راضیه تجار نویسنده و دبیر انجمن قلم ایران درباره مسائل و مشکلات عرصه نشر صحبت کرد. وی در بخشی از صحبت های خود درباره فعالیت های رسانه ای مجمع ناشران انقلاب اسلامی، اظهار کرد: این که جایی مثل مجمع ناشران انقلاب اسلامی پس از این همه سال به فکر حضور و تبلیغ کتاب در برنامه های تلویزیونی و رادیویی افتاده، فکر بسیار خوبی است چراکه رسانه تاثیر بسیار زیادی بر مخاطب می گذارد. اما باید توجه داشت این برنامه ها، برنامه های مرده نباشند. از سویی استفاده از شیوه غیرمستقیم تاثیر بیشتری دارد و امیدوارم مجمع در ادامه این راه موفق باشند.
خلا جدی توزیع کتاب در شهرستان ها
راضیه تجار در بخش دیگری از صحبت های خود درباره توزیع کتاب، تصریح کرد: ما در پایتخت هستیم و اوضاع توزیع کتابمان این است، اگر سری به شهرستان ها بزنیم می بینم که اوضاع، بدتر است. مثلا در اصفهان که شهر بزرگی است خانمی دنبال کتاب های من بود که آن ها را پیدا نکرد و این نمونه ها یعنی در شهرستان ها خلا جدی تر است.
وی افزود: در سفری که سال گذشته به نمایشگاه کتاب شهر اصفهان داشتم، متوجه شدم به قدری نمایشگاه از نظر کارهای ادبی محقر است که حد نداشت. این اتفاق با این وجود می افتد که هزینه بسیاری برای برپایی نمایشگاه انجام شده اما بازدیدکنندگان کتاب های خوبی را نمی دیدند.
به گفته این نویسنده باید از فرصت برگزاری نمایشگاه کتاب اسناین بهترین استفاده برای توزیع کتاب شود نه این که بازدیدکنندگان با استقبال بیایند و تنها کتاب هایی برای آشپزی، گلدوزی، خیاطی و فال و تعبیر خواب ببیند.
وی ادامه داد: جای ادبیات ما کجاست؟ این فقر به ویژه در شکل توزیع استان ها احساس می شود و فکر می کنم اگر این خلاها شناسایی شود و ناشران نسبت به رفع آن اقدام کنند می توان فروش خوبی را در سطح کشور شاهد بود.
نویسنده «کوچه اقاقیا» افزود: کسانی باید در این راه ها گام بگذارند که هم تخصص داشته باشند و هم این که عاشق باشند. من می گویم می توان در شهرستان ها افراد محلی را شناخت و با دیده بانی از آن ها برای توزیع مناسب کمک گرفت.
ناشری که می خواهد در کار نشر بماند باید اصولی و حرفه ای کار کند
راضیه تجار در ادامه درباره فعالیت ناشران، گفت: کسی که وارد وادی نشر می شود یا می تواند از پس کار بر بیاید یا نمی تواند. اگر نمی تواند خب چه اصراری است که در این کار بماند. اما اگر می تواند باید همه چیز را تخصصی بررسی کند. مثلا یک ناشر کوچک با عشق و علاقه می آید و در سال چند کتاب چاپ می کند و سود کمی می کند و در توزیع و کارهای تخصصی در می ماند. از طرفی بعضی ناشران هم راه هایی برای یافتن سود پیدا می کنند و در ادامه از حق نویسنده کم می گذارند. این درست نیست به بهانه این که کار نشر مشکلاتی دارد از جای دیگری کم بگذارند.
وی افزود: ناشر یا می تواند و می ماند، یا نمی تواند و نمی ماند. این مساله کاملا مربوط به خود ناشران است. باید دنبال راهکارهایی برای فروش و درآمدزایی باشند و یا شغلشان را ترک کنند و اگر هم می مانند باید کارشان را درست انجام دهند.
تجار اظهار کرد: در هر شغلی مشکلاتی وجود دارد اما هیچ کس حق ندارد از جنس کم بگذارد. نشر هم به همین صورت است. مثلا مدتی پیش کتابم چاپ شد و متوجه شدم پر از غلط چاپی است. ناراحت شدم. بعد فهمیدم که ناشر نمی داند پیش از چاپ٬ کار را نویسنده باید بخواند. این آگاهی برای نشر لازم است. کسی باید در کار نشر وارد شود که علم و تبحر داشته باشد و بداند که اثری را که چاپ می کند نتیجه زحمت یک ساله و یا بیشتر یک نویسنده و مولف است. وقتی کتاب چاپ شد شکلش ماندگار است و نباید در آن اشتباه صورت گیرد. این در حالی است که نویسنده هم باید بداند چه می گوید، چیزی که می گوید ارزش سرمایه گذاری را دارد یا خیر. برخی کارها فقط به درد وبلاگ می خورد.
بعد از گذشت 30 سال ما هنوز نباید راه خودمان را پیدا کرده باشیم؟
راضیه تجار در بخش دیگری از صحبت خود گفت: بسیاری از کارها را ناشران پول می گیرند و چاپ می کنند. این معضل بزرگی است. کارهایی منتشر می شود که هیچ ارزشی از نظر کیفی ندارد اما چون نویسنده پول داده کارش چاپ شده است.
وی افزود: بعد از گذشت 30 سال ما هنوز نباید راه خودمان را پیدا کرده باشیم؟ توزیع مناسب و درست را نباید بدانیم چیست؟
وی در ادامه به ذکر خاطره ای پرداخت و گفت: چند سال پیش اولین فروشگاه حوزه افتتاح شده بود، با ذوق به کتابفروشی رفتم و دیدم کتاب های دیگری جلوی ویترین است و کتاب های خود حوزه هنری در پشت پیشخوان بود. حتی در فروشگاه خودمان هم کتابمان پشت ویترین نبود. البته الان پس از سال ها به این چیزها فکر نمی کنیم اما واقعیت همین مشکلات است.
بعضی کتاب ها مثل میوه نارس می ماند
دبیر انجمن قلم ایران با اشاره به فعالیت نوقلمان در عرصه نشر، ابراز کرد: به اعتقاد من بسیاری از کارها به خاطر ساختار ضعیف نباید منتشر شوند. ما باید در مرحله اول ساختار ضیف را بشناسیم و ناشر باید بداند چه چیزی را قرار است چاپ کند. در کنار ساختار محتوا هم مهم است. این که نویسنده چه چیزی را می خواهد بگوید؟ بعضی نویسندگان کارهایی را برای چاپ ارائه می کنند که هنوز نرسیده و مثل میوه نارس می ماند. بعضی ناشران هم همان میوه نارس را با گرفتن پول برای نویسنده و شاعر چاپ می کنند و کتاب هایش را به خودش می دهند که توزیع کند. این نویسندگان و شاعران در نهایت ضربه می خورند.
وی با تاکید بر گذراندن دوره های آموزشی از سوی نویسندگان تازه کار، افزود: همه کارها دوره ای آموزشی دارد. این دسته از نویسندگان هم لازم است دوره هایی را سپری کنند و باید از ناشران خواست به خاطر پول، هر کاری را منتشر نکنند. دوم این که بعضی از کارها، باید در ذیل طرحی منتشر شود. مثل کاری که انجمن می کرد و 100 اثر از 100 نوقلم را منتشر کرد. در این کار می توان نظارتی روی ورود نویسنگان داشت و از سویی کرامتشان را حفظ کرد. نویسنده این طور یاد می گیرد که کارش ارزش داشته و حقوقش را هم دریافت می کند..
وی ادامه داد: از سوی دیگر٬ نویسندگان تازه کار نباید رها شوند. برخی کارشان واقعا خوب است و ناشران دست رد به سینه شان می زنند. پس خوب است رافتی نیز با نویسندگان و کارهای خوب داشته باشیم.
ارتقای مطالعه نیاز به فرهنگ سازی دارد
راضیه تجار در بخش دیگری از این گفت و گو با اشاره به مردمی که می گویند شرایط اقتصادی خوبی ندارد اما که هزینه زیادی برای غذای رستوران و … می کنند، گفت: این مردم به کتاب و کالاهای فرهنگی که می رسند می گویند نداریم. آن وقت برای خرید لوازم آرایش و کالاهای لوکس پول دارند اما در عرصه فرهنگ هیچ هزینه ای نمی کنند.
وی با اشاره به استقبال مردم از نمایشگاه های کتاب، اظهار کرد: استقبال مردم از کتاب همه به تبلیغات بستگی دارد که کتاب خواندن و مطالعه را تبدیل به ارزش کند. در زمان نوجوانی و جوانی ما مطالعه کتاب ارزش بود و امروز هم زیرساخت مطالعه از پیش از دبستان باید صورت گیرد. بچه ها از کودکی باید با کتاب خواندن بزرگ شوند. به هر دلیلی مطالعه ترویج شود. از طریق رادیو، رسانه ملی و مطبوعات به مردم یادآوری شود. همان طور که خوشحال می شویم بچه مان انگلیسی یاد بگیرد، باید برای مطالعه هم خوشحال شویم.
وی معتقد است درس انشاء به ترویج مطالعه کمک زیادی می کند و به نوعی اغلب نویسندگان از راه همین درس، کشف شده اند.
نویسندگان جدا جدا فکر می کنند
نویسنده «زن شیشه ای» در ادامه درباره وجهه اجتماعی نویسنده ها صحبت کرد و گفت: ارزشی که جامعه مثلا برای فوتبال می گذارد برای نویسنده ها نمی گذارد. نویسنده شان اجتماعی ندارند و البه خودشان هم خیلی با نمایش و رسانه جور نیستند.
وی درباره رسانه ای نبودن نویسنده ها نیز اظهار کرد: نویسندگان از لحاظ روانشناختی درون گرا هستند و درددل ها، تنش ها و هیجانات خود را بر روی کاغذ می گویند. اعتقادشان است که بگویند تا چه بشود؟ تبلیغ و رسانه ای شدن را خیلی دوست ندارند. مدام در حال نوشتن هستند.
این نویسنده ادامه داد: همین روحیه هم سبب شده که ما حتی یک برنامه مثل «نود» نداریم که نویسندگان بیایند صحبت کنند و درباره ادبیات و کتاب بگویند. ما جداجدا فکر می کنیم و همدیگر را پیدا نمی کنیم. دردهایمان برای خودمان می ماند. همین پراکندگی نمی گذارد بخش عمده ای از مشکلات حل شود.
تجار افزود: الان سینما برنامه «هفت» را دارد اما ما ماخوذ به حیا که این را نگوییم به آن یکی برمی خورد، این را نگوییم بد می شود. انگار این گفتن ها از خود کاهیدن است مگر این که راه کاری پیدا شود. مدام بگوییم و هیچ اتفاقی نیافتد انگار شان آدم پایین می آید. گاهی در اثر این تکرارها، حرمت شکنی هم می شود.
وی در بخش دیگری از اظهارات خود به کلاس های داستان نویسی نیز اشاره کرد و گفت: یکی از دردهای من این است که بیش از 20 سال هر سه شنبه کلاس داستان نویسی برگزار کردم و هیچ حمایتی هم نشده ام. این جز عشق نتیجه چه می تواند باشد؟ منِ راضیه تجار که دارم زیر بار این فشار له می شوم، چه باید بکنم؟ نه ناشر هستم که سودی بکنم، حق التالیف هم شش ماه یک بار می گیریم. حتی گاهی شاگردانی دارم که می گویند هزینه کلاس را نمی توانند پرداخت کنند. منِ نویسنده چقدر می توانم در این زمینه تلاش کنم؟
تجار افزود: کسی نیست که دست امثال من را بگیرد و برای این کار فرهنگی کمک کند. مثلا همین مجمع ناشران انقلاب اسلامی می تواند 20 علاقه مند به کلاس های داستان نویسی را به من معرفی کند. من که نیرو می گذارم به جای 5 نفر برای 30 نفر بگذارم. این بده بستان ها در فضای ادبیات می تواند انجام شود.
Sorry. No data so far.