سه‌شنبه 05 ژوئن 12 | 13:00

تحلیل زوایای قیام‌های ضداجنبی بوشهری‌ها در «خیزش جنوب»

کتاب «خیزش جنوب: قیام ضداستعماری مردم بوشهر علیه تجاوز نظامی بریتانیا» به قلم دکتر محمدامیر شیخ نوری برای نخستین بار به همت سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شده است.


بوشهر در دوره قاجار معتبر‌ترین بندر تجاری ایران بود؛ به طوری که بیشتر دولت‌های بزرگ اروپا در این شهر نمایندگی تجاری و سیاسی داشتند. علاوه بر آن، این بندر به منزله دروازه جنوبی ایران برای تبادل افکار سیاسی و مناسبات فرهنگی نیز بود. از دید کارگزاران بریتانیا، بوشهر مناسب‌ترین بندر در خلیج فارس برای تجارت به شمار می‌رفت که مقارن آن ایام، مملو از تجار داخلی بود که با آزادی کامل به خرید و فروش و صدور کالا‌ها اشتغال داشتند. از این رو، نمایندگی بوشهر به عنوان زیرمجموعه شرکت هند شرقی، محافظت از کشتی‌ها و محموله‌های تجاری بازرگانان تحت پوشش شرکت هند شرقی در حوزه خلیج فارس را برعهده گرفت.

هدف از کتاب خیزش جنوب: قیام ضد استعماری مردم بوشهر علیه تجاوز نظامی بریتانیا، بیان چگونگی لشکرکشی انگلستان به افغانستان و خلیج فارس است که به اشغال بوشهر و در ‌‌نهایت، تفکیک افغانستان از ایران منجر شد که طبق عهدنامه پاریس به کلی از ایران جدا گردید و به کشوری مستقلِ ساخته و پرداخته انگلستان تبدیل شد.

در نیمه اول دوره قاجار مسئله افغانستان و مداخلات انگلیس در خلیج فارس موضوعاتی مرتبط با هم و پیچیده شده بود. به همین دلیل، مسئله افغانستان و خلیج فارس بار‌ها در دوره قاجار موجب برخورد ایران و انگلیس شد که در هر نوبت، مردم جنوب (بوشهر و توابع آن) با ایثار جان و فداکاری برای دفاع از استقلال میهن تلاش کردند.

قیام ضد استعماری مردم بوشهر، دشتی، دشستان و تنگستان در قرن نوزدهم و بیستم میلادی، نقطه عطفی در مبارزات مردم ایران علیه متجاوزان مستکبر و ستمگران استثمارگر محسوب می‌شود که تاکنون تلاشی همه جانبه برای شناخت و معرفی آن صورت نگرفته است. در دوره قاجار، مردم استان بوشهر، چهار بار با تهاجمات انگلستان به مرزهای جنوبی ایران مقابله کردند که این مقاومت‌ها در تاریخ معاصر ایران بی‌نظیر است.

قدر مسلم، بیان ایثار و ایستادگی مردم جنوب برای حفظ آزای و استقلال و دفاع از دین و میهن، نقش الگویی سازنده در آشنا کردن نسل حقیقت جوی ایران با اصل دفاع از دین و میهن و هویت ملی از سویی و افزایش ایمان مذهبی و آگاهی از ارزش‌های اسلامی در تحولات سرنوشت ساز اجتماعی و مبارزه با ظلم و تجاوز از دیگر سو دارد.

همین ضرورت‌ها موجب شد تا کتاب خیزش جنوب نتیجه تلاش علمی دکتر محمدامیر شیخ نوری به بررسی و تحلیل زوایای گوناگون قیام‌های ضداجنبی مردم بوشهر پرداخته و گوشه‌های تاریک و مبهم قیام خونبار مردم آن سامان را روشن و آشکار سازد.

روش تحقیق در این کتاب، تاریخی است، اما تاریخی به مفهوم سنتی، یعنی وقایع نگاری نیست؛ بلکه این وقایع و اتفاقات با روش تحلیلی بررسی شده‌اند. در این تحقیق، از منابع بی‌شماری استفاده شده است. حدود ۱۶۵ کتاب فارسی، پانزده مقاله و هشت کتاب لاتین و همچنین اسناد زیادی که تعدادی از آن‌ها ضمیمه تحقیق شده است.

یادآور می‌شود، کتاب خیزش جنوب: قیام ضداستعماری مردم بوشهر علیه تجاوز نظامی بریتانیا به قلم دکتر محمدامیر شیخ نوری در قطع رقعی، ۳۸۴ صفحه، ۲۵۰۰ نسخه و بهای ۷۰۰۰ تومان برای نخستین بار به همت سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شده است.

ثبت نظر

نام:
رایانامه: (اختیاری)

متن:

پربازدیدترین

Sorry. No data so far.

پربحث‌ترین

Sorry. No data so far.