در کنار زنده بودن مجلس، مسئله‌ى سالم بودن هم مهم است؛ باید هم زنده باشد، هم سالم. سالم بودن هم از جهات مختلف است؛ سلامت سیاسى، سلامت اخلاقى، سلامت مالى؛ این‌ها مسائلى است که به یک یک دوستان عزیزمان، نمایندگان محترم ارتباط پیدا می‌کند. اگر چنانچه در مجلس گرایشى پیدا شود – البته اینجور گرایش‌ها قاعدتاً گرایشهاى کوچک خواهد بود؛ گرایشهاى عمومى و کلى نخواهد بود – که با بعضى از اصول انقلاب منافات داشته باشد، این عدم سلامت است. یا اگر چنانچه دغدغه‌ى وظیفه در مجلس گم شد، این عدم سلامت است.
اگر چنانچه در مورد مسائل مالى بى‌مبالاتى حاکم شد – پول گرفتن، پول دادن، مرتبط شدن، واسطه شدن؛ از این حرفهائى که خیلى جا‌ها هست – این عدم سلامت است؛ این چیز مهمى است. خرج‌تراشى‌هاى بیخود براى مجلس، عدم سلامت است. دیروز ما با جناب آقاى لاریجانى در این زمینه مفصل صحبت کردیم. واقعاً باید یکى از کارهائى که مجلس می‌کند، این باشد: الگو بشوید براى دستگاه‌هاى مختلف دیگر در کم کردن هزینه‌ها؛ هزینه‌هاى سفرهاى احیاناً بى‌مورد، هزینه‌هاى گوناگون شخصى نمایندگان؛ که البته بخش مهمى از این کار، مربوط به هیئت رئیسه‌ى محترم مجلس است، که باید مراقبت کنند؛ و همچنین یکایک نمایندگان. البته من می‌دانم – هم اطلاع کلى دارم، هم اطلاع خاص دارم – که واقعاً در بین نمایندگان، کسانى که احتیاط می‌کنند و مراقبت می‌کنند، کم نیستند. افرادى هستند که واقعاً انسان در قلبش آن‌ها را تحسین می‌کند و خوشحال می‌شود و خدا را شکر می‌کند که یک چنین افرادى در مجلس حضور دارند. بالاخره این قضیه مهم است.
بنده به استقلال مجلس خیلى اهمیت می‌دهم و معتقدم واقعاً مجلسِ مستقل یکى از نعم بزرگ است. بعضى تصور می‌کنند، بعضى هم این را هى توى رسانه‌ها مطرح می‌کنند؛ خیال می‌کنند مظهر استقلال از دولت، پریدن به دولت است. اینجورى نیست. بحث این دولت و آن دولت نیست؛ در همه‌ى دوره‌ها، توى این چند سال – می‌دانید دولتهاى مختلفى بودند – بنده همیشه همین را تذکر دادم. استقلال از دولت معنایش این نیست که آدم باید دائم با دلیل و بى‌دلیل، هى بپرد به دولت؛ به این کارش، به آن کارش؛ کارهائى که اصلاً لزومى ندارد انسان اعتراض کند. خب، یک قانونى بگذارید برخلاف آن جهتى که او دارد حرکت می‌کند. به هر حال این‌ها چیزهاى لازمى است.
عبارات فوق سخنان هشدار گونه رهبر معظم انقلاب بود که در دیدار با نمایندگان مجلس نهم ایراد داشتند. اهمیت این هشدار‌ها آن زمان روشن می‌شود که اخباری از خانه ملت به گوش می‌رسد که جایگاه وشان نهادی که به فرموده امام در راس امور است و چشم ملت برای اتخاذ تصمیم‌های راهگشا و منطبق با آرمان‌های اصیل انقلاب اسلامی به آن دوخته شده است.
به منظور بررسی و تحلیل این سخنان که بیشتر بهانه‌ای است برای بازخوانی فرمایشات رهبر فرزانه انقلاب با دکتر زهره طبیب‌زاده «نماینده مردم تهران و عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی و همچنین مشاور رییس جمهور و رییس مرکز امور زنان و خانواده در دولت نهم» به گفتگو نشستیم.
نمایندگان باید اغراض شخصی، باندی و گروهیشان را کنار بگذارند
مقام معظم رهبری در دیدار با نمایندگان مجلس تاکید داشتند که مجلس باید از لحاظ سیاسی مالی و اخلاقی سالم باشد، این خواسته رهبر انقلاب چگونه تحقق پیدا می‌کند؟
تاکید ایشان براین سه محور بدلیل اهمیت این محورهاست؛ ایشان نمایندگان را از سیاسی کاری – که در قاموس برخی سیاست‌مداران لیبرال و مسلمان‌نما رفتار رایجی شده، بدین معنا که هدف وسیله آن‌ها را توجیه می‌کند و معتقدند که می‌شود با هر ابزاری رقیب سیاسی خویش را از صحنه خارج کرد- نهی فرمودند.
فرمایش ایشان بر این اساس بود که اگر نماینده انتقادی به ارگان‌های مختلف نظام اعم از دولت، قوه قضائیه یا سایر دستگاه‌ها دارد با رعایت ملاحظات اخلاق دینی قضاوت نماید. ایشان در فراز دیگری هم بر این نکته تاکید فرمودند که انتقاد و اعتراض باید در چهارچوب مصالح عالیه نظام باشد؛ در عین حال که اختلاف سلیقه می‌تواند وجود داشته باشد، اکنون که نمایندگان تریبون تاثیرگذار مجلس را در اختیار دارند در هنگام نطقها و سوالاتی که از وزراء می‌پرسند، اغراض شخصی، باندی و گروهیشان را لحاظ نکنند و تنها منافع نظام مدنظر آنان باشد. مساله دیگری که بسیار حائز اهمیت بود و مقام معظم رهبری بدان پرداختند، بحث انضباط مالی در مجلس بود.
رهبر انقلاب از هیئت رئیسه و نمایندگان خواستند که هزینه‌های اضافی را حذف کنند. در این زمینه چه اقداماتی باید مجلس انجام دهد. آیا پیش از این سهل‌انگاری احتمالی صورت گرفته که رهبری تذکر داده اند؟
قطعا موردی بوده است که مقام معظم رهبری به آن اشاره کرده و تذکر فرمودند؛ چرا در سالیان گذشته و در دوره‌های قبلی مجلس نسبت به بی مبالاتی درباره مسائل مالی مجلس هشدار ندادند. ایشان در خصوص عدم وجود بی‌مبالاتی مالی بر دومحور تاکید فرمودند، یکی در خصوص امکانات ویژه اختصاص یافته به نمایندگان بود که در طی هفته‌های اخیر در مطبوعات و سایت‌ها زیاد بدان پرداخته شد؛ مواردی مانند وام‌های بلاعوض که در مجلس هشتم به برخی از نمایندگان اختصاص داده شده و مورد اعتراض به حق مردم و دانشجویان هم قرار گرفت، فکر میکنم ایشان برای پیشگیری از تکرار این گشاده دستیها از جیب بیت المال در مجلس نهم تذکر فرمودند، بدین معنا که نماینده مجلس نباید از امکانات ویژه بگونه‌ای استفاده کند که به لحاظ بهره‌برداری‌های اقتصادی از بیت المال ازمتوسط جامعه فرا‌تر رود و عملا با دردهای مردم ناآشنا باشد.
اینکه رهبری خطاب به هیئت رئیسه مجلس فرمودند از بی مبالاتی مالی در تامین مایحتاج نمایندگان اجتناب شود، دقیقا اشاره به همین نکته بود، حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری همواره مسئولین را به ساده‌زیستی توصیه کلی و عمومی می‌کردند ولی احتمالا مواردی مطرح بوده که رهبر انقلاب صلاح دانستند مساله را بطور مستقیم بیان کنند. متعاقب این قضایا خوشبختانه سخنگوی هیئت رئیسه اعلام کرد که از سوی مجلس برای نمایندگان دفتر ومنزل اجاره می‌شود و وجهی در این موارد در اختیار نماینده قرار نمیگیرد، ماشینهای در مالکیت مجلس هم در طول خدمت در اختیار نمایندگان است.
یعنی وقتی برای نماینده شهرستانی در تهران مکانی اجاره می‌شود، یا درشهرستان‌ها دفتری در اختیار فرد قرار میگیرد، در پایان مسئولیت باید منزل و دفتر را ترک کند تا فرد بعدی جایگزین وی شود؛ این برنامه برای مسئولین دولتی نیز هست؛ مجلس هم تافته جدا بافته از بقیه دستگاه‌ها نیست. بنابراین باید امکانات در مالکیت مجلس باشد و نماینده مستاجری چهار ساله برای این امکانات به حساب بیاید، نه اینکه بلاعوض چیزی در اختیار نماینده قرار گیرد. این‌ها نشان می‌دهد که مساله دارد شفاف می‌شود و مسئولین مجلس به این نتیجه رسیدند که بایستی باشیوه‌های درست و شفاف صحبت، عمل و اطلاع رسانی کنند که برای کسی ذهنیتی بوجود نیاید. خواست رهبری و همه آحاد مردم هم همین بوده است.
محور بعدی فرمایشات ایشان در امور مالی، مراقبت نمایندگان در ارتباط با بدهبستانهای سیاسی با کانون‌های قدرت و ثروت در جامعه بود؛ هر قیام و قعود نماینده ممکن است به نفع یا ضرر یک صنف یا قشری از جامعه باشد؛ مقام معظم رهبری از نمایندگان خواستند که تصمیمات براساس مصالح نظام باشد نه منافع کانون‌های ثروت. نماینده نباید از موقیعت نمایندگی سوءاستفاده کرده و واسطه اخذ وام‌های کلان از بانک‌ها بدون توجیه اقتصادی باشد و در این میان به رسم یادبود هدیهای دریافت نماید! در واقع عملی که در بدهبستانهای سیاسی در مجالس سایرکشور هاو میان سیاسیون آن‌ها رایج است را انذار دادند.
اختلاف میان مجلس و دولت منجر به خستگی روحی جامعه شده است
چه باید کرد که نظارت مجلس احیانا جنبه جانبدارانه به خود نگیرد و نیت‌ها و اهداف شخصی و گروهی جایگزین منافع ملی در بعد نظارتی نشود؟
نظارت جانبدارانه و با نیت نادرست به شخصیت تک تک نمایندگان، بخصوص افرادی که مسئولیت‌های کلیدی را در مجلس یا دیوان محاسبات به عهده دارند، باز میگردد. رئیس مجلس به عنوان بالا‌ترین مرجع تصمیم‌گیری در مجلس بعضی اختیارات خاص دارد؛ به عنوان مثال اگر قوانین ابلاغی دولت راخلاف تشخیص دهد، می‌تواند به رئیس جمهور تذکر دهد، چنانچه رئیس جمهور به این تذکر توجهی نکرد به جای طرح آن در رسانه‌ها می‌تواند مساله را به مرجع خاصی که مقام معظم رهبری برای حل اختلافات فی مابین قوا تعیین فرمودهاند، ارجاع دهد، بنابراین نحو ه برخورد به سلایق و مشی سیاسی و اخلاقی فردی رئیس مجلس و رئیس جمهور برمیگردد. اختلاف را می‌توان یا برادرانه و دوستانه حل و یا آن را به یک جنجال سیاسی مبدل کرد. که طبیعتا گزینه اول باید لحاظ شود. متاسفانه در سالهای گذشته شاهد بودیم که اختلافات میان مجلس و دولت به مطبوعات و میان مردم کشیده و منجر به خستگی روحی در جامعه میشد، اقدام مقام معظم رهبری در انتصاب آیت‌الله شاهرودی تدبیری حکیمانه در جهت حل اختلاف بین قوا بود. اگر همه به قانون و سازوکارهای قانونی احترام بگذارند به هیچ وجه کشمکش در عرصه سیاسی کشور روی نمی‌دهد.
هیات رئیسه باید زمینه ایجاد هیاهو‌ها و بی‌اخلاقی در صحن مجلس را بگیرد
نحوه بیان اعتراض نمایندگان در صحن علنی مجلس نیز نکته‌ای یود که به بحث دودوکردن معروف شده و رهبر انقلاب هم پیش از این از وقوع آن ابراز ناراحتی کردند. برای ریشه کن کردن این نوع رفتار و عادت ناپسند برای بیان اعتراض، هیات رئیسه مجلس چه اقداماتی را باید انجام دهد.
رفتار افراد به طور کلی به تقوای فردی آنان مربوط می‌شود و نماینده هم تافته جدا بافته از مردم نیست. وقتی فردی منشش، منطبق بر رفتار دینی است، در هنگام اعتراض طبعا نوع برخوردش با سایرین متفاوت است. بر اساس آیین نامه داخلی در مجلس به نماینده برای اظهارنظر فرصت داده می‌شود؛ اگر نماینده یا وزیر یا هر مسئول دولتی نطق کند موافق و مخالف اجازه صحبت کردن دارند، اگر نماینده به حق خودش قانع باشد و از آن فرصت‌های قانونی خودش استفاده کند، دیگر مشکلی برای ایجاد هیاهو وجود ندارد.
از سوی دیگر، اگر ریاست و هیئت رئیسه مجلس عادلانه و بدون استثناء زمان را در اختیار نمایندگان قرار دهند نه اینکه به یک نماینده مرتب فرصت تذکر و حرف زدن داده شود ولی به بعضی نمایندگان در این رابطه بیمهری شود و یا اگر فرصتی داده شود در انتهای جلسه باشد که مخاطب جلسه را ترک کرده -که متاسفانه الان شاهد این مساله در مجلس هستیم- زمینه ایجاد هیاهو‌ها و بی‌اخلاقی بین صحبت‌های افراد فراهم می‌شود، در واقع بخشی از این مسئله به نمایندگان و بخشی به نحوه اداره مجلس برمی گردد. اگر نحوه اداره مجلس عادلانه باشد فرد می‌داند که فرصتی برای طرح دیدگاه‌هایش به طور منطقی وجود دارد و دیگر نیاز به برخورد‌ها و حرکات نامناسب و درگیری نیست.
مجلس با استناد به قوانین استقلال خود را حفظ کند
رهبر معظم انقلاب درباره موضوع استقلال مجلس نیز سخنانی داشتند، موضوعی که بار‌ها از تریبون مجلس درباره آن صحبت شده بود، با توجه به اینکه شما هم در دولت حضور داشتید و هم در مجلس حاضرید، تحلیلتان از استقلال مجلس چیست؟
مقام معظم رهبری به صورت واضح فرمودند که استقلال مجلس به معنی پریدن به دولت نیست. یعنی مجلس می‌تواند با استناد به قوانین استقلال خود را حفظ کند و چنانچه مصوبات توسط دولت تمکین نشد می‌توان به سازوکار قانونی سئوال و حداکثر استیضاح متوسل شد و یا از طریق شورای حل اختلاف قوای سه گانه اقدام شود.
یک بحث دیگری هم وجود دارد. یعنی وقتی نمایندگان مجلس وامدار بعضی وزرا می‌شوند درخواستهای فراقانونی برای خود، اقوام، دوستان، هم حزبی و هم گروهی از وزرا و دولت داشته باشند، دولت هم این رانت‌ها را در اختیار نمایندگان بگذارد، طبعا دیگر مجلس استقلال خود را از دست می‌دهد؛ یعنی نمی‌تواند برخورد کاملا از سر استغنا با وزیرداشته باشد، از آن طرف هم صادق است، اگر وزیر برای حفظ جایگاهش و جلوگیری از سوال و استیضاح به نماینده رانت بدهد، او هم متقابلا وامدارخواهد بود. همه این‌ها ناشی از بی‌اخلاقی کسانی است که ریگی به کفششان است، اگر ریگی به کفش کسی نباشد از محاسبه چه باکی دارد؟ بنابراین اگر همه در مدار قانون حرکت کنند و دامنشان از سوءاستفاده پاک باشد، با دیگران از موضع عزت و استقلال بدون اینکه اصطکاکی پیش بیاید برخورد خواهند کرد.
Sorry. No data so far.