حمید رضا کاظمی-یکسال قبل در چنین روزهایی وضعیت سوریه با آنچه که امروز در این کشور در جریان است تفاوت اساسی داشت.تروریست‌ها حمله‌ای بزرگ را در روزهای پایانی بهار به دمشق تدارک دیدند و با بمب‌گذاری در جلسه مقامات امنیتی عالی‌رتبه، وزیر دفاع سوریه را ترور کردند. ساعتی پس از آن افراد مسلح در برخی محله‌های پایتخت به نیروهای امنیتی حمله کردند. در کمتر از دو ماه بعد القاعده به مقر اصلی ارتش در اتوبان مزه شهر دمشق حمله کرد و این ساختمان را برای ساعتی اشغال کرد.
در عرصه دیپلماتیک نیز پیروزی اخوان المسلمین در کشورهایی چون تونس و مصر یک موفقیت معنوی برای مخالفان سوری (جناح اخوان) بود. ارتش آزاد و ائتلاف مخالفان زیر سایه ترکیه و قطر از حمایت مالی و سیاسی گسترده برخوردار بودند و در نشست‌‌های موسوم به «دوستان سوریه» بیش از 150 کشور حضور می‌یافتند.
اما اکنون در عرصه بین‌المللی فرانسه و انگلیس به عنوان حامیان اصلی تسلیح مخالفان به دلیل مشکلات احتمالی حمایت از گروه‌های تندرو و تقویت القاعده از مسلح کردن تروریست‌ها عقب‌نشینی کردند. همچنین مخالفت آلمان با مسلح کردن تروریست‌ها منجر شده تا اتحادیه اروپا نقش فعالی در تحولات میدانی سوریه نداشته باشد و تنها به صدور بیانیه‌‌ها علیه دمشق اکتفا کند.
آمریکا نیز علی‌رغم لفاظی‌های مقامات سیاسی و نظامی این کشور تاکنون کاری برای مخالفان نکرده، تعلل باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا در تسلیح مخالفان خشم متحدان منطقه‌ای و معارضان سوری را برانگیخته است، به طوری که در ما گذشته سلیم ادریس رئیس ستاد مشترک گروه‌های مسلح سوری با دروغگو خواندن دیوید کامرون نخست‌وزیر انگلیس تصریح کرده که غربی‌های فقط وعده می‌دهند.
در عرصه منطقه‌ای ترکیه به عنوان اصلی‌ترین حامی مخالفان از بازی سوریه عملاً خارج شده و پایه‌های دولت رجب طیب اردوغان به شدت تضعیف شده است. اعتراضات خیابانی در ماه‌های اخیر باعث شده تا حد زیادی مقامات آنکارا دیگر سخنرانی آتشین گذشته را متوقف کنند و بیشتر به مسائل داخلی خود بپردازند. این در حالی است که ترکیه مسیر اصلی حمایت مالی و تسلیحاتی از مخالفان سوریه بود اما حوادثی چون انفجار در ریحانلی از شور و شعف آنکارا برای دخالت در بحران سوریه کاست.
سرنگونی محمد مرسی رئیس‌جمهور مصر توسط ارتش این کشور نیز تحولی دیگر بود که دستکم تأثیر روانی مشهودی بر مخالفان مسلح به ویژه جناح اخوان‌المسلمین گذاشت. مرسی یکی از دشمنان سرسخت دولت بشاراسد بود. او در ماه ژوئن روابط تاریخی مصر با سوریه را قطع کرد و خواهان ایجاد منطقه پرواز ممنوع بر فراز سوریه شد.ارتش مصر پس از کودتا 200 نفر از طرفداران اخوان سوریه که در مصر به سر می‌برند را دستگیر کرد و روابط با دمشق را دوباره از سر گرفت تا پیامی واضح از قاهره برای دمشق ارسال شود.
قطر نیز شاهد تحولات مهمی در ماه‌های اخیر بود، «شیخ حمد بن خلیفه آل ثانی» امیر میانسال قطر برخلاف عُرف دیگر حکومت‌های سلطنتی در کشورهای شیخ‌نشین حاشیه خلیج فارس، حکومت را به ولیعهد جوان واگذار کرد. در این میان «حمد بن جاسم آل ثانی» نخست‌وزیر و وزیر خارجه متنفذ که در حمایت از مخالفان سوریه بسیار تلاش می‌کرد و به نوعی معمار تشکیلات سیاسی اپوزیسیون بود، برکنار شد. اکنون «شیخ تمیم بن حمد بن خلیفة آل ثانی» امیر جوان قطر تنها به ایفاء نقش حامی مالی آن‌هم در سایه عربستان اکتفا می‌کند.
این در شرایطی است که مخالفان در عرصه میدانی حال و روز بدی دارند. حومه دمشق به عنوان منطقه‌ای که برای فشار روانی به دولت سوریه دارای اهمیت بود و از طریق آن می‌توانستند پایتخت سوریه را هدف قرار دهند، اکنون پاکسازی شده است به طوری که بشار اسد در روز ارتش به آنجا رفت و با نیروهای نظامی کشورش دیدار کرد.
حمص از اصلی‌ترین پایگاه‌های مخالفان نیز اکنون در کنترل نیروهای ارتش سوریه است. نیروهای جبهه النصره و ارتش آزاد شکست‌های سنگینی را در خالدیه و القصیر از نیروهای ارتش پذیرفتند.اما اوج ناکامی مخالفان در استان حلب بود، جایی که هم ارتش سوریه و هم خود مخالفان با یکدیگر درگیر هستند. در حالی که ارتش بخش‌هایی از حلب را به محاصره در آورده است، درگیری نیروهای ارتش آزاد با نیروهای جبهه النصرهتشدید شده است. در درون ائتلاف تیر مخالفان از اختلافات گسترده رنج می‌بردند. آمریکا و فرانسه تلاش کردند تا اخوان را در درون تشکیلات تضعیف کنند و لیبرال‌ها را مورد حمایت قرار دادند. با تضعیف شدن اخوان المسلمین در منطقه جناح آنها در ائتلاف نیز تضعیف شد و حالا لیبرال‌ها با حمایت عربستان سعودی به جای قطر و ترکیه فعالیتی کمرنگ دارند و احمد جربا رئیس جدید ائتلاف در عقب نشینی آشکار از حضور در نشست ژنو 2 برای گفت‌وگو با دولت دمشق سخن می‌گوید.
آنچه گفته شد، نشان از شرایط دشوار مخالفان مسلح سوریه دارد ولی به این معنی نیست که اوضاع سوریه در آستانه حل شدن قرار گرفته است. راه زیادی تا بازگشت آرامش به سوریه باقی مانده است با این حال روشن است که اکنون دولت سوریه طی سه ساله گذشته در بهترین شرایط داخلی و بین‌المللی قرار دارند و دشمنان سوریه در بحران‌های داخلی گرفتار هستند در چنین شرایطی بشار اسد نیاز به پیروزی بزرگ در داخل و تغییری در عرصه بین‌المللی برای نهایی کردن پیروزی نیاز دارد.
Sorry. No data so far.