سه‌شنبه 12 فوریه 13 | 13:00
مصاحبه امید مهدی‌نژاد با علیرضا قزوه

اگر از این شعر خوش‌تان نیامد، تقصیر ممیزی ارشاد بود

علی‌رضا قزوه را محل تلاقی شعر و سیاست می‌دانند. حواشی سیاسی و مسئولیت‌های متعدد اجرایی، و نیز موضع‌گیری‌های سیاسی و اجتماعی‌اش در شعر، او را به یکی از مهم‌ترین شاعران سیاسی بعد از انقلاب تبدیل کرده است.


امید مهدی‌نژاد- علی‌رضا قزوه را محل تلاقی شعر و سیاست می‌دانند. حواشی سیاسی و مسئولیت‌های متعدد اجرایی، و نیز موضع‌گیری‌های سیاسی و اجتماعی‌اش در شعر، او را به یکی از مهم‌ترین شاعران سیاسی بعد از انقلاب تبدیل کرده است.
قزوه، در بهمن ماه 42 در گرمسار متولد شده است، تحصیلات مقدماتی را در زادگاهش به پایان برده و بعد برای تحصیلات حوزوی و دانشگاهی به تهران آمده است. مسئولیت واحد ادبیات حوزه هنری، اداره صفحه ادبی «بشنو از نی» روزنامه اطلاعات، همکاری با رایزنی فرهنگی ایران در تاجیکستان، طراحی جشنواره شعر فجر و دبیری نخستین دوره آن، مسئولیت دفتر شعر و موسیقی وزارت ارشاد و ریاست مرکز تحقیقات زبان فارسیِ رایزنی فرهنگی ایران در دهلی‌نو، عناوین برخی از مسئولیت‌های فرهنگی و ادبی اویند.
قزوه از مهم‌ترین چهره‌های شعر جنگ و شعر اعتراض است. او تقریباً در همه قالب‌های شعری طبع‌آزمایی کرده و مجموعه‌های «از نخلستان تا خیابان»، «شبلی و آتش»، «قطار اندیمشک»، «عشق علیه السلام»، «با کاروان نیزه»، «چمدان‌های قدیمی» و «صبح بنارس» حاصل دانش و ذوق ادبی اوست.

ghazveh

 نام؟
علی‌رضا.

نام خانوادگی؟
قزوه.

نام پدر؟
محمدآقا.

شغل؟
کارشناس فرهنگی آسیا و اقیانوسیه.

شغل پدر؟
متوفی!

تحصیلات؟
دکترای زبان و ادبیات فارسی. البته به دلایلی دو بار دفاع کرده‌ام. یک‌بار هفت سال قبل، و یک‌بار هم پارسال.

همه مشاغل قبلی؟
روزنامه‌نگار، وابسته فرهنگی، مدیر فعالیت‌های ادبی فرهنگسراها، رئیس شورای شعر کشور، مدیر مرکز تحقیقات فارسی دهلی‌نو و…

دورترین خاطره‌ای که از ایام کودکی در ذهن دارید؟
زیارت مشهد.

شیرین‌ترین خاطره از دوران کودکی؟
چاپ اولین شعرم در یک نشریه دانش‌آموزی.

و تلخ‌ترین خاطره؟
گم شدنم در پنج سالگی در مشهد.

شغل مورد علاقه در کودکی؟
معلم کلاس ششم ابتدایی شدن.

تجربه کار در کودکی و نوجوانی؟
کارگری ساختمان و چراندن گوسفند خدا.

کمترین نمره‌ای که در مدرسه گرفتید؟
منهای هشت!

اولین کتابی که خواندید؟
«یک، جلوش تا بی‌نهایت صفرها»

کی فهمیدید شاعر شده‌اید؟
وقتی آجر خورد به ملاجم!

مهم‌ترین تفاوت‌تان با ده سال پیش؟
دست‌کم ده کیلو «اضافه شعر» پیدا کرده‌ام!

آخرین آرزویی که کردید؟
که به تلویزیون نروم و با شما هم مصاحبه نکنم!

آخرین کتابی که خواندید؟
یک مجموعه مثنوی منسوب به بیدل که در یکی از مناطق دورافتاده هند وجود دارد، با نام «ساده پرکار.»

مهم‌ترین تفریح این روزها؟
بازی گل یا پوچ با خودم!

هند، در یک عبارت؟
شگفت‌ترین و عجیب‌ترین جای جهان.

فوتبال، در یک عبارت؟
هستم! سه تا شوت می‌کنم، دوتاش می‌خورد به زیر طاق دروازه! در «آ ث میلان گرمسار» توپ می‌زدم.

اسطوره مورد علاقه؟
آقاروح‌الله خمینی.

شخصیت تاریخی مورد علاقه؟
شمس تبریزی.

شاعری مهم‌تر است یا نانوایی؟
شاعرِ نانوا بودن. حافظ هم شاعر بود و هم نانوا.

وقتی ساعت دو نیمه‌شب زنگ تلفن به صدا درمی‌آید اولین فکری که می‌کنید چیست؟
این که احمد عزیزی از کما بیرون آمده.

بهترین دوست شاعر؟
مرتضی امیری اسفندقه.

بهترین دوست داستان‌نویس؟
محمدعلی علومی و رضا امیرخانی.

بهترین دوست فیلمساز؟
این را بی‌خیال شو. دوستان فیلم‌سازم ضعیفند!

دوست سیاستمدار؟
با سیاست‌مدارها دوست نمی‌شوم.

به کی بیشتر تلفن می‌زنید؟
به طلبکارهایم.

هفته‌ای چند بار اسم‌ خودتان را در گوگل سرچ می‌کنید؟
هفت بار.

با چند انگشت تایپ می‌کنید؟
با دو انگشت شست.

اولین‌بار که وارد اینترنت شدید؟
ده سال قبل از اختراع اینترنت داشتم با روح شمس چت می‌کردم!

بزرگترین آرزویی که بهش رسیدید؟
غنی سازی 20 درصدی ادبی!

باارزش‌ترین چیزی که از دست داده‌اید؟
پدرم.

گران‌بهاترین چیزی که از شما سرقت شده است؟
شصت درصد از ایمانم، به اضافه چهل درصد از دینم.

غم‌انگیزترین گوشه تاریخ؟
حمله مغولان.

سیاسی‌ترین بخش زندگی‌تان؟
سال 66 و شعرهای اعتراض.

فکر می‌کنید کی بیشتر دوست‌تان دارد؟
خدا.

اگر پانصد میلیون تومان پول داشته باشید با آن چه می‌کنید؟
همه‌اش را دوغ می‌خرم!

مهم‌ترین اختراع بشر در سالهای اخیر؟
اینترنت.

شهر مورد علاقه برای زندگی؟
قبلا فیس‌بوک! حالا قم.

سه شیء که همیشه همراه‌تان است؟
خودم و لباسم و سایه‌ام.

بهترین فیلم بعد انقلاب؟
روز واقعه.

به فال حافظ اعتقاد دارید؟
تا حدی.

اولین بیتی که گفتید؟
یک شعر سپید در اولین دقیقه تولدم، در مایه جیغ سپید!

آخرین بیتی که گفتید؟
نفس کشیدن من در همین دقیقه قبل
و شعر خواندن تو در همین زمان که گذشت…

از کدام شاعر بیشتر شعر حفظید؟
از جناب لاادری و جناب خودمان!

بهترین نمونه عشق در ادبیات فارسی؟
مولانا و شمس.

بهترین نمونه اعتراض در ادبیات فارسی؟
شمس.

فیلسوف‌ترین شاعر؟
بیدل.

شاعری بهتر است یا رایزنی فرهنگی؟
صددرصد شاعری.

چه احساسی دارید که رئیس‌جمهور همشهری شماست؟
احساسی ندارم! زمانی من از او معروف‌تر بودم، اما الان او از من معروف‌تر است. دوباره چند مدت بعد من از او معروف‌تر می‌شوم!

داوری شعر سخت‌تر است یا فوتبال؟
فوتبال.

اگه شاعر نمی‌شدید چه‌کاره می‌شدید؟
لابد داور فوتبال!

کوتاه درباره یوسفعلی میرشکاک؟
شمسِ بی‌بال و پر.

قیصر امین‌پور؟
شهیدِ شعر.

سیدحسن حسینی؟
شمس‌الحق طالقانی.

سلمان هراتی؟
من نبودم، مادرم یتیم شد…

مهدی اخوان ثالث؟
لوطی مشدی.

سهراب سپهری؟
کاشی مسجد شیخ لطف‌الله…

طاهره صفارزاده؟
زنی که همنام مادرم بود.

حس‌تان در مورد تهران؟
قرص اعصاب.

اصفهان؟
فرشچیان.

پیکان؟
ایران.

کارت عابربانک؟
روز جمعه.

میدان نقش جهان؟
کالسکه ناصرالدین شاه.

مسجد جمکران؟
سجاده و مهر و سیمان سیاه.

کنترل زِد؟
چک برگشتی.

شیفت دیلیت؟
چرا عاقل کند کاری…؟

آلت کنترل دیلیت؟
قیامت!

بستنی قیفی؟
بی‌غیرتی!

بوی آجر خیس‌خورده؟
دقیقاً بوی خودش را می‌دهد، یعنی همان آجر خیس‌خورده.

تلویزیون؟
اینترنت ترانزیستوری!

 روزنامه؟
صفحه گرامافون!

غزل؟
قیصر امین‌پور.

قصیده؟
مرتضی امیری اسفندقه.

رد الصدر الی العجز؟
حسین آهی.

مجله شعر؟
یوسفعلی میرشکاک.

حوزه هنری؟
هنوز حاجی زم…

جشنواره شعر فجر؟
دیسک کمر.

بزرگ‌ترین عیبی که دارید؟
با هر کسی مصاحبه می‌کنم!

بهترین ساعت شبانه‌روز برای خلاقیت هنری؟
دو و چهل دقیقه بامداد روز سه‌شنبه!

آیا شعری گفته‌اید که از گفتنش پشیمان شده باشید؟
هرچه گفتیم جز حکایت دوست…

یک توصیه به شاعر جوانی که در حال بالیدن است؟
مواظب اضافه وزن‌تان باشید!

پیغام‌تان به کسی که صد سال بعد شعر شما را می‌خواند؟
اگر از این شعر خوش‌تان نیامد، تقصیر ممیزی ارشاد بود…

شعری گفته‌اید که نتوانسته باشید تمامش کنید؟
بله. همین زندگی سگی…

نظرتان راجع به «قزویات معاصر» یا مطایبات شاعران طنزپرداز درباره شما؟
هر کسی از ظن خود شد یار من…

شعری که از خواندنش چنان به وجد آمده باشید که آرزو کرده باشید کاش شما آن را گفته بودید؟
به منجنیق عذاب اندرم چو ابراهیم
به آتش حَسَراتم فکند خواهندی

پاسخ‌تان به کسی که از شما می‌خواهد برای سنگ قبر عزیز درگذشته‌اش شعری بسرایید؟
باشد. ولی اول باید تحقیق کنم که آن مرحوم چرا مرده و قاتلش کی بوده و ممکن است این تحقیق طولانی شود و برای‌شان گران تمام شود!

پاسخ‌تان به کسی که از شما می‌خواهد به نیابت از او برای معشوقش شعری عاشقانه بسرایید؟
می‌گویم ببخشید من یک‌بار ازدواج کرده‌ام و قصد ازدواج مجدد ندارم!

مهم‌ترین آفت شعر جوان؟
مسابقات ادبی.

غم‌انگیزترین نقطه تاریخ ایران؟
سرخ شدن آب حمام فین.

غم‌انگیزترین نقطه تاریخ اسلام؟
طوفان ساعت سه در کربلا.

باشکوه‌ترین نقطه تاریخ ایران؟
12 بهمن سال 57.

دوست دارید در کدام دوره تاریخی زندگی می‌کردید؟
سال یکم هجری تا سال 63 هجری.

اگر نابینا شوید چه می‌کنید؟
می‌نشینم از صبح تا شب فیلم سه‌بعدی نگاه می‌کنم!

اگر به ده سال زندان محکوم شوید؟
با شما مصاحبه طولانی می‌کنم!

اگر بدانید 24 ساعت بیشتر زنده نیستید؟
همه پول‌هایم را دلار یا سکه می‌خرم و در همین 24 ساعت کلی به ورثه سود می‌رسانم!

به کسی که 24 ساعت بیشتر زنده نیست، توصیه می‌کنید چه کتابی را بخواند؟
«فواید گیاه‌خواری» را. البته خودم می‌روم چلوکباب با کوبیده اضافه می‌خورم!

اگر بخواهید وصیت کنید یک اثرتان را در کفن‌تان بپیچند، کدام را انتخاب می‌کنید؟
«با کاروان نیزه» و شاید هم «انگشتری سوم خاتم»…

اگر مجبور شوید در کشوری غیر از ایران زندگی کنید، کدام کشور را انتخاب می‌کنید؟
تاجیکستان یا هند.

بهترین خیابان تهران؟
انقلاب.

سه کتاب برای تنهایی؟
قرآن و نهج البلاغه و دیوان بیدل.

سه موسیقی برای تنهایی؟
سکوت و سکوت و سکوت.

جاودانگی مهم‌تر است یا تأثیرگذاری؟
تأثیرگذاری جاودانه!

ثبت نظر

نام:
رایانامه: (اختیاری)

متن:

پربازدیدترین

Sorry. No data so far.

پربحث‌ترین

Sorry. No data so far.