چرا فکت شیت آمریکا را نمی‌توانید تکذیب کنید؟

علیرضا متاجی( مسئول روابط عمومی کمیته صیانت از منافع ایران)

تقریبا دو هفته از پایان مذاکرات لوزان می گذرد. در این دور از مذاکرات که در سوئیس برگزار گردید بنابرادعای مشترک طرفین مذاکرات، «توافق بر سر پارامترهای کلیدی برای رسیدن به توافق جامع مشترک» حاصل گردیده است و توافق نهایی نیز با کار کارشناسی و فنی تا اخر ماه ژوئن امسال بر پایه این پارامترهای موردتوافق حاصل خواهد شد.

در این بین انتشار 3 متن (1- بیانیه مشترک ظریف و موگرینی, 2- بیانیه مطبوعاتی کاخ سفید موسوم به فکت شیت امریکا و همچنین 3- متن غیررسمی منتشره از سوی وزارت خارجه ایران پیش از شروع نشست مشترک) متفاوت در پایان مذاکرات، علاوه بر اینکه شکننده بودن این توافق را بیش از پیش عیان کرده است ابهامات بسیار زیادی را در مورد اینکه به واقع متن دقیق پارامترهای مورد توافق طرفین چیست بوجود اورده است.

طرفین مذاکرات ادعا کرده اند که به توافق در مورد پارامترهای کلیدی توافق نهایی دست یافته اند اما تا به حال و پس از گذشت دو هفته از اتمام مذاکرات هیچ گونه جزئیات دقیق و حقوقی از متن این پارامترها به جز همان متنی که کاخ سفید منتشر کرده و درآن صراحتا ادعا کرده است که متن توافق شده «پارامترهای کلیدی توافق جامع مشترک» است در دسترس نیست و تیم ایرانی نیز در حال حاضر برخلاف فرموده رهبری از ارائه جزئیات بیشتر در این رابطه استنکاف ورزیده است. گفتنی است رهبر معظم انقلاب هفته گذشته بر لزوم در جریان قراردادن مردم بخصوص نخبگان درمورد جزئیات مذاکرات تأکید کردند و گفتند(+):

البتّه من به خود مسئولین هم این را گفته‌ام همین چند روز؛ مسئولین باید بیایند مردم را و بخصوص نخبگان را از جزئیّات و واقعیّات مطّلع کنند؛ ما چیز محرمانه نداریم، چیز مخفی نداریم. این مصداق همدلی با مردم است

در این بین شاهد اظهاراتی از سوی طرف های مذاکرات هستیم که بیش از پیش بر صحت بیانیه مطبوعاتی آمریکا – که علیرغم فکت شیت نام گرفتن از سوی رسانه های داخلی,، بیانیه رسمی مطبوعاتی کاخ سفید در مورد متن پارامترهای مورد توافق است – تصریح می کند.

در تازه ترین اظهار نظرها سرگئی ریابکوف معاون وزیر امورخارجه روسیه و مسئول تیم مذاکره کننده روسیه در مذاکرات هسته ای ایران و کشورهای 5+1 طی اظهار نظری در مصاحبه با خبرگزاری اینترفاکس روسیه بر درستی بیانیه کاخ سفید تاکید کرد و گفت (+):

“WHITE HOUSE’S INFORMATION ABOUT DETAILS OF LAUSANNE AGREEMENTS ON IRAN NUCLEAR PROGRAM IS TRUE.”

اطلاعات منتشر شده توسط کاخ سفید در مورد جزئیات توافق لوزان صحیح می باشد.

بلافاصله یک روز پس از این موضع گیری ریابکوف, جان کری وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا در دو مصاحبه مفصل جداگانه با رسانه ها با اشاره به این سخنان ادعاهای مطرح شده در مورد بیانیه کاخ سفید  را تصریح کرده و در مصاحبه با CBS گفت(+):

 “The Russians, who are not our usual allies, released a statement saying that what we have put out in terms of our information is both reliable and accurate,”

روسها نیز – کسانی که جز متحدان سنتی ما به شمار نمی آیند – در مورد آنچه که ما در قالب اطلاعات مان{فکت شیت} منتشر ساختیم گفتند هم «صحیح» و هم «قابل اتکا» است.  

همچنین وی در مصاحبه با   (ABC This Week ) گفت(+)

“And yesterday, the Russians issued the statement saying that the fact sheet or the facts as expressed by the United States are reliable and accurate information.”

دیروز روس ها نیز در قالب یک بیانیه گفتند که فکت شیت و یا حقایقی که توسطط ایالات متحده امریکا بیان شد اطلاعات « قابل اتکا» و «صحیحی» می باشد.

اما چرا با این حال از زمان اتمام مذاکرات لوزان تا به الان تمام مواضع طرف ایرانی مذاکرات نسبت به بیانیه مطبوعاتی منتشر شده توسط امریکا – یا همان فکت شیت آمریکایی- صرفا غیر رسمی و غیر حقوقی بوده است؟

در این رابطه واکنش وزیر خارجه ایران نسبت به اقدام آمریکا در انتشار متن پارامترهای مورد توافق صرفا یا توئیتری و فیسبوکی بوده است و یا کارکرد داخلی داشته است. آقای ظریف در اولین واکنش به عنوان وزیر امورخارجه و سکاندار تیم مذاکره کننده صرفا به اتخاذ دو موضع توئیتری و فیسبوکی اکتفا نمود و در پستی در فیسبوک و با مخاطب قرار دادن مخاطب داخلی افزود(+):

فراموش نکنید که Fact Sheet در دور قبل هم بویی از واقعیات نداشت

پس از آن نیز وزارت امورخارجه ایران نه تنها اقدام به رد و یا تکذیب رسمی این بیانیه مطبوعاتی ننمود بلکه اعضای تیم مذاکره کننده ایرانی در مواضعی جداگانه علاوه بر صحه گذاردن بر برخی از بندهای این بیانیه صرفا به برجسته شدن برخی نکات و یا ناقص بودن متن آمریکا تاکید کردند.

به نظر می رسد در روزهای آتی و با انتشار کامل مصاحبه ریابکوف،  ابهامات در مورد فکت شیت آمریکا کمتر خواهد شد و سایر تیم های مذاکره کننده نیز با اتخاذ مواضعی مشابه اقدام به موضع گیری در مورد بیانیه مطبوعاتی آمریکا – یا همان به اصطلاح فکت شیت آمریکا – نمایند و اما در این بین باید دید تیم مذاکره کننده ایران چه موضعی در قبال مواضع آقای ریابکوف دارد. آیا این بار نیز طرف ایرانی مذاکرات اقدام به واکنش توئیتری و فیسبوکی نموده و به شکل غیر رسمی و غیر حقوقی اقدام به ارسال ایمیل به آقای ریابکوف خواهد نمود یا اینکه شاهد اتخاذ موضعی حقوقی خواهیم بود؟!

این اظهار نظر ریابکوف و عدم موضع گیری شفاف از سوی وزارت امورخارجه ایران این ظن را تقویت می کند که احتمالا متن پارامترهای توافق شده شامل مواردی خواهد بود که آمریکا در بیانیه مطبوعاتی اش –یا همان به اصطلاح فکت شیت- مطرح کرده است.

نحوه واکنش تیم مذاکره کننده ایرانی تیم مذاکره کننده نسبت به مطالبه انتشار فکت شیت این مطلب را بیش از پیش مورد تائید قرار می دهد:

صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی و عضو تیم مذاکره کننده می گوید:(+)

«سازمان انرژی اتمی و وزارت امورخارجه فکت شیت ایران را تهیه کرده‌اند و هم اکنون در دست وزیر امور خارجه است و در صورت صلاحدید منتشر می شود»

سیدعباس عراقچی نیز عضو ارشد نیز در این رابطه گفت:(+)

«فکت‌شیت ایران همان سخنان مبسوط وزیر امور خارجه است و فعلاً ما بنای ارائه مکتوب آن را نداریم»

اتخاذ مواضع بعضا ناهماهنگ از سوی اعضای تیم مذاکره کننده ایرانی( ابتدائا مطرح کردن انتشار فکت شیت ایرانی و در نهایت موکول کردن انتشار این فکت شیت به هفته های آتی و یا مطرح کردن اینکه فکت شیت ایران همان سخنانی است که توسط تیم مذاکره کننده ایرانی در سخنرانی ها مطرح شده است) و هم چنین عدم واکنش رسمی وزارت خارجه نسبت به فکت شیت آمریکا این ظن را تقویت می کند که دستان ایران به صورت رسمی، حقوقی و آفیشال برای تکذیب این بیانیه مطبوعاتی یا فکت شیت بسته است. چرا که با توجه به سخنان ریابکوف نیز این فکت شیت  همان و یا در نهایت شامل بخش اصلی بندهای پارامترهای مورد توافق است و با توجه به اینکه تیم ایرانی همین پارامترهای مورد اشاره در بیانیه مطبوعاتی آمریکا را مورد توافق قرار داده است نمی تواند به صورت رسمی, حقوقی و آفیشال زیر توافقی که خود قبول کرده است بزند.

به نظر می رسد وزارت امورخارجه ایران برای پایان دادن به شبهات و ابهامات جدی در این زمینه اولا باید اقدام به تکذیب متن منتشرشده آمریکایی نماید و در ثانی با توجه به فرموده رهبری که لزوم در جریان قرارگرفتن مردم در ریز مذاکرات را خواستار شده اند اقدام به انتشار متن پارامترهای کلیدی مورد توافق در لوزان بنماید. نکته ی حائز اهمیت نیز در اینجاست که تفسیر یک طرفه از مذاکرات واقع شده این نیاز حداکثری مبنی بر آگاهی جامعه از اتفاقات درون مذاکرات را رفع نمی کند بلکه تیم مذاکره کننده ایرانی صرفا با انتشار متن پارامترهای مورد توافق می تواند ابهامات و شبهات را برطرف نماید.