پیشدرآمد: در ایران اطلاعات مربوط به عملکرد بسیاری از دستگاهها و حتی عملکرد مالی دولت یعنی میزان دریافت مالیات و درآمد نفت و رقم کلی هزینههای جاری و عمرانی تا ماهها جزء طبقهبندی محرمانه قرار دارد. و آمار کلی اقتصاد کشور سالانه با حدود ۶ ماه تاخیر و تحلیل وضعیت اقتصادی هر سال با یکسال و نیم تاخیر توسط بانک مرکزی منتشر میشود. هر دستگاه دولتی یک سایت نصفه نیمه برای خود دارد که هرقدر از اطلاعات را که مایل باشد برای اطلاع کارشناسان و مردم در آن قرار میدهد.
***
دفتر بودجه و مدیریت ریاست جمهوری آمریکا با هدف اطلاعرسانی شفاف و دقیق از اوضاع مالی تمام بخشهای دولتی، ۳ سایت جامع را تدارک دیده و از حدود ۱۰ سال پیش، با تاخیر بسیار اندک این امکان را به همگان میدهد که بدانند چقدر از بودجه دولت در کجا و به چه صورتی خرج شده است. Expectmore.gov ٬ gao.gov و USAspending.gov سه سایتی هستند که با شعار «ببینید هر دلار از مالیاتتان چگونه هزینه میشود» طراحی شدهاند.
برخی از مهمترین کارکردهای این سایت عبارتند از:
۱. در نخستین ماه هر سال، کلیه اطلاعات مالی تمام دستگاههای دولتی در سال گذشته را به صورت اینترنتی منتشر میکنند.
۲. فهرست متمرکزی از تمام طرحهای عمرانی، مدیریتی و حتی مطالعاتی دولت در بخشهای مختلف را با درج اهداف، سال شروع و خاتمه، میزان بودجه و غیره در اختیار همگان قرار میدهد.
۳. غیر از ارائه فهرست پروژهها، این سایت با تکیه بر یک روش علمی، پروژهها را ارزیابی و نتایج آن را منتشر میکند. با استفاده از ۲۵ سوال و معیار، پروژهها در آغاز، حین اجرا و پایان اجرا، ارزشیابی میشوند و در قالب ۵ گروه رتبهبندی میشوند: پروژههای موثر، نیمه موثر، عادی، غیرمفید و بدون اطلاعات. مثلا بر اساس آخرین اطلاعات سایت، از حدود ۱۰۱۵ پروژهای که اخیرا بررسی شده ۱۹۹ پروژه (با ذکر مشخصات) در ردههای ضعیف و غیرمفید جای گرفتهاند.
۴. پروژههای خارجی دولت آمریکا نیز قابل دسترسی است. به طور خاص پروژههای آبادانی، آموزشی، بهداشتی و مالی آمریکا در عراق و افغانستان با ذکر مشخصات آنها ارائه شده است.
۵. تعداد و ارزش قراردادهای منعقد شده توسط دولت با شرکتهای مختلف پیمانکاری و سهم هر یک از شرکتها در بودجه قراردادهای دولتی در هر سال ارائه میشود. مثلا میتوان به راحتی مشاهده کرد که شرکت جنرال الکتریک چه سهمی در پروژههای دولت آمریکا دارد.
۶. حجم وامهایی که دولت برای تامین مالی خود گرفته یا به دیگر بخشهای عمومی و خصوصی کشور پرداخت کرده است، به طور کامل در معرض دید قرار میگیرد و مشخص میشود کدام شرکتها یا نهادها بیشترین سهم و دسترسی را به منابع مالی دولتی دارند.
۷. بخش قابل توجه (نه تمام) اطلاعات ارتش و پلیس فدرال و انواع هزینههای آنان در هر سال قابل دسترسی است. به طور مثال میتوان از اقلام مهم تا مخارج غذا یا بهداشت نظامیان آمریکا در خارج از مرزها را شناسایی نمود.
Sorry. No data so far.