تاریخ هیچگاه خود را دقیقا تکرار نمی‌کند اما تشدید تنش‌های جاری و لفاظی‌ها بین ایالات متحده و ایران خاطره‌های جنگ تانکری خلیج فارس در سال‌های ۱۹۸۰ را احیا کرده است.
به عنوان انشعابی از جنگ که بعد‌ها بین ایران و عراق درگرفت، آمریکا پیشنهاد محافظت از کشتی‌های کویتی را داد که نفت را از تنگه هرمز عبور می‌دادند. این امر به حمله به چندین کشتی نظامی و غیرنظامی منجر شد. علاوه بر این نیروی دریایی آمریکا در سال ۱۹۸۸ یک فروند هواپیمای تجاری ایرانی را هدف قرار دارد که با یک جت جنگی اشتباه گرفته شده بود.
باوجود کشته شدن ۲۹۰ مسافر غیر نظامی این هواپیما و خدمه آن، این رویداد به تعدیل خصومت موجود بین ایران و آمریکا منجر نشد.
اورنس کورب، مقام سابق وزارت دفاع که هم اکنون استاد راهنما در مرکز پیشرفت آمریکایی است بر این باور است که یکی از درس‌هایی که می‌توان از این تجربه آموخت این است که امور الزاما نباید از کنترل خارج شوند. وی افزود: ما دچار اشتباه هولناکی شدیم اما اجازه ندادیم که به یک رویداد فاجعه آمیز منجر شود.
البته فضا و بازیگران عرصه سیاست در ربع قرن گذشته تغییر کرده‌اند. امروزه اسرائیل هشدار می‌دهد که احتمال دارد علیه برنامه‌های هسته‌ای ایران از گزینه نظامی استفاده کند و عربستان و شماری دیگر از کشور‌های عربی نیز روابط وخیمی با جمهوری اسلامی دارند.
اریک دیویس، یک کار‌شناس سیاسی می‌گوید: همچنین اختلاط بیشتر در اقتصاد جهانی به این معنی است که تهدید راه عبور نفت می‌تواند پیامد‌های گسترده تری به همراه داشته باشد. به گفته وی، یکی از معدود راه‌هایی که ایران می‌تواند از طریق آن بر ایالات متحده فشار وارد کند، ایجاد مانع در راه عبور نفت کش‌ها است که می‌تواند به افزایش قیمت نفت منجر شود و از این طریق انتخابات آتی در آمریکا و اقتصاد اروپا را تحت تاثیر قرار دهد.
تهدید تانکر‌ها
ایران و عراق در بیش از ۸ سال از دهه ۱۹۸۰ درگیر جنگ بودند. این درگیری با حمله به پالایشگاه‌های نفتی و کشتی‌ها به خلیج فارس سرایت کرد. کویت که بعد‌ها به متحد عراق تبدیل شد، شاهد حملاتی از سوی ایران بود و به همین دلیل بود که نیروی دریایی آمریکا در سال ۱۹۸۷ موافقت کرد که از کشتی‌هایی که پرچم آمریکا روی آن‌ها نصب شده، محافظت کند.
اما یکی از درس‌هایی که ایران آموخته این است که می‌تواند به جای ورود به یک درگیری مستقیم، جنگی پر اصطکاک زمینه سازی کند. آنتونی کوردزمن، تحلیلگر امور دفاعی بر این عقیده است که تهدید بستن تنگه هرمز موجب درگیری‌هایی فرا‌تر از خلیج فارس می‌شود که تا دریای عمان و دریای عربی نیز گسترده خواهند شد.
از سوی دیگر ایران تجربه‌های تاکتیکی متعددی را نیز نه تنها از جنگ تانکری بلکه از حمله آمریکا به عراق کسب کرده است.
مانور در خلیج فارس
ایران در ماه‌های اخیر تلاش‌های زیادی برای تحقیق و تفحص یا نزدیک شدن به کشتی‌های آمریکای انجام داده است. همچنین نیروی دریایی ایران نیز مانور‌هایی را در نگه هرمز برگزار کرده و با وجود تنش‌های جاری در روابط با غرب، تهدید بستن تنگه هرمز را مطرح کرده است.
از سوی دیگر برخی پرسنل نیروی دریایی آمریکا در منطقه اینگونه گمانه زنی می‌کنند که در صورت تصمیم گیری اسرائیل برای حمله به ایران، آمریکا نیز به این جنگ کشیده خواهد شد. شرایطی که به طور حتم سناریویی متفاوت با آنچه در سال‌های ۱۹۸۰ اتفاق افتاد را رقم می‌زند. در آن زمان مداخله آمریکا شاخه‌ای از جنگ ایران با عراق بود اما امروز عراق متحد ایران است.
این در حالی است که محاسبه‌های آمریکا نیز در صورت بروز جنگ تغییر خواهد کرد. یکی از دلایلی که آمریکا در سال‌های ۱۹۸۰ برای حفاظت از تانکر‌ها نقش آفرینی کرد، این بود که جماهیر شوروی سابق در این زمینه وارد عمل نشود. اما با پایان جنگ سرد، دلیلی برای نگرانی در مورد جماهیر شوروی سابق وجود ندارد.
البته در دوران جنگ تانکر‌ها، با وجود برخی سوء رفتار‌ها از جانب همه طرف‌ها، خط مشی‌ها در مقایسه با امروز روشن‌تر بودند. در آن زمان همه طرف‌ها می‌دانستند که چه چیزی قابل پذیرش و چه چیزی غیر قابل پذیرش است اما امروزه در صورتی که تلاش‌هایی برای نفوذ در تنگه هرمز انجام شود، همه منطقه را درگیر خواهد کرد.
Sorry. No data so far.