تریبون مستضعفین- مسعود براتی
در یک سال اخیر آمریکا و اتحادیه اروپا به طور یکجانبه اقدام به تشدید تحریم‌های اقتصادی علیه ایران کرده‌اند. آنها این تحریم‌ها را فلج کننده (crippling) می‌خوانند و مقصودشان این است که این تحریم‌ها سبب از پا افتادن نظام ایران خواهد شد و دولت ایران مجبور خواهد شد در مسئله هسته‌ای رفتار خود را تغییر دهد.
دولتمردان آمریکا در حال حرکت به سوی تشدید بیشتر تحریم‌ها هستند به طوری که هر هفته یک تحریم جدید علیه ایران اعمال نمایند. اما خوب است در این میان دلایل موافقان و مخالفان تشدید تحریم علیه ایران را نیز بدانیم. منظور دلایل افرادی است که در آمریکا به این بحث مشغولیت دارند.
چند وقت پیش (2 آگوست 2012) مقاله‌ای در سایت فارین پالیسی منتشر شد که در آن به تشریح دلایل پرداخته است. عنوان این مقاله «تحریم‌ها طبقه متوسط ایران را فلج می‌کند نه رژیم آن را»[۱] بود. هرچند نویسندگان این مقاله مخالف گسترش تحریم‌ها علیه ایران بودند، اما به معنای حمایت از ایران نبود چرا که آنها این اقدام را در رسیدن به نتیجه سرنگونی رژیم موثر نمی‌دانستند.
در ابتدای مقاله دلایل موافقان تشدید تحریم‌ها بررسی می‌شود. دو دلیل عمده طرفداران تشدید تحریم‌ها این است که در نتیجه تشدید تحریم ها، مردم طبقه متوسط علیه رژیم دست به مخالفت می‌زنند و سبب سرنگونی رژیم می‌شوند. این افراد تاکید می‌کنند که «تحریم‌ها در واقع برای اعمال تنبیه جمعی برروی مردم ایران طراحی شده است تا بر آنها برای قیام علیه رژیم فشار آورد». همچنین به این نکته اشاره می‌کنند که در نتیجه تحریم‌ها، طبقه کارگر ایران به جریان دموکراسی خواه می‌پیوندند و سبب احیا این جریان در ایران خواهند شد.
اما نویسندگان این مقاله این تحلیل‌ها را غیر واقعی می‌دانند و اعتقاد دارند که اگر تاریخچه تحریم‌ها بررسی شود خواهند دید که هیچ یک منجر به تغییر دموکراتیک در ایران نشده است.
نویسندگان که جزو مخالفان تشدید تحریم‌ها هستند این بحث را مطرح می‌کنند که تحریم‌ها سبب می‌شود تا طبقه متوسط جامعه که در حرکت‌های دموکراسی‌خواهانه همیشه هسته اصلی بوده‌اند و نقش کلیدی در این حرکت‌ها داشته‌اند، به مسایل روزمره اقتصادی خود مشغول شوند و دیگر توانی برای فعالیت‌های سیاسی نداشته باشند. در نتیجه جریان دموکراسی‌خواهی در ایران از بین برود. از طرف دیگر تحریم‌ها نمی‌تواند سبب پیوستن طبقه کارگر به جریان دموکراسی‌خواهی شود. آنها می‌گویند که «بزرگترین مانع برای جنبش دموکراسی‌خواه در ایران این است که طبقه کارگر که درگیر مسایل روزمره اقتصادی است، نمی‌تواند برای آزادی‌های سیاسی درگیر شود» و تحریم‌ها نه تنها این وضعیت را بهتر نخواهد کرد بلکه بر تشدید آن کمک خواهد کرد.
دلیل دیگر مخالفان این است که با تشدید تحریم‌های اقتصادی، گروه‌های شبه‌دولتی همانند سپاه پاسداران فعالیت‌های اقتصادی را در دست گرفته و در نتیجه قدرت آنها در کشور بیشتر از گذشته خواهد شد و این مسئله مانع رشد جریان دموکراسی‌خواه در ایران خواهد شد. تجربه جنگ ایران و عراق نشان داده که هرچه فشار خارجی بیشتر باشد، تمرکز گرایی و دولتی شدن در ایران افزایش می‌یابد و این اتفاق به نفع این جریان نیست. همچنین آنها معتقدند که تشدید تحریم‌ها سبب محدود شدن فعالیت بانوان در کشور می‌شود. در حالیکه فعالیت بانوان نیز یکی از محورهای اصلی تحولات دموکراتیک در ایران است.
به نظر این اختلاف نظر ناشی از خیال خام کسانی همچون نویسندگان این مقاله است. آنها در این اندیشه هستند که آمریکا به دنبال آزادی مردم ایران است، در حالیکه هیچ‌گاه آمریکا دلش برای مردم کشوری نسوخته است. آمریکا مردم را به عنوان بهانه ای برای توجیه اعمال جنایتکارانه خود در کشورهای دیگر استفاده می‌کند، همانطور که مردم افغانستان را برای حمله به افغانستان و مردم عراق را برای حمله به عراق بهانه قرار داد.
ارجاعات:
۱. -“Sanctions cripple Iran’s middle class, not the regime”, foreignpolicy, August 2, 2012
Sorry. No data so far.