پایان داستان‌پردازی‌های منابع آگاه نفتی

تریبون مستضعفین- محمود سحابی

بخش اول:
منابع آگاهی که از قطع صادرات نفت گفتند

بخش دوم:
وقتی «منابع آگاه» موثق‌تر از مسئولین مربوطه‌ اند!

پرده سوم: 18 فروردین 1391

الف- ساعت 11:01 سایت تابناک مانند بسیاری از دیگر رسانه‌های داخلی کشور خبری مهمی را به نقل از شبکه تلویزیونی پرس‌تی‌وی منتشر کرد: «اعلام دلیل توقف فروش نفت ایران به یونان».

در بخشی از این خبر آمده بود:

«بدقولی یونانی ها در پرداخت پول نفت وارداتی از ایران موجب شد تا جمهوری اسلامی صادرات این ماده با ارزش را به این کشور متوقف کند.

ایران صادرات نفت به دو شرکت مهم یونانی را در پی بدقولی آنها در پرداخت پول نفت متوقف کرد. صادرات نفت به شرکت‌های هلنیک پترلیوم و موتور اویل هلاس پس از آن متوقف شد که این دو شرکت از پرداخت پول به ایران خودداری کردند. بر اساس این گزارش، قطع صادارت نفت از ایران به یونان بدون تردید موجب شدت یافتن بحران اقتصادی در این کشور اروپایی خواهد شد.»

این خبر به سرعت مورد توجه بسیاری از رسانه های داخلی و خارجی قرار گرفت.

چهار روز بعد (صبح 22 فروردین) رستم قاسمی (وزیر نفت) در حاشیه افتتاح واحد بوتن یک پتروشیمی جم در جمع خبرنگاران سخنانی بیان کرد که از سوی اکثر رسانه های داخلی  به «تایید خبر اقدام ایران مبنی بر قطع صادرات نفت به یونان» تعبیر شد. متن صحبتهای وزیر نفت به نقل از خبرگزاری دولتی ایرنا و همچنین خبرگزاری شانا (روابط عمومی وزارت نفت) درمورد قطع صادرات نفت به یونان چنین بود: «در حال حاضر به یونان نفت نمی‌فروشیم اما در این خصوص [صادرات نفت ایران به یونان] هنوز توافق نهایی صورت نگرفته است.»

البته باشگاه خبرنگاران (وابسته به سازمان صداو سیما) صحبت‌های وزیر نفت را به گونه ای دیگر و با تیتر عجیب «ديگر نفت به يونان نمي فروشيم» منتشر کرد و گزارش داد: «وزیر نفت در جمع خبرنگاران افزود: تحريم كشورهاي بيگانه از سال هاي پيش بوده و هيچ مشكلي براي فروش نفت و فرآورده هاي نفتي در كشور وجود ندارد بنابراين قطع صادرات نفت به يونان را تاييد مي كنم.»

هم‌چنین خبرگزاری فارس این صحبت‌های وزیر نفت را با تیتر «صادرات نفت ایران به یونان متوقف شد» منتشر ساخت:

«قاسمی در پایان با اشاره به عدم فروش نفت به چند کشور اروپایی گفت: هم‌اکنون نفت ایران به کشور یونان نیز صادر نمی‌شود.

خبرگزاری فارس 7 اسفند سال گذشته خبر داده بود، نفتکش‌هایی که برای انتقال یک محموله ۵۰۰ هزار بشکه‌ای نفت ایران برای یکی از پالایشگاه‌های اروپایی در یونان به سمت محل بارگیری حرکت کرده بودند با خودداری ایران از تحویل این محموله به مبداء خود بازگشتند.»

ب- چند ساعت بعد از صحبت های وزیر نفت (22 فروردین- ساعت 19:47)، خبرگزاری فارس مانند بسیاری از دیگر رسانه‌های داخلی کشور خبری با اهمیتی را به نقل از شبکه تلویزیونی پرس‌تی‌وی منتشر کرد: «ایران صادرات نفت به اسپانیا را هم قطع کرد»

در بخشی از این خبر آمده بود:

«ایران صادرات نفت خود به اسپانیا را قطع کرده است. شبکه خبری پرس تی وی به نقل از منابع آگاه تصریح کرد ایران در واکنش به تحریم های اتحادیه اروپا علیه خود عرضه نفت به اسپانیا را متوقف کرده است.

این خبر در حالی منتشر می شود که وزیر نفت ایران امروز توقف صادرات نفت این کشور به یونان را مورد تایید قرار داد. پیش تر منابع پالایشگاهی یونان از توقف صادرات نفت ایران به کشورشان خبر داده بودند.»

همزمان (19:47) خبرگزاری مهر هم در خبری با تیتر «صادرات نفت ایران به اسپانیا قطع شد/ایتالیا و آلمان در دستور بررسی»، علاوه بر قطع شدن صادرات نفت ایران به اسپانیا (بدون هیچ اشاره‌ای به شبکه پرس‌تی‌وی)، از احتمال قطع صادرات نفت به آلمان و ایتالیا در آینده نزدیک خبر داد.

در بخشی از این خبر آمده بود:

«منابع مطلع از قطع صادرات 200 هزار بشکه ای نفت ایران به اسپانیا خبر می دهند و همچنین احتمال قطع صادرات نفت به برخی از پالایشگاه های ایتالیایی نیز قوت گرفت. به گزارش خبرنگار مهر، منابع مطلع از قطع صادرات نفت ایران به اسپانیا خبر می دهند، در عین حال قطع صادرات نفت به پالایشگاه های کشور ایتالیا نیز در دستور کار وزارت نفت قرار گرفته است. بر پایه این گزارش، طبق جدیدترین تصمیم وزارت نفت و در تداوم قطع صادرات نفت به برخی از کشورهای اروپایی، فروش نفت ایران به اسپانیا هم متوقف شد.

در همین حال خبر می رسد که قطع صادرات نفت ایران به کشور ایتالیا نیز در دستور کار بررسی وزارت نفت قرار گرفته است. پیگیری های خبرنگار مهر نشان می دهد که در روزهای اخیر مکاتباتی از سوی شرکت ملی نفت ایران با برخی از پالایشگاه های نفت ایتالیا مبنی بر امضای قراردادهای بلندمدت فروش نفت صورت گرفته است.

همچنین مطرح شده است که در صورتی که پالایشگاه های نفت ایتالیا حاضر به امضای قراردادهای بلندمدت نباشند، فروش طلای سیاه به این کشور اروپایی نیز قطع خواهد شد.»

خبر مربوط به این موضوع در سایت شبکه تلویزیونی پرس‌تی‌وی شباهت بسیاری به خبر منتشر شده در خبرگزاری مهر داشت. در بخشی از این خبر که در ساعت 21:39 همان روز (22 فروردین) و با تیتر «قطع صادرات نفت ایران به اسپانیا؛ آلمان و ایتالیا کشورهای بعدی؟» منتشر شد، آمده است:

«به گزارش پرس تي‌وي، تهران پس از توقف صادرات نفت به يونان به عنوان بخشي از اقدامات در تلافي تحريم‌هاي اتحاديه اروپا، صادرات نفت به اسپانیا را متوقف کرده است. منابع آگاه که خواستند نامشان فاش نشود روز سه‌شنبه (۲۲ فروردين) تاييد کردند اين اقدام بخشي از واکنش تهران به تحريم‌هاي اتحاديه اروپا عليه بخش‌هاي نفتي و مالي ايران است. بر اساس این گزارش، هم اکنون ايران در حال بررسي قطع صادرات نفت خود به آلمان و ايتالياست.

این درحالی است که رستم قاسمي، وزير نفت ايران روز سه‌شنبه از توقف صادرات نفت خام این کشور به یونان خبر داد. تهران پيش از اين، فروش نفت خام به دو شرکت يوناني را متوقف کرده بود. به گزارش پرس تي‌وي، ايران فروش نفت به دو شركت نفتي يوناني هلنيك پتروليوم و شركت روغن موتور هلاس را در ۵ آوريل (۱۷ فروردين) به دليل ناتواني آن ها در پرداخت صورت‌حساب‌هاي خود به تهران، متوقف كرد.»

فردای انتشار خبر قطع صادرات نفت به اسپانیا (ساعت 9:19) خبرگزاری فارس بیانیه وزارت خارجه اسپانیا را با تیتر «اسپانیا توقف صادرات نفت ایران به این کشور را تایید کرد» منتشر کرد.

در بخشی از این خبر آمده بود:

«وزارت خارجه اسپانیا طی بیانیه ای خبر توقف صادرات نفت ایران به این کشور را تایید کرد. به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از فرانس پرس سخنگوی وزارت خارجه اسپانیا روز سه شنبه طی بیانیه ای با تایید خبر توقف صادرات نفت ایران به این کشور مدعی شد از اواخر فوریه 2012 میلادی واردات نفت ایران را به دلیل تحریم های اتحادیه اروپا متوقف کرده است .

وی مدعی شد اسپانیا به دلیل تحریمهای اروپا از آخر ماه فوریه تاکنون از ایران نفت وارد نکرده است. وی در ادامه تصریح کرد این اقدام نتیجه منطقی حمایت اسپانیا از تحریمهای اتحادیه اروپا علیه ایران است .

این سخن در حالی مطرح می شود که ایران توقف صادرات نفت به اسپانیا را به عنوان اقدامی پیش دستانه انجام داده است. اتحادیه اروپا فرصت ۶ ماهه ای را برای توقف واردات نفت از ایران برای خود درنظر گرفته بود.

بر اساس این گزارش سخنگوی وزارت خارجه اسپانیا افزود به دلیل تحریم های مالی علیه ایران پرداخت پول نفت خریداری شده از این کشور مشکل شده است.»

ج- چند ساعت بعد (23 فروردین- ساعت 15:39) خبرگزاری مهر همسو با رسانه‌های دیگر داخلی خبر قابل توجهی را باز هم به نقل از شبکه تلویزیونی پرس‌تی‌وی روی خروجی خود قرار داد. « ایران صادرات نفت به آلمان را هم متوقف کرد»

در بخشی از این خبر آمده بود:

«پس از توقف فروش نفت ایران به چهار کشور اروپایی، از امروز صادرات نفت ایران به پالایشگاه های آلمانی هم متوقف شد.

به گزارش خبرنگار مهر، پس از توقف فروش نفت ایران به کشورهای انگلستان، فرانسه، یونان و اسپانیا، از امروز 23 فروردین ماه فروش طلای سیاه به پالایشگاه‌های آلمانی هم متوقف شد. شبکه پرس تی وی امروز چهارشنبه توقف فروش نفت به پالایشگاه‌های آلمانی را اعلام کرده است، در همین حال منابع مطلع از در دستور کار قرار گرفتن بررسی قطع صادرات نفت به ایتالیا نیز خبر می‌دهند.»

دقایقی بعد (16:08) خبر شبکه تلویزیونی پرس‌تی‌وی با تیتر «فروش نفت به آلمان نيز متوقف شد» در خبرگزاری ایسنا هم منتشر شد.

در بخشی از این خبر آمده بود:

«شبكه خبري پرس تي وي گزارش داد: جمهوري اسلامي ايران در راستاي اقدامات متقابل عليه سياست‌هاي ضد ايراني اتحاديه اروپا، يك روز پس از توقف صادرات نفت به اسپانيا، فروش نفت خود به آلمان را نيز متوقف كرد.»

سایت رجانیوز هم در همین ساعات، قطع صادرات ‌نفت به آلمان را سومین شوک نفتی ایران در ظرف یک هفته به اروپا خواند و عنوان کرد این اقدامات پیام‌های ویژه برای مذاکرات استانبول دارد.

شش روز بعد (ظهر 29 فروردین) خبرگزاری ایسنا اظهارات رامین مهمان‌پرست (سخنگوی وزارت امور خارجه ایران) در مصاحبه مطبوعاتی در شهر زاگرب کشور کرواسی را منتشر کرد.

در بخشی از این خبر آمده بود:

«مهمان‌پرست در رابطه با این که ایران صدور نفت به چه کشورهایی را تحریم کرده است؟ گفت: در مرحله اول فرانسه و انگلیس حذف شدند و سپس یونان و اسپانیا که توانایی پرداخت مبلغ لازم را نداشتند؛ البته آلمان هم در این فهرست قرار گرفته است که هنوز اعمال نشده است. پس کشورهایی که به هر دلیل از جمله تحریم بانکی موفق به پرداخت مبلغ لازم نشوند حذف می شوند.»

د- روز 30 فروردین و در ناباوری رسانه‌ها، محسن قمصری (مدير امور بين‌الملل شركت ملي نفت ایران) در حاشيه نمايشگاه هفدهم بین المللی نفت در مصاحبه با خبرنگاران خبر قطع صادرات نفت ایران به یونان و اسپانیا را تکذیب کرد و گفت صادرات نفت تنها به انگلیس و فرانسه قطع شده است.

اظهارات مدير امور بين‌الملل شركت ملي نفت ایران به روایت خبرگزاری ایسنا (13:22) با تیتر «صادرات نفت به يونان و اسپانيا قطع نشده است» به شرح زیر بود:

«مدير امور بين‌الملل شركت ملي نفت قطع صادرات نفت خام ايران به دو كشور يونان و اسپانيا را رد كرد. به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، محسن قمصري امروز در حاشيه نمايشگاه هفدهم نفت اعلام كرد: تاكنون دستوري مبني بر قطع صادرات نفت خام ايران به دو كشور اسپانيا و يونان به ما اعلام نشده است.

وي در پاسخ به اين سوال كه پيش از اين وزير نفت اعلام كرده بود كه صادرات نفت خام به اين دو كشور نيز قطع خواهد شد، گفت: اين صحيح نيست، چرا كه اين خبر توسط شبكه‌ تلويزيون پرس‌تي‌وي اعلام شده بود نه وزير.

وي در پاسخ به اين سوال خبرنگار ايسنا مبني بر اين‌كه آيا امكان دارد قطع صادرات نفت خام به دو كشور اسپانيا و يونان به دليل پرداخت‌نشدن بدهي‌هاي آنها باشد كه وي اين موضوع را رد كرد. قمصري در پاسخ به اين‌كه آيا ايران علي‌رغم قطع صادرات به يونان به اين كشور دو محموله نفتي صادر كرده است، گفت: من به عنوان يك مقام دولتي آنچه را كه وزارت نفت اعلام كرده است موظف به انجام آن هستم. وزارت نفت نيز تنها دو كشور فرانسه و انگليس را تحريم كرده است.

وي با تاكيد بر اين‌كه فروش و دريافت پول نفت خام يك ارتباط تجاري است، گفت: كساني را كه پول نفت ما را ندهند، شايد به آنها ديگر نفت ندهيم كه اين موضوع يك بحث تجاري است، اما در زمينه‌ سياسي تنها صادرات نفت به انگليس و فرانسه متوقف شده است.

مدير امور بين‌الملل شركت ملي نفت اعلام كرد: اين در اختيار ماست كه در صورت پرداختن پول نفت فروش رفته از سوي كشور خريدار به آنها نفت بدهيم يا ندهيم و اين موضوع يك امر طبيعي است، چرا كه وظيفه‌ ما تامين بودجه‌ كشور است و به همين علت است كه براي راه‌اندازي بورس نفت كشور با كمي تامل حركت مي‌كنيم. وي در پايان هم‌چنين يادآور شد كه ما نفت را به كسي مي‌دهيم كه پولش را بدهد.»

اما خبرگزاری فارس (13:58) اظهارات مدير امور بين‌الملل شركت ملي نفت ایران را به صورت دیگری با تیتر «اصرار عجیب مدیر بین‌الملل شرکت نفت بر تکذیب قطع صادرات نفت به یونان» روایت کرد:

«سید محسن قمصری امروز در جمع خبرنگاران در پاسخ به خبرنگار فارس که پرسید اخیرا دو نفتکش به مقصد یونان حرکت کرده تا به آنها نفت تحویل دهند، گفت: صادرات نفت خود به یونان را ادامه داده‌ایم و کسی تاکنون اعلام نکرده که نفت ایران به یونان صادر نشود. وی ادامه داد: وزیر محترم نفت تنها دو کشور را اعلام کرده بود که نفت دیگر به آنها صادر نکنیم که این دو کشور عبارتند از انگلیس و فرانسه.

این در حالی است که رستم قاسمی وزیر نفت ایران هفته گذشته در حاشیه افتتاح واحد بوتن وان مجتمع پتروشیمی جم در جمع خبرنگاران اعلام کرده بود که هم‌اکنون نفت ایران به کشور یونان نیز صادر نمی‌شود و این خبر به سرعت در صدر تمام خبرگزاری های داخلی و خارجی از جمله فارس، ایسنا، مهر و ایرنا قرار گرفت. نکته دیگر اینکه پایگاه اطلاع رسانی شرکت ملی نفت نیز خبر توقف صادرات نفت به یونان را منتشر کرده بود.

قمصری ادامه داد: من از آنجا که در دولت کار می‌کنم موظف هستم تا به کلیه دستورات عمل کنم بنابراین هیچ یک از مقامات عالیرتبه تاکنون مجوز قطع صادرات نفت ایران به یونان را صادر نکرده‌اند.

وی در پاسخ به سؤال دیگر فارس که پرسید کشور یونان در محموله‌های گذشته بدحسابی کرده است و پول نفت فروخته شده را تحویل نداده پاسخ داد: این یک بحث تجاری است و فارغ از هرگونه بحث سیاسی است ما موظفیم که بودجه کشور را تأمین کنیم بر این اساس اختیار داریم تا نفت را هر گونه که بخواهیم و وظیفه خود می‌دانیم صادر کنیم.

وی ادامه داد: حتما تضمینی وجود داشته که یونان پول نفت خود را به ایران پس دهد.

به گزارش فارس، پیش از این نیز محافل رسمی از توقف صادرات نفت ایران به یونان خبر داده بودند که امور بین الملل شرکت ملی نفت اقدام به تکذیب عجولانه خبر کرده بود، ولی پس از ساعتی مجبور به حذف تکذیبیه خود شد.»

جوان آنلاین برای بازنشر اظهارات قمصری به نقل از فارس این تیتر را برگزید: «تکذیب تامل‌برانگیز قطع صادرات نفت به یونان»

رجانیوز هم چند ساعت بعد (18:38) با بازنشر بخش‌هایی از اظهارات قمصری به نقل از ایسنا، در گزارش خبری با تیتر «ابهام در مورد پیش‌دستی‌های آقای مدیر در تکذیب اقدام‌های پیش‌دستانه ایران/یک مدیر نفتی اظهارات وزیر نفت را تکذیب کرد!»، به شدت به مدير امور بين‌الملل شركت ملي نفت ایران حمله کرده و عمل‌کرد وی را با عنوان یک مدیر درجه سوم نفتی!  زیر سوال برد.

در این گزارش خبری آمده بود:

«یک مدیر نفتی که کمتر از دو ماه پیش اظهاراتش در زمینه تکذیب خبر مهم خودداری ایران از تحویل نفت به کشتی نفتکش یونانی با استقبال رسانه‌های بیگانه مواجه شده بود و عملاً خبری را که برد زیادی از لحاظ اقتصادی و سیاسی داشت، سست کرد، بار دیگر امروز در گفت‌وگو با یک خبرگزاری مدعی شد که ایران صادرات نفت خود به یونان و اسپانیا را قطع نکرده است. محسن قمصری مدير امور بين‌الملل شركت ملي نفت در گفت‌وگو با ایسنا اظهار داشت که تا کنون صادرات نفت ایران فقط به انگلیس و فرانسه قطع شده و هنوز دستور توقف صادرات نفت به اسپانیا و یونان به او داده نشده است. وی در پاسخ به این سوال که وزیر نفت، قطع صادرات نفت به یونان را تأیید کرده است، مدعی شد که این خبر را پرس تی وی اعلام کرده است نه وزیر و چنین خبری صحت ندارد.

اما این ادعا در حالی از سوی این مدیر درجه سه نفتی عنوان می‌شود که وزیر نفت سه‌شنبه هفته گذشته در حاشیه بهره‌برداری از طرح بوتن یک پتروشیمی جم در عسلویه درباره صادرات نفت به یونان صراحتاً تأکید کرد: «هنوز توافق برای صادرات نفت به یونان نهایی نشده و جمهوری اسلامی ایران فعلا به این کشور نفت نمی فروشد.» جالب اینجاست که این خبر را سایت شانا متعلق به روابط عمومی وزارت نفت نیز منتشر کرد و این خبر در حال حاضر بر روی خروجی این سایت موجود است.

خبر قطع صادرات نفت ایران به یونان و اسپانیا ظرف دو هفته گذشته بازتاب زیادی در رسانه‌های دنیا داشت، به‌طوری که توهم غرب در مورد اثرگذاری تحریم‌ها شکست و موجب شد در مذاکرات استانبول تا حدود زیادی ادبیات تهدید و دل بستن به رویکرد فشار و مذاکره کنار گذاشته شود. همچنین مقام‌های یونان و اسپانیا نیز در ظرف این مدت قطع صادرات نفت ایران را تأیید کرده و با تأکید بر اینکه به‌دنبال جایگزین هستند، از دشواری‌هایی که با آن مواجه خواهند بود، سخن گفته‌اند.

در این شرایط مشخص نیست چرا یک مدیر درجه چندم در وزارت نفت بر خلاف سیاست‌های رسمی که با امنیت ملی کشور گره خورده خود را برای اظهار نظر بر خلاف مواضع رسمی دارای حق می‌داند.

نکته قابل توجه اینکه همین فرد در اسفند ماه سال گذشته نیز پس از آنکه خبر صحیحی مبنی بر خودداری ایران از تحویل نفت به نفتکش ایرانی منتشر شد، این خبر را تکذیب کرد که این تکذیبیه دقایقی پس از قرار گرفتن بر روی خروجی پایگاه اطلاع رسانی شانا (اداره کل روابط عمومی نفت) حذف شد اما در کنار تکذیبیه یکی دیگر از مقام‌های نفتی اثر نامناسبی از لحاظ رسانه‌ای بر جای گذاشت.

قطعا ساختارهای کلان تصمیم‌گیری در کشور و به تبع آنها مدیریت کلان صنعت نفت با توجه به سنجش منافع ملی درباره نحوه عکس‌العمل در برابر تحریم‌های نفتی اروپا تصمیم‌گیری می‌کنند و هرگونه اعوجاج و خطایی در حرکت کلی رسانه‌ها و مسئولان غیر مسئول در داخل کشور از تاثیر مطلوب تصمیمات کشور به ضرر منافع ملی خواهد کاست و موضع قاطع ایران را در این باره تضعیف خواهد کرد.»

ه- یک روز بعد (ظهر 31 فروردین) رستم قاسمی (وزیر نفت) در حاشيه نمايشگاه هفدهم بین المللی نفت در مصاحبه با خبرنگاران اقدام به تایید خبر اعلام شده توسط مدير امور بين‌الملل شركت ملي نفت در روز گذشته پرداخت. اظهارات وزیر در تکذیب خبر قطع صادرات نفت ایران به یونان و اسپانیا نمود و اعلام اینکه فقط صادرات نفت به انگلیس و فرانسه قطع شده است، باعث شگفتی و دلخوری برخی رسانه‌ها شد.

در بخشی از گزارش خبرگزاری ایسنا از نشست خبری وزیر نفت آمده بود:

«وزير نفت با اعلام اين‌كه رسما صادرات نفت خام ايران فقط به دو كشور انگليس و فرانسه متوقف شده است از تمديد قرارداد برخي كشورهاي اروپايي خبر داد.

به گزارش خبرنگار انرژي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، رستم قاسمي در يك نشست خبري در هفدهمين نمايشگاه بين المللي نفت،‌ گاز،‌ پالايش و پتروشيمي با اعلام اين‌كه صادرات نفت خام ايران تنها به دو كشور انگليس و فرانسه متوقف شده است،‌ گفت:‌ صادرات نفت كشور به باقي كشورها ادامه دارد البته ممكن است مشكلات مالي نيز در اين زمينه وجود داشته باشد.

وي در مورد ادامه روند قطع صادرات نفت ايران به كشورهاي اتحاديه اروپا نيز گفت: ‌منتظر خبرهايي در آينده هستيم و برخورد اروپا با ايران در ادامه روند صادرات بسيار تعيين كننده است.

قاسمي در پاسخ به سوال خبرنگار ايسنا مبني بر اين كه آيا بعد از اعلام رسمي اتحاديه اروپا براي تحريم واردات نفت ايران تاكنون كشوري از اين اتحاديه براي تمديد قرارداد اقدام كرده است، خبر داد: برخي از كشورهاي اروپايي براي واردات نفت به ايران قرارداد دارند و برخي نيز اين قرارداد را تمديد كرده‌اند»

بخشی از گزارش خبرگزاری شانا (روابط عمومی وزارت نفت) از نشست خبری وزیر نفت به شرح زیر بود:

«قاسمی درباره روند صادرات نفت به یونان گفت: از سوی این کشور مشکلاتی در زمینه پرداخت پول اعلام شده که هم اکنون این پول در حال پرداخت است، ولی صادرات نفت به یونان به طور رسمی قطع نشده است.

وی گفت: تنها یونان و شرکت شل به ایران بدهی نفتی دارند و مابقی مشتریان پول خود را پرداخت می کنند.

وزیر نفت تاکید کرد: صادرات نفت به کشورهای انگلیس و فرانسه به طور رسمی قطع شده است ولی صادرات نفت به بقیه کشورها ادامه دارد.»

بخشی از گزارش خبرگزاری فارس از نشست خبری وزیر نفت را نیز در ادامه می‌خوانید:

«وی با تأکید بر اینکه رسما صادرات نفت را به انگلیس و فرانسه قطع کرده‌ایم، گفت: صادرات نفت به بقیه کشورها ادامه دارد یا با مشکلات مالی مواجه هستیم اما ما منتظر خبرهای آینده هستیم و نحوه برخورد اروپا با ایران در رابطه با فروش نفت به اروپا تأثیر زیادی دارد.

وی در پاسخ به پرسش فارس در زمینه اظهار نظر قبلی وی درباره عدم فروش نفت به اروپا گفت: صادرات به یونان را رسما قطع نکردیم اما آنها به ما بدهی دارند که در حال یافتن راهی برای پرداخت‌ آن هستند و به جز شل و شرکت‌های یونانی بقیه کشورهای اروپایی بدهی نفتی به ایران ندارند.»

اما خبرگزاری مهر سخنان وزیر نفت را به گونه ای دیگر (برخلاف دیگر رسانه ها) منتشر کرد که از آن تکذیب خبر قطع صادرات نفت ایران به یونان و اسپانیا و حتی آلمان برداشت نشود.

در بخشی از این گزارش آمده بود:

«رستم قاسمی در یک نشست خبری درباره آخرین وضعیت توقف صادرات نفت ایران به کشورهای مختلف اروپایی گفت: در شرایط فعلی به طور رسمی وزارت نفت ایران صادرات نفت به انگلستان و فرانسه را متوقف کرده است و توقف صادرات نفت به پالایشگاههای یونان، اسپانیا و آلمان رسمی نیست.»

جمع بندی پرده سوم

۱- شبکه تلویزیونی پرس تی وی به نقل از منابع غیررسمی در طی یک هفته با انتشار سه خبر جداگانه خبر از قطع صادرات نفت ایران به یونان، اسپانیا و آلمان می دهد. این اخبار به سرعت مورد استقبال بسیاری از رسانه های داخلی (بخصوص رجانیوز و خبرگزاری های فارس، مهر) و مورد توجه رسانه های خارجی قرار می گیرد.

۲- رستم قاسمی (وزیر نفت) چند روز بعد از انتشار خبر قطع صادرات نفت ایران به یونان، تایید می کند فعلا به یونان نفت نمی فروشیم. این موضع گیری از سوی بسیاری از رسانه ها تعبیر می شود بر تایید خبر قطع صادرات نفت ایران به یونان از سوی وزیر نفت. باشگاه خبرنگاران (وابسته به سازمان صداو سیما) صحبتهای وزیر نفت را به گونه ای دیگر و با تیتر عجیب «ديگر نفت به يونان نمي فروشيم» منتشر می کند! چند روز بعد هم رامین مهمان‌پرست (سخنگوی وزارت امور خارجه ایران) به تایید اقدام ایران مبنی بر قطع صادرات به یونان و اسپانیا می کند.

۳- چندین روز بعد از انتشار اخبار یاد شده، محسن قمصري (مدير امور بين‌الملل شركت ملي نفت ایران) که مسئول مستقیم صادرات نفت ایران نیز می باشد، این اخبار را تکذیب می کند. خبرگزاری فارس و بخصوص رجانیوز این اظهارات را تکذیب صحبتهای وزیر نفت توسط مدیر درجه سوم نفتی خوانده و به انتقاد شدید و تخریب مدير امور بين‌الملل شركت ملي نفت ایران می پردازند. از دیدگاه این رسانه ها که همچنان معتقدند خبر عدم تحویل نفت ایران به نفتکش یونانی در اسفندماه 1390 واقعیت داشته و قمصری به اشتباه آنرا تکذیب کرده است، یک مدیر درجه چندم در وزارت نفت بر خلاف سیاست‌های رسمی که با امنیت ملی کشور گره خورده، نباید خود را برای اظهار نظر بر خلاف مواضع رسمی دارای حق بداند.

۴- یک روز بعد از اظهارات قمصری، رستم قاسمی (وزیر نفت) به تایید اظهارات مدير امور بين‌الملل شركت ملي نفت ایران پرداخته و تصریح می کند صادرات نفت ایران صرفاً به کشورهای انگلیس و فرانسه قطع شده است و نه هیچ کشور دیگری. یکی از رسانه های داخلی منتشر کننده اخبار (خبرگزاری مهر) قطع صادرات نفت ایران به یونان، اسپانیا و آلمان (خبرگزاری مهر) به گونه ای به انتشار صحبتهای وزیر نفت می پردازد که از آن تکذیب اخبار یاد شده توسط قاسمی برداشت نشود.

در پایان برای بار دوم چند سؤال قابل پرسش است:

آیا رسانه‌ها در مسأله‌ای راهبردی مانند تحریم نفت ایران نباید هماهنگ با نهادهای مسئول مانند وزارت نفت عمل کنند؟ آیا اصرار برخی رسانه‌ها بر انتشار خبری کذب به نقل از «منابع آگاه» در چنین موضوع حساسی منطبق بر منافع ملی است؟ آیا تخریب مسئولین نفتی کشور (به خصوص مسئولین امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران) به خاطر تکذیب کردن خبری غیرواقعی به منافع ملی ما ضربه نمی‌زند؟ آیا رسانه ها (بخصوص شبکه تلویزیونی پرس تی وی) و مسئولین وزارت نفت (بخصوص مسئولین امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران) به این موضوع هم فکر می کنند این نحوه انتشار اخبار یا واکنش به اخبار منتشره در موضوع حساسی که با امنیت ملی کشور پیوند خورده است مانند تحریم نفت منجر به بی اعتمادی شدید مردم کشورمان به اخبار رسانه‌های داخلی و اظهارات مسئولین وزارت نفت خواهد شد؟

بار دیگر بخش ابتدایی یادداشت 29 بهمن خبرگزاری فارس با تیتر «لزوم وحدت رویه و گفتار مسئولان در مقابله با تحریم‌های نفتی» را مرور می‌کنیم:

«عدم هماهنگی میان نهادهای عمل‌کننده درباره راهبردی چون تحریم نفت ایران قطعا هزینه‌هایی برای کشور ایجاد خواهد کرد که ابعاد آن بیش از اعتبار یک وزارتخانه یا یک رسانه است و به اعتبار قدرت تصمیم‌گیری کلان در کشور ضربه خواهد زد.»

پی نوشت: در پایان لازم به تذکر است مقصود از انتشار این یادداشت در سایت تریبون مستضعفین یادآوری و تذکر برخی نکات مهم درباره نحوه برخورد صحیح با موضوع حساس و تاثیرگذار تحریم نفت ایران به خبرنگاران و تحلیل گران حوزه نفت و انرژی برخی شبکه های صدا و سیما، خبرگزاری ها و سایت های مهم و فعال کشورمان بوده است، و نه زیر سوال بردن تلاش ها و خدمات صادقانه این عزیزان.