تریبون مستضعفین- محمد غفاری (شاعر و منتقد ادبی)
سلام
سلام بر هوای گرفته
سلام بر سپیده‌ی ناپیدا
سلام بر حوادث نامعلوم
سلام بر همه
الا بر سلام فروش
نقش زنان در زندگی روزمره بسیار حیاتی است و جدا از وظیفه‌ی مهم خانوادگی آنان، در زمینه‌های متعدد دیگری مشغول به کار هستند و مسئولیت‌های اجتماعی آنان گستره‌ی وسیعی را شامل می‌شود. یکی از عرصه‌های حضور اجتماعی که بانوان از نظر دینی وظیفه دارند در آن مشارکت نموده و فعال باشند تلاش در عرصه‌ی فرهنگی به معنای وسیع کلمه است. عاطفه، عشق، ایثار و فداکاری در وجود زنان بیشتر است و این خود دلیلی است بر حضور موفق زنان در عرصه‌های مختلف به خصوص مسائل فرهنگی. بازگشت به تعریف اسلام از مسئولیت زنان در جامعه می‌تواند راه روشنی باشد برای جلوگیری از گسترش فمینیسم نزد بانوان. از جمله بانوان شاخص در عرصه‌ی ترویج فرهنگ ناب اسلامی مرحوم طاهره صفارزاده است. بانویی که قریب به شصت سال مشغول فعالیت‌های فرهنگی در بالاترین سطح ممکن بوده است و خدمات و آثار ارزنده‌ای از خود به یادگار گذاشته است.
طاهره صفارزاده 27 آبان ماه سال 1315 در سیرجان متولد شد و بیشتر از پنج سال نداشت که پدر و مادر خود را از دست داد و به کرمان رفت و در دامان مادربزرگش -که چشم زشک و شاعر بود- پرورش یافت. تحصیلات مقدماتی را در کرمان پشت سر گذاشت و لیسانس زبان و ادبیات انگلیسی را از دانشگاه شیراز دریافت کرد. سپس راهی تهران شد و به عنوان مترجم متون فنی در شرکت نفت اشتغال یافت اما به دنبال يك سخنراني در اردوي تابستاني فرزندان كارگران شركت نفت علیه تبعیض موجود و عوامل ستمی که مایه‌ی فقر و محرومیت کارگران و فرزندان آن‌ها بود، مجبور شد كار خود را ترك کند. با درگذشت فرزندش برای ادامه تحصيل به انگلستان و سپس به آمريكا مهاجرت کرد. در دانشگاه آيووا، هم در گروه نويسندگان بين‌المللي پذيرفته شد و هم به كسب درجه MFA (استاد هنرهای زیبا) نایل آمد. در همان روزها شعرهای طاهره صفارزاده هم از لحاظ اندیشه و هم از لحاظ فرم به پیشرفت قابل توجهی رسید و کارهای او که غالبا به زبان انگلیسی بود، به سرعت فراگیر شد و ترجمه‌های فراوانی از آن به زبان‌های گوناگونی منتشر شد. کتاب The Red Umbrella (چتر سرخ) نام مجموعه‌ای کوچک از شعرهای انگلیسی طاهره صفّارزاده است که در سال 1968 میلادی از سوی دانشگاه آيووا به چاپ رسید و بسیاری از شعرهای این کتاب به زبان‌های گوناگون شرقی و غربی ترجمه شدند و برخی از موسیقی‌دانان خارجی نیز بر آن‌ها موسیقی نهادند.
در سال 1349 صفارزاده در بازگشت به کشور برای استخدام در دانشگاه ملی به دلیل روشنگری‌های سیاسی در داخل و خارج، با مشکلاتی روبه‌رو شد ولی با توجه به سابقه‌ی درخشان و تجارب ویژه‌ی وی در زمینه‌ی ترجمه، با استخدام او موافقت کردند. از اقدامات موثر صفارزاده در زمان حضور در دانشگاه، علمی‌سازی و سامان‌بخشی ترجمه در ایران بود. اقدامی که موجب شد پس از پیروزی انقلاب اسلامي كتاب «اصول و مباني ترجمه« او به عنوان كتاب درسي، در شناخت نظريه‌ها و نقد عملي ترجمه به ويژه براي دانشجويان رشتۀ ترجمه مفيد واقع شد.
طاهره صفارزاده با اشعارخود نظریه‌ی «شعر طنین» را که از گونه‌های شعر مقاومت با درون مایه‌ای دینی در قالبی جدید به شمار می‌رود و زبان و سبکی تازه از شعر است به جامعه ادبی کشور معرفی کرد. نظریه‌ای که هم مایه‌ی بحث‌های ادبی و محدودیت‌های سیاسی برای او قبل از انقلاب اسلامی بوده و هم بر اندیشه و نگرش شاعران دوران پس از انقلاب تاثیر داشته است. از جمله محدودیت‌ها می‌توان به اخراج او از دانشگاه به اتهام نوشتن شعر مقاومت در سال 1355 اشاره کرد؛ اما برخوردهای چنین هم نتوانست در اندیشه‌ی او تاثیر بگذارد و در سال 1356 انتشار اشعار مقاومت با رویکرد دینی او درکتاب «سفر پنجم» از تلاش‌های طاهره صفارزاده برای مبارزه با طاغوت بود:
و سرزمین
سرود رهایی است
تو سرزمین رهایی هستی
برخیز
برخیز
برخیز
چشمت چو باز شد
دیگر مخواب
که خواب تو را باز می‌برد
در تیره راه خواب
در دوران پیش از انقلاب اسلامی که شاعران نوگرا بیشتر تمایلات روشنفکرانه داشتند، اشعار طاهره صفارزاده نمونه‌ای از اشعار متعهدانه و عدالت‌خواه در قالب و زبانی جدید بود. دایره‌ی واژه‌‌گانی گسترده‌ی صفارزاده در اشعارش نمود دارد و رهایی کلام مشخص است. گاه کلماتی از زبان انگلیسی همنشین واژه‌گان فارسی می‌شود و ترکیبات بدیعی خلق می‌شود، گاه فضای اشعار زندگی یک خارج‌شین را نمایش می‌دهد و این نشان از بین‌المللی بودن اشعار طاهره صفارزاده دارد:
مه در لندن بومی‌ست
غربت در من
در زمستان توریست اول، مه را می‌بیند و بعد
باغ وحش
برج لندن
غروب‌ها وقتی به اتاقم در الزکورت برمی‌گردم
جاده‌ی مخدر مه
حافظه‌ی قدم‌هایم را مخدوش می‌کند
شاید جدا از تمام اشعار طاهره صفارزاده و آثار متعدد او در زمینه‌ی ادبیات، ترجمه‌ی قرآن کریم به زبان انگلیسی است. ترجمه‌ای که بسیاری از انگلیسی زبانان آن را به عنوان بهترین ترجمه از قرآن کریم می‌دانند. ترجمه‌ی نهج‌البلاغه و دیگر کتاب معتبر شیعی به زبان انگلیسی از دیگر خدمات دکتر طاهره صفارزاده در زمینه‌ی ترجمه است.
یک مجموعه‌ی داستان، 12 مجموعه‌ی شعر، 5 گزیده‌ی اشعار و 13 اثر ترجمه در زمینه‌های ادبیات و علوم قرآنی و حدیث آثار به جا مانده از دکتر صفارزاده می‌باشد. بارها از استاد طاهره صفارزاده تجلیل به عمل آمده است که برای نمونه می‌توان به «استاد نمونه در سال 1371»، «خادم القرآن برتر کشور در سال 1380»، شاعر مبارز و زن نخبه و دانشمند مسلمان از سوی سازمان نویسندگان آسیا و آفریقا در سال 2006»، «شاعر برگزیده جشنواره‌ی بین‌المللی شعر فجر در سال 1385» و … اشاره کرد.
استاد طاهره صفارزاده در چهارم آبان ماه 1387 برابر با سالروز شهادت امام جعفر صادق(ع) در تهران چشم از جهان فروبست و جامعه‌ی علمی و فرهنگی هنری کشور را وداع گفت؛ مقام معظم رهبری نیز در پیامی درگذشت این بانوی برتر جهان اسلام را تسلیت گفتند. «درگذشت بانوي فرزانه، مترجم قرآن و نويسنده و شاعر خلاق، خانم دكتر طاهره صفارزاده را به بازماندگان گرامي ايشان و به جامعه ادبي و شعر كشور تسليت مي‌گويم. خدمات اين بانوي با ايمان به ويژه ترجمه ماندگار قرآن كريم، حسنات او را در پيشگاه حضرت حق سنگين خواهد كرد، ان شاءالله. رحمت و غفران الهي بر او باد.»
شام غریبان
شب
سلطه‌ی یزیدی‌هاست
و اهل علم الهی
در جنگ با جهالت
در جنگ با ستم و فتنه
شام زمانه را
بیدار مانده
بیتوته کرده‌اند
عبور شام غریبان است
در ورطه‌ی زمان
یزیدها
به قصد حذف رشادت
در باغ وحش
به پرورش خوک‌های خبرچین
سرگرمند
و خوک‌ها
غرقه در خور و خواب
دروغ می‌پرورند
دروغ‌های عدل‌ستیز
دروغ‌های حق‌کش و آدم‌کش
و عصر عاشورا
در راه است
و قلب زینب صابر می‌خواند
آه ای غریبه‌های ستمکار
ما
اهل حق
رو به شام غریبان داریم
Sorry. No data so far.