مجید ایران‌شاهی– حجاب از نگاه اسلامی به شدت مورد تاکید می‌باشد و لزوم رعایت آن بر زنان مسلمان به جز در مواردی که استثنا شده الزامی است. در این نوشتار قصد بررسی حجاب را در اسلام را نداریم و می‌خواهیم به بررسی این موضوع در یهودیت و مسیحیت که در جهان طرفداران خود را دارند بپردازیم. بیان مواردی از قبیل شرایط آن و میزان تاکیدی که شده است در این مقاله بناسه به اختصار بررسی شود.
الف) یهودیت
قانون یهودیت درباره پوشش موی سر این است که خانمی که متاهل است به پوشاندن موی سر موظف است. ولی برای خانمی که مجرد است فقط در موقع نماز یا خواندن کتاب مقدس موظف است موی سرش را بپوشاند. به بیانی تا قبل از ازدواج موظف به رعایت حجاب نیست. در مورد پوشش دست‌ها حداقل تا زیر آرنج باید برای زنان مجرد پوشیده باشد. برای خانم‌های متاهل ارجح است تا مچ دست را بوشاند. و برای پاها هم برای خانم‌های متاهل تا مچ پا و برای خانم‌های غیر متاهل تا ۱۵۰ ـ ۱۰ سانتیمتر زیر زانو یعنی زانویش مشخص نباشد و باید پوشیده باشد. این حداقل‌هاست.(البته گفته می‌شود به دلیل نبود حکومت با قدرت اجرایی ممکن است این قانون دینی به خوبی اجرا نشده باشد).
در یهودیت یک بخش سخت گیرانه دیگر درباره حجاب وجود دارد و آن این است که بی حجاب رفتن یکی از جنبه‌هایی که هست بر مبنای آن مرد می‌تواند تقاضای طلاق کند.
و یا در مورد مواردی نظیر دست دادن مرد و زن غریبه (به جز جنبه‌هایی که محرم است مثلا پسر با مادر خویش) ممنوع شمرده می‌شود. و یا نگاه کردن غیر ضروری مجاز شمرده نمی‌شود.
آنچه در دین یهودیت ظاهرا بیشتر تاکید شده است حجاب درباره زنان متاهل می‌باشد و زنان مجرد به مانند مسیحیت در زمان عبادت باید رعایت کنند و همچنین حدود آن نیز برای زنان متاهل سخت‌تر و بیشتر می باشد. به هر ترتیب این تاکید و داشتن تقاضای طلاق به بواسطه بی حجابی به نوعی می‌تواند نشان دهنده اهمیت موضوع حجاب به خصوص بعد از ازدواج در آیین یهودیت باشد.
رعایت عفت و حجاب توسط زنان انبیاء و بزرگان بنی‌اسرائیل در تورات کنونی و تلمود کاملاً مشهود است؛ به طوری که رعایت نکردن عفت، یکی از عوامل نزول عذاب الاهی بر بنی‌اسرائیل دانسته شده است. «زن نیکوسیرت، عزت را نگاه می‌دارد. مثل نیرومندان که اموال را محافظت می‌نمایند.» در بخش ناشیم از کتاب میشنِه، نوشتة ابن میمون چنین آمده است. مرد، لازم است لباسی را برای پوشش سر و پیشانی و حتی چشم زن تهیه کند.
قانون سخت حجاب زنان یهودی، به اعتراف مورخان، غیر قابل انکار است. اصلیترین کتاب فقهی یهودیان که تلمود نام دارد، بر لزوم پوشاندن سر از نامحرمان، لزوم سکوت زن و پرهیز از هرگونه آرایش برای دیگر مردها، پرهیز از نگاه زن به مردان بیگانه، اجتناب از نگاه مرد به زنان نامحرم و لزوم پرهیز از هر امر تحریکآمیز، تأکید شده است. گفتوگوی علنی میان ذکور و اِناث، از سوی فقهای دین ممنوع شده است. هر چند این مقدار از ممنوعیت ممکن است از فرهنگ زمان یا مکان در فقه یهودیت تأثیر گرفته باشد.
ب) مسیحیت
آنچه در اینجا ذکر می‌کنیم ابتدا اشاراتی به بخش‌هایی از اعتقادات، مکان و زمان‌های رعایت حجاب است و سپس به تحلیل آن‌ها می‌پردازیم.
در دین مسیحیت در عهد جدید پیرامون حجاب زن اینگونه مطرح می‌شود:«اگر زنی در جلسه‌ای با سر برهنه دعا یا نبوت کند به شوهرش بی احترامی کرده است. زیرا زن با پوشاندن سر خود اطاعت خود از شوهر را نشان می‌دهد.اگر زن نمی‌خواهد سر خود را بپوشاند باید موی سرش را بپوشاند و اگر از این عمل خجالت می‌کشد پس باید سر خود را بپوشاند.» (اول قرنتیان ۱۱، ۴ تا ۶)
درجای دیگر اشاره می‌شود:
«زن به هنگام دعا یا نبوت باید سرخود را بپوشاند. تمام کلیساها نیز در این امر توافق دارند.» (اول قرنتیان، ۱۴ تا ۱۶)
و یا اینکه گفته می‌شود: «آیا درست است است که زن در یک جمع بدون پوشش سر دعا کند؟ آیا خود غریزه طبیعی به ما نمی‌آموزد که سر زن باید پوشیده باشد؟ (در واقع پولس درباره فلسفه حجاب آن را امری غریزی می‌داند و با اشاره به طبیعت، موهای زنان و زیبایی آن را باعث، تحریک مردان می‌داند و یا ممکن است منظورش این باشد که که زنان مشغول این امور از خدا غافل می‌شوند.»
همانطور که اشاره شد تاکیدی بر پوشاندن سر در مراسم‌های مذهبی وجود دارد و آن در واقع نوعی احترام هم به شوهر و هم خداوند محسوب می‌گردد بر خلاف آنچه به نظر می‌رسد در کلیساها تعلیم داده می‌شود و آن را قبول دارند ولی بر روی آن جدل چندانی صورت نمی‌گیرد و تنها به آموزش اکتفا می‌شود ولی باز هم آن را به عنوان یک امر اجتماعی به حساب می‌آید.
اما در بحث تاریخی حجاب در مسیحیت نیز گفته می‌شود که مثلا گروهی به نام مونتانیست‌ها حجاب را در شمار دستورات تورات می‌دانسته‌اند. و یا ویل دورانت می‌گوید در قرون وسطی در تاریخ مسیحیتی که دیگر دولتی شده پوشش کامل حتی ساق پا باید پوشیده باشد و بعضی زن‌ها که مثلا پاشنه بلند می‌پوشیدند و ساق پایشان نمایان بود، در جامعه مسیحی مشکل ایجاد می‌کرد و با آن‌ها برخورد می‌کردند. وی می‌گوید کشیشان چادر و روبند را یکی از اخلاقیات مسیحی می‌دانستند. (تاریخ تمدن جلد ۴ ص ۱۱۲۳)
پس باید گفت که بحث حجاب در آیین مسیحیت نیز دارای سبقه تاریی و به نوعی سبقه‌ی آموزشی می‌باشد ولی حال اینکه چرا اکنون رعایت نمی‌شود و به صورتی امری کاملا اجتماعی نیست را بر عهده خود علاقه مندان می‌گذاریم تا آن را بررسی نمایند.
گونه‌های پوشش در مسیحیت
یک: حجاب پوششی: مسیحیت با دستور تجرد و زندگی رهبانی، بر لزوم حجاب پوششی و رعایت عفت تأکید فراوان دارد. نه تنها پوشاندن صورت را الزامی کرد، بلکه تزیین موی سر و آرایش آن و تنظیم آن‌ها در آیینه و سوراخ کردن گوشها و آویختن گلوبند، خلخال، طلا و دستبند قیمتی، رنگ کردن مو و تغییر صورت ظاهری را نیز ممنوع کرد. صریحاً بیان می‌کند که «شما را زینت ظاهری نباشد از بافتن موی و متحلی شدن به طلا و پوشیدن لباس و ….» زن محترم وقتی از خانه خارج می‌شد، از روبند استفاده می‌کرد.
دو: حجاب رفتاری: «لیکن من به شما می‌گویم هر کسی به زنی نظر شهوت اندازد، همان دم در دل خود با او زنا کرده است. پس اگر چشم راستت تو را بلغزاند، قطعش کن و از خود دور‌انداز؛ زیرا تو را بهتر که عضوی از اعضایت تباه گردد تا تمام بدند در جهنم افکنده شود». هیچ کس برای زنانی که زیبایی‌شان را در معرض فروش می‌گذاشتند، احترامی قائل نبود.
سه: گفتاری: پوشش زن در مسیحیت آن‌قدر شدید بود که زنان بیشتر ترجیح می‌دادند خانه‌نشین باشند و کمتر وارد اجتماع می‌شدند. از طرفی، مردان را نیز ملزم به رعایت شدید چشم می‌نمود و سفارش می‌کرد کسی که به زنی نظر شهوت اندازد، همان دم، در دل خود با او زنا کرده است. از زن محترم انتظار نمی‌رفت که با هر کس که در راه بر می‌خورد وارد صحبت شود.
در آیین مسیحیت، پوشش اهمیت زیادی داشته و زنان معتقد به حضرت مسیح(ع) می‌کوشیدند مانند حضرت مریم موی خود را بپوشانند و باحجاب وارد جامعه شوند. نقاشان مسیحی ـ به خصوص نقاشان قدیمی‌تر ـ تصویر حضرت مریم را با پوشش و حجاب کامل می‌کشیدند. همچنین از گذشته تا زمان حاضر زنان راهبه و قدیس، یکی از کامل‌ترین حجاب‌ها را انتخاب کرده‌اند. این امر نشان می‌دهد که از نظر آنان، داشتن حجاب، به دین‌داری نزدیک‌تر و در پیشگاه خدا پسندیده‌تر است.
مسیحیت، نه تنها احکام شریعت یهود در مورد حجاب را تغییر نداد، بلکه قوانین شدید آن را استمرار بخشید و در برخی موارد، گام را فراتر نهاد و با سختگیری بیشتری، وجوب حجاب را مطرح ساخت؛ زیرا در شریعت یهود، تشکیل خانواده و ازدواج امری مقدس شمرده می‌شد و طبق نوشته ویل دورانت، در سن بیست سالگی اجباری بود.
Sorry. No data so far.