تریبون مستضعفین- هفته‌نامه پنجره در شماره اخیر خود پرونده‌ای راجع به سومین جشنواره عمار گردآوری کرده است. آن‌چه در ادامه می‌خوانید گفت‌وگویی با دکتر «رضا پورحسین» مدیر شبکه مستند سیماست.
-از زمان راه اندازی جشنواره عمار تا دوره سوم، بیشتر آثار مطرح شده، فیلمهای مستندی بودهاند که در میان آنها آثار شاخصی بهویژه از مستندسازان جوان دیده میشود. شما بهشخصه هیچکدام از این آثار دیدهاید؟ لطفا نظرتان درباره تک تک آثار دیده شده و همچنین کلیت مستندهای این جشنواره را هم بفرمایید؟
بله، من برخی از آثار مستند جشنواره عمار، به خصوص آثار دوره دوم جشنواره را دیدهام. درباره تک تک آثار نمیتوانم نظر بدهم؛ اما در مجموع طیف گوناگونی از مستندهای معمولی و مستندهای حرفهای و خوب در این جشنواره دیده شده است.
-آیا «شبکه مستند» سیما برنامهای برای انعکاس گسترده آثار منتخب جشنواره عمار دارد؟
بله، برخی از فیلمهای جشنواره دوم را در برنامههای مختلف، از جمله برنامه فانوس شبکه مستند، پخش کردهایم. بنا داریم که تکلیف کپی رایت و حق تلویزیونی آنها را با صاحبان آثار مشخص کنیم و بقیه را هم پخش نماییم. در ضمن در طول جشنواره سوم، شبکه مستند، هر روز یک برنامه ویژه گزارش از حال و هوای جشنواره تهیه و پخش کرده است. در زمینه اطلاعرسانی اخبار جشنواره، هم هر روز برنامه داشتهایم.
انشاءالله پس از جشنواره، از دوستان جشنواره عمار خواهیم خواست که مستند را برای ما ارسال نمایند تا پس از مشخص شدن حقوق تهیهکنندگان و کپی رایت آنها، مستندها را پخش نماییم.
-یک سال قبل مصاحبهای داشتم با سعید ابوطالب که میگفت شما پیشنهاد پخش مستند سیاسی «اقلیت، اکثریت» را به ایشان دادهاید. نمیدانم این مستند سرانجام از شبکه مستند پخش شده است یا نه؛ اما با توجه به اینکه یکی از موضوعات جشنواره عمار «نقد درونگفتمانی» است، میخواهم بدانم که آیا اراده و جسارت پخش آثاری از این دست که محتوای «نقد درون گفتمانی» دارند، در شبکه وجود دارد یا نه؟
مستند آقای ابوطالب زمانی به دست من رسید که شاید برای انتخابات شائبه ایجاد میکرد، وگرنه خط قرمز آنچنانی نداشت که نتوان آن را پخش نمود. تا به حال هم مستندهایی را که متضمن نقد درون گفتمانی هستند پخش کرده و خواهیم کرد. دلیل آن این است که هم سازمان و هم بنده به مضمون نقد درونگفتمانی معتقد هستیم، به شرط آنکه خود را متهم نکنیم، بلکه خود را نقد سازنده کنیم. بسیاری از کارهای جشنواره عمار به لحاظ مضمونی قابل پخش هستند؛ اما ممکن است برخی از آنها به لحاظ ساختاری در حدی نباشند که بتوان از تلویزیون پخش نمود. البته کارهای ضعیف، بسیار کم هستند و انشاءالله ا اکثر آنها را پخش خواهیم کرد.
معتقدم پاسداشت اصول و آرمانهای انقلاب اسلامی و مراقبت از آنها در برابر هرگونه فعالیت و ذهنیتی که بخواهد ذرهای ما را از اصالتها و ریشه انقلابی مان منحرف کند لازم و ضروری است. به همین دلیل تلنگر زدن و نقد درون گفتمانی توسط کسانی که دلبسته به نظام ولایی هستند، بهترین و واقعیترین نوع اصلاح محسوب میشود. این حرکت به اصلاحطلبی حقیقی نزدیکتر است تا اصلاحطلبی که نتیجه آن فراموش نمودن و یا کمرنگ کردن اصول و آرمانهای انقلابی است. به نظر من، نقطه مثبت و بهترین دغدغه جشنواره عمار، همین موضوع است و باید این روحیه را پاس داشت و به آن احترام گذاشت. حرکتهای عمار گونه، به شرط آنکه با متانت و استدلال همراه باشد، بصیرتزا خواهد بود و به آدمها و حرکتهای روزمره در جهت آرمانهای اصیل سامان میدهد. قالب مستند یکی از بهترین قالبهایی است که میتواند عمارگونه، تلنگرها و مراقبتهای لازم را برای زدودن غفلت زدگی، دنیا طلبی و مصلحت اندیشیهای غیر اصیل، به انقلابیون بدهد تا این مسیر، همچنان پابرجا بماند. من فکر میکنم که حرکتهای عمارگونه از مستحیل شدن فرهنگی سیاسی و غافل شدن از مبانی و اصولی که برای آن انقلاب شده است، جلوگیری میکند و قالب هنر میتواند به بهترین شکل، چنین فضایی را ایجاد نماید.
-بیشتر فیلمهای جشنوارههای مختلف ما فیلمهایی هستند که تهیهکننده و سرمایه گذار آنها یکی از نهادهای دولتی است. مثلا آثار جشنواره سینما حقیقت، عمدتا توسط «مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی» و «انجمن سینمای جوان» ساخته شده است و آثار جشنواره فجر هم با سرمایه و وام «بنیاد فارابی» و «حوزه هنری». آیا وقت آن نرسیده است که «شبکه مستند» هم وارد عرصه تولید بشود و فیلمهایی را برای ارائه در جشنوارههای انقلابی و مردمی، مانند جشنواره «عمار» بسازد یا از استعدادهای کشف شده در دورههای گذشته جشنواره برای تولید آثار بیشتر و بهتر حمایت نماید؟
برخی از فیلمهای موجود در جشنواره عمار مربوط به صدا و سیما و شبکه مستند است. شبکه مستند تولیدات زیادی دارد که با این هدف منطبق هستند و نیز تولیدات زیادی را هم خریداری کرده است. این روند ادامه خواهد داشت. انشاءالله در جشنواره چهارم در زمینههای تولیدی و حمایت از کارهای تولید شده، فعالتر ظاهر خواهیم شد.
-به نظر شما جشنواره عمار چه مزیتهایی دارد؟ و آینده این جشنواره را چگونه میبینید؟
شعار مردمی بودن جشنواره عمار شعار خوبی است. این شعار باعث شده است که احساس بهتری در نیروهای هنرمند جوانی که در مجامع هنری کمتر امکان ظهور داشتهاند، بهوجود آید. من فکر میکنم که جشنواره عمار هر سال بهتر از گذشته میشود و رونق بیشتری پیدا میکند.
-چه تفاوتی میان ماهیت و اهداف این جشواره و جشنوارههای مشابه مستند، اعم از «سینما حقیقت»، «جشنواره فیلم رشد»، بخش مستند جشنواره «سینما مقاومت»، بخش مستند «جشنواره فجر» و… میبینید؟
من فکر میکنم که هدف نهایی همه جشنوارهها یکی است؛ اما نوع جهتگیری آنها و توجه به مقولهها متفاوت است. انتقال محتوای خوب و ارزشی و نیز ارزشهای انقلاب اسلامی از اهداف همه جشنوارههاست. اینکه تا چه حد در رسیدن به اهداف خود موفق میشوند، جای نقد و ارزیابی دارد. البته تکلیف جشنواره عمار با ارزشهای انقلاب اسلامی و ولایی مشخصتر است و این نقطه مثبت این جشنواره است. طبیعی است که این صراحت و جهتگیری مشخص، تکلیف فیلمسازان و هنرمندان را هم روشنتر میکند. من در جشنواره عمار، دغدغه بیشتری را مشاهده کردهام، گرچه دغدغههای دینی و ارزشی در جشنوارههای دیگر هم مشاهده میشود.
-آیا شبکه مستند نمیتوانست با پخش برنامههای مستقیم از سینما فلسطین (محل برگزاری جشنواره) به استقبال این جشنواره بیاید؟ به خصوص که خلأ برنامههای پخش مستقیم و زنده در این شبکه احساس میشود.
عرض کردم ما و شبکه چهار، هر روز در این باره برنامه و گزارش داشتهایم. هیچ جشنوارهای مستقیم و زنده پخش نمیشود. مهم اطلاعرسانی است زنده و تولیدی بودن خیلی مهم نیست. به جز برنامه نردبان که تماس مخاطب در لحظه مهم است، برنامه زنده دیگری در شبکه مستند وجود ندارد. اگر یک برنامه، ویژگی و ضرورت یک برنامه زنده را نداشته باشد، دلیل ندارد مستقیم پخش شود. البته به یکی دو برنامه زنده با ویژگیهای آن فکر کردهایم اما هنوز به قالب مطلوبی نرسیدهایم.
خوشبختانه شبکه مستند در همه جشنوارهها حضور پر رنگ دارد. این حضور جزو مأموریتها و وظایف شبکه است. طبیعی است که وقتی یک جریان فرهنگی هنری در زمینه سینمای مستند، در هر سطحی، در کشور اتفاق میافتد، وظیفه رسانه ملی انعکاس آن به مردم است تا آنها را در جریان حرکتهای هنری قرار بدهد.
-چه پیشنهادی برای رشد جشنواره در دورههای بعدی دارید؟ شبکه مستند چه برنامهای برای هم افزایی با جشنواره میتواند داشته باشد؟
پیشنهاد میکنم برای جشنواره عمار قبل از برگزاری آن تبلیغ بهتر و سامان یافته تری صورت بگیرد. درباره برگزاری آن پیشنهاد میکنم که بهگونهای برگزار شود که بتوان فضای تعاطی افکار و تضارب آراء را در آن به وجود آورد. گرچه این فضا در هیچ جشنوارهای دیده نمیشود، اما جشنواره عمار با اهدافی که دارد میتواند این فضای نشاطآور را باز کند. خوب است که سلیقههای مختلف درون نظام ولایی، بتوانند درباره چگونگی انتقال مفاهیم و پیامهای اصیل انقلابی با هم بحث کنند؛ چرا که ممکن است نظرات دیگری هم وجود داشته باشد که طرح آنها برای تحقق اهداف جشنواره ضروری باشد و از سوی دیگر، میدان فراختری برای دلسوزان نظام و هنرمندان متعهد باز شود.
-با تشکر از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید. اگر جمع بندی یا نکته خاصی مدنظرتان هست بفرمایید.
در هر صورت به دوستان جشنواره عمار خسته نباشید میگویم. بهوجود آوردن فضای پرنشاط هنری درباره مسائل ارزشی و اعتقادی با هدف گسترش فرهنگ بصیرت افزایی، کار مهم و ارزشمندی است.
Sorry. No data so far.