ادبیات سیاسی ما باید برآمده از دین باشد

رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر خود با مردم نجف آباد استفاده از دوگانه «تندرو و میانه رو» را برگرفته از ادبیات سیاسی دشمنان خواندند. ایشان با بیان اینکه «میانه روی» در برابر «انحراف» است و نه «تندروی» تصریح کردند: «تندروی در صراط مستقیم چیز بدی نیست. آنهایی که میگویند تندرو، منظورشان کسانی است که در راه انقلاب مصمّم‌تر و پایدارترند؛ حزب‌اللّهی‌ها را میگویند تندرو. میانه‌رو [هم‌] کسی است که در مقابل آنها تسلیم باشد.» در تشریح این بیانات رهبری با دکتر محمدصادق کوشکی، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران گفتگویی انجام داده ایم که از نظر می گذرد؛

کوشکی در تشریح بیانات مقام معظم رهبری درباره عدم استفاده از ادبیات سیاسی دشمن به خبرنگار مهرگفت: یکی از نکاتی که در انقلاب اسلامی و پس از آن جمهوری اسلامی به عنوان مبنا قرار گرفته است، این است که ادبیات سیاسی ما باید برآمده از ادبیات دینی مان باشد؛ یعنی اینکه آنچه که در ادبیات سیاسی دنیا مرسوم و رایج است الزاما برای نظام و انقلاب ما کارآمد نخواهد بود.

وی افزود: به همین خاطر می بینیم حضرت امام(ره) در مقاطع مختلف از واژه هایی که برای بیان قطب بندی های جهان استفاه می شد، استفاده نمی کردند بلکه از مفاهیم قرآنی مانند جهان استکبار، مستکبرین، مستضعف و امثالهم استفاده می کردند. انقلاب اسلامی می خواهد مفاهیم را هم مفاهیم متفاوتی بکند.

استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران ادامه داد: به همین خاطر وقتی از مفاهیم سیاسی دنیا از واژه میانه رو و تندرو استفاده می شود، در چارچوب باورها و ارزش های غیر دینی چنین بحث هایی طرح می شود. ما در مفاهیم دینی تعبیری به معنای تندرو و میانه رو نداریم، اگر کسی تکالیف الهی را به دقت انجام دهد یک مکلفی است که توانسته سربلند در برابر خدا بیرون بیاید و اگر کسی وظایف و تکالیف خودش را در برابر خدا انجام ندهد آن وقت شرمنده و سر افکنده است. اگر کسی در انجام تکالیف الهی تندروی کند، بدین معنی که بخواهد با دقت و سرعت تکالیف الهی را انجام دهد این یک امتیاز است و در حوزه انجام تکالیف الهی تندروی را باید به عنوان یک ارزش تلقی نمود.

کوشکی تصریح کرد: معمولا کسانی که از این واژه ها (تندرو- میانه رو) استفاده می کنند، خیلی تعلقی به مبانی و مفاهیم دینی ندارند و شاید آشنایی با مفاهیم دینی ندارند؛ و الا ما در بیانات حضرت امام(ره) یا رهبر انقلاب هیچ وقت از این مفاهیم وارداتی نمی بینیم، بلکه از مفاهیمی استفاده می کنند که ریشه دینی و قرآنی دارد. مثل خودی و غیر خودی یا انقلابی و ضد انقلاب، اینها واژه هایی هستند که ریشه شان در فرهنگ و هویت دینی و ملی ماست.

این استاد دانشگاه تهران در مورد اینکه ادبیات سیاسی تندرو و میانه رو از چه اندیشه ای ناشی شده است گفت: این مفاهیم برآمده از ادبیات لیبرالیستی و ادبیات مارکسیستی است و براساس آن مبانی و ارزش هایی است که در آن دو عرصه وجود دارد. از گذشته تا به امروز در مقطعی که ادبیات چپ و مارکسیستی در برابر ادبیات لیبرالیستی مسلط بود، از مفاهیمی مثل تندرو و میانه رو استفاده شد که به نوعی معادل و برابر نهاد مفاهیمی مثل محافظه کاری یا نقطه مقابلش نیروهایی بود که به دنبال تغییر و دگرگونی کامل بودند؛ یعنی دوگانه محافظه کار و انقلابی یا دوگانه رفورمیسم و انقلابی. اینها واژه هایی بودند که تبدیل به میانه رو و تندرو شدند. حتی اگر دقت کنیم در نظام و انقلاب خودمان هم می بینیم که این واژه ها از سوی رادیوها و رسانه های بیگانه در ابتدای انقلاب و پس از آن در شبکه های ماهواره ای و بعضا سایت های بیگانه وارد ادبیات سیاسی برخی از چهره های ما شده است.

کوشکی در پایان گفت: این ادبیات سیاسی را معمولاً کسانی به کار می برند که تحت تاثیر فضای رسانه های بیگانه قرار می گیرند و آشنایی چندانی با مفاهیم بومی و دینی و اعتقادی ما ندارند و معمولا تسلیم می شوند و از این واژه ها استفاده می کنند.