از اواخر بهمن ماه ۹۲ بود که میزان عرضه بنزین «پاک» در کشور افزایش یافت و اوایل اسفندماه بود که مسئولین وزارت نفت اعلام کردند میزان عرضه بنزین «پاک» به ۱۳ میلیون لیتر در روز رسیده است و این بنزین که در پالایشگاه اراک تولید می شود صرفاً در سه شهر تهران، کرج و اراک در حال توزیع است. البته توزیع محدود این بنزین (با حجم ۲٫۳ میلیون لیتر در روز) در برخی از شهرها از اواخر خرداد سال گذشته آغاز شده بود ولی با گسترش میزان عرضه آن و مانور وسیع وزارت نفت بر روی توزیع آن، این سوال در مجامع کارشناسی مطرح شد که بنزین پاک چیست؟ آیا این بنزین همان بنزین یورو ۴ است؟
ابهامات موضوع وقتی افزایش یافت که در ابتدای سال ۹۳ مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران و معاون سازمان حفاظت محیط زیست، بنزین توزیعی در تهران را بنزین یورو ۴ نامیدند و روابط عمومی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران هم گاهی این بنزین را پاک می خواند و گاهی یورو ۴. اخیرا نیز مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران در حاشیه نمایشگاه نوزدهم نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی گفت که بنزین تولیدی در پالایشگاه اراک و توزیعی در تهران، کرج و اراک، یورو ۴ می باشند.
از بنزین یورو ۴ اتحادیه اروپا تا بنزین پاک و یورو ۴ وزارت نفت
الف- سید علی سید مومنی، رییس مهندسی فرآورده‌های شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایرانکه مسئول اصلی بررسی و تایید کیفیت بنزین توزیعی در وزارت نفت است، درباره «تفاوت های بنزین پاک با بنزین معمولی» گفته بود (خبرگزاری شانا/۳ اسفند): «درجه آرام سوزی (اکتان) بنزین پاک ٩٢ است و این عدد پنج واحد بیشتر از بنزین معمولی(٨٧) است که از ویژگی های مهم بنزین پاک به شمار می آید. گوگرد موجود در بنزین معمولی هزار پی پی ام (ppm) و در بنزین پاک ۵٠ پی پی ام (یک بیستم) است. «بنزن» نیز به عنوان یکی دیگر از ترکیبات، در بنزین معمولی پنج درصد حجمی این فرآورده نفتی را تشکیل می دهد اما در بنزین پاک، این مقدار به یک پنجم کاهش یافته است. میزان آروماتیک ها نیز که در بنزین معمولی ۵٠ درصد است در بنزین پاک به ٣۵ درصد کاهش یافته است. »
ب- در نشریه «دستاورد» (ویژه نامه نوزدهمین نمایشگاه بین المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی) که توسط شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران منتشر گردید و در غرفه این شرکت در این نمایشگاه توزیع شد (هفته گذشته)، مشخصات بنزین پاک و بنزین یورو ۴ توضیح داده شده است که در ادامه می آید:
بنزین پاک: عدد اکتان حداقل ۹۰، میزان گوگرد حداکثر ۵۰ پی پی ام، میزان آروماتیک حداکثر ۳۵ درصد، میزان بنزن کمتر از ۱٫۵ درصد، میزان الفین حداکثر ۲۰ درصد
بنزین یورو ۴: عدد اکتان حداقل ۹۱، میزان گوگرد ۵۰ پی پی ام، میزان آروماتیک حداکثر ۳۵ درصد، میزان بنزن کمتر از ۱ درصد، میزان الفین حداکثر ۱۸ درصد
ج- عباس کاظمی، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران در کنفرانس خبری در حاشیه نمایشگاه نوزدهم نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی گفت (خبرگزاری فارس/۱۸ اردیبهشت): « بنزین و نفت گاز اراک الآن به تهران و کرج منتقل شده و از اواسط بهمن بنزین با کیفیت با بنزن زیر یک، اکتان ۹۱ و آروماتیک ۳۰ درصد در تهران توزیع می‌شود.»
این در حالی است که مشخصات استاندارد یورو ۴ اتحادیه اروپا (مطابق با استاندارد ۴۹۰۴ شورای عالی استاندارد) بدین ترتیب است: عدد اکتان حداقل ۹۵، میزان گوگرد ۵۰ پی پی ام، میزان آروماتیک حداکثر ۳۵ درصد، میزان بنزن حداکثر ۱ درصد، میزان الفین حداکثر ۱۸ درصد.
براساس مطالب فوق مشخص است: الف- بنزین پاک با بنزین یورو ۴ براساس استانداردهای شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران تفاوت زیادی ندارد ولی قطعا عدد اکتان آن مطابق با استاندارد یورو ۴ اتحادیه اروپا نیست و حتی از لحاظ میزان بنزن نیز مشخص نیست این بنزین مطابق با این استاندارد هست یا خیر؟؛ ب- بنزین یورو ۴ براساس استانداردهای شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران با بنزین یورو ۴ اتحادیه اروپا از لحاظ عدد اکتان متفاوت است.
براساس آنچه گفته شد، در این موضوع تردیدی نیست که همچنان میزان تولید و توزیع بنزین یورو ۴ در کشور «صفر» است و بنزین تولیدی پالایشگاه اراک (به عنوان باکیفیت ترین بنزین تولیدی در پالایشگاه های کشور) که در تهران، کرج و اراک توزیع می شود، یورو ۴ (براساس استاندارد اتحادیه اروپا) نمی باشد.
جالب اینجاست براساس آمارهای اعلام شده توسط این شرکت و همچنین مدیر امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران، میزان بنزن در بنزین وارداتی عموماً بین ۱٫۵% تا ۲% است (تاکنون سه آنالیز از بنزین وارداتی توسط مدیر امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران در مصاحبه ها (۱۵ و ۲۰ اردیبهشت) و یک آنالیز از بنزین وارداتی در بیانیه شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی (۳ اردیبهشت) و چهار آنالیز از بنزین وارداتی توسط برخی از رسانه ها (۲۷ فروردین و ۱۵ اردیبهشت) منتشر شده است که میزان بنزن در آنها بین ۱٫۲% تا ۶% متغیر بوده است). از طرف دیگر هم محسن قمصری، مدیر امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران اخیراً در مصاحبه ای اعلام کرده است که آروماتیک ۴۵ درصد، بنزن پنج درصد، گوگرد ۱۰۰۰ پی پی ام، استانداردهای این شرکت برای بنزین وارداتی است (خبرگزاری تسنیم/۲۰ اردیبهشت) و عباس کاظمی، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران نیز گفته است که درباره بنزین وارداتی باید سخت‌گیری کنیم که با استاندارد یورو ۴ باشد و اضافه کرده است: «از بین‌الملل نفت انتظار داریم بنزین حداقل با استاندارد یورو ۴ با بنزن زیر یک درصد، آروماتیک زیر ۳۰ درصد، گوگرد زیر ۵۰ و اکتان حداقل ۹۳ وارد شود»(خبرگزاری فارس/۱۸ اردیبهشت). با توجه به این موضوع، به جرات می توان گفت که بخش اعظم و یا حتی کل بنزین وارداتی به کشور «یورو ۴» نیست.
فقط بنزین پتروشیمی باید مطابق با استاندارد یورو ۴ اتحادیه اروپا باشد؟!
حال مناسب است نگاهی به بیانیه سازمان حفاظت محیط زیست (۱۰ اردیبهشت) و بیانیه اول شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران (۳ اردیبهشت) درباره کیفیت بنزین پتروشیمی ها بیندازیم:
الف- در ترکیب بنزین استاندارد یورو ۴ که مورد نظر سازمان حفاظت محیط زیست بوده، میزان بنزن یک درصد و میزان ترکیبات آروماتیک ۳۵ درصد است. در حالی که در بنزین پتروشیمی، بنزن و آروماتیک ها بخش اصلی ترکیب بنزین را تشکیل می دهند و میزان آن بسیار فراتر از استانداردهای مورد نظر است. (۱۰ اردیبهشت)
ب- در صورتی که شرکتهای پتروشیمی مزبور که عموما «تحت مالکیت بخش خصوصی» اداره می شوند، آمادگی تولید و تحویل ریفرمیت مطابق با کیفیت مورد نیاز را به نحوی که امتزاج نهایی آنها با دیگر مولفه های تولید بنزین، بتواند بنزین مطابق با استاندارد یورو ۴ تولید کند، داشته باشند، با رعایت قیمت رقابتی، می توانند به عنوان جایگزینی برای تأمین کمبود بنزین وارداتی مطرح بوده و به عنوان یکی از گزینه های تصمیم گیران باقی بمانند. (۳ اردیبهشت)
با توجه به آنچه گفته شد، این سوال مطرح می شود که وقتی بنزین تولیدی و وارداتی کشور «یورو ۴» (براساس استانداردهای اتحادیه اروپا) نیست، چرا مسئولین سازمان حفاظت محیط زیست صرفاً مشخصات این استاندارد را با بنزین (ریفرمیت) پتروشیمی مقایسه کرده و آنرا «آلاینده» و «سرطان زا» می نامند؟ چرا مسئولین شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران نیز صرفاً از واحدهای پتروشیمی انتظار دارند که بنزینی با استاندارد یورو ۴ و حتی یورو ۵ تولید کند؟ آیا «سرطان زایی» و «کیفیت پایین» (در مقایسه با استاندارد یورو ۴ اتحادیه اروپا) بنزین تولیدی پالایشگاه ها و بنزین وارداتی برای مسئولین این نهادها اهمیتی ندارد؟
Sorry. No data so far.