جنبش عدالتخواه دانشجویی به مناسبت معرفی وزیر جدید وزارت خارجه به مجلس بیانیه‌ای مفصل درباره نسبت وزارت امور خارجه و انقلاب اسلامی صادر کرده است. متن کامل این بیانیه به این شرح است:
“همیشه در دلِ ساخت حقوقى، یک ساخت حقیقى، یک هویت حقیقى و واقعى وجود دارد؛ او را باید حفظ کرد. این ساخت حقوقى در حکم جسم است؛ در حکم قالب است، آن هویت حقیقى در حکم روح است؛ در حکم معنا و مضمون است. اگر آن معنا و مضمون تغییر پیدا کند، ولو این ساخت ظاهرى و حقوقى هم باقى بماند، نه فایده‌اى خواهد داشت، نه دوامى خواهد داشت.”
مقام معظم رهبری(مد ظله)
انقلاب اسلامی مردم ایران از ابتدا با انکار اصالت مرز و جغرافیا برای اندیشه ها و عقاید و اتکا بر اسلام ناب محمدی که مرزهای نژادی و قومی را در انسانیت انسانها، بی ارزش می شمرد؛ با اتخاذ رویکردی جهانی، مخاطب خود را تمامی انسانهای آزاده دنیا قرار داده و با اعلام سیاست صدور انقلاب، رواج اندیشه رهایی از سلطه ظالمین و بیداری امتها را به عنوان آرمانی برای این انقلاب اسلامی ترسیم کرد. در این مدل فکری، رسالت و دغدغه های انقلاب هیچ گاه در چارچوب مرزهای ملی و جغرافیایی محدود نشده و این تفکر چون میزان و شاخصی برای حرکت در خط اصیل انقلاب در عملکردها و اندیشه هاست.
وزارت امور خارجه به عنوان متولی دستگاه دیپلماسی کشور و اجرا کننده سیاست خارجی ، یکی از نهادهایی است، که در همه کشورها و با هر نوع جهان بینی و آرمانی، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در جمهوری اسلامی ایران با توجه به آرمانهای انقلاب اسلامی و رویکرد جهانی آن، این اهمیت چند برابر میگردد. چرا که وظیفه رساندن پیام انقلاب اسلامی به جهانیان و پیگیری منافع امت اسلامی و ملت ایران، از وظایف این نهاد اجرایی می باشد.
اما با توجه به آرمانهای بلند انقلاب اسلامی، متاسفانه وزارت امورخارجه ، آنطور که باید ، در مسیر انقلاب حرکت جدی و جهادی ننموده، وضعیت موجود وزارتخانه با این آرمانها فاصله زیادی داشته و توقعات بجا و انقلابی ملت را برآورده نمی کند. با توجه به معرفی وزیر جدید به مجلس شورای اسلامی از سوی رییس جمهور محترم، جنبش عدالتخواه دانشجویی فرصت را غنیمت شمرده و به بازخوانی آرمانها و بیان نکاتی در مورد وزارت امور خارجه می پردازد.
۱- در همراهی کردن هر ساختار با جریان انقلاب اسلامی، مهم ترین عرصه، عرصه شناختها ، باورها، آرمانها و همراهی با انقلاب در این حیطه است. لذا آنچه در اولین نگاه به وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران باید دیده شود، حضور پررنگ و تاثیرگذار این باورها و آرمانها در روحیات و رفتار آن است. اما به نظر می رسد جهانی بودن انقلاب اسلامی، در بدنه وزارت خارجه درک نشده و این عدم درک و باور، اثر خود را در عرصه عملکردها برجای گذاشته است. ریشه عدم فعالیت متناسب با نیازهای انقلاب و نظام اسلامی را می توان در تناسب نداشتن باورها و اندیشه های بدنه دستگاه با اندیشه های انقلاب دید. متاسفانه وزارت امور خارجه که مسئول اجرای سیاست خارجی نظام اسلامی است، نتوانسته در ابعاد جهانی به خوبی عمل نماید.
۲- در نتیجه عدم همراهی اندیشه ها و آرمانها، روحیات متفاوتی نیز بروز خواهد کرد. لذا مشاهده می شود که در بدنه وزارت روحیه تهاجمی که انقلاب اسلامی در مواجهه با استکبار و نظام استکباری بین الملل داشت، جایگاهی ندارد، و سیطره روحیه محافظه کاری از نقایص مهم این وزارت خانه و سازمان های وابسته آن است. نبود روحیه تهاجمی و عزتمندانه، و رضایت به وضع موجود که بعضا ناشی از سن بالا و عدم چالاکی افراد و مهمتر از آن، ساختار حاکم بر این وزارت خانه است، سبب شده که وزارت خارجه فاصله زیادی با دولت دکتر احمدی نژاد بگیرد و سیاست خارجی به جای اینکه توسط وزارت خارجه اجرا شود توسط نهاد ریاست جمهوری اجرا میگردد. یعنی نوعی موازی کاری در عرصه سیاست خارجی که مورد انتقاد مقام معظم رهبری نیز بوده است.
۳- متاسفانه وزارت خارجه و ساختار آن متناسب با آرمانها و نیازهای انقلاب اسلامی تغییر نکرده است. ظهور انقلاب اسلامی، نگاه جدید به مسائل را نیز با خود به همراه آورد. جا به جا شدن و تغییر اهمیتها، تعیین اصول و فروع و حتی تعاریف، از جمله تغییراتی است که آرمانهای انقلاب اسلامی آن را ایجاب کردند. دفاع و حمایت بی دریغ از مظلومان و مستضعفان جهان و تعهد برادرانه نسبت به مسلمانان، چنانکه در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز آمده است، از اصول اساسی و میثاق مردمی این ملت است. اما هنوز مشاهده می شود که در وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران، اروپای غربی و آمریکا اهمیت و ضریب بالایی دارند؛ و در مقابل، ملل مستضعف و مظلوم که در زیر چکمه همان سلطه گران به این وضع دچار شده اند، به آن اندازه اهمیت پیدا نمی کنند و این کم توجهی، در ساختارهای موجود این وزارتخانه نمایان است.در صورتی که با نگاه انقلاب اسلامی همین ملتها فرصتهای سیاست خارجی محسوب میشوند.
۴- عدم لحاظ شایسته سالاری در انتصاباتی که در بدنه وزارت خارجه رخ میدهد، بعضا منجر به حضور برخی افراد در جایگاههایی میگردد، که شایستگی آن منصب را ندارند. به عنوان نمونه انتخاب سفیران سفارت خانه ها از جمله مسائلی است که این معضل گریبان گیر آن شده است .شاهد هستیم که اکثر مناصب مهم و اثر گذار در این دستگاه، در اشغال افرادی است که با وجود ناکارآمدی و عدم تناسب با نیازهای انقلاب اسلامی، به دلیل نبود سیستم نظارتی قوی، سالیان دراز و طولانی در این وزارت خانه حضور داشته و بر امور سفارتخانه و روابط آن اثرگذار هستند. میتوان گفت از ابتدایی ترین تخصص ها و نیازها برای به عهده گرفتن سفارت در یک کشور، تسلط بر زبان کشور میزبان به عنوان اولین راه ارتباطی با مردم و مسئولین آن کشور است. برای غنی و پرمحتوا شدن ارتباطات و نفوذگری و ابتکار در آن، آگاهی از وضعیت کشور میزبان، تاریخ، فرهنگ و جامعه شناسی آن کشور از دیگر مهارتها و تخصص های لازم برای یک سفیر و حتی کارمند سفارتخانه در گامهای بعدی است. اما گاه مشاهده می شود که سفیر حتی بر زبان آن کشور تسلط کافی ندارد و این خود باعث بیگانگی با تاریخ و فرهنگ و مردم آن کشور گشته است.
۵- بیگانگی با جامعه میزبان، بیگانگی با فرصتهای موجود درآن کشور را نیز به دنبال خواهد داشت. بسیارند فرصتهایی که درعرصه فرهنگی، علمی، فناوری و اقتصادی، چه برای استفاده از آنها به منظور رساندن پیام انقلاب اسلامی و صدور آن و چه برای استفاده داخلی در پیشرفت علمی، فناوری و اقتصادی کشورمان بر زمین مانده و استفاده نمیشود.
۶- معضلی که وزارت خارجه از آن به شدت رنج می-برد، نوع نگاه افراد به ماموریتها ووظایف محوله به آنهاست. متاسفانه بررسیها حاکی از آن است که منافع فردی بر منافع ملی ارجحیت یافته، و آنچه که اهمیت اصلی در کارها پیدا میکند، میزان درآمد و پرداختهاست ( که به طور سنتی به دلار یا یورو صورت میپذیرد ) در صورتی که ماموران وزارت امور خارجه باید به ماموریتها به چشم فرصتهایی برای رسیدن به اهداف سیاست خارجی نگاه نمایند و منافع ملی کشور دغدغه اصلی آنها باشد.
۷- سفیران و سفارتخانهها که بر اساس نگاه حضرت امام روح الله (ره) باید سفیران و مبلغان پیام انقلاب اسلامی به ملتهای دنیا باشند، در بهترین حالت تلاش میکنند تا رابطه ای مناسب و به دور از تنش با حاکمان کشورهای میزبان برقرار کنند. ارتباط با ملتها و نخبگان اجتماعی آنان، حشر و نشر سفرا با بدنه مردمی کشور میزبان، حضور مبلغ گونه و به دور از تشریفات رسمی در میان مردم، پرهیز از اشرافیت و تجمل گرایی در سفارتخانه ها و تاکید بر ساده زیستی سفرا و ساده بودن سفارتخانه ها، از مهمترین مطالبات امام روح الله (ره) از سفارتخانه ها در تکلیف خطیر صدور انقلاب اسلامی به جهان و رساندن هر چه بهتر پیام آزادگی و رهایی بخشی اسلام.، است. اما اوضاع و سازوکارهای موجود در سفارتخانه ها و متولیان آنها، به هیچ وجه این توقعات را برآورده نکرده است.مراجعه به یکی از سفارتخانه های کشور در منطقه یا کشور های همسایه، خود گویای این وضعیت خواهد بود.عمل زدگی و بیلان کاری دادن، یکی دیگر از نقاط ضعف دستگاه وزارت امور خارجه است. این مساله را میتوان در تعداد موافقتنامههایی که امضا شده است مشاهده نمود. اما اینکه چه تعداد از این موافقتنامهها به سرانجام رسیده و عملیاتی شده است، محل تامل است. وجود ۱۸ توافقنامه در حوزه شیلات با کشورهای همسایه که هیچ کدام از آنها عملیاتی نشده اند، نمونه ای از این موافقتهاست
جنبش عدالتخواه دانشجویی، اجرای پیشنهادات زیر را در اصلاح وضعیت فعلی وزارت امور خارجه موثر می داند.
۱- شایسته سالاری و انتصاب بر اساس ملاکهای تخصص و تعهد:. مهمترین نیاز کنونی وزارت امور خارجه، وارد نمودن نیروهای جوان، مبتکر و متخصصی است که با آرمانهای انقلاب اسلامی آشنا بوده و دغدغه پیشبرد و به ثمر رساندن اهداف انقلاب اسلامی را داشته باشند. همچنین کنار گذاشتن قاطعانه افراد سالخورده ای که علی رغم اثبات نا کارآمدی و همراه نبودن آنان با نیازها و اهداف انقلاب اسلامی، سالهاست در وزارت امور خارجه حضور دارند.
۲- اصلاح سیستم نظارتی وزارت امور خارجه و شجاعت و قاطعیت در اجرای آن. و تعریف ملاکها و شاخصهایی متناسب با نیازهای نظام جمهوری اسلامی ایران.
۳- توجه بیشتر به کشورهای تحت سلطه و مستضعف، مخصوصا کشورهای آفریقایی و آمریکای لاتین و کشورهای حوزه اسیانه میانه و قفقاز .در فعالیت های وزارت امور خارجه.
۴- انتخاب سفیران کاردان و آشنا به کشورهای میزبان برای استفاده از فرصتهای پیشروی انقلاب اسلامی
۵- توجه هرچه بیشتر به مقوله دیپلماسی عمومی و دیپلماسی فرهنگی که از نیازهای اصلی انقلاب اسلامی در خارج از کشور است. شکلدادن به مدل مطلوب دیپلماسی عمومی و دیپلماسی فرهنگی متناسب با نیازهای نظام اسلامی ابتداییترین اقدام مورد نیاز است. همچنین دقت نظر در تنظیم راهبردها و انتخاب کشورهای هدف و نیز سفیران متناسب با این وظیفه دارای اهمیت میباشد.
۶- ارتباط متقابل دستگاه دیپلماسی و دانشگاهی کشور که باعث پیشرفت و شکوفایی این دستگاهها خواهد شد. استفاده از ظرفیتهای علمی موجود در کشور برای پیشبرد سیاست خارجی که میتواند به صورت ایجاد کانون های تفکر متشکل از جوانان متخصص و با انگیزه با نظام منطقی و دستهبندی شده بر اساس نیازهای سیاست خارجی انقلاب اسلامی باشد. این امر همچنین سبب خواهد شد در عرصه علوم سیاسی متخصصان دانشگاهی ما با نیازهای واقعی سیاست خارجی کشور آشنا شده و از این طریق تولید علم بومی شکل گیرد.
۷- استفاده از ظرفیت سفارت خانهها برای توسعه و پیشرفت علمی و فناوری با قرار دادن وابسته فناوری و صنعتی در کنار وابستگان تجاری و فرهنگی برای انتقال تکنولوژی و پیشبرد صنعت و صادرات در سفارتخانه ها.
جنبش عدالتخواه دانشجویی امیدوار است که این نکات مد نظر نمایندگان مجلس شورای اسلامی در زمان بررسی صلاحیت فرد معرفی شده و نیز شخص آقای صالحی در زمان تدوین برنامههای پیشنهادی خود قرار بگیرد.
Sorry. No data so far.