هشتمین اجلاس سران کشورهای عضو جنبش عدم تعهد در حالی با شرکت نمایندگان صد و یک کشور در سال ۱۳۶۵ در هراره پایتخت زیمبابوه کار خود را آغاز کرد که حضرت آیت الله خامنه‌ای در این اجلاس از سوی جمهوری اسلامی ایران، نمایندگی دولت‌ها و کشورهای آسیایی را نیز بر عهده داشت.
به همین دلیل ایشان در اجلاس هراره دوبار به ایراد سخن پرداختند که به اذعان رسانه‌های آن زمان با استقبال و تشویق حاضران همراه شد. تا آنجا که یکی از روزنامه‌های آن دوران نوشت: «هنگام ورود رئیس جمهور اسلامی ایران حاضران در سالن به شدت برای ایشان ابراز احساسات کرده و با کف زدن‌های ممتد از رئیس جمهور اسلامی ایران استقبال کردند.»
اما آنچه که بیشتر مورد توجه سران و نمایندگان کشورهای غیر متعهد قرار گرفت، سخنرانی طولانی ۲۵/۱ دقیقه‌ای رهبر معظم انقلاب بود که متن آن منتشر شد.
پیروزی دیپلماتیک ایران بر عراق
این اجلاس که در کوران جنگ تحمیلی عراق علیه جمهوری اسلامی ایران در حال برگزاری بود، به عرصه‌ای برای تقابل دیپلماتیک دو عضو شاخص غیرمتعهد یعنی ایران و عراق تبدیل شد. بدون تردید پیروز این نبرد دیپلماتیک، هیات اعزامی جمهوری اسلامی ایران به رهبری حضرت آیت الله خامنه‌ای بود چه اینکه «طرح پیشنهادی صلح» که از سوی عراق مطرح شد، در این اجلاس رد شد.
طرحی که حضرت آیت الله خامنه‌ای درباره آن این چنین توضیح دادند: «ما بحمدالله توانستیم مسئله شروع به جنگ و تجاوز (از سوی عراق) را در ذهنیت غیر متعهد‌ها جابیندازیم. البته مرتجعین منطقه تلاش فراوانی را از مدتی پیش- از چهار، پنج ماه قبل – شروع کرده بودند، اروپا رفته بودند، به آسیا آمده بودند، در آفریقا و آمریکا لاتین گشته بودند، این و آن را دیده بودند، یک طرحی درست کرده بودند، ده، پانزده امضا پای آن گذاشته بودند، در آنجا در کمیته سیاسی مطرح کردند. عده‌ای هم از آن حمایت کردند که می‌خواستند همان عجزنامه صدام را که اسمش را گذاشتند» پیشن‌ها صلح «آنرا دوباره مطرح کنند و یک فشار سیاسی علیه ما بوجود بیاورند که خوب بحمدالله آن هم با تلاش برادرانمان که رفتند آنجا و بحث کردند و منطق قوی ارائه کردند به کلی رد شد و اصلا فراموش شد که چه بوده است. (نماز جمعه ۲۱/۰۶/۱۳۶۵)
از جمله برنامه‌های حاشیه‌ای این اجلاس برگزاری کنفرانس مطبوعاتی بین رییس جمهور کشورمان با ده‌ها خبرنگار خارجی بود. در این نشست خبری خبرنگار رادیو کلن درباره اظهارات عرفات در مورد لوزم پایان جنگ سوال کرد، که از حضرت آیت الله خامنه‌ای اینچنین پاسخ شنید: هر کس که جنگ را مضر می‌داند باید مسئله آغاز جنگ را مورد توجه قرار دهد. اگر این جگنگ به زیان مردم فلسطین است که ما نیز به آن معتقدیم مقصر شروع کننده آن است. ما معتقدیم یکی از انگیزه‌های اصلی آن‌ها که عراق را وادار کردند به ما تجاوز کند آنکه بود که نیروی عظیم انقلاب اسلامی ایران را از کمک به مردم فلسطین با دارند. ما نیز معتقدیم این جنگ ضربه‌ای به مسئله فلسطین است اما این بدان معنا نیست که ملت مورد تجاوز قرار گرفته از خود دفاع نکند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی به عنوان سومین سخنران این اجلاس به ایراد سخن پرداختند. اخلال در پخش تلویزیونی خارج از سالن برگزاری همایش در خلال سخنرانی حضرت آیت الله خامنه‌ای از جمله حاشیه‌های این اجلاس بود که ایشان در این باره به خبرنگار صدای جمهوری اسلامی ایران گفتند: مقامات زیمبابوه از این امر عذرخواهی کرده و مجددا همه نظق را گذاشتند.
اما بیانات متقن و در عین حال حماسی و انقلابی رییس جمهور وقت کشورمان در اجلاس هراره، موضوعی بود که مایه اعجاب بسیاری از سران کشورهای غیر متعهد شد، تا آنجا که بسیاری از آن‌ها این سخنان را حرف دل خود خطاب می‌کردند که قدرت بیان آن را ندارند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در این خصوص نکات جالبی را بیان کردند. ایشان در گفت‌وگویی که با صدای جمهوری اسلامی ایران داشتند، با اشاره به استقبال سران کشور‌ها از سخنان نماینده جمهوری اسلامی ایران تصریح کردند: بعضی به ما گفتند که این حرفهای همه ما است منتهی آن کس که جرات می‌کند این حرف‌ها را بزند، ایران است و دیگران این جرات را ندارند.
حضور شما، اجلاس را فراموش نشدنی و استثنایی کرد
حضرت آیت الله خامنه‌ای همچنین پس از پایان اجلاس سران جنبش غیر متعهد از تریبون‌های مختلف همچون نماز جمعه و حاشیه‌هایی خواندنی از این اجلاس را بیان کردند که که بازخوانی آن خالی از لطف نیست. یکی از رهبران کشور‌ها به من گفت که به خاطر حضور شما این اجلاس، یک اجلاس فراموش نشدنی و استثنایی است و ما این را حس می‌کردیم.
به رهبر جاافتاده و قدیمی زامبیا آقای کائوندا که یکی از پیرمردهای جنبش و محترمین آفریقاست گفتم بیایید من به بنام «خامنه‌ای» و شما به نام «کائوندا» در مورد مسائل مورد علاقه، در مورد مبارزه، در مورد انقلاب صحبت کنیم و برای او تشریح کردم و او متحیر ماند که آیا مسئله جنگ این است و بسیاری از سران بعد از آنکه حرفهای ما را می‌شنیدند آن را تایید و تصدیق می‌کردند که حق با شماست که از خودتان دفاع می‌کنید و چندین نفر صریحا به من گفتند که شما حق دارید متجاوز را مجازات و تنبیه کنید و حتی بسیاری گفتند که ما می‌دانیم شما مورد تجاوز و ظلم قرار گرفته‌اید و به انقلاب اسلامی ایران تعرض و تجاوز شده است.
وقتی خبرنگار ایرانا گل به خودی زد
لازم است عرض کنم متاسفانه یکی از خبرنگاران خبرگزاری جمهوری اسلامی، نمی‌دانم برای اینکه چه کسی را خوشحال بکند در یکی از خبرهای خود آورده بود که عراقی‌ها از تصویب فلان طرح خوشحال شدند در حالی که نخیر! هیچ خوشحال که نشدند، خیلی هم عصبانی و ناراحت بودند و هیچ چیزی که واقعا آن‌ها را خوشحال کند وجود نداشت و ذهنیت غیر متعهد‌ها در نطق‌ها و سخنرانی‌ها تمام این معنا را تایید می‌کرد که ما یک پیشرفت چشمگیری را در مسئله جنگ داشته‌ایم.
خاطره‌ای از امام برای یکی از رهبران آفریقایی که از آمریکا می‌ترسید
یکی از رهبران آفریقا که اتفاقا رهبر مبارزی هم هست و کشورش کشور مبارزی هست به دیدن من آمد و درباره مسائل ایران و مسائل انقلاب و مسائل کشور خودشان و مسائل اجلاس با هم صحبت و تبادل نظر می‌کردیم او در ضمن صحبت خود گفت این‌ها همه از آمریکا می‌ترسند، بعد خیلی صریح گفت من هم می‌ترسم اگر بخواهد آمریکا به ما حمله کند می‌تواند. من یک خاطره‌ای را برایش نقل کردم از سال ۸۵ که همراه آقای هاشمی و یک نفر دیگر به قم رفتیم و خدمت امام رسیدیم. یک سوالی را از امام کردیم، ایشان می‌خواستند جواب ما را بدهند. قبل از آنکه جواب دهند از ما پرسیدند شما از آمریکا می‌ترسید؟ ما گفتیم نه! از آمریکا نمی‌ترسیم. گفتند پس اگر نمی‌ترسید این گونه عمل کنید.
یکی از سر جنبانان جنبش عدم تعهد که از برجستگان آمریکای لاتین است به من گفت در نطق شما مطالب مهمی بود و یکی از مطالب مهم مساله اخلاق بود. ما باید روی این تفکر کنیم این اولین باری است که سردمداران و تئوریسین‌های یک مکتب مادی برای اخلاق اسلامی و معنویت که در اسلام مطرح شده حسابی باز می‌کنند و احساس می‌کنند به آن نیاز دارند.
یکی دیگر از رهبران آمریکای لاتین، یک رئیس جمهور شجاع و با فکر که در مردم خودش هم محبوب است به من گفت که شما از ما خیلی جلو هستید. گفت ما در کشور خودمان یک تمدن و یک فرهنگی داشتیم قبل از آنکه غرب به ما حمله کند و ما را در تصرف خودش در آورد، مثلا ۲۰۰، ۳۰۰ سال پیش گفت در فرهنگ ما و تمدن ما می‌گفتند دزدی نکن، خیانت نکن، دورغ نگو و دست درد را ما می‌بریدیم، غرب آمد فرهنگ خودش را بر ما تحمیل کرد، امروز ما اسیر پنجه فرهنگ غرب هستیم و هیچ کاری نمی‌توانیم انجام دهیم، هیچ تکانی نمی‌توانیم بخوریم، به من گفت آنجایی که شما رسیدید و انقلاب و ملت شما رسیده‌اند ما حالا خیلی کار دارد که بتوانیم به آنجا برسیم. امام را کاملا می‌شناخت، خصوصیات امام را می‌دانست، از امام یک قدری برای ما من گفت و من لذت می‌بردم که یک رهبر جوان فعالی در آمریکای لاتین، در آن گوشه دنیا اینجور راجع به خصوصیات امام حرف می‌زند. به من گفت ما کاری نتوانستیم بکنیم، حکومت را مثلا از نظامی‌ها گرفتند، غیر نظامی‌ها خودشان در آن منطقه قبضه کردند. گفت ما کاری نتوانستیم انجام دهیم ما فقط یک دولت تشکیل دادیم اما قدرت واقعی را شما دارید. یعنی قدرت انسان‌ها، قدرت مردم، قدرت معنویت و اخلاق.
یکی از سران آفریقا به من گفت که نطق خود را به من بدهید. آن را برای داخل آرشیو نمی‌خواهم. می‌خواهم روی میز خودم بگذارم و به آن مراجعه کنم. یکی از موفقیت‌های ما نشان دادن چهره بین المللی جمهوری اسلامی بعنوان یک نظام مستقر، پابرجا، تثبیت شده و زنده و پرنشاط بود. همه خیال می‌کردند که جمهوری اسلامی در حال جنگ و یا درگیری‌ها و برخوردهایی که در جبهه دارد یا در جبهه نفت دارد، یا جبهه سیاسی دارد، لابد رئیس جمهور این کشور که رئیس شورایعالی دفاع هم هست، نمی‌تواند از کشور خودش دور و جدا شود. در کشورهای دیگر اینجوری است که مختصر تهدیدی سران کشور‌ها را از اینکه بتواند کشور را ترک کنند باز می‌دارد و به آن‌ها اجازه اینکار را نمی‌دهد، اصلا نظام‌ها، نظام‌های مستقر نیست که بتواند بیرون بیایند. دیدید که این بدبخت‌های مهاجم به ما در چه سطحی شرکت کردند. دیدند ما آنجا رفتیم. البته من اول می‌خواستم سه، چهار روز بمانم بعد کارهای فراوان و مسائلی که مطرح بود و حضور ما را ایجاب می‌کرد موجب شد بنده ۸ روز تمام در هراره بمانم، دیدند نخیر ما آمدیم اینجا و ۸ روز هم ماندیم.
Sorry. No data so far.