چهارشنبه 26 ژانویه 11 | 14:50

۱۰۰ گام اساسی برای رسیدن به مرجعیت علمی ایران در جهان

علی قاسمی- حسین بابایی

۱۰۰گام اساسی در رسیدن به مرجعیت علمی و فناوری در جهان در پنجاه سال آینده ارائه می‌گردد که حرکت بر اساس آن و توجه و اهمیت بخشیدن به آن می‌تواند موجب برون رفت از وضع موجود و گذار از مرحله کنونی و رسیدن به وضعیت مطلوب درشان تمدن غنی و اصیل اسلامی و ایرانی می‌شود.


انقلاب اسلامی برای تحقق آرمان‌های خود و دست یابی به اجتماع جهانی و تشکیل تمدن عظیم اسلامی نیاز به سازوکارهای هماهنگ و مناسب جهت ایجاد ساختار تمدنی دارد و بدیهی است برای عملی شدن و استمرار آرمان‌های انقلاب و تحقق اهداف آن لزوما نیازمند ظرفیت علمی توانا، آن هم متناسب با اهداف و آرمان‌های خود می‌باشد که باعث ایجاد وضعیت مطلوب گردد.

چرا که رشد و توسعه علمی در ایران سبب تقویت قدرت اقتصادی، سیاسی و نظامی می‌شود و دشمن نیز از این مسئله نگران می‌باشد و با بهانه گیری‌ها و تهدیدات مختلف در صدد جلوگیری از پیشرفت علمی جمهوری اسلامی ایران است؛ گواه و مصداق این موضوع نیز مخالفت و جلوگیری از رشد و توسعه فناوری صلح آمیز هسته‌ای در کشور است. بر همین اساس دستیابی به مرجعیت علمی برای تحقق جامعه دینی بالنده و پیشرو نیازمند شناسایی راهکار‌ها و برداشتن گام‌های اساسی برای رسیدن به این هدف ملی که به تعبیر مقام معظم رهبری بازگشت مرجعیت علم به ایران و فارسی زبانان است خواهد بود.

از این رو مرجعیت علمی و فناوری ایران در پنجاه سال آینده طرح موضوعی همراه با خیال‌پردازی و رویاسازی نیست بلکه ترسیم واقعیتی است که براساس سند چشم انداز و با عزمی راسخ و استوار از مردم و مسئولین کشور در آینده‌ای نه چندان دور برای این مرز و بوم بوجود خواهد آمد.

مقام معظم رهبری نیز موضوع مرجعیت علمی کشور و دستیابی به افق‌های بلند را برای این کشور و خواسته و اراده ملت شدنی و دست یافتنی بیان نموده‌اند. ایشان با تأکید بر توسعه کشور و رسیدن به مرجعیت علمی و فناوری ضرورت این مسئله را روشن می‌سازد که نیاز مهم کشور حرکت در مسیر علمی و کسب اقتدار علمی است و در این باره می‌فرمایند: «ما این طرف دنیا حرف‌های حق زیادی داریم… اما احتیاج به یک چیز دیگری هم داریم و آن، عبارت است از «قدرت بین المللی» تا بتوانیم این راه را بی‌دغدغه، درست، به طور کامل، همه جانبه و بی‌کم و کاست ادامه دهیم و به اهداف و آرمان‌هایمان برسیم. این قدرت را (قدرت اقتصادی، سیاسی و نفوذ فرهنگی) چطور به دست آوریم؟ پایه و مایه همه این‌ها، قدرت علمی است یک ملت، با اقتدار علمی است که می‌تواند سخن خود را به گوش همه افراد دنیا برساند. با اقتدار علمی است که می‌تواند سیاست بر‌تر و دست والا را در دنیای سیاسی حائز شود. اقتصاد هم به دنبال این‌ها به دست می‌آید. پول تابع توانایی هاست. امروز این طوری است: علم را می‌شود به پول تبدیل کرد و از لحاظ اقتصادی هم قوی شد. این، جایگاه علم است. (بیانات در دیدار اساتید و دانشجویان دانشگاه امام صادق علیه السلام 84/10/29)

به همین منظور حرکت برای کسب مرجعیت علمی، و واکاوی گام‌های اساسی در این مسیر مهم‌ترین گزینه برای خروج کشور از انفعال و دستیابی به تمدن عظیم ایرانی و اسلامی است. موضوعی که مقام معظم رهبری نیز بر آن تأکید داشته و در این باره فرموده‌اند: کشور باید در علم، در دانش و بالطبع در علم و دانش، در آنچه که مترتب بر علم است، در رتبه اول جهان قرارگیرد. نمی‌گویم پنج سال دیگر، ده سال دیگر، نه هدف را بگیرید پنجاه سال دیگر. اما باید برویم و برسیم و این به همت احتیاج دارد و من به شما عرض بکنم مطمئن باشید این ملت آن ملتی است که اگر این حرکت را بکند، خواهد رسید. (۱۹/۸/۸۵)

بر همین اساس کشور ما استحقاق دستیابی به درجات عالی تولید علمی و تکنولوژیکی را دارد مشروط به اینکه به جای توقف بر روی شعار به سوی عملیاتی کردن این آرمان بزرگ حرکت نماید. از این رو پس شناخت از بستر‌ها و شاخص‌های اصلی در مرجعیت علمی در مقالات گذشته در این مجال ۱۰۰گام اساسی در رسیدن به مرجعیت علمی و فناوری در جهان در پنجاه سال آینده ارائه می‌گردد که حرکت بر اساس آن و توجه و اهمیت بخشیدن به آن می‌تواند موجب برون رفت از وضع موجود و گذار از مرحله کنونی و رسیدن به وضعیت مطلوب درشان تمدن غنی و اصیل اسلامی و ایرانی می‌شود.

۱-تمرکز بر موضوعات حوزه جنبش نرم افزاری و مرزشکنی در علم به منظور کسب جایگاه بر‌تر علمی
۲-تعهد به مسئولیت تاریخی در تولید علم در عرصه انقلاب اسلامی که باعث بازگشت مرجعیت علم به ایران و فارسی زبانان گردد.
۳-خیزش عمومی با ایجاد نهضت پیش برنده و الزام مرجعیت علمی در کشور به عنوان مطالبه عمومی
۴-حرکت با راهبرد نقشه راه چشم انداز و عمل براساس برنامه‌های ابلاغی دربازه زمانی مشخص
۵-هماهنگی‌های اجرائی و هم افزایی علمی در محیط‌های اجرای و علمی کشور
۶-ارتقا عوامل انگیزش و کارآمدساز علمی در آحاد جامعه به ویژه قشر جوان و محصل
۷-افزایش حوزه‌های درگیر و مرتبط با فعالیت علمی و پژوهشی در جهت رشد و توسعه علمی در بخش‌های مختلف اجرایی کشور
۸-ابداع و نوآوری در حوزه‌های مختلف علمی، پژوهشی و اجرایی کشور
۹-تفکر خلاق و تولید مفاهیم پیشران به منظور مرجع علمی شدن در دنیا
۱۰-سرمایه گذاری دانشی به منظور رویانیدن علوم بومی و بومی سازی علوم
۱۱-تاکید بر رشد و توسعه علمی مرتبط با ترویج گفتمان انقلاب اسلامی
۱۳-نمایش اقتدار ملی و توانمندی نظام در حوزه‌های مختلف به منظور ایجاد انگیزه در حرکت رو به جلو
۱۴-تقویت زنجیره ارتباطی علم، فناوری و تحقیقات دانشگاهی با مراکز صنعت
۱۵-ایجاد ارتباط موثر علم و عمل در صحنه منابع پیش برنده کشور
۱۶-حفاظت از منافع نخبگان در حوزه‌های مادی و معنوی به منظور کاهش دغدغه‌های ذهنی
۱۷-میانبرسازی مسیر‌ها در راههای تولید علم و به تعبیر مقام معظم رهبری رفتن از راههای نرفته
۱۸-قطع وابستگی به دانش مروج غربی
۱۹-معنا و محورسازی برای بخش‌های مختلف کشور در رسیدن به مرجعیت علمی به گونه‌ای که هر بخش و قسمت در کشور با ماموریت خاص خود بتواند در مسیر تحقق این هدف ملی نقش ایفا کند.
۲۰-افزایش حضور و مسئولیت به مراکز تخصصی کشور به منظور ارتقا حرکت‌های تخصصی در کشور
۲۱-پیگیری و پشتکار ملی در جذب و پرورش نخبگان
۲۲-پیگیری و پشتکار در استمرار و ادامه مسیر با افق پنجاه ساله
۲۳- اعتماد به نفس ملی در توانمندی تولید علم و فناوری
۲۴-گسترش روحیه کاوش‌گری و نقادی عالمانه در عرصه‌های علمی و پژوهشی
۲۵- اعطای امتیازات علمی براساس تولید علم ناب و جهش گونه
۲۶- جهت دارکردن دانش و فناوری تولیدی در مسیر نیازمندی‌ها به منظور ایجاد خودکفایی
۲۷-ایجاد و تقویت فرهنگ بسیجی در مسیر حرکت برای جبران ناملایمات و رفع موانع موجود
۲۸-تبیین ضرورت دانش پژوهی و تحقیق محوری در تولید و توسعه علمی کشور به گونه‌ای که حتی در امور اجرایی کشور هر اقدام براساس نتیجه تحقیق و پژوهشی علمی انجام گیرد
۲۹-علم محوری بعنوان رفتار راهبردی و مدیریتی کشور بعنوان گفتمان حاکم بر رفتارهای مدیریتی و اجرایی و به عبارتی دیگر برقراری مدیریت دانش
۳۰- ناب زائی علمی و فناورانه و تحقیقات بنیادمحور
۳۱-نفی ترس و پذیرش مخاطرات و واکنش‌های احتمالی در تحقیق و پژوهش کاربردی و راهبردی
۳۲- هویت بخشی اسلامی به دانش و علوم تولیدی براساس آموزه‌های دینی و اسلامی
۳۳-مسئله یابی شبهه افکنی و ارائه فکر خلاق و نو
۳۴- مدیریت مناسب مراکز تحقیقاتی همراه با آسیب‌شناسی کمی و کیفی
۳۵-برخورد با یأس پراکنی و القاء ناکارآمدی سیاست‌های علمی در کشور
۳۶-مبارزه با ایجاد یأس، ناامیدی و سیاه نمایی از وضعیت کشور و توانمندی و استعدادهای موجود
۳۷-نمایش و سرریزسازی و توزیع نتایج توسعه دانش بومی در جامعه
۳۸-بررسی موانع و چالش‌های حاکم بر روند تولید و توسعه علم و دانش
۳۹-برخورد با تجمل گرایی و پرهیز رویکرد‌ها از ظواهر و سطحی سازی علم و دانش
۴۰-تقدیر متناسب وحمایت محرک و خلاق از نوآوران و نظریه پردازان بومی و دینی و جوانان دانشمند در کشور و به عبارتی به نظریات جوانان اندیشمند و پژوهشگر و افزایش سهم و نقش جوانان نخبه در تحقیقات علمی و مراکز پژوهشی و تحقیقاتی
۴۱- تمهیدات مناسب و انگیزشی درنظریه‌پردازی و نقادی ایده‌ها در نزد اهل فن
۴۲-برطرف ساختن ضوابط و الگوهای ناکارآمد و تقلیدی غرب در رده بندی توان علمی
۴۳- برطرف نمودن حاکمیت برخی از رفتارهای سیاسی نگرانه درمحافل علمی که باعث کوته سازی توان علمی و کاهش انگیزش علمی می‌شود
۴۴- مبارزه با جنگ نرم و تهاجم فرهنگی درمسیر حرکت به سوی مرجعیت علمی
۴۵- بهره برداری از توان، استعداد و مزیت‌های فعال کشور در رسیدن به مرجعیت علمی
۴۶-درگیرنمودن جمعیت و مدیران جوان اهل دانش و پرحوصله در ناملایمات و کارهای سخت و مشکل که نیاز به صبر و حوصله دانش پژوهی و جوان محور است
۴۷- تولید دانش هوشمندانه وکاربردی
۴۸- آزادی تفکر وگفتمان علمی و فناورانه در دانشگاه‌ها و مراکز صنعتی
۴۹- انعکاس تجربیات موفق و افتخارآمیز علمی ناشی از تلاش‌های متعهدانه مجدانه بسیج گونه در کشور
۵۰- ساماندهی نمودن سطح هوش فراوان و بالای جامعه ایرانی و برخورداری از آن با ایجاد نظام شایسته سالار
۵۱- روحیه ایثارگرانه و جهادگر علمی در لایه‌های علمی و انقلابی کشور
۵۲- تحول در نظام آموزش و پرورش
۵۳- تحول در نظام آموزش عالی و پژوهشی
۵۴- افزایش و ارتقا کیفی براساس نیاز‌ها و اولویت‌های کشور در حوزه‌های دانش، مهارت و تربیت
۵۵- افزایش سلامت روحی و جسمی دانش آموزان و محصلان
۵۶- تحول و ارتقا علوم انسانی با راهبرد تقویت جایگاه و منزلت این علوم
۵۷- جذب افراد مستعد و باانگیزه در بخشهای اجرایی و بخشهای مختلف
۵۸- اصلاح و بازنگری در آموزش در ابعاد مختلفی از جمله متون برنامه و روش‌ها
۵۹- ارتقاء کمی و کیفی در مراکز علمی و فعالیتهای پژوهشی
۶۰- ترویج نظریه‌پردازی، نقد و آزاداندیشی
۶۱- گسترش و حمایت هدفمند از نخبگان و نوآوران در حوزه‌های مادی و معنوی با راهکارهای ارتقاء منزلت اجتماعی
۶۲- ارتقاء سطح علمی و مهارتی در همه مشاغل و حرفه‌ها
۶۳- رفع دغدغه خطرپذیری مالی در نوآوری
۶۴- کمک به تجاری سازی دستاورد‌ها در مراحل پژوهشی و آزمایشی
۶۵- اجرای مطلوب نقشه جامع علمی کشور
۶۶- افزایش بودجه تحقیق و پژوهش و همچنین افزایش ورود دانش آموختگان به دوره‌های تحصیلات تکمیلی
۶۷- ارتباط موثر بین دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی با صنعت و بخش‌های مربوط جامعه
۶۸- توانمندسازی بخش غیردولتی برای مشارکت در تولید علم و فناوری
۶۹- دستیابی به فناوری‌ها و تخصص‌های پیشرفته مورد نیاز
۷۰- تبیین نقش «اعتماد به نفس ملی» در رسیدن به مرجعیت علمی
۷۱- جدیت مدیران و مسئولان در بخش‌های تحقیقاتی و پژوهشی
۷۲- ایجاد نشاط علمی در جامعه
۷۳- راه اندازی بانک‌های اطلاعاتی به منظور انسجام اطلاعات و دانش جامعه
۷۴- طراحی و تدوین مدل مطلوب از نقشه جامع علمی کشور در بخشهای مختلف اجرایی کشور و حرکت براساس آن
۷۵- ارائه راهکارهای اجرایی تولید علم و جنبش نرم افزاری در محیط حوزه و دانشگاه
۷۶- ضرورت توجه هرچه بیشتر به بخش‌های پژوهشی و آموزشی کشور
۷۷-طراحی و برنامه ریزی عملی در راستای اجرا نمودن سیاستهای کلان کشور در حوزه تولید علم و شکستن مرزهای دانش
۷۸-کنترل و تصحیح سیستم توزیع اعتبارات پژوهشی دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی دستگاه‌های اجرایی
۷۹-انجام تحقیق و پژوهش‌های هدف دار
۸۰-تبدیل پروژه‌های تحقیقاتی و پژوهشی به صنعت ملی
۸۱-بومی سازی و پرهیز از تقلیدمحوری
۸۲-حمایت از نخبگان و ایجاد خودباوری علمی در کشور
۸۳-ترسیم و تدوین الگوی مدیریت تولید علم
۸۴-توانمندسازی منابع انسانی تجهیز و تخصیص منابع و امکانات
۸۵-ایجاد فرهنگ بهره وری، کارایی و اثربخشی در همه بخش‌های کشور
۸۶-گسترش میل به علم و تحقیق و پژوهش از طریق تبلیغات رسانه‌ای
۸۷-بهبود تراز دانش ملی با تقویت فعالیت‌های تحقیقی و پژوهشی در کشور
۸۸-ارتقای سطح فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطی در جامعه تشکیل جامعه اطلاعاتی
۸۹-توسعه و تکمیل زیرساخت‌های مناسب بمنظور افزایش تولید کالا‌ها و خدمات دانش پایه
۹۰-ایجاد قطب‌های پژوهشی و توسعه پژوهشگاه‌ها
۹۱-تغییر الگوی توسعه ملی از منابع پایه به دانش پایه
۹۲-انطباق و سازگاری بین سیاست‌های علمی و فناوری و سیاست‌های توسعه ملی
۹۳-حمایت و تقویت و ایجاد مشوق‌های لازم برای محققان مبتکران و نخبگان جامعه
۹۴-ایجاد فرصت و فرصت سازی مناسب در حوزه‌های اولویت دار علم و فناوری علمی
۹۵-تشکیل مرکز اطلاعات دانش اسلامی و پذیرش مقالات پژوهشی مبتنی بر فرهنگ اسلامی
۹۶-بازخوانی و تبیین ضرورت حرکت در مسیر افق پنجاه ساله برای نسل‌های آتی به عنوان جریان گردانان اصلی حرکت در هر دهه از تحقق این هدف ملی
۹۷-خودباوری علمی و پرهیز از تقلید و شاگرد ماندن
۹۸-ایجاد دسترسی به بانک‌های اطلاعاتی و علمی دنیا
۹۹-تبیین رویکرد بسیج گونه و تلاشگرانه علمی برای اساتید و دانشجویان در جهت واکاوی و پیشروی علمی در حوزه‌های مختلف دانش
۱۰۰-حرکت علمی براساس نیاز‌ها و آرمانهای ملی و ارزشی در جامعه و توجه به شاخص گذاری‌های موضوعی در بیانات رهبری معظم انقلاب

ثبت نظر

نام:
رایانامه: (اختیاری)

متن:

پربازدیدترین

Sorry. No data so far.

پربحث‌ترین

Sorry. No data so far.