علی ابراهیم نیا-یکی از مسائل اصلی مورد توجه در حقوق رسانه، حفظ حقوق خبرنگاران و حمایت از آنان است.
حتی در اعلامیه حقوق بشر نیز، در حمایت از حقوق خبرنگاران و گزارشگران موادی آمده است. هر خبرنگار حق این را دارد تا به نحوی آزادانه، نظرات افراد و اتفاقات در حال وقوع را به سمع و نظر مردم برساند. البته در این باب محدودیتهایی قطعاً وجود دارد. زیرا عمل خبرنگاری نباید شکل جاسوسی به خود بگیرد چراکه اطلاعات طبقه بندی شده در هر کشور، دور از دسترس خبرنگاران قرار میگیرد و افشای آنان پیگرد قانونی دارد. اما بحث در مورد خبرها و وقایعی است که به شکلی عمومی و یا در جلوی دیدگان مردم و یا به شکلی غیر قانونی صورت می پذیرد و افشای آنها به هیچ وجه جنبه جاسوسی ندارد. به طور مثال اگر خبرنگاری بتواند به شواهدی در مورد قاچاق مواد مخدر در مکانهای عمومی دست یابد، میتواند با تصویربرداری، آن را به رسانه بکشاند و مردم و مسئولان را در این مورد خبردار کند. او حتی قادر است تا تخلفات و اعمال غیر قانونی مسئولین که در فضای غیر خصوصی و یا در فضای عمومی صورت میپذیرد، به رسانه مخابره کند.
در زمان جنگ غزه، خبرنگارهای غربی و شرقی دائماً در حال مخابره وقایعی بودند که به نحوی غیر قانونی توسط اسرائیل صورت میپذیرفت. بمباران خانه های مسکونی، هدف قرار دادن آمبولانسها و استفاده از بمبهای فسفری و غیره، همگی توسط خبرنگاران مخابره میشد، و در مقابل، خبرنگارانی نیز، بمباران صورت گرفته توسط حماس را در رسانه پخش میکردند. همه این خبرنگاران در هر دو طرف، دارای مصونیت امنیتی و جانی هستند و هرگونه تعرض به آنان به مثابه عملی مخالف با حقوق بشر شناخته میشود.
اما در این سالها شاهد مواردی بسیاری از نقض این حقوق بودیم. به نحوی که حتی خود خبرگزاری ها از مصونیت برخوردار نیستند. مثال آن زمانی بود که پخش شبکه پرس تی وی بر روی ماهواره ها، متوقف شد و تنها اینترنت است که وسیله ای برای پخش این شبکه قرار گرفته است. اما در هفته گذشته، شاهد مسئله ای ناگوار و تأسف بار بودیم و آن زمانی بود که خبرنگار پرکار و جسور لبنانی تبار پرس تی وی، خانم سرنا شیم، بعد از دریافت اخبار و تصاویری از انتقال نیروهای تروریستی از ترکیه به سوریه توسط کاروانهای غذا و دارویی ، مورد اتهام مقامات امنیتی ترکیه قرار گرفت و اندکی بعد در سانحه ای مشکوک به قتل رسید.
سوالی که مطرح میشود این است که این اتهامات پایه و اساسی داشته است یا خیر؟ در گزارشی که از خانوم سرنا شیم پخش شده است، ایشان به شواهدی اشاره میکنند که نشانگر جابجایی تروریستها به سوریه از طریق کاروانهای غذا و داروست. امری که کاملاً مخالف با بدیهیات حقوق بشر است و چنین مسئله ای با پیگرد قانونی سازمانی قضایی بین المللی مواجه خواهد شد. عملاً گزارشی که او تهیه کرده است نمایانگر عملی غیر قانونی است که به شکلی مشهود رخ داده است و اگر اندکی جنبه جاسوسی میداشت، قطعاً به جای متهم، دستگیر و محاکمه میشد. اما همانطور که بیان شد، آزادی بیان اقتضا میکند تا خبرنگاران بتوانند اخبار و تصاویری که نشان دهنده اعمال غیر قانونی افراد یا مسئولین است و به نحوی آشکارا صورت میپذیرد، مخابره کنند، مخصوصاً اگر این اعمال مخالف با حقوق تبیین شده بشر باشد و در راستای جنایات جنگی و تروریستی صورت پذیرد.
در هر صورت این جان باخته عرصه خبر، با اتهاماتی بی اساس روبرو میشود که طبیعتاً به واسطه عدم وجود مدرک یا ادعایی مبنی بر عمل غیر قانونی او، با برخوردی قضایی مواجه نشد. اما در روز بعد و به نحوی بسیار مشکوک در حین برگشت به محل اقامت خود، در تصادفی رانندگی کشته میشود.
مجموع این وقایع، نشانگر فقدان شدید حقوق رسانه در ایران است. چیزی که در صورت قوت آن، میتوانست به بسیاری از این موارد مشکوکی که نسبت به رسانه های داخلی و بین المللی و خبرنگاران آنها رخ میدهد، رسیدگی کند. حقوق خبرنگاران و خبرگزاری ها جزو مسائلی است که به خوبی در فضای حقوقی و قضایی کشور به آن پرداخته نشده است و هر روز نیاز به آن بیشتر احساس میشود. اتفاقات تلخ این چنین هر کدام تلنگری برای پرداختن به رشته حقوق رسانه است و لزوم وجود آن در فضای علمی و قضایی کشور کاملاً مشهود است.
Sorry. No data so far.