليات هوايي عربستان عليه يمن که از روز پنجشنبه ششم فروردين ماه جاري آغاز شده و تاکنون به شهادت صدها و مجروح شدن صدها نفر ديگر منجر گرديده، نتوانسته است گره يمن را براي آل سعود باز کند. چرا که اين عمليات پرهزينه، هيچ تحرکي در روي زمين مطابق با فلسفه و الگوي عمليات هوايي به نفع عربستان به وجود نياورده است.
عمليات هوايي به خودي خود موضوعيت ندارد و برتري در آن در مواجهه با مردم و کشوري که از توان هوايي محدودتري برخوردارند، به معناي به نتيجه رسيدن اهداف عملياتي به حساب نمي‌آيد. عمليات هوايي، عمليات پشتيباني است و به منظور شکل‌دهي به حرکت زميني نيروي مهاجم و يا کمک به حرکت نيروي معارض با دولت مورد تهاجم دنبال مي‌شود اما اگر عمليات هوايي در حد مقدور انجام شود ولي زمينه را براي ورود زميني کشور مهاجم فراهم نکند و يا نيروي معارض داخلي نتواند از آن براي تغيير شرايط به نفع کشور مهاجم استفاده کند، بي‌نتيجه به حساب مي‌آيد و اين در حالي است که کشور مهاجم بايد تبعات و آثار درازمدت حمله هوايي عليه خود را مورد توجه قرار دهد.
عمليات هوايي رژيم آل سعود عليه يمن نتوانسته است کمک مؤثري به مخالفان انقلاب مردمي يمن بنمايد. دو گروه مهم «اصلاح» و «» که پس از عزيمت منصور هادي به عدن به او پيوستند، بعد از عمليات هوايي رژيم سعودي سکوت کرده و مشروعيت اقدامات ضد يمني سعودي را تأييد نکرده‌اند. در اين ميان دبير کل حزب ناصري يمن، عبدالله نعمان که مهمترين گروه چهاربخشي «لقاء مشترک» مي‌باشد، پس از عمليات هوايي رژيم سعودي زبان به انتقاد عليه منصور هادي گشوده و او را مسبب اصلي وضعيت کنوني برشمرده است. سکوت جريان شبه اخواني- وهابي اصلاح و اعتراض رهبر جريان ناصري به خوبي نشان مي‌دهد که اقدامات رژيم سعودي به تقويت جريان معارضه کمکي نکرده است.
براساس آنچه از سوي مقامات سياسي و نظامي عربستان- و از جمله ملک سليمان بن عبدالعزيز- بيان شده، رژيم آل سعود از حملات هوايي اهداف زير را مورد توجه داشته است:
– عقب راندن مردم و عقيم گذاشتن انقلاب يمن؛ رژيم سعودي برابر الگوي «مبادره – طرح – خليجي» که انقلاب فوريه 2011 يمن را متوقف کرد، در نظر داشت با حمله هوايي، حرکت مردم يمن در زمينه استقلال اين کشور از عربستان را نيز متوقف و وضعيت سابق را برگرداند. مقامات سعودي با بيان اين نکته که تغييرات يمن، امنيت کشورهاي عضو شوراي همکاري خليج فارس را به مخاطره انداخته و بايد متوقف شود، سعي داشتند عواقب امنيتي وخيم تغييرات را به مردم انقلابي يمن گوشزد نمايند.
– ممانعت از توافق داخلي در يمن. مردم يمن پس از آنکه مصادره انقلاب فوريه خود توسط عربستان را مشاهده کردند، وارد ميدان شده و انقلاب جديدي را شکل دادند. اين انقلاب مسالمت‌آميز و مبتني بر توافق داخلي بين گروه‌ها حول محور ارزش‌هاي ملي و مطالبات واقعي توده‌هاي محروم يمن بود. يکي از شعارهاي اصلي «انصارالله» و ميليونها هوادار شافعي و زيدي آن، تحقق نتايج گفتگوها و توافقات ميان گروههاي يمني بود اين توافق يک پايه محوري داشت و آن تشکيل دولت وحدت ملي به منظور حل مشکلات اقتصادي مردم و از جمله اجراي طرح «جرعه» در حوزه کشاورزي بود. توافق داخلي در يمن که به نتايج مهمي رسيد و حتي از سوي منصور هادي رئيس جمهور وقت به رسميت شناخته شد، عملاً به نقش‌آفريني عربستان و دولت‌هاي عربي و نيز گروههاي يمني وابسته به آن پايان داد. يکي از مهمترين اهداف عمليات هوايي رژيم سعودي بر هم زدن توافق داخلي و باز گرداندن سرنوشت مردم يمن به تصميمات شوراي همکاري خليج فارس با محوريت عربستان بود.
– روحيه دادن به نيروهاي در حال فرار. گروههاي وابسته به عربستان در يمن شامل حزب اخواني اصلاح، لقاء مشترک، انصارالشريعه- شاخه يمني القاعده- و ميليشياي وابسته به منصور هادي، پس از سيطره نيروهاي انقلاب بر صنعا- در نيمه شهريور 93- دچار ضعف شديد شده بودند در اين ميان منصور هادي که طرح تقسيم يمن به شش اقليم را ارائه کرده بود ناچار شد به شرايط نيروهاي انقلاب مردمي به رهبري انصارالله تمکين کند پس از اين بود که «محمد باسندوه» جاي خود را به «خالد محفوظ بحاح» داد. اما منصور در نهايت با نقض توافق، اول بهمن ماه 93 استعفا کرد و يک ماه بعد به عدن گريخت و حکومت جديدي در پايتخت يمن جنوبي سابق به وجود آورد اما اين ابتکار که با پشتيباني و بلکه طراحي عربستان همراه بود بيش از يک ماه دوام نياورد و عدن هم به محاصره انصارالله درآمد.
پس از آنکه طرح عربستان در راه‌اندازي يک دولت جدايي‌طلب در عدن به شکست انجاميد و عبد ربه فرار کرد و اکثر مقامات دولت خودخوانده او دستگير شدند، رياض حمله مستقيم هوايي به يمن را در ششم فروردين 94 آغاز کرد. اين کشور گمان مي‌کرد با اين عمليات نيروهاي از هم پاشيده دوباره به يک جريان قوي معارض تبديل شده و مانع شکل‌گيري يک دولت هوادار انصارالله در صنعا مي‌شوند. اما البته 10 روز پس از آغاز اين عمليات، نيروهاي وابسته به عربستان نتوانستند اقدام موثري انجام دهند و چهار استان جنوبي شامل عدن، ضالع، لحج و ابين نيز به منطقه تحت سيطره انصار ملحق گرديد.
– نابود کردن پدافند هوايي و پايگاههاي نظامي يمن، پس از آنکه ارتش يمن با انصارالله ائتلاف کرد و عملا به مردم ملحق گرديد، رژيم آل سعود براي ضربه زدن به توان نظامي و تسليحاتي يمن، حمله به مراکز پدافندي و پايگاههاي نظامي يمن شامل مقر لشکر يکم زرهي که پيش از اين تحت فرماندهي علي محسن‌الاحمر بود، پادگان‌هاي الديلمي و الصباحه واقع در صنعا، پادگان ريمه حميد در منطقه سنجان، پايگاه هوايي الحديده، پايگاه هوايي تعز و پادگان العند در استان لحج را در دستور کار گذاشته و بارها آنها را هدف تهاجم بمب‌افکن‌هاي خود قرار دادند. اما برخلاف تصور مقامات نظامي عربستان، اين حملات لطمه چنداني به زيرساخت نظامي يمن وارد نکرد و مقامات ارتش با پيش‌بيني قبلي، تدابير لازم را براي حفظ تسليحات خود انديشيده بودند.
– تحويل زمين سوخته به مردم انقلابي يمن؛ رژيم سعودي با هدف مواجه کردن انقلاب و مردم يمن با بحران و درگير کردن آنان با مشکلات عديده اجتماعي، زيرساخت‌هاي محدود اين کشور را مورد حمله قرار دادند. آنان گمان مي‌کردند نابود کردن تاسيسات محدود يمن در حوزه صنعت و کشاورزي و خدمات اجتماعي، مردم يمن را به زودي روياروي نيروهاي انقلاب و رهبران آن قرار مي‌دهد.
مردم يمن داراي اقتصاد ضعيفي هستند و اين درحالي است که اين کشور در زمينه نفت، گاز، آلومينيوم، صنايع غذايي، صنعت نساجي، صنايع دريايي و موقعيت ممتاز ساحلي داراي‌توانايي‌هاي مناسبي است که اگر يک دولت ملي داشتند، امروزه در رفاه به سر مي‌بردند. با اين وجود برابر اعلام کميسارياي عالي سازمان ملل، نرخ بيکاري مردم يمن در سال 2013، 35 درصد بوده است. يمن موقعيت مناسبي در زمينه توليد و صدور محصولات کشاورزي شامل غلات، ميوه‌ها، سبزيجات، پنبه، قهوه و لبنيات و انواع دام دارد. در اين ميان ذرت خوشه‌اي، پنبه و انبه يمن در سطح منطقه هواخواهان بسياري دارد حملات عربستان به زيرساخت‌هاي محدود يمن با هدف ترساندن مردم از فقر بيشتر و در نتيجه دور کردن آنان از انقلاب و رهبران آن دنبال شده است، اما عليرغم گذشت 10 روز از آغاز حملات اين رژيم به استانهاي اقتصادي‌تر يمن، نشانه‌اي از جدا شدن مردم از انقلاب ديده نمي‌شود.
امکان اجرايي عمليات زميني؛ بي‌نتيجه بودن عمليات هوايي و بعضي از اظهارات و تحرکات رژيم سعودي بحث انجام عمليات زميني عليه مواضع ائتلاف يمني حول محور انصارالله را به ميان کشيده است. در عين حال بسياري از ناظران نه تنها درباره مفيد بودن آن بلکه درباره اجرايي شدن آن نيز ابراز ترديد کرده‌اند.
عمليات زميني عليه مواضع ارتش و انصارالله از سه استان يمن در شمال، غرب و جنوب محتمل مي‌باشد. عمليات زميني سعودي از طريق مرزهاي غربي عربستان و شمالي يمن قاعدتا متوجه دو استان صعده و جوف است. اين دو استان تحت سيطره انصارالله و ارتش يمن است و عربستان در جريان جنگ ششم حوثي‌ها که از نيمه شهريور تا نيمه بهمن ماه 1388 امتداد داشت، تجربه جنگ با انصارالله را دارد. در جريان آن جنگ، نيروي زميني و هوايي عربستان، نيروي هوايي اردن و نيروهاي زميني و هوايي يمن- در دوره علي عبدالله صالح- عليه حوثي‌ها که تعداد آنان از چندهزار نفر فراتر نمي‌رفت، وارد جنگ شدند و در نهايت شکست خورده و چهار استان شمالي يمن- صعده، حجه، جوف و عمران- بطور کامل به تصرف حوثي‌ها درآمد.
انصارالله امروز تشکل يافته از نيروهاي پراکنده حوثي‌ها در جنگ ششم و جمعيت‌هاي جديدي از زيدي‌هاست که اينک تعداد آنان از هزاران نفر به دهها هزار نفر رسيده و تشکل منسجمي دارند و از سوي هزاران «لجان شعبي» – گروههاي مقاومت مردمي- در سراسر شهرها و روستاهاي يمن کمک مي‌شوند و به قوي‌ترين نيروي دفاعي يمن تبديل شده‌اند. علاوه بر اين امروز ارتش يمن در اتحاد کامل با انصارالله بوده و ائتلاف واحدي تشکيل داده‌اند و از سوي ديگر از سوي ميليونها توده يمني حمايت مي‌شوند. بنابراين سرنوشت درگيري زميني در مناطق شمالي يمن- و غربي عربستان- مشخص است.
احتمال ديگر اين است که عربستان از طريق استان «الحديده» در غرب يمن اقدام به عمليات زميني کند. اين استان طولاني‌ترين مرز دريايي يمن در درياي سرخ را دارد و از اين منظر داراي اهميت استراتژيک مي‌باشد. اين استان که اکثريت مردم آن شافعي مذهب هستند، در اختيار ارتش و انصارالله مي‌باشد. عربستان براي حمله زميني از طريق سواحل الحديده نيازمند استفاده از نيروي دريايي و بمباران سواحل غربي يمن و سپس پياده کردن نيروي نظامي از طريق شناورهاي نظامي و هلي‌برن مي‌باشد. اما درگيري در درياي سرخ موضوعي است که براي تردد آزاد کشتي‌هاي تجاري بين‌المللي از جمله دستکم 50 نفتکش که روزانه از اين دريا تردد مي‌نمايند خطرآفرين بوده و سبب توقف و تاخير در انتقال 3/8 ميليون بشکه نفت که روزانه از اين آبراه استراتژيک به اروپا منتقل مي‌شود، خواهد شد. اين در حالي است که بروز بي‌نظمي در آبراه درياي سرخ نه فقط ارتش يمن و انصارالله را وارد عمل مي‌کند بلکه، هر شهروند الحديده که خانه‌اش مورد حمله قرار مي‌گيرد را براي انتقام‌گيري وارد عمل مي‌کند و اين يعني حرکت صدها قايق مسلح مردمي در درياي سرخ. بنابراين حمله زميني به الحديده نيز تا حد زيادي غيرممکن خواهد بود.
احتمال سوم اين است که عربستان از طريق استان کوچک «عدن» در جنوب يمن اقدام به حمله زميني کند. عدن در يک دوره کوتاه حدود دو ماهه، مرکز تحرک مشترک القاعده و ميليشياي وابسته به منصورهادي بود. اينها مي‌توانستند مقدمات انجام عمليات زميني عربستان عليه مواضع ارتش و انصارالله را فراهم نمايند. اما در مورد امکان اجرايي اين عمليات در جنوب دو نکته اساسي وجود دارد؛ نکته اول اين است که عدن و از جمله سواحل آن، اينک بطور کامل در اختيار ارتش و انصارالله است و از حضور نيروهاي انصار الشريعه- القاعده- و نيروهاي هادي پاکسازي شده است. نکته دوم اين است که انجام عمليات از طريق سواحل عدن و الحديده يک تله براي نيروهاي نظامي عربستان به حساب مي‌آيد چرا که به محض نفوذ نيروهاي نظامي عربستان به عمق يک تا دو کيلومتري اين استانها به محاصره ارتش يمن و انصارالله و کميته‌هاي مردمي وابسته به آن درمي‌آيند و تارومار مي‌شوند.
Sorry. No data so far.