چهارشنبه 27 نوامبر 13 | 15:05

انتفاضه موسیقی، از کافه‌ تا خیابان

فاطمه محمدی نژاد

امروزه ارتشی از هنرمندان در مقابل ظلم و استکبار صف‌آرایی کرده‌اند در حالی که تنها سلاحشان، هنر است. فعالین سیاسی و اجتماعی معتقدند گاهی تنها یک سرود می‌تواند توده‌ها را شیفته خود کرده و به خروش درآورد، همانطور که بسیاری از سرودها باعث تسریع و به نتیجه‌رسیدن بیشتر حرکت‌های انقلابی در سراسر دنیا شده‌اند.


n00001072-bموسیقی ضد جنگ را می‌توان زیرمجموعهٔ موسیقی ضداستکباری دانست؛ جایی که هنر و هنرمندان، ظلم، استکبار، نقض حقوق بشر، و جنگ را تاب نیاورده و با ابزاری که در دست دارند به دنیای سیاست ورود پیدا می‌کنند. در این نوع موسیقی که می‌توان آن را موسیقی حماسی نیز نام برد، محتوا و ریتم نواختن، اعتراضی بوده و بر مبنای نقد سیستم موجود پایه‌گذاری می‌شود.

در موسیقی ضد جنگ، موانع و مشکلات آغاز جنگ، تبعات منفی آن، کشته‌های بی‌گناه و غیرنظامی، ویرانی‌ و آوارگی و… در قالب شعر و موسیقی بیان شده و دولتمردان از جنگ‌افروزی منع می‌شوند.

موسیقی ضدجنگ و ضداستکباری در فرهنگ انسانی و حقوق بشر موضوع تازه‌ای نیست و از دیرباز با آغاز نخستین جنگ‌های بشر، این موسیقی نیز رواج پیدا کرده و طرفداران بسیاری را به خود جلب کرده است. همه این موسیقی‌ها در تلاش برای تحقق صلح در جهان هستند. برخی از اثرات روحی و جسمی باقی‌مانده بر سربازان و شهروندان می‌گویند. برخی، سرودهای اعتراضی نامیده می‌شوند و برخی دیگر در دسته فعالین صلح‌طلب قرار می‌گیرند.

خوانندگان و نوازندگان مشهور متعددی هنر خود را به این عرصه اختصاص داده‌اند. هنرمندانی چون هری بلافونت، جاش وایت و باب دیلن که تمام تلاش خود را برای احقاق حقوق سیاه پوستان آمریکا به‌کار گرفتند.

در جنگ‌های داخلی آمریکا، هنرمندانی چون راب لینکولن، شل سیلورستاین، ریچی هاونز، جانی هورتون و هنرمندان بسیار دیگری، هنر خود را به ابزاری برای اعتراض به جنگ تبدیل کردند. موسیقی‌دان‌های بسیاری نیز در طول سالیان سال، موضوع اشعار و موسیقی‌های خود را جنگ جهانی اول و دوم قرار دادند. جنگ‌های اروپاییان تازه وارد به آمریکا، با سرخپوستان بومی نیز یکی از موضوعات پرطرفدار در حوزه موسیقی ضداستکباری بوده است.

موسیقی اعتراضی در زمان جنگ ویتنام به اوج خود رسید. نوازندگان و خوانندگان با گیتارهای خود از رستوران‌ها آغاز کرده و فعالیت‌های خود را به خوابگاه‌های دانشجویی، خانه‌های جوانان آمریکایی و سپس به خیابان‌ها رساندند. این نسل از جوانان آمریکایی، نمی‌خواستند در مقابل دروغ‌های دولت خود در مورد حقیقت جنگ ویتنام سکوت کنند.

کهنه‌سربازانی که از جنگ بازمی‌گشتند حقیقت تلخ جنگ را بازگو می‌کردند. شعر و موسیقی اعتراضی علیه جنگ ویتنام همه جا بر سر زبان‌ها بود. و به این ترتیب بیشتر مردم آمریکا متوجه آنچه واقعا در ویتنام می‌گذشت شدند. جون بائز، یکی از معروف‌ترین و فعال‌ترین خوانندگان مخالف جنگ ویتنام به حساب می‌آید که در جنبش اشغال وال‌استریت نیز حضور پررنگی داشت.

در زمان آغاز جنگ آمریکا علیه افغانستان و سپس عراق، موسیقی ضد جنگ در آمریکا، اروپا و دیگر کشورهای درگیر جنگ رایج شد. پس از شکل‌گیری جنبش تسخیر وال استریت نیز نوازندگان و خوانندگان با اشعار و موسیقی‌های ابداعی خود پای ثابت تجمعات و اعتراض‌ها بودند.

خشونت‌های مسلحانه در آمریکا که همواره مورد اعتراض شهروندان و مسئولین قرار داشته نیز یکی از موضوعات محوری اشعار این هنرمندان است. خوانندگان و سرایندگان این اشعار، بیشتر تمرکز خود را بر عزاداری برای از دست‌رفتگان حملات مسلحانه در آمریکا و تقبیح آزادی استفاده از سلاح‌های گرم قرار می‌دهند.

در زمان جرج بوش و تونی بلر، موجی از موسیقی‌های ظلم‌ستیزانه و ضدجنگ علیه این دو سیاستمدار جنگ افروز، در آمریکا و انگلیس به راه افتاد و خوانندگان به هر طریق ممکن، از نقد سیاست‌های این دو تا تمسخر عقاید و رفتارهای آن‌ها سعی در نشان دادن اعتراض خود داشتند.

پی‌تر سیگر، یکی از خوانندگانی بود که در زمان جنگ ویتنام، سرودی با عنوان «آن‌ها را به خانه بازگردانید» برای سربازان حاضر در ویتنام خواند. وی سال‌ها بعد با ایجاد تغییراتی در این سرود، آن را برای سربازان حاضر در افغانستان و عراق بازخوانی کرد.

فیل اوکس، یکی از نامدار‌ترین و بهترین ترانه‌سراهای عرصه استکبارستیزی شناخته می‌شود. او نیز سرود معروفی در رابطه با حال و هوای شهروندان در طول جنگ ویتنام سروده است. جان لنون، در تابستان سال ۱۹۶۹ و در اوج جنگ ویتنام، به همراه دوستانش سرودی با نام «به صلح فرصتی دوباره بده» منتشر کرد که تبدیل به یکی از نمادهای جنبش صلح در آن سال شد.

موسیقی ضدجنگ، فلسطین را نیز از یاد نبرده و موج سرودهای مختلف به زبان‌های گوناگون در حمایت از فلسطین، انتفاضه موسیقی را به‌راه انداخته است. خوانندگان اروپایی، آسیایی، آمریکایی و سایر نقاط جهان، در کنار موسیقی‌دان‌های عرب حامی فلسطین، همواره بخش عظیمی از کار خود را به ساخت موسیقی‌ها و سرودهای حماسی در حمایت از مردم غزه اختصاص می‌دهند.

امروزه ارتشی از هنرمندان در مقابل ظلم و استکبار صف‌آرایی کرده‌اند، در حالی که تنها سلاحشان، هنر است. فعالین سیاسی و اجتماعی معتقدند گاهی تنها یک سرود می‌تواند توده‌ها را شیفته خود کرده و به خروش درآورد، همانطور که بسیاری از سرود‌ها باعث تسریع و به نتیجه‌رسیدن بیشتر حرکت‌های انقلابی در سراسر دنیا شده‌اند. نقش موسیقی ضدجنگ در حرکت‌های اعتراضی، در طول سال‌ها نه تنها کمرنگ نشده، بلکه هر روز بر مطالبه مردم برای این سرود‌ها افزوده می‌شود و دائما خوانندگان بیشتری به عرصه مبارزه با استکبار و جنگ می‌پیوندند.

ثبت نظر

نام:
رایانامه: (اختیاری)

متن:

پربازدیدترین

Sorry. No data so far.

پربحث‌ترین

Sorry. No data so far.