فيلم «پايان نامه» از معدود فيلم هاي سينمايي است كه با موضوع فتنه و وقايع سياسي پس از انتخابات رياست جمهوري سال 88 ساخته شده است. فيلمي كه تلاش دارد به پشت پرده برخي از حوادث و به خصوص نقش و هدف بيگانگان و عوامل نفوذي آنها در آشوب هاي آن زمان بپردازد.
اما نكته جالب توجه اين است كه سازنده اين فيلم، يك جوان نوخاسته است كه تنها 29 سال سن دارد و در دومين تجربه خود در زمينه كارگرداني فيلم بلند به يكي از مهمترين مقاطع تاريخ معاصر كشورمان پرداخته است. به همين دليل نيز «پايان نامه» چه در زمان ساخت و چه نمايش در جشنواره فيلم فجر با واكنش هاي شديدي از سوي برخي افراد و جريان ها مواجه شد.
اين فيلم همزمان با دومين سالگرد فتنه در سينماهاي كشور اكران شده است. به همين مناسبت با كارگردان آن گفت وگو كرده ايم كه مي خوانيد:
به نظر مي رسد كه فيلم «پايان نامه» با اثر قبلي شما «شكلات داغ» بسيار متفاوت است. چرا هيچ تناسبي بين دو فيلم شما ديده نمي شود؟
لزومي ندارد كه يك فيلمساز حتما يك راه را ادامه دهد و مي تواند به طور دائم فيلم هاي متفاوتي بسازد و مسير متغيري را طي كند. فيلم «پايان نامه» ادامه مسير قبلي من نيست و فيلم بعدي ام نيز قطعا ادامه مسير قبلي من نخواهد بود. مگر اينكه اتفاقي پيش بيايد و دو فيلم در يك حوزه تحت تاثيرم قرار دهند.
چه مسئله اي شما را وادار به ساخت فيلم «پايان نامه» كرد؟
يك فيلمساز بايد دغدغه مسائل پيرامون خودش را داشته باشد وگرنه به نظر من فيلمساز نيست. يك كارگردان مي تواند مسائل دروني خودش را به تصوير بكشد، اما به هرحال ما نمي توانيم نسبت به جامعه و مسائل اجتماعي خودمان بي تفاوت باشيم. انگيزه من نيز از ساخت فيلم «پايان نامه» حوادث پس از انتخابات رياست جمهوري بود. فيلمسازان ديگر به دلايلي چون راحت طلبي، جرأت كم و اينكه دوست ندارند به چالش كشيده شوند، تمايل چنداني به ساخت فيلم هايي درباره اين موضوع ندارند. به همين دليل هم فقط دو فيلم ديگر مثل «پايان نامه» به اين موضوع پرداخته اند.
نظر شما درباره آن دو فيلم ديگر چيست؟
نظر خاصي نمي توانم بدهم. ممكن است آن فيلم ها با ذهنيت سياسي بنده همسو يا مخالف باشند. اما نكته اينجاست كه مخالفت نظر من با آنها نمي تواند دليل رد كردن كارگردان آن فيلم ها و يا توهين به آنها باشد. اين ويژگي طبيعي يك فيلم سياسي است كه عده اي با آن مخالف هستند. اما تيرباران كردن يك فيلم صرفا به اين دليل كه نظرش مغاير با ديدگاه ماست، به دور از جامعه امروز و سال 90 و قرن 21 است.
اشاره شما به واكنش هاي توهين آميز عده اي به فيلم «پايان نامه» است. فكر مي كنيد چرا عده اي كه اتفاقا شعار دموكراسي و آزادي بيان سرمي دهند نمي توانند اين فيلم را تحمل كنند؟
اتفاقا نكته همين جاست. فيلم «پايان نامه» چهره واقعي كساني كه ادعاي دموكراسي دارند را به خوبي نمايان كرد. اين فيلم نشان داد كه برخي با وجود اينكه دم از آزادي بيان و دموكراسي مي زنند، اما در عمل و تا جاي ممكن اجازه نمي دهند نظر مخالفي گفته شود. قبول دارم كه اين فيلم، خيلي ها را آزار مي دهد. طبيعي است كه عده اي مخالف آن باشند. اگر يك فيلم سياسي عده اي را آزار ندهد كه ديگر فيلم سياسي نمي شود. البته معتقدم و براي چندمين بار هم مي گويم كه «پايان نامه» از هيچ جناح خاصي حمايت نمي كند و صرفا به اصالت وطن ما نگاه دارد. اين فيلم سعي دارد تا دست هاي پنهاني را كه مي خواهند ريشه وطن، اعتقادات و نظام ما را بزنند افشا كند. دوست داشتم اين دست ها را نشان بدهم و احساس مي كنم كه توانسته ام اين كار بزرگ را انجام دهم. دغدغه ام اين بود كه افراد به خودشان بيايند و نگذارند كه از اختلاف نظرها سوء استفاده شود.
مسائلي كه در فيلم نشان مي دهيد تا چه حد براساس واقعيات است. آيا اين تصاوير مستند هستند؟
بله، ما در مرحله نگارش فيلمنامه يك دوره كار تحقيقاتي هم انجام داديم و كارشناسان و صاحب نظران، فيلمنامه را بررسي كردند. مسائل درون فيلم براساس مستندات و واقعيات به تصوير كشيده شده اند.
برخي معتقدند كه هجمه ها و بي مهري ها نسبت به فيلم شما به خاطر ضعف ساختاري اين اثر است. آيا قبول داريد؟
به اين موضوع اعتقاد ندارم. چرا كه اگر نام كارگردان و تهيه كننده فيلم تغيير مي كرد، شك نكنيد كه واكنش ها نيز متفاوت مي شد. ايمان دارم كه «پايان نامه» يكي از تكنيكي ترين فيلم هاي چند سال اخير است. اين را مي توانم با دليل و مدرك ثابت كنم.
شما يكي از معدود افرادي هستيد كه در ژانر سياسي و درباره يك موضوع حساس و ملتهب فيلم ساخته ايد. فكر مي كنيد كه چه بسترها و زمينه هايي لازم است تا ساخت فيلم در اين عرصه افزايش يابد؟
شرايط جديد و مديريت كنوني آمادگي كامل دارد تا به عقايد و طرز فكرهاي مختلف در زمينه فيلم هاي سياسي پروانه ساخت بدهد. در جشنواره فيلم فجر سال گذشته هم اين موضوع كاملا ثابت شد. شرايط فراهم است. در سال هاي گذشته دو چيز باعث تأخير در تولد ژانر سياسي در سينماي ايران شد. اول فقدان جرأت و ناكارآمدي مديران سينمايي بود و دوم عدم شجاعت فيلمسازان. امروز مشكل اول حل شده است و مديران سينمايي فعلي از جسارت لازم براي حمايت از ژانر سياسي برخوردارند. حالا فيلمسازان هم بايد جسارت خودشان را نشان دهند.
معمولا فيلمسازها در كارنامه خود فراز و نشيب هاي فراواني دارند. شما چه تدبيري انديشيده ايد كه مسير پيش رويتان هميشه توأم با پيش رفت باشد؟
تلاشم اين است كه آگاهي خودم را در زمينه سينما افزايش دهم. من به سادگي به اين نقطه نرسيده ام و به سختي اين مسير را طي كرده و دو فيلم سينمايي ساخته ام. از سن 11 سالگي فيلمسازي را شروع كردم و طي اين مدت بالغ بر 18 فيلم كوتاه ساخته ام. اتفاقا يكي از مشكلات هم اين است كه دوستان (سينماگر) نمي توانند با اين موضوع كنار بيايند كه اين فيلم را يك كارگردان جوان ساخته است. براي آنها قابل حل نيست. اما اين يك حقيقت است كه ممكن است يك نفر سن كمي داشته باشد، اما از تجربه زيادي هم برخوردار باشد. تمام تلاشم اين است كه هر كارم يك قدم به جلو باشد، چه در زمينه محتوا و مضمون و چه ساختار و تكنيك. به همين دليل اميدوارم كه فيلم بعدي ام كاملا متفاوت با دو فيلم قبلي ام باشد.
فيلم آينده تان چه خواهد بود؟
به زودي اخبار آن منتشر خواهد شد. اما فعلا همين قدر مي گويم كه در پي ساخت يك فيلم اجتماعي هستم.
ما هم براي شما آرزوي موفقيت مي كنيم.
Sorry. No data so far.