در حالی که داغ شدن موضوع مالکیت جزایر سه گانه به دنبال سفر اخیر رئیس جمهوری ایران به جزیره ابوموسی، بار دیگر روابط امارات متحده عربی و جمهوری اسلامی را متشنج کرده است، برخی تحلیلگران بر این گمانند که مقامات تهران توافق بر سر مساله هستهای را با موضوع رویکرد اعراب در مورد سوریه با هم ترکیب کردهاند.
العربیه در این زمینه مینویسد: حکومت ایران سیمای توافق بر سر مساله هستهای با نمایندگان ۵ عضو دائم شورای امنیت و آلمان را با طوفانی علیه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به دلیل مجازات آنها برای موضعی که در قبال شرایط سوریه اتخاذ کردهاند، ترکیب کرده است. ایران رویکرد خود را در قبال اعراب قاطعتر کرده و در عین حال راه را برای توافق در زمینه هستهای نیز باز گذاشته است. تهران درک میکند که نوع نقش آفرینی که در منطقه دارد چندان خوشایند غرب نیست اما در عین حال غرب اهمیت ایران در منطقه را مورد توجه قرار داده و برخی کشورهای غرب نیز از دخالت در امور داخلی جمهوری اسلامی خودداری میکنند. در واقع، موقعیت جغرافیایی ایران در نقشه منطقهای روندی را هدایت میکند که با نظامهای جدید منطقهای پیش میرود.
در دهههای گذشته؛ توازن قدیمی قدرت به تدریج متزلزل شده و اکنون در آستانه زلزله قرار دارد. ایران میداند که باید بار دیگر نفوذ خود را در همه جای منطقه گسترش دهد چرا که موقعیت تاریخی ایران در توازن قدرت منطقهای در معرض فرسایش قرار گرفته است. مصر، عراق و ترکیه، ۳ نیروی منطقهای دیگر در توازن قدرت منطقهای به شمار میرود که هر یک به دلیلی از پوسته خود بیرون آمدهاند.
از سوی دیگر عربستان سعودی در این مرحله در توازن قدرت منطقهای حضور دارد که از حمایت ۵ کشور عربی دیگر (امارات متحده عربی، قطر، عمان، کویت و بحرین) در شورای همکاری خلیج فارس بهرهمند است. هرچند تنش در روابط ایران و عربستان موضوع تازهای به شمار نمیرود اما مساله سوریه، مقوله دیگری است که در یک سال اخیر به فهرست موضوعات مورد اختلاف بین تهران و ریاض افزوده شده است. در این شرایط جمهوری اسلامی تمامی تواناییهای خود شامل تعدیل مواضع در بحث هستهای و تحریک همسایگان را به کار گرفته تا پیروز میدان رقابتهای منطقهای باشد.
در مذاکراتی که اخیرا در استانبول برگزار شد، نمایندگان ایرانی استراتژی را خلاف رویه معمول به کار گرفتند در مذاکرات هستهای سال گذشته که به شکست انجامید، تهران پیش از شروع مذاکرات از آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان خواست تضمینهایی را در مورد دستیابی جمهوری اسلامی به تکنولوژی برتر هستهای، تقویت موضع ایران در صحنههای بین المللی و عدم مداخله در امور داخلی ارائه کنند. اما در دور جدید مذاکرات این پیش شرطها مطرح نشد. رویکردی که تا حدودی حاکی از تعدیل مواضع تهران است.
برخی بر این گمانند که علاوه بر استراتژی آمریکا در قبال ایران، شرایطی که در سوریه ایجاد شده است نیز در تغییر دیدگاه هسته آی تهران موثر بوده است. از سوی دیگر ایران از ابتکار کوفی عنان، دبیر کل سابق سازمان ملل در مورد بحران سوریه نیز استقبال کرده و معتقد است که این فرصتی برای جمهوری اسلامی است که به خصوص در آستانه مذاکرات هستهای در بغداد و درخواست عنان برای کمک تهران به حل مساله سوریه، نباید از آن غافل شد.
ایران به دنبال بهبود موقعیت استراتژیک خود در منطقه به شیوهای بهتر و گستردهتر است اما سفر اخیر محمود احمدینژاد به جزایر سه گانه که امارات ادعای مالکیت آنها را دارد از منظر اعراب اقدامی تحریک کننده محسوب شد. برخی تحلیلگران بر این باورند که رویکردی که اخیرا ایران در مورد اعراب به کار گرفته تا حدودی به موضع آنها در مورد سوریه مربوط است. عربستان به طور علنی رهبری تلاشها برای تغییر رژیم در سوریه را بر عهده دارد و این در حالی است که جمهوری اسلامی متحد دمشق به شمار میرود. اما ریاض نمیخواهد از موضع خود عقب نشینی کند و دیگر دوستان عرب ریاض نیز با این رویکرد همراه هستند.
Sorry. No data so far.