۱۰ نکته حول سیگار و جنسیت

فاطمه همدانیان – این نکات بر مضرات بازار مصرف سیگار و استعمال آن بر زنان تاکید می‌کند.

حدود ۲۰۰ میلیون از یک بیلیون مصرف‌کننده سیگار را زنان تشکیل می‌دهند. صنعت سیگار به گونه‌ای مجدانه جهت افزایش مصرف‌کنندگان خود و جایگزین‌نمودن مصرف‌کنندگانی که بر اثر بیماری‌های ناشی از مصرف سیگار چون: سرطان، حمله قلبی، سکته مغزی، آسم و دیگر بیماری‌های مرتبط با سیگار فوت شده یا سیگار را ترک گفته‌اند، در تکاپو است.

دختران و پسران به دلایل مختلفی از سیگار استفاده می‌کنند و مصرف سیگار نیز پیامدهای متفاوتی را برای زنان و مردان در پی دارد. تقریبا ۱٫۵ میلیون زن هر ساله به علت مصرف سیگار می‌میرند. شناخت و کنترل اپیدمولوژی مصرف سیگار در میان زنان بخشی بسیار قابل‌توجهی از تمام استراتژی‌های کنترل سیگار است.

این نکات عبارت است از:

۱- حدود ۲۰۰ میلیون از یک بیلیون سیگاری در جهان زنان هستند. در سطح دنیا در مقابل ۴۰ درصد از مردان تنها ۹ درصد از زنان سیگاری هستند. هر چند که اپیدمولوژی مصرف سیگار در میان زنان، در برخی کشورها رو به افزایش است؛ که در این مورد تحقیقات بیشتری باید صورت پذیرد.

۲- اکنون در برخی کشورها دختران بیشتر از پسران سیگار می‌کشند. یک پیمایش انجام‌شده در سازمان جهانی بهداشت نشان می‌دهد که شمار دختران و پسران سیگاری در ۱۵۱ کشور مشابه یکدیگر است. شواهد حاکی از آنست که این پسران و دختران مصرف سیگار را تا دوران بزرگسالی ادامه می‌دهند. محدودیت‌های گزینشی در تبلیغات مصرف سیگار که توسط سازمان جهانی بهداشت اعمال می‌شود می‌تواند افزایش مصرف سیگار را در دختران کاهش دهد.

۳- دختران و پسران به دلایل مختلفی اقدام به مصرف سیگار می‌کنند، دختران در قیاس با پسران با اعتقاد به اینکه سیگار در کاهش وزن موثر است، شروع به مصرف آن می‌کنند. در عین حال عزت نفس پایین با مصرف سیگار در دختران مرتبط است؛ نتایج در کشورهای در حال رشد بیانگر آنست که دختران از میزان عزت نفس پایین‌تری نسبت به پسران برخوردارند. استراتژی‌های کنترلی سیگار باید نقطه آغاز تصمیم به مصرف سیگار را که تحت تاثیر فاکتورهای فرهنگی، اقتصادی-اجتماعی و فیزیکی متفاوت است، شناسایی کند.

۴- سالانه از ۵ میلیون مرگ و میر بر اثر مصرف سیگار، یک و نیم میلیون ایشان را زنان تشکیل می‌دهند. اکثریت این زنان (۷۵ درصد) در کشورهایی با درآمد متوسط و کم زندگی می‌کنند. در صورت عدم اعمال واکنش‌های ضروری و پیشگیرانه، تا سال ۲۰۳۰ مصرف سیگار می‌تواند هر ساله ۸ میلیون قربانی بگیرد که حدود ۲٫۵ میلیون آن زن هستند.

۵- زنان از اهداف گسترده صنعت سیگار هستند. صنعت سیگار شامل کمپانی های ثروتمند و غنی با سیاست‌های تبلیغاتی بر مبنای کلیشه‌های جنسیتی و غلط مرتبط با تصورات ناشی از ارتباط سیگار با زیبایی، پرستیژ و آزادی است. این صنعت به گونه‌ای فعال زنان را به علت درصد پایین‌تر مصرف‌شان نسبت به مردان، هدف قرار داده است.

۶- زنان بیشتری در مقایسه با مردان از سیگار لایت (ملایم) استفاده می‌کنند. استراتژی های بازاری مصرف‌کنندگان را با طبقه‌بندی‌های گمراه‌کننده‌ای چون «سیگار کم‌تار» و «ملایم» اغوا می‌کند. اغلب بدین دلیل که سیگار لایت کم‌خطرتر است، زنان (۶۳ درصد) بیشتر از مردان (۴۶ درصد) از سیگار لایت استفاده می‌کنند. در حقیقت سیگارهای لایت موجود در بازار، استنشاق عمیق‌تری را موجب شده و میزان بیشتری از نیکوتین را داخل ریه‌ها می‌برند.

۷- تاثیر مصرف سیگار بر زنان به گونه‌ای متفاوت از مردان است. زنان مصرف‌کننده سیگار احتمال ناباروری بیشتر و حاملگی تاخیری را دارند. همچنین سیگار کشیدن در طول دوره حاملگی خطرات زایمان زودرس، نوزاد مرده، مرگ نوزاد و کاهش شیر مادر را به همراه دارد. همچنین کشیدن سیگار احتمال سرطان دهانه رحم را افزایش می‌دهد.

۸- مرگ ۶۴ درصد از زنان مصرف‌کننده سیگار به علت استفاده از سیگارهای دست دوم است. در سراسر دنیا ۴۳۰۰۰۰ مورد مرگ و میر بزرگسالان به علت مصرف سیگارهای دست دوم است؛ که ۶۴ درصد این مرگ و میرها در زنان اتفاق می‌افتد. در برخی کشورها، مصرف بالای سیگار دست دوم در مقابل مصرف سیگارهای تولیدی تهدید بیشتری برای زنان محسوب می‌شود؛ با این روال بیش از ۹۰ درصد از جمعیت دنیا هنوز تحت پوشش قانون جامع جامعه‌ی بدون مصرف سیگار نشده‌اند.

۹- افراد سیگاری باید از کشیدن سیگار در محیط زندگی خود اجتناب ورزیده و افراد خانواده را در معرض دود آن خصوصا سیگارهای دست دوم قرار ندهند،. زنان و کودکان در خانه‌های خود، محیط کاری و فضاهای عمومی قدرت مطالبه فضایی بدون سیگار را ندارند. هرکسی با توجه به سن و جنس خود باید از قرار گرفتن در معرض سیگارهای دست دوم اجتناب کنند.

۱۰- کنترل مصرف سیگار در میان زنان بخش قابل‌توجهی از استراتژی کنترل سیگار است. برنامه‌های جلوگیری از مصرف و ترک سیگار باید شامل خدمات بهداشت باروری، کودکان و مادران شود. هشدارها حول مصرف سیگار باید شامل زنان بیسواد که تعدادشان بیش از مردان است، نیز بشود؛ در این راستا باید از تصاویر هشداری-بهداشتی واضح و شفاف جهت آگاهی این دسته از زنان از خطرات بهداشتی مصرف سیگار استفاده شود.

ارجاع:
– WHO Publication Service, Department of Gender, Women & Health, Report File in PDF on 2012.
– Khatidja S. Ali, Gender Differences in Subjective Reactions to Cigarette Smoke with, The American University, ProQuest, 2007.
– Sonya Bahar, Health Behavior, Springer, 1988.