تریبون مستضعفین- برنامه های طنز بدلیل مخاطب بالا و شیوه خاص در بیان مسائل از تاثیر گذاری بالایی برخوردار هستند و به همین دلیل حساسیت زیادی را به همراه دارند، در نتیجه ظرافت های خاصی برای برنامه سازی در این حوزه باید مورد توجه قرار گیرد.
چندی است پخش یک سریال تلویزیونی طنز از رسانه ملی باعث بوجود آمدن حرف و حدیث های بسیاری در میان مردم و مسئولین شده است، بر خود دیدیم تا به باز خوانی بیانات رهبر معظم انقلاب در این زمینه بپردازیم. مطمئنا فرمایشات ایشان برای مردم و مسئولین فصل الخطاب بوده و باید مبدا برنامه ریزی ها و همچنین معیار سنجش اجرای آن ها توسط مسئلولین قرار گیرد.
در زیر به بازخوانی فرمایشات ایشان خطاب به برنامه سازان تلویزیونی با محوریت برنامه های طنز می پردازیم:
لزوم رعایت مصالح ملی
طرفدارى سياسى از دولتى كه امروز بر سر كار است، يك گرايش اصولى است. بايد اين در تمام برنامه هاى شما محسوس باشد؛ از خبرتان گرفته، تا برنامه هاى اقتصادى و سياسى… اين صدا و سيمايى كه متعلق به اين ملت است، دولت هم كه متعلق به ملت… نمىتواند بزرگترين مصلحت ملت را نديده بگيرد و فدا كند. مثلاً در برنامه هاى معمولى، قصايد غرايى در مدح دولت و رئيس دولت بخوانند؛ اما در يك برنامه ى طنز، يا در يك برنامه ى سياسى و اقتصادى، زيرآب همه چيز را بزنند! متأسفانه گاهى اين چيزها ديده مى‌شود.( بيانات در ديدار با مسؤولان صدا و سيماى جمهورى اسلامى ايران ۷/ ۵/ ۶۹)
استفاده از طنز در جهت آرامش بخشی به ذهن مردم
مسأله آرامش بخشى به ذهن مردم، يك بخش عمده اش مربوط به صدا و سيما و فيلم ها و نمايشنامه هاست كه هنوز تأمين نشده است. البته بعضى از فيلمهاى نسبتاً فكاهى و با مايه هاى طنز، قدرى رواج يافته است كه عيبى ندارد. خوب است كه اين كارها انجام گيرد. (بيانات مقام معظم رهبرى در ديدار مسؤولان صدا و سيما23/ 1/ 75)
ما بارها در ملاقات با دوستان صدا و سيما، راجع به اين‌كه فضاى پيام ها فضاى اعصاب خردكن و تشنّج‌آور براى ذهن و اعصاب مردم نباشد، صحبت كرده‌ايم. خوب؛ در اين سالهاى اخير مقدارى به مسائل تفريحى يا به قول شما طنز و فكاهياتِ سرگرم كننده و فيلمهاى هنرى و اينها پرداخته‌ايد. اين كارِ درستى است و همين‌طور بايستى حركت كرد.( بیانات در دیدار مدیران صدا و سیما 14/ 11/ 81)
جایگاه برنامه های صدا و سیما در جنگ رسانه ای
به نظر ما، راه پيروزى در اين جنگ[رسانه ای] اين است كه مجموعه و فهرستى از پيامهاى درست و از نكات و حقايق واقعى را كه مبتنى بر آرمانها و آرزوهاى ماست، به ذهن مردم منتقل كنيم.
اوّلاً بايستى فهرست اين پيامها را شناخت…بعد كه شناخته شد، بايد توليد شود…بعد از آن‌كه اين پيامها توليد شد، بايد آنها را مديريّت كرد…اين پيام در كجا بايد داده شود، به چه اندازه بايد داده شود، بهنگام باشد، با زبان مناسب باشد و تلفيق اينها در قالب هاى گوناگون قابل قبول باشد… اگر مى‌توانستيم پيام هايى را كه بايد به ذهن مردم منتقل شود، درست بشناسيم، بعد آنها را توليد كنيم و سپس با مديريّت صحيح، توزيع و پخش كنيم، آن‌وقت افكار عمومى در اختيار ما، يعنى در اختيار آن جمعى است كه اين كار بزرگ را انجام مى‌دهند…همه‌ى بخشهاى صدا و سيما اعضاى مختلفى هستند كه كارهاى گوناگونى انجام مى‌دهند؛ اما همه به اين هدف منتهى مى‌شود…يعنى اين پيامها توليد و به شكل صحيحى توزيع گردد… برنامه‌ى طنز يك بخش از كار را به عهده مى‌گيرد؛ برنامه‌ى ميزگرد صرفاً علمى يك بخش از كار را به عهده مى‌گيرد؛ برنامه‌ى فيلم هاى توليد شده يك بخش را به عهده مى‌گيرد و حتّى برنامه‌ى فيلم هاى خارجى عهده‌دار بخشى از كار را مى‌شود…( بیانات در دیدار مدیران صدا و سیما 14/ 11/ 81)
تفاوت طنز و فکاهی
از جمله‌ى مواردى كه شما بايد از نويسنده يا كارگردان يا تهيه كننده بخواهيد، يكى همين است كه اين محاوره‌ها، جهت‌دار و معنادار باشد. از آنها بخواهيد كه بعضى از محاورات بد، القاءكننده‌ى مفاهيم نادرست و عادات و اخلاق بد را به‌كلّى حذف كنند… همين طنزها و تفريحها و فكاهيات تلويزيونى كه منتشر مى‌كنيد، هر چقدر از محاورات پايين و عادات نادرست دور باشد، بهتر است. البته من روى طنز، قدرى ترديد مى‌كنم؛ چون بعضى واقعاً طنز است، بعضى طنز نيست و فقط فكاهى است. فكاهى با طنز فرق دارد. بعضى واقعاً آن ظرفيت طنزى را ندارد و فقط فكاهى است. بعضى هم واقعاً طنز است و در بطن خود يك معناى جدّىِ خوبى دارد؛ كما اين كه گاهى اين محاوره‌ها نقش خیلی مهمی ایفا می کنند…( بیانات در دیدار مدیران صدا و سیما 14/ 11/ 81)
لزوم تامین شادی برای مردم با طنز فاخر
يكى از مقوله هاى بسيار مهم و يقيناً يكى از ضرورت هاى جامعه، لبخند است. لبخند يكى از نيازهاى زندگى انسان است. زندگىِ بی شادى و بى لبخند، زندگى دوزخى است. زندگى بهشتى، زندگى با لبخند است… شادى لازم است و بايد آن را براى مردم تأمين كرد؛ منتها اين كار برنامه ريزى مى خواهد… مراقب باشيد شادى در مردم با لودگى و ابتذال و بى بندوبارى همراه نشود؛ از اين طريق به مردم شادى داده نشود. همه جور مى شود به مردم شادى داد؛ از نوع صحيح آن شادى داده شود. گاهى اوقات يك لطيفه يا يك تعبيرِ بجا مخاطب را شاد و خوشحال مى كند؛ گاهى هم ممكن است يك آدم لوده با ده جور ادا درآوردن، نتواند آن طور شادى را ايجاد كند. شادى كردن و شادى دادن به مردم، به معناى لودگى نيست….
طنز فاخر و برجسته، يكى از هنرهاست. طنز، هنر خيلى بزرگى است…
طنازهاى واقعى را تقويت كنيد، پرورش دهيد و كمك كنيد تا طنز بياورند. طنز، يعنى مطلب مهمِ جدى كه با زبان شوخى بيان مى شود؛ محتوا و معنايى در آن هست، منتها به زبان شوخى.( بيانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در ديدار رئيس و مديران سازمان صدا و سيما۱۱/ 9/ 83)
در بالا گوشه هایی از بیانات رهبر معظم انقلاب که در آن معیار های تولید برنامه های تلویزیونی علی الخصوص برنامه های طنز بیان شده بود، ذکر گردید.
قصد راقم سطور متهم کردن برنامه تلویزیونی خاصی نیست، بلکه بیان معیاری محکم برای مخاطب است تا بتواند نه تنها در این مورد بلکه در موارد مشابه نیز بدرستی قضاوت کند.
Sorry. No data so far.