محمد آزاد، رئیس اداره اول شرق آسیای وزارت امور خارجه دراین باره که در حال حاضر در میانمار چه تعداد مسلمان وجود دارد، گفت: بنا برآمارهای رسمی جمعیت میانمار حدود ۵۴ میلیون نفر ذکر شده است که ۱۵ درصد از این تعداد مسلمان هستند. البته آمارهای دیگر این تعداد را ۴ تا ۲۵ درصد ذکر کرده‌اند که به علت بی‌اطلاعی سازمان‌های جهانی از وضعیت اجتماعی اقلیت‌های قومی و مذهبی در میانمار است.
وی ادامه داد: در استان راخین با ۳ میلیون جمعیت دارای ۵۹. ۷ درصد بودایی، ۳۵. ۶ درصد مسلمان و ۴. ۷ درصد جمعیت این استان به سایر ادیان اختصاص دارد. زبان مسلمانان روهنجی برمه‌ای با گویش خاصی از بنگالی است.
آزاد خاطرنشان کرد: مسلمانان روهنجیا یک اقلیت قومی و زبانی محسوب می‌گردند که جمعیت آن‌ها بین ۸۰۰ هزار تا یک میلیون و سیصد هزار نفر تخمین زده می‌شود، به عبارتی از ۸ میلیون مسلمان می‌انماری یک میلیون نفر در استان راخین مستقر هستند که از دید میانمار مسلمانان بنگالی خطاب می‌شوند و اغلب درگیری‌ها در این استان است. از این تعداد حدود ۳۰ تا ۴۰ هزار نفر شیعیان می‌انماری هستند که در پایتخت و برخی شهر‌ها در مساجد خود مشغول فعالیت است.
آغاز بحران میانمار از ۱۹۴۸
رئیس اداره اول شرق آسیای وزارت امور خارجه درباره بحران مسلمانان میانمار و زمان آغاز این بحران در میانمار بیان کرد: ریشه درگیری‌های اخیر بین بودائیان و مسلمانان از ۸ خرداد است که به دنبال قتل یک خانم بودایی و دستگیری ۳ مظنون مسلمان آغاز شد.
وی تصریح کرد: بودائیان در مقابل مقر پلیس تجمع کرده و خواستار تحویل آن‌ها شدند ولی با استنکاف پلیس، چند روز بعد به اتوبوس مسلمانان حمله و ده نفر از مسلمانان را به قتل می‌رسانند و در ادامه این ماجرا مسلمانان به مقابله پرداخته و نهایتا درگیری قومی که طی سه دهه قبل جریان داشته مجددا موجب آتش افروزی شده و شعله ور شد.
به گفته آزاد، ریشه این بحران به پس از استقلال میانمار در ۱۹۴۸ بازمی گردد که اقلیت مسلمانان منطقه راخین را به این دلیل که انگلیسی‌ها برای کشاوری نیروی کار از بنگلادش و هند به میانمار آورده‌اند، خارجی می‌داند و به ویژه با وضع قانون تابعیت ۱۹۸۲ آنان را مشمول تابعیت می‌انماری نمی‌دانند و همزمان هم بنگلادش حتی یکنفر از آن‌ها را حاضر نیست به تابعیت خود بپذیرد.
وی خاطرنشان کرد: اگر چه در حال حاضر ۲۲۰ هزار نفر در ۹ کمپ در مرز بنگلادش مستقرند و حدود نیم میلیون نفر از مسلمانان روهینگی در بنگلادش به طور غیر قانونی به فعالیت مشغول هستند به عبارتی این مسلمانان تابعیتشان مورد تایید این دو کشور نیست و هر از گاهی به بهانه‌های مختلف میان آن‌ها درگیری شده و موج مهاجرت‌ها شروع می‌شود. میانمار دارای ۵۰ اقلیت قومی است که مسلمانان روهنجی در کنار ۸ اقلیت بودایی به رسمیت شناخته نمی‌شوند.
ورود مسلمانان به میانمار
رئیس اداره اول شرق آسیا در این باره که مسلمانان از چه زمانی در میانمار ساکن شده‌اند و دلایل مخالفت دولت میانمار با آن‌ها چیست، بیان کرد: اساسا ایران نقطه اتصال چین به اروپا و غرب طی قرون قبل و بعد از ورود اسلام بوده است و در این مسیر از راه آبی ادویه و راه خشکی ابریشم ارتباطات خود را با شرق آسیا داشته است، فلذا بازرگانان مسلمان عرب، ایرانی و… به ویژه با گسترش اسلام در قرن اول هجری از مسیرهای زمینی که از منطقه غربی میانمار و ایالت آراکان این کشور می‌گذشت به مناطق غربی چین سفر می‌کردند.
آزاد خاطرنشان کرد: بسیاری از این افراد در منطقه حاصلخیز و مستعد ساحلی آراکان، رحل اقامت افکندند و اولین مناطق تجمع مسلمانان را ایجاد کردند. سیاحان چینی در نوشته‌های خود از مناطق ایرانی نشین در مرزهای بین میانمار و یونن (ایالتی در جنوب غربی چین) در قرن سوم میلادی یاد کرده‌اند. حضور اصطلاحات دریانوردی مثل بندر و ناخدا در زبان می‌انماری شاهدی بر این مدعاست و یا اسامی اصفهانی و بهبهانی که هنوز حفظ شده است. بنابراین در قرن نهم و دهم میلادی بازرگانان ایرانی و عرب در این مکان استقرار یافته و به نشر اسلام پرداختند. مسلمانان ساکن هند نیز در این سرزمین به گسترش اسلام اقدام کردند و مسلمانان برمه در سطح وسیعی با هند به تجارت پرداختند. در سال ۱۸۷۰ م. عده‌ای ازمسلمانان «یون نان» موسوم به پانتای که در قیام این ناحیه شکست خورده بودند به صورت پناهنده از چین به برمه آمدند.
این کار‌شناس شرق آسیا با اشاره به اینکه پس از تسلط کامل انگلیس بر سراسر میانمار در ۱۸۸۶ میلادی، هندی‌ها من جمله مسلمانان بنگالی جهت اداره کردن مزارع برنج و امور بازرگانی به میانمار آمدند. بعد از جنگ جهانی دوم، حضور مسلمانان هندی و بنگالی و به دست گرفتن مشاغل عمده تجاری موجب نارضایتی مردم شده و باعث درگیری با افراد قوم «ماگ» (بودایی مذهب)، در آراکان شد.
رئیس اداره اول شرق آسیا بیان کرد: حتی بعد از تسلط مجدد نیروهای انگلیس بر آراکان در ۱۹۴۵ تا ۱۹۴۸ که میانمار به استقلال رسید، مسلمانان آراکان از محمد علی جناح، رهبر مسلمانان هند، خواسته بودند که آراکان را نیز به عنوان قسمتی از پاکستان بپذیرد دولت مستقل میانمار پس از آنکه در ۱۹۴۸ به استقلال رسید سعی کرد تا تسلط خود را به ایالت از هفت ایالت کشور کامل کند. در این راستا دولت مرکزی با وضع قانون تابعیت سال ۱۹۸۲ واجدین شرایط دریافت تابعیت در آن کشور را مشخص کرد.
آزاد با اشاره به اینکه بر اساس قانون تابعیت، روهنجی‌ها مهاجرین غیر قانونی بنگالی الاصل محسوب می‌شوند که در طول زمان و به اشکال گوناگون وارد برمه شده‌اند و لذا جزء ساکنین بومی برمه محسوب نمی‌گردند، اظهار داشت: راخین‌ها مسلمانان را مهاجران بنگالی و مرجین تروریسم و افراطی گرایی اسلامی می‌خوانند و معتقدند این افراد علاوه بر آنکه از منظر اعتقادی و مذهبی با جامعه برمه متفاوت هستند از لحاظ نژادی، رنگ، پوست، زبان، چهره و ظاهر نیز با سایر اقوام این کشور تفاوت دارند.
وی ادامه داد: به هرحال براساس تاریخ میانمار و دوره ماقبل درون استعمار انگلیس، مسلمانان روهینگا حدود ۱۰ قرن در این کشور زندگی کرده و پادشاهی مستقل داشتند. اگرچه در سال ۱۷۸۴ امپراطوری اراکان تسلیم پادشاهی بودایی برمه شده و ضمیمه برمه می‌شود. در دوره استعمار انگلیس هم با سیاست تفرقه بیانداز و حکومت کن عملاً مسلمانان روهینگا قربانی سیاست انگلیسی‌ها شدند.
اجتماع بیش از ۵ نفر ممنوع
رئیس اداره اول شرق آسیا در پاسخ به این سئوال که در حال حاضر بحران در چه منطقه‌ای از میانمار وجود دارد، تصریح کرد:
مرکز این بحران در استان راخین، هم مرز با بنگلادش و عمداً در شهرهای Buthidaung و Maoungtow و Sittway است که دولت در زمان بحران اقدام به برقراری مقررات منع رفت و آمد از ساعت ۶ عصر تا ۶ صبح روز بعد در این شهر‌ها کرد. این قانون همچنین اجتماعی بیش از۵ نفر را در اماکن عمومی منع می‌کند. این استان در غرب میانمار و در مرز بنگلادش است.
نگاه کشورهای اسلامی به موضوع میانمار قومی بوده است
آزاد در این باره که چرا دولت‌های مسلمان در طی سال‌های گذشته نسبت به مسلمانان میانمار و وضعیت آن‌ها اقدامی صورت نداده‌اند، گفت: با توجه به بسته بودن محیط میانمار به ویژه در منطقه مورد مناقشه همواره اطلاعات دقیقی برای موضع‌گیری در دسترس نبوده است.
این کار‌شناس شرق آسیا تصریح کرد: نگاه غالب کشورهای اسلامی به موضوع تا کنون قومی بوده است و کمتر در قالب درگیری مذهبی به آن توجه شده است اگرچه درگیری‌های اخیر نیز قومی بوده تا مذهبی اما طرفین بودایی و مسلمان هستند. آزاد خاطرنشان کرد: در دهه ۶۰ به دلیل اخراج جمع کثیری از مسلمانان آراکان به بنگلادش جمهوری اسلامی ایران جزو معدود کشورهایی بود که با اعزام هیاتی به بنگلادش و میانمار متشکل از سازمان‌های مختلف و هلال احمر برای ارایه کمک‌های خود مذاکره کرد. در این مورد مثل مورد جدید درگیری و کشتار گزارش نشده است.
تلاش‌ها موثر بوده است/ میانمار آرام است
رئیس اداره اول شرق آسیا در این باره که حل بحران در میانمار با چه ابزاری امکان پذیر است، گفت: در حال حاضر یعنی پس از ۶۰ سال از استقلال کشور، دولت به منظور جلب نظر جامعه بین‌المللی و نیز جذب سرمایه گذاری خارجی، گام‌هایی به سوی دموکراسی برداشته است. در این چارچوب، موضوع اقوام، آشتی ملی و ترک مخاصمه میان دولت و برخی از اقوام که سال‌ها با دولت در ستیز بوده‌اند، از مهم‌ترین اولویت‌ها و چالش‌های پیش روی دولت مرکزی محسوب می‌شود.
وی برای حل برای حل بحران حادث شده در میانمار راه‌هایی نیز مطرح کرد. به گفته آزاد، تحرکات جوامع اسلامی، سازمان‌های مردم نهاد، مراجع مذهبی و… و اثراتش بر دولت میانمار، اقدام از طریق ابزار بین‌المللی و سازمان ملل، سازمان کنفرانس اسلامی، آ سه آن و… از جمله اقداماتی است که می‌توان صورت داد. وی تأکید کرد: از طریق سفارتخانه‌های جمهوری اسلامی ایران در کشورهای دیگر نگرانی شدید جمهوری اسلامی ایران را به میانمار ابراز کردیم. ما در میانمار سفارت نداریم.
آزاد تصریح کرد: کشورهای اسلامی نیز از طریق دبیرکل سازمان همکاری اسلامی، نامه به کمیسر حقوق بشر و… ارسال می‌کنند. وی با اشاره به اینکه تلاش‌های صورت گرفته موثر بوده است، افزود: هم اکنون براساس خبر‌ها منطقه نسبتاً آرام است.
Sorry. No data so far.