امید حسینی – در روزهای گذشته همزمان با انتشار اخباری مبنی بر نمایش چهره حضرت عباس (ع) در سریال مختارنامه، شاهد واکنش بسیار شدید آیت الله العظمی وحید خراسانی بودیم. البته از چندی قبل موضوع نمایش چهره حضرت ابوالفضل، به نگرانی بسیاری از مردم و حتی کاربران اینترنتی تبدیل شده بود و اتفاقا علمای بزرگوار دیگری نیز در این خصوص موضع گرفته بودند، اما نوع موضعگیری و اظهارات آیت الله وحید، با دیگران فرق هایی داشت.
ایشان به صراحت عوامل سریال را تهدید کردند و حتی آنها را محروم از سعادت دنیا و آخرت خواندند! این موضعگیری درباره افرادی بود که هیچ سوءنیتی درباره اهل بیت نداشتند و اتفاقا در سال‌های گذشته همه همت و سعی خود را معطوف به تبلیغ شیوه اهل بیت کرده‌اند.
بدون تعارف و البته ضمن احترام به آیت الله وحید خراسانی، انتشار این اظهارات بازتاب خوبی نداشت. اما با توجه به جایگاه مرجعیت و شخصیت خاص آیت الله وحید، بسیاری ترجیح دادند سکوت کنند و از کنار این مساله بگذرند، اما سوالاتی در اذهان باقی ماند که اگر عوامل سریال مختارنامه با چنان نیتی، چنین واکنشی را می‌بینند، پس چرا هتاکان به اهل بیت که روزگاری در روزنامه‌های مملکت به صراحت عصمت و ولایت و شهادت اهل بیت را زیر سوال می‌بردند، مورد حمله آیت الله وحید قرار نمی‌گرفتند؟! در این میان سایت الف یادداشتی را در این خصوص منتشر و سوالاتی را مطرح کرد.
از همان لحظه‌ای که مطلب سایت الف را خواندم، مطمئن بودم که عده‌ای با مظلوم‌نمایی و ادعای اهانت به مرجعیت، به صحنه می‌آیند که البته این وظیفه را «سایت فتنه‌گر آینده» بر عهده گرفت. آینده که خود سابقه توهین به مراجع و دروغگویی و شایعه پراکنی علیه مراجع را در کارنامه خود دارد، اینبار مدعی «جسارت بی سابقه سایت توکلی به آیت الله العظمی وحید خراسانی» شد! سایت آینده سرانجام پای اعلمیت را هم به وسط کشید!
جالب اینجاست که این سایت فتنه گر حتی به نظرات کاربران سایت الف به عنوان مدرکی دال بر توهین به مرجعیت اشاره کرد، در حالی که یکی از اتهامات خود سایت آینده، عمومی شدن کامنت‌هایی اهانت آمیز علیه انقلاب، نظام، امام، رهبری و مراجع تقلید است!
افرادی هم مطلب الف را توطئه علیه مرجعیت شیعه دانستند و اینکه جریانی قصد دارد مرجعیت را به حاشیه براند! شیعه نیوز هم مطلب الف را اهانت به امام زمان دانست. البته از سایتی که در سال گذشته با طرح شایعاتی در خصوص مراجع، قصد ضربه زدن به ولایت فقیه را داشت، انتظار دیگری نمی‌رود! اما جالب‌ترین و مضحک‌ترین واکنش را سایت ضدانقلاب روزآنلاین داشت که مدعی شد انتقاد الف به آیت الله وحید خراسانی، نتیجه مخالفت ایشان با حکومت است!
به هرحال اظهار نظر درباره بزرگان و علمای شیعه کار آسانی نیست، آنهم با نگاه سیاسی و جناحی رایج و مخصوصا در این اوضاع و احوال که گاهی مخالفین و دشمنان مرجعیت نیز از لج ولایت فقیه، مدافع مرجعیت می‌شوند!
البته من با طرح سوالات سایت الف هم مخالفم، چون این سوالات اصلا با مبانی عقیدتی آیت الله وحید سازگار نیست. فکر می‌کنم برای پاسخ دادن به این سوالات، ابتدا باید شخصیت آیت الله وحید و دغدغه‌های ایشان را تا حدودی بشناسیم. یکی از خصوصیات بارز آیت الله وحید خراسانی این است که ایشان به شدت از رسانه‌ای شدن و تیتر شدن پرهیز می‌کنند و اساسا با تبلیغ و انعکاس عمومی مرجعیت و مخصوصا مرجعیت خودشان مخالف هستند.
البته در ماه‌های اخیر نام ایشان به کرات در رسانه‌ها و سایتهای اینترنتی منتشر شد که در آستانه سفر رهبر انقلاب به قم به اوج خود رسید و بسیاری از سایتهای ضدانقلاب از مخالفت آیت الله وحید با ملاقات با رهبری خبر دادند! بعد از پایان سفر هم، همان سایت‌ها از عدم چنین ملاقاتی به عنوان برگ برنده خودشان یاد کردند که این اظهارات ناشی از عدم شناخت دقیق آن رسانه‌ها بود.
این شایعات سرانجام باعث شد که عده‌ای از حوزویان نیز به عدم ملاقات ایشان با رهبر انقلاب اشاره کنند و توضیحات و حتی گلایه‌هایی را مطرح کنند. به عنوان مثال آقای خسروپناه علت اصلی عدم دیدار آقای وحید با رهبری را ناشی از حساسیت خاص ایشان به امور اهل سنت دانست و آیت الله انصاری شیرازی نیز ضمن گلایه از آیت الله وحید اظهار داشتند: « فتنه عجیبی بود. یدالله فوق ایدیهم و هو القاهر فوق عباده. خداوند متعال، قاهر است و نقش آیت‌الله خامنه‌ای، بدون تعصب، انصافاً نقش بسیار خوبی بود. من – من گفتم، غلط کردم – بنده خیلی در این روزها در تشویش هستم که چرا آقای وحید به دیدن آقای خامنه‌ای نیامده؟ و این واقعاً یک نقیصه‌ای شده است برای بیت ایشان!»
البته روزآنلاین با تقسیم بندی علما به مکاتب نجف و قم، مدعی مخالفت آیت‌الله وحید با نظام اسلامی و ولایت فقیه شده است، اما بعد از انقلاب ما علما و مراجع زیادی داشتیم که چندان به سیاست علاقه‌ای نداشتند و شاید نوع نگاهشان به ولایت فقیه با تفسیر امام تفاوت‌هایی داشت، ولی نه تنها با نظام اسلامی مخالفت نکردند بلکه معمولا به مناسبت‌های مختلف اطلاعیه و بیانیه صادر می‌کردند. اما به هرحال آیت‌الله وحید نه تنها علاقه‌ای به مسائل سیاسی و اجتماعی نداشته و ندارند بلکه به شدت از صدور بیانیه و اطلاعیه هم پرهیز می‌کنند که این مساله ربطی به مخالفت با حکومت و ولایت فقیه ندارد، چرا که دغدغه اصلی ایشان دفاع از کیان مذهب حقه شیعه و اعتقادات شیعی و مقابله و رد مذاهب چهارگانه اهل سنت است.
البته مراجع دیگری همچون حضرات آیات مکارم و سبحانی نیز به مسائل اهل سنت می‌پردازند اما نکته اینجاست که حساسیت آن مراجع بیشتر مربوط است به فعالیت وهابیت اما آیت‌الله وحید در سخنان خود به صراحت بزرگان اهل سنت را به چالش می‌کشند و حتی بارها تاکید کرده‌اند که طرف حساب او شیخ الازهر نیست، طرف حساب ایشان خود شافعی و ابوحنیفه و احمد بن حنبل هستند و آنها باید سر از خاک بردارند و پاسخ او را بدهند!
ایشان حساسیت خاصی به مسائلی چون وحدت شیعه و سنی دارند و اصولا منتقد طرح چنین مسائلی در جمهوری اسلامی هستند (جواب سوال اول الف!) هرچند علنا با مساله وحدت مخالفت نمی‌کنند و فتاوایی نیز مبنی بر معاشرت و عیادت از بیماران اهل سنت از ایشان صادر شده است.
البته متاسفانه با ورود و نفوذ عناصری مشکوک و فرصت‌طلب، گاهی فیلم و متن سخنان ایشان منتشر و واکنش‌هایی را در میان اهل سنت کشور ایجاد می‌کند. یکی دو سال پیش بود که انتشار سخنان ایشان در روز شهادت امام جعفر صادق، حساسیت‌های زیادی را در میان اهل سنت به وجود آورد که دفتر ایشان مجبور شد با طرح پرسش و پاسخی، آن را جبران کند!
چند ماه قبل نیز بسیاری از روحانیون و طلاب فعال در عرصه‌های مختلف استان سیستان و بلوچستان برای بررسی مسائل و مشکلات آن استان به قم آمده بودند. یکی از گلایه‌های مطرح شده توسط آنها، شکایت از نوع فعالیت برخی مبلغان اعزامی آیت الله وحید به استان سیستان بود!
یکی دیگر از دغدغه‌های ایشان اهمیت برگزاری باشکوه عزاداری‌های محرم، صفر، ایام فاطمیه و نیز شهادت امام جعفر صادق هست. ایشان به همین منظور در سال ۸۶ و در واکنش به نظر برخی علما و مراجع (؟!) سخنان تندی را ایراد کردند!
البته من در صدد قضاوت درباره این مسائل نیستم، اما حرفم این است که حساسیت‌های آیت‌الله وحید در این چارچوب هست و ربطی به مسائل سیاسی و اجتماعی ندارد. حال دست و پا زدن سایت‌هایی چون جرس و روزآنلاین و … را درباره عدم دیدار آیت الله وحید با رهبری به یاد آورید و ببینید آیا آنها حقیقتا شناختی از آیت الله وحید دارند یا نه؟ و آیا اصلا نسبتی و رابطه‌ای بین اعتقادات سیاسی، اجتماعی و دینی آنها با آیت الله وحید وجود دارد؟ جالب اینکه آقای مهاجرانی به عنوان مسئول سایت جرس، اخیرا یادداشتی را در مدح و منقبت مولوی عبدالحمید نوشته و او را اسلام شناس بزرگ و چهره درخشان دنیای اسلام خوانده است، در حالی که آیت الله وحید اصلا و ابدا به چنین اشخاصی اعتقاد ندارد!
اینکه می‌گویم اظهار نظر سایتهای ضدانقلاب و حامی جریان فتنه درخصوص آیت الله وحید ناشی از عدم شناخت آنهاست، به همین خاطر است. وقتی آیت الله وحید تا این اندازه نسبت به مسائل اهل سنت در کشور شیعه حساس هستند، چگونه حامی جریانی می‌شوند که در ایام تبلیغات انتخاباتی قول وزارت و وکالت را به سنی‌ها می‌دهند؟!
پس آیت‌الله العظمی وحید خراسانی را باید با در نظر گرفتن چنین ویژگی‌هایی شناخت و از عدم موضعگیری ایشان در فلان مساله سیاسی نباید شکایت کرد. چون اصلا سابقه نداشته که ایشان در این قبیل مسائل موضعگیری کرده باشند! (به جز یکی دو مورد که آن هم دلائل خاصی دارد!)
ختم کلام اینکه من در این مطلب اصلا و ابدا در مقام قضاوت درباره آیت الله وحید خراسانی نبودم چون خودم را در حد و اندازه‌ای نمی‌بینم که درباره ایشان اظهار نظر کنم. به هر حال آیت الله وحید خراسانی از جمله مراجع بزرگواری هستند که دین بزرگی بر گردن حوزه‌های علمیه و دفاع از کیان مذهب تشیع دارند. این‌هایی هم که نوشتم قضاوت من نبود، حرف‌هایی بود که شاگردان ایشان هم آنرا تایید می‌کنند و من نیز از برخی مرتبطین و شاگردان ایشان شنیده‌ام.
به هر حال حوزه‌های شیعی به همه مراجع و علمای شیعه با همه دیدگاه‌ها نیاز دارد و ما نیز باید به همه آنها احترام بگذاریم، اما بزرگانی چون امام خمینی استثنائاتی بودند که باید سال‌های سال بگذرد تا چون اویی دوباره بیاید. امام از جمله مراجع و علمایی بود که در روزگار تحریم و تکذیب ابزار مدرن، اهل روزنامه و رادیو بود و خودش را در میان جامعه و مردم و نیازهای روز مردم می‌دید. به همین علت از میان همه مراجع عظام تقلید، تنها امام توانست نگاهی جامع و فراگیر به همه مسائل داخلی و خارجی و دنیای اسلام و کفر و مقضیات زمان داشته باشد. او بود که با نگاه بلند خود، اسلام و شیعه را در دنیا عزتمند کرد و باعث بیداری اسلامی در دنیا شد.
یک سوال برای نویسنده محترم ضمن احترام به آیت الله وحید:
آیا می دانید نظر امام خمینی رحمه الله علیه پیرامون مرجع بودن چیست؟ می داند نظر امام در مورد مرجع و سیاست چیست؟