طلبه‌های پولکی، طلبه‌های مفتکی

رضا تاران– الو الو سلام ببخشید حاج آقای کیوان زاده؟ سلام علیکم و رحمه الله بفرمایید، حاج آقا من از شهرستان زنگ میزنم میخواستم ببینم ممکنه یه روز در خدمت شما باشیم واسه جوانهای شهرما صحبت کنید؟ عرض کنم به محضرتون بنده دقیقا در جریان برنامه هانیستم شماره مسئول دفترمو میدم با ایشون تماس بگیرید موید باشید.

الو سلام ببخشیدآقای احمدی؟ بله بفرمایید؟ حاج آقای کیوان زاده فرمودن برنامه دعوت رو با شما هماهنگ کنم،بله باید عرض کنم که حاج آقا وقتشون تا خرداد سال بعد پر شده ،خواهش میکنم آقای احمدی باور کنید جوونای ما دارن از دست میرن یه کاریش بکنید، حالا ببینم چیکار میشه کرد شاید بخاطر شما یکی از برنامه های حاج آقا رو کنسل کردم ببینم شهرتون فرودگاه داره؟ نه متاسفانه ،بد شد که اخه وقت حاج اقا تلف میشه.

آقای احمدی تو رو خدا یه کاریش بکنید شما، عرض کنم که خیلی خب شما یک و نیم میلیون به شماره حسابی که میدم واریز کنید، یه ماشین خوبم هماهنگ میکنید چون کمر حاج آقا مشکل داره ضمنا مسائل اسکان هم در شان آقا باشه و حاج آقا فقط یه جلسه صحبت میکنن، چشم هر چی شما بگین،راستی آقای احمدی حاج آقا در چه موضوعی میخوان صحبت کنن؟ عرض کنم که الان موضوع رابطه دختر و پسر خیلی مشتری داره واسه خودتونم خوبه جوونا جمع میشن مجلستونم شلوغ میشه آقای احمدی ب ب ببخشیدا فقط فقط مبلغ زیاد نیست؟ اخه ما همه گروهمون جوون هستن و در آمد و … ندارن ،ببینید برادر من از اول چون فهمیدم شما کار فرهنگی میکنید رعایت شما را کردم والا…باشه چشم چشم راستی برادر سعی کنید برای تبلیغ مجلستون چندتا از عکسای خوب حاجی رو بنر کنید البته عکسی که بالاش عکس مقام معظم رهبری هم باشه خودم واستون ایمیل میکنم بله چشم چشم. یه مساله دیگه ،بله بفرمایید:حاج آقا دوس دارن مکان جلسه یه جای باکلاس باشه مثل سالن آمفی تئاتر،فرهنگ سرا و…آخه کسی مسجد جمع نمیشه .

1- امروزه بسیاری از طلاب با آگاهی از اینکه ممکن است در عالم طلبگی وضع معیشت خوبی نداشته باشند با اخلاص و قصد رشد و تعالی خود و جامعه وارد حوزه های علمیه میشوند و این مساله را برای خود حل کرده اند که در این راه مقدس باید با قناعت سازش کنند و به ارزشهای والاتری چشم داشته باشند،آنچه امروز در جامعه طلاب و روحانیون به چشم میخورد این است که اکثرطلابی که طلبگی را دنبال میکنند زندگی متوسط و پایین تری دارند،البته بگذریم از درصد کمی که ممکن است شغل خاصی داشته باشند و زندگی مرفهی را در پیش گیرند.وجالب این است که این عده کم در نظر مردم بیشتر جلوه میکنند.

2- از قدیم رسم بر این بوده است که طلبه های علوم دینی در میان مردم حضور داشتند و معارف دینی را به ایشان منتقل میکردند، مباحث عقیدتی، اخلاق و احکام را برای مردم بیان میکردند برخی از آیین های دینی را برای مردم اجرا میکردند و مردم نیز در مقابل آشنایی با دین و دین داری و زحمات طلاب با رغبت مبالغی را به ایشان کمک میکردند ،از منظر سیاسی- اجتماعی نیز این روال یک نتیجه مهم داشت و آن اینکه روحانیون و مردم در پیش آمدهای سیاسی همدیگر را حمایت میکردند گرچه مسله حمایت بیشتر انگیزه عقیدتی داشت اما نقش مسائل دیگر نیز بی تاثیر نبوده است،بطور مثال در ماجرای فتوای تاریخی میرزای شیرازی ،آنچه باعث شد این فتوا در تاریخ زنده بماند همسو شدن مسائل دینی و منافع مالی مردم بود،بر این اساس روحانیت روشنفکران مردمی محسوب میشدند و هم از دین آنها حمایت میکردند و هم از منافع دنیوی مردم ،میتوان گفت روحانیت نقش نهاد مدنی را ایفا میکردند.

3- امروزه عده ای از طلاب که البته تعداد آنها بسیار محدود است وضعیت متفاوتی را نسبت به طلاب دیگر برای خود رقم میزنند آنها با اتکا به امتیازهایی که ممکن است همه آنرا نداشته باشند روال جدیدی را در تبلیغ دین در پیش گرفته اند که کمتر میتوان از آن دفاع کرد،این عده برای جمع کردن مرید و طرفدار موضوعات خاصی را انتخاب میکنند که ممکن است اولویتها و مشکلات جامعه نباشدو بعضا مشاهده میشود مبالغ کلانی نیز دریافت میکنند ،گرچه ممکن است این مبالغ را در زمینه های خیر هزینه کنند ،این روال جدید که بعضا حمایتهای صدا و سیما نیز در ان بی تاثیر نبوده است ،علمای بزرگ و اصیل را از چشم مردم دور نگه میدارد ،از سوی دیگر این مبلغین ذائقه جامعه را از نیازهای واقعی و اصیل به سمت نیازهای کاذب وزودگذر روانه میکنند که در دراز مدت دینداری مردم را با چالشهای جدی مواجه میسازد.

4- این سنت حسنه در فرایند جامعه پذیری به نسل جدید کمتر منتقل شده است بخشی از مردم در یک حرکت نسبتا افراطی این سنت را زیر سوال میبرند،غافل از اینکه روحانیتی که در سمت و سوی مردم باشد آزاد خواهد بود و از مردم دفاع خواهد کرد و این مسئله ای است مهم ،که کمتر نیروی سیاسی در ایران بتواند آن را انجام دهد،از سوی دیگر روحانیت مردمی ،دغدغه دین مردم را بیشتر خواهد داشت و این میتواند در سلامت جامعه نقش موثری را ایفا کند.البته باید خاطر نشان کرد نتیجه مشاهدات در مورد روال عموم طلاب این است که آنها با اخلاص تمام به تبلیغ دین میپردازند و از مردم انتظاری ندارند اما مساله احیای یک سنت حسنه اجتماعی است که زوال آن میتواند تبعات منفی در جامعه داشته باشد.