عرصه تجارت خارجی کشور یکی از بخش‌های اقتصادی است که تحریم‌ها تأثیرات قابل ملاحظه‌ای بر آن داشته‌است. نمودار زیر روند تغییرات میزان صادرات و واردات کشور را در سال‌های اخیر بر اساس آمار گمرک جمهوری اسلامی نشان داده است.
همانطور که در نمودار بالا مشخص است واردات و صادرات کشور که در سال‌هال گذشته با نرخ بالایی در حال رشد بودند در سال‌های بعد از تحریم روند کاهشی داشته‌اند به طوری که میزان واردات از سال ۱۳۸۹ و میزان صادرات از سال ۱۳۹۰ روند کاهشی خود را آغاز کرده‌اند. در سال ۱۳۹۲ میزان واردات کشور به ۵۱ میلیارد دلار رسیده است و میزان صادرات غیرنفتی کشور(با احتساب بخش پتروشیمی و بدون احتساب میعانات گازی) به ۳۱ میلیارد دلار دسیده است.
فارغ از تأثیر تحریم‌ها بر میزان تجارت خارجی کشور، در سال‌های اخیر شاهد تغییر شرکای عمده تجاری کشور نیز بوده ایم به گونه‌ای که برخی از کشورها میزان تجارت خود با ایران را بسیار کاهش داده‌اند و برخی دیگر میزان تجارت خود با ایران را افزایش داده‌اند.
از جمله کشورهایی که تعاملات تجاری خود را با کشورمان کاهش داده‌اند میتوان به کشورهای اروپایی چون آلمان، سوئیس، انگلستان، فرانسه، ایتالیا، اتریش، سوئد، بلژیک و اسپانیا به همراه ژاپن، آمریکا و کانادا اشاره کرد. واردات کشورمان از این کشورها از میزان ۲۰٫۸میلیارد دلار (معادل ۳۷درصد کل واردات ایران) در سال ۱۳۸۸ به ۸٫۷ میلیارد دلار (معادل ۱۷٫۲درصد کل واردات ایران) در سال ۱۳۹۲ کاهش یافته است و صادرات غیرنفتی کشورمان به این کشورها از میزان ۲٫۱میلیارد دلار (معادل ۱۱٫۳درصد کل صادرات غیرنفتی ایران) در سال ۱۳۸۷ به ۰٫۹میلیارد دلار (معادل ۲٫۸درصد از کل صادرات غیرنفتی ایران) کاهش یافته است.
در عوض در این سال‌ها واردات کشورمان از ۴کشور چین، هند، ترکیه و کره جنوبی افزایش یافته است و از میزان ۱۱٫۴میلیارد دلار (معادل ۲۰٫۳ کل واردات ایران) در سال ۱۳۸۷ به میزان ۲۱٫۴میلیارد دلار (معادل ۴۲٫۱درصد کل واردات ایران) در سال ۱۳۹۲ رسیده است و همچنین صادرات غیرنفتی کشورمان به کشورهای چین، افغانستان، ترکیه، عراق، هند، ترکمنستان، پاکستان و مصر افزایش یافته و از میزان ۷٫۷میلیارد دلار (معادل ۴۲درصد از کل صادرات غیر نفتی ایران) در سال ۱۳۸۷ به میزان ۲۱٫۹میلیارد دلار (معادل ۷۰٫۱درصد از کل صادرات غیر نفتی ایران) در سال ۱۳۹۲ رسیده است.
این تغییرات عمده که در فاصله زمانی کوتاه ۵ ساله در شرکای تجاری کشورمان رخ داده است و روند آن همچنان ادامه دارد، نشان از آن دارد که کشورهای مخالف جمهوری اسلامی سیاست‌های تجاری خود را با توجه به روابط سیاسی خود تنظیم می‌کنند و در شرایطی که بخواهند به کشور ایران در عرصه اقتصاد بین الملل فشار وارد آورند به سرعت روابط تجاری خود را کاهش می‌دهند. در چنین شرایطی ضروری است ایران نیز در عرصه تجارت خارجی در جهت افزایش تعاملات تجاری خود با کشورهای همسایه و همسو برآید و از وابستگی به کشورهای غربی اجتناب کند. برقراری تعاملات عمیق تجاری با کشورهای آسیایی و همسایه می‌تواند زمینه را برای مقاوم سازی تجارت خارجی کشور فراهم آورد.
Sorry. No data so far.