سه‌شنبه 11 دسامبر 12 | 12:15

محدثی خراسانی پز روشنفکری نمی‌دهد

رضا اسماعیلی در مراسم پاسداشت مصطفی محدثی خراسانی گفت: این تلقی اشتباهی است که طرف باید یا درگذشته باشد و یا پایش اصطلاحاً لب گور باشد تا برایش بزرگداشت برگزار کنند. این مراسم، پاسداشت محدثی نیست، بلکه بزرگداشت شاعر انقلاب و فرهنگ انقلاب است.


مراسم پاسداشت مصطفی محدثی خراسانی، دوشنبه شب ۲۰ آذر با حضور وی و شاعران انقلاب در محل سازمان فرهنگی ـ رسانه‌ای اوج برگزار شد.

رضا اسماعیلی به عنوان اولین سخنران این مراسم گفت: متاسفانه مراسم امروز با تشییع پیکر خلیل عمرانی همزمان شده است. ‌ای کاش طبق خواسته عمرانی برای همدیگر اخوانیه‌های بیشتری بسراییم. در آخرین دیداری که با او در بیمارستان داشتم، برایش یک اخوانیه سرودم که البته در مسیر رفتن به بیمارستان این دوبیتی متولد شد. از طرف دیگر با توجه به برگزاری مراسم پاسداشت مصطفی محدثی خراسانی، نمی‌توانم خوشحالی خودم را ابراز نکنم.

وی افزود: با محدثی خراسانی پیش از سال ۸۰ از طریق مطبوعات و رسانه‌ها آشنایی داشتم، ولی در سال ۸۰ که ساکن تهران شد و سردبیری فصلنامه شعر را قبول کرد، از‌‌ همان اولین شماره از من دعوت به همکاری کرد و شوق تحقیق و پژوهش را در من زنده کرد. از آن زمان تا امروز است که با یکدیگر محشوریم.

این شاعر آیینی در ادامه گفت: محدثی خراسانی را می‌توان از ۳ منظر نگاه کرد. اول شاعری، دوم معلمی و سوم مدیریتی یا مدیریت فرهنگی. امروز می‌خواهم بیشتر از بعد شاعری به او نگاه کنم و درباره‌اش صحبت کنم. او بیشتر در قالب‌های کلاسیک به ویژه غزل، رباعی و گاهی نیمایی فعالیت می‌کند، ولی سبک و سیاقش، نوکلاسیک است. او هنرمندانه قالب نیمایی را با غزل می‌آمیزد و باعث طراوت و روزآمدی زبان غزل می‌شود. اشعار محدثی از زبانی هنجار و مقبول برخوردار است و در پاره‌ای از اشعارش رگه‌هایی از نوآوری دیده می‌شود.

اسماعیلی همچنین گفت: محدثی دنبال ساختارشکنی یا هنجارشکنی نیست؛ بلکه به دنبال هنجارفرازی است. یعنی سعی دارد به پشتوانه‌های ادبی، هنجار‌ها را ترمیم کند و برای ادبیات ارزش افزوده قائل شود. من به شخصه، چند ویژگی برجسته در محدثی دیده‌ام. یکی از این ویژگی‌ها، سعه صدر ادبی و انعطاف پذیری اوست. بسیاری از شاعران هستند که هنوز بر سر کهنه و نو دعوا دارند که این دعوا‌ها تا امروز هم ادامه پیدا کرده است. گروهی از این طرف بام افتاده‌اند و کلا شعر نو را بد می‌دانند، گروهی هم از طرف دیگر بام افتاده و به کل منکر شعر کلاسیک می‌شوند. محدثی نسبت به قالب‌ها سعه صدر داشته و تعصبی درباره هیچ کدام ندارد.

وی ادامه داد: ایجاز و کوتاه‌گویی در شعر در اکثر غزل‌های محدثی دیده می‌شود و اکثر غزل‌هایش بین ۵ تا ۶ بیت در نوسان هستند. یک ویژگی دیگر محدثی این است که در کنار باورش به جوشش، به کوشش هم اعتقاد دارد و هر شعری را که ساخته، بعدا پرداخته است و سعی کرده به سراغش رفته و آن را چکش کاری کند. معنامحوری از دیگر عناصر شعر این شاعر است. محدثی از شعر به عنوان یک تریبون، محفل و ابزار برای بیان ارزش‌ها و کرامت‌های انسانی استفاده می‌کند. او شعار نمی‌دهد، بلکه در شعرش به مولفه‌های زیبایی‌شناختی با زبانی شاعرانه اشاره می‌کند. مخاطب‌اندیشی یکی دیگر از ویژگی‌های شعرهای این شاعر است. گاهی شاعران در شیپور پیچیده گویی می‌دمند، اما بی‌آلایشی محدثی را می‌توان در اشعارش هم دید.

اسماعیلی افزود: اشعار مصطفی محدثی خراسانی ساده و روان است. او سعی می‌کند به زبان روز مردم صحبت کند و پز روشنفکری هم نمی‌دهد تا مجبور شود پشت پیچیده‌گویی مخفی شود. آرمانگرایی و مضمون‌گرایی هم در شعرهای محدثی وجود دارد.

این شاعر در پایان سخنانش گفت: دوستی معتقد بود آقای محدثی هنوز جوان است و نباید برایش پاسداشت برگزار کرد. این تلقی اشتباهی است که طرف باید یا درگذشته باشد و یا پایش اصطلاحا لب گور باشد تا برایش بزرگداشت برگزار کنند. این مراسم، پاسداشت محدثی نیست، بلکه بزرگداشت شاعر انقلاب و فرهنگ انقلاب است. متاسفانه خلیل عمرانی مرحوم تا پیش از برگزاری پاسداشتش، در گوشه‌ای و در عزلت بود و توانمندی‌های شعری‌اش فراموش شده بود. با گذشت این همه سال از انقلاب، هنوز برای شاعران زیادی پاسداشت برگزار نشده و نظریه ادبیات و شعر انقلاب هم هنوز تبیین نشده است.

در ادامه این مراسم وحید جلیلی گفت: امثال مصطفی محدثی نماینده یک نسل در انقلاب هستند که اگرچه شاید دیده نشده باشند، اما نقش مهمی را در توسعه و تثبیت فرهنگ انقلاب داشته‌اند. ما بچه‌های دبیرستانی و دبستانی سال‌های دهه ۶۰ عمیقا مدیون امثال محدثی‌ها هستیم. انقلاب در عرصه فرهنگ و ادبیات، توسط بسیاری از مدعیان عملا به صورت جدی بایکوت شد. جالب بود که انقلابی با آن عظمت و آن مضامین، عملاً در عرصه فرهنگ با فاصله گرفتن اهالی زیادی از فرهنگ و ادب روبرو شد و بازتابی از انقلاب در آثار آن‌ها ندیدیم.

وی گفت: بعد از انقلاب بود که نسل جوانی پیدا شدند و احساس وظیفه کردند، از حسن حسینی و قیصر امین‌پور و سلمان هراتی‌ها تا خلیل عمرانی و محدثی‌ها. این جوان‌ها بودند که این خلا را پر کردند و خیلی هم خوب این کار را انجام دادند. چه در تولید اثر و چه در به گردش درآوردن چرخه فعالیت‌های فرهنگی و هنری. در میان این جوانان هم شور دیده می‌شد و هم تدبیر. البته ما در این سال‌ها متاسفانه عادت کرده‌ایم کارهای جدی هنری و ادبی را در تهران ببینیم. از معدود استان‌هایی در آن سال‌ها، می‌توان گفت به غیر از تهران، کار فرهنگی جدی و در طراز ملی ارائه می‌داد، خراسان بود که مصطفی محدثی خراسانی و دوستانش در آن فعالیت می‌کردند.

مدیر دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی ادامه داد: نگاه محدثی خراسانی به فرهنگ، صرفاً ابزاری نیست. کسی که ماهیت شعر و فرهنگ را بشناسد، می‌تواند چنین مدیریتی داشته باشد و شاهد این سخنم هم استمرار فعالیت‌های آقای محدثی طی ۳۰ سال است. معتقدم ایشان امروز در مرحله تجدید مطلع است. آینده‌ای هم که برای شعر انقلاب متصوریم، خیلی روشن است. ریشه شعر روشنفکری در دوران مشروطه قرار دارد و ۱۰‌ها سال طول کشید تا به دهه ۴۰ که دوران اوج آن بود، رسید. حالا با وجود شاعرانی چون مصطفی محدثی خراسانی که امروز در دوران مطلع خود هستند، نشان دهنده آینده روشن شعر انقلاب است.

در ادامه این مراسم، آرش شفاعی به بیان سخنانی درباره شعر انقلاب، خراسان و آثار مصطفی محدثی خراسانی پرداخت.

ثبت نظر

نام:
رایانامه: (اختیاری)

متن:

پربازدیدترین

Sorry. No data so far.

پربحث‌ترین

Sorry. No data so far.