«ده شاعر انقلاب» آخرین تالیف محمدکاظم کاظمی است، که از سوی انتشارات سوره مهر در شمارگان ۲۵۰۰ نسخه و در ۳۶۰ صفحه منتشر شده است. در این کتاب کاظمی به نقد و بررسی جهان شعری ده تن از شاعران جریانساز و شاخص انقلاب اسلامی پرداخته است.
همانطور که خود مؤلف اشاره کرده است، در این کتاب ترتیب قرار گرفتن نقدها درباره شاعران بر اساس سال تولد آنها است. کتاب با مقاله کوتاه از نظر حجم، اما بلند از نظر محتوا درباره شعر انقلاب شروع میشود. نقد شاعران با حمید سبزواری آغاز و پس از آن مهرداد اوستا، طاهره صفارزاده، علی موسوی گرمارودی، نصرالله مردانی، علی معلم، حسن حسینی، قیصر امینپور، احمد عزیزی و با سلمان هراتی به پایان میرسد.
چهار بند
اول؛ تالیف چنین کتابی بدون شک از چند زاویه مورد اهمیت است. ابتدا اینکه قرار گرفتن و بررسی ده شاعر شاخص انقلاب در یک کتاب میتواند کار نسل آسان طلب امروز را برای بررسی و مقایسه این شاعران راحت کند و آنها را با خواندن یک کتاب با جهان شعری ده شاعر آشنا کند.
دوم؛ نقدهای کتاب با رعایت ایجاز نوشته شده است و مولف کتاب توانسته به خوبی حرفهایش را درباره شاعران بزند و نوع نگارش هم به گونهای است که مؤلف پشت حرفهای کلی و اصطلاحات پنهان نشده است و در عین علمی نگاشتن با مخاطب صمیمی است و این باعث میشود به راحتی مخاطب با کتاب ارتباط برقرار کند.
سوم؛ مؤلف بدون تعارفهای رایج امروز در بازار نقد ادبی به نقد و واکاوی جهان شاعران پرداخته است وگاه حتی صریح و بدون رحم درباره شاعر قضاوت کرده است، اما با تمام این از دایره ادب پا را فراتر نگذاشته و به خوبی نگاه خودش را به این شاعران، روایت کرده است که روایتی ارجمند و مورد اعتنا است.
در تائید بند بالا میتوان به فقره شش و پایانی در نقد اولین شاعر کتاب (ص۵۳) اشاره کرد؛ «اگر سخن را در یک کلام کوتاه کنیم، میتوانیم گفت که شهرت شعر حمید سبزواری، بیش از آنکه مرهون قوت هنری آن باشد، مرهون ویژگیهای محتوایی و مناسبتی آن است و نیز مرهون موقعیتی که شاعر به واسطه این محتوا و همراهی با مناسبتها در رسانهها یافته است.»
چهارم؛ کاظمی در این کتاب تنها به نقد شاعران اکتفا نکرده است و در کنار آن با یادآوری بعضی نکات دیدگاههای خودش را در مورد گونههای مختلف شعر بیان کرده است، وی درباره شعر آئینی بر این باور است که شاعران آئینی نباید به تجلیلهای دینی ناکارآمد روی بیاورند و تصویری دست نیافتنی از ممدوح برای مخاطب ترسیم کنند که مخاطبش خودش را فرسنگها دور از ممدوح بداند، بلکه باید اصل کار را در شعر آئینی به انتقال سیره امامان و تشویق برای عمل به این سیره بنا کنند. این مسئله را بارها در کتاب یادآوری میکند که نشان از اهمیت این موضوع در نگاه مؤلف است. در حقیقت این مساله به نوعی از نقاط ضعف جشنوارههای موضوعی و شعر آئینی امروز هم محسوب میشود.
هدف نوشتن
کاظمی در قسمتی از مقدمه کتاب درباره هدف نگاشتن کتاب گفته است؛ «کتاب حاضر با هدف ترسیم سیمایی از شعر انقلاب اسلامی ایران و بدایع صوری و معنوی آن، در پرتو نقد آثار چند تن از شاعران عصر انقلاب فراهم آمده است. با این نقدها در پی آن بودهام که ضمن ارزیابی آثار این شاعران، گزارشی هم از روند تکوین و بالندگی این جریان به دست دهم. کانون توجه در این نقدها، جریان شعر انقلاب دهههای پنجاه و شصت و شاعران سرشناس آن بوده است. البته کوشیدهام که سیر کار هر شاعر را تا سالهای اخیر و یا واپسین سالهای حیات او پی گیرم.»
بدون شک مؤلف کتاب توانسته به این مهم دست پیدا کند. مخاطب کتاب پس از خواندن کتاب چندین پنجره از شعر دوران پس از انقلاب روبرویش گشوده میشود. به طور مثال شاید مخاطب با مؤلف در مورد اینکه قیصر و حسینی در میان این ده شاعر جزو برترینها هستند موافق باشد و این را از قبل خواندن کتاب هم بداند، اما پس از خواندن کتاب متوجه میشود دلیل این برتری و ماندگاری و بر سر زبانها افتادن چیست.
گامهای بعدی
کتاب ده شاعر انقلاب در روزگار پریشان ادبیات و شعر کشور بدون شک کتابی ارزشمند است که هم از جنبه آموزشی برای شاعران جوان و هم از نظر ارائه کارنامه شاعران انقلاب مورد اهمیت است. مسئولین محترم امر باید در گامهای بعد با غنمیت دانستن حضور و قلم زدن استاد کاظمی در چنین عرصههایی از حضور ایشان به خوبی استفاده کنند و برای شاعران نسل دوم انقلاب هم چنین کاری را در نظر بگیرند، تا شعر انقلاب در حوزه نظری و نقد هم بتواند در آینده نزدیک حرفی برای گفتن داشته باشد.
Sorry. No data so far.