روزه خواری در فوتبال و طنز تلخ منشور اخلاقی!

حجت الاسلام حسینی عارف – ماه مبارک رمضان در تمام دنیای اسلام، ایامی متمایز است. شاید گزافه نباشد اگر بگوییم که جهان، اسلام و مسلمین را با رمضان و روزه‏داری آن می‌شناسد؛ آنگونه که در این ماه، حتی مردم کشورهای غیرمسلمان، جذب آداب و مراسم مسلمین می‌شوند و حتی با کارهایی همچون «افطاری دادن به هموطنان مسلمان خود» یا «روزه داری نمادین یک روز» با آنان شریک می‌شوند. چهره‌هایی همانند «پاپ» و رؤسای سیاسی کشورهای غربی نیز همواره به نحوی غبطه خود را به مسلمانان در این ماه نشان داده و می‌دهند. رمضان المبارک، یک جشن عمومی در جهان است؛ جشنی که رنگ آن، رنگ خدایی؛ شیرینی‌اش، حلاوت قرب الهی؛ و طعم آن، طعم رحمت و مغفرت پروردگار است.

این عوض شدن فضای کشورهای مسلمان، در همه چیز این کشور‌ها تاثیر می‌گذارد؛ ساعات کاری کم می‌شود؛ مساجد تمیز و نونوار می‌شوند؛ جلسات قرآن و دعا رونق می‌گیرد؛ قاریان بین‏المللی به کشور‌ها دعوت می‌شوند؛ خوردنی‏‌ها و نوشیدنی‏هایی که روزه‏داری را آسان‏‌تر می‌کند رواج می‌یابد؛ حتی مراکز لهو و لعب ـ در کشورهایی که نظام‏ سکولار دارند ـ بسته می‌شود؛ و بالاخره مسابقات مهم ورزشی که توجه جوانان را از دعا و عبادت به سوی خود جلب می‌کنند تعطیل می‌شود؛ تا همه چیز زمینه‏ساز یک ماه عبادت و عبودیت گردد.

برمبنای همین سنت حسنه، با پیروزی انقلاب شکوه‌مند اسلامی در ایران، فصل فوتبالی به نحوی برنامه‏ریزی می‌شد که تعطیلات بین دو فصل، در ماه مبارک رمضان قرار می‌گرفت. افرادی که در سن و سال نگارنده هستند بخوبی به خاطر دارند که جام باشگاههای تهران ـ به عنوان مهم‌ترین مسابقات فوتبال کشور در سال‌های دههٔ ۶۰ ـ در ماه مبارک رمضان تعطیل بود. این کار علاوه بر آن‌که به فضای معنوی کشور کمک می‌کرد، به بازیکنان و کادر تیم‌های مختلف نیز فرصت می‌‏داد تا بتوانند از برکات روزه‏داری بهره‏مند شوند.

اما متأسفانه از چند سال پیش، این فرصت حسنه به بهانه‏های مختلف تعطیل شد و مسابقات لیگ بر‌تر در ایام ماه مبارک ادامه یافت. این کار مضرات زیادی به همراه داشت و دارد؛ از جمله:
۱. بازیکنان و کادر فنی تیم‏‌ها مجبور به روزه‏خواری می‌‏شوند؛ زیرا برای عقب نیفتادن از روند مسابقات، مجبورند که آمادگی بدنی و تاکتیکی خود را حفظ کنند، و این آمادگی، ادامه تمرینات به شکل عادی را می‌‏طلبد، و ادامه تمرینات به شکل عادی، داشتن برنامه غذایی به شکل عادی.

۲. این روزه‏خواری در تمرینات، علاوه بر آنکه تمرد از دستور الهی است و خشم خداوند را در پی دارد، ضربه بزرگی به روح و روان بازیکنان وارد می‌‏سازد. اگر ما عقیده داریم که روزه، دومین فرع از فروع دین است و خداوند در قرآن فرموده است: «یا ای‌ها الذین آمنوا کتب علیکم الصیام کما کتب علی الذین من قبلکم لعلکم تـتـقون ـ‌ای کسانی که ایمان آورده‌اید، روزه بر شما واجب شده است، همانگونه که بر اقوام قبل از شما واجب شده بود، تا پرهیزگار شوید»، پس وقتی که با تقویم‌ها و قوانین تحمیلی، ورزشکارانمان را به روزه‏خواری وادار می‌‏کنیم، چگونه از آنان انتظار داریم که پرهیزگار شوند و در میادین داخلی، الگوی اخلاق باشند و در میادین بین‏المللی، سفیر جمهوری اسلامی؟ و آیا در این فضا، داشتن «منشور اخلاقی» طنزی تلخ نیست؟!

۳. با این کار، مدیران باشگاه‏‌ها نیز بر سر یک دوراهی عجیب قرار می‌‏گیرند: اگر بخواهند دین خود را حفظ کنند، نتیجه‌‌ همان خواهد شد که دو سال پیش در ماجرای «سردار آجرلو» و تیم استیل آذین دیدیم (که شد آنچه نباید می‌‏شد)؛ و اگر بخواهند چشمان خود را ببندند، پاسخ خداوند را چه بدهند؟ و آیا اصولاً می‌‏توانند برای ادامه مدیریتی کوتاه و نگهداشتن می‌زی متزلزل، نارضایتی خداوند را به جان بخرند؟

۴. تماشاگران جوان و نوجوانی که مشتاقانه به دیدن تمرینات تیم‏‌ها می‌‏روند نیز یک ماه تمام، الگوهای خود را می‌‏بینند که در ماه صیام، می‌‏خورند و می‌‏نوشند. و چه تصویری بد‌تر و مخرب‏‌تر از دیدن الگو در حال تمرد آشکار از دستور الهی؟

۵. شاید بد‌تر از تمام این‌ها، کشاندن جوانان و نوجوانان به ورزشگاه‏‌ها به جای مساجد و جلسات قرآن باشد. در ماهی که خداوند شیطان را به بند می‌‏کشد، دل‏‌ها برای شنیدن وعظ و خطابه آماده‏‌تر است و بهار قرآن، نسیم الهی را بر قلوب ارزانی می‌‏دارد. اما ما با دست خود، پنجره‏‌ها را بر این نسیم روح‏افزا می‌‏بندیم تا نسل آینده‌مان به جای حضور در مساجد، یا به استادیوم‏‌ها برود و یا پای تلویزیون بنشیند.

… و مضرات متعدد دیگر که از حوصله این نوشتار خارج است.
اینک پس از سال‏‌ها، «سردار رویانیان» به عنوان مدیری ارزشی، شجاعانه گام به میدان گذاشته تا آن سنت حسنه را احیاء کند. اما متأسفانه‌‌ همان بهانه‏‌ها دوباره از گوشه و کنار برخاسته و در مقابل «طرح تعویق مسابقات به پس از ماه مبارک رمضان» مقاومت می‌‏شود.

یکی از عجیب‏‌ترین این بهانه‏‌ها، لزوم همراهی با برنامه‏های کنفدراسیون فوتبال آسیاست. در پاسخ به این بهانه هم باید گفت:
اولاً ـ ما باید به حفظ دینمان بیندیشیم، نه به قوانینی که از سوی غیر مسلمانان به ما تحمیل می‌‏شود و ما را از شعائرمان دور می‌‏کند.

ثانیاً ـ اینگونه نیست که تعویق چند هفته‏ای مسابقات، مخالفتی با قوانین بین‏المللی محسوب شود. کشور ترکیه سال گذشته مسابقات لیگ خود را تا پس از ماه مبارک به تأخیر انداخت. امسال نیز مسابقات لیگ این کشور در ۱۹ آگوست و پس از عید فطر آغاز خواهد شد. امارات متحده عربی نیز لیگ خود را پس از پایان ماه مبارک آغاز خواهد کرد.

اینک خود انصاف دهید؛ غیرت دینی ما از اماراتی‏‌ها کمتر است، یا دینداریمان به اندازه همسایه لائیکمان نیست؟