تریبون مستضعفین – «گفتارهای تربیتی» دومین جلد از مجموعه آثار «شهید دکتر محمد جواد باهنر» است که شامل هفت گفتار در موضوع تربیت است و در قالب 198 صفحه راهی بازار نشر گردیده است.
مقایسه ی انسان از دیدگاه اسلام و مسیحیت گفتار اول است که در سال 1358 در مدرسه عالی شهید مطهری ایراد گردیده است. در ذیل این فصل با اشاره به اسطوره یونانی پرومپته به مسئله ی درخت معرفت و هبوط آدم در تورات، انسان گناه کار مسیحیت که فقط عیسی یعنی یک نفر آدم پاک وجود دارد به بسط این مسئله در اسلام می پردازد که نه جبر کامل و نه اختیار وجود دارد.
انسان از دیدگاه قرآن عنوان فصل دوم است که به موضوعاتی نظیر خلافت الهی، تسخیر و تصرف، جنبه ی الهی و ملکوتی انسان، هدف داری انسان، فطرت انسان، قدرت و آگاهی، اراده و آزادی انتخاب می پردازد و به شهوات به عنوان قربانگاه تعقل بحث می نماید. ( وَ قَالَ علی ع: أَكْثَرُ مَصَارِعِ الْعُقُولِ تَحْتَ بُرُوقِ الْمَطَامِعِ )
اصول تعلیم و تربیت در اسلام عنوان گفتار سوم است که در آن از ضرورت علم دوستی، روش درست اندیشیدن، حوزه های اندیشه (طبیعت شناسی، خودشناسی، تاریخ شناسی و جامعه شناسی، شناخت وحی و دستاوردهای آن) سخن رفته است.
سپس آفات اندیشه ذیل پیروی کورکورانه از سنت نیاکان، پیروی از طاغوت، پیروزی کوکورانه از بزرگان و متنفذان قوم، پیروی از هوای نفس، پیروی از گمان بحث شده و سپس بصیرت و آزادی و احتیاط مورد مداقه قرار گرفته است. پس از آن چند اصل تربیتی مانند تقویت اراده ، مبارزه با آفات اراده (مبارزه با هوای نفس، اجتناب از زبونی و خود باختگی، مبارزه با راحت طلبی و تنبلی) بررسی شده و حق پذیری محصول تربیت دانسته شده است.
اعتقادات دینی و ایده آلیسم ذیل این عنوان که ما مخالف موهوماتیم اما باید تعریفش را بحث کنیم مطرح شده و تفاوت موهوم گرایی و هدف گرایی در ایده آلیسم در معنای نفی ایده آلیسم فلسفی ضمن عدم رد هدف گرایی طرح شده است.
نتایج تربیتی حق پذیری عنوان بحث پایانی گفتار است که با کمک به بچه ها برای تشخیص تفاوت سفسطه و استدلال و گسترش حوزه ی واقع بینی تکمیل شده است.
روابط زن و شوهر عنوان گفتارچهارم است که در ۱۳۵۶/۱۲/۱ ایراد گردیده و برداشت اسلام از پیوند همسری در زیر موضوعات سکون مودت و رحمت، معامله ی دو جان، پوشش بودن برای یکدیگر، سرچشمه ی مشترک خلقت زوجین، مهریه نشان از صداقت و محبت مطرح شده است. توصیه هایی نیز نظیر به حساب آوردن کار یکدیگر (درک سختی های کار خانه و یکنواختی آن و سختی های کار بیرون و همکاری)، برخورد با مسائل مالی (عدم اسراف و… ضمن ضرورت درک عواطف و احساسات و نیازهای زن)، رسیدگی به بستگان در حد اعتدال، پیرامون مسائل جنسی (رویاها و آرزوهای بعد از ازدواج: مطالعات گزینه های دیگر قبل از ازدواج و عدم اندیشیدن به آن پس از آن، رابطه ی زناشویی: توجه به نیاز جنسی مرد و خودآرایی و…، ابراز قولی و عملی محبت به زن) و در نهایت به حساب آوردن رسالت ها و مسئولیت های دینی و اجتماعی دیگر زوجین ارائه شده است.
صمیمیت فرزندان و اولیا عنوان گفتار پنجم است که با طرح اصول صمیمیت ذیل مشاوره گرفتن، طرح خواسته ها، طرح ضعف ها به بررسی راه هی ایجاد صمیمیت در خانه پرداخته شده است و مواردی نظیر وجود صمیمیت بین پدر و مادر، هوشیاری، دقت و حساب گری، رفتار اخلاقی و شخصیت تربیتی، برخورد منطقی با خطاهای فرزندان (نه آزادی کامل، نه دستور دادن مدام و از بین بردن اراده فرزند با آن)، بها دادن به نقاط قوت فرزندان، ایجاد محیط صمیمانه برای بحث و گفتگو، نظرخواهی از فرزندان در امور خانواده، ایجاد محیط همکاری و تقسیم مسئولیت (به صورت عادلانه)، رعایت عدالت در بین فرزندان، ایجاد جهان بینی مشترک بین افراد خانواده صحبت شده است.
گفتار ششم همکاری خانواده و مدرسه بحثی در دبستان رفاه است که با تربیت ارادی و غیر ارادی و ذکر بیشتر بودن تربیت غیر ارادی در خانه آغاز شده است و نکاتی مثل پرهیز از تربیت بدنی، پرهیز از ناسزاگویی (جنسی و حیثتی که مثل آمپول ویژگی ها را به کودکان تزریق می کند) و پرهیز از اشاعه ی اختلاف مطرح شده است.
در ادامه نکاتی پیرامون مهمانی ها و مسافرت ها مثل مدیریت گفتگوهای بی حاصل (پیدا کردن خوراک جهت بحث و پیاده کردن آن و مشاهده ی اثر)، مسابقه در اشرافی گری، رفت و آمد با خانواده های ناصالح، کتاب عیدی مناسب، انتخاب محل مسافرت (تاثیر تربیتی محیط و عدم سوغاتی های عجیب و غریب و چشم و هم چشمی) ارائه شده است.
مسئله ی تعلیم و تربیت در اسلام عنوان گفتار پایانی است که در ۱۳۴۷/۱۰/۱۱ در حسینیه ارشاد مطرح شده است. رابطه ی تزکیه و تربیت (که تا پاک سازی صورت نگیرد امکان تربیت نیست)، تزکیه مقدم بر تعلیم، مطرح شده است. در پایان نیز نگارنده با آسیب شناسی مشکل جوامع جهان سوم که به پیشرفت ها و مراکز فساد جومع پیشرفته نگاه می‌کنند و بین آن ها احساس رابطه می کنند، بعد در مقام انتخاب آن چه شهوات و تمایلات را ارضا می کند برمی گزینند مورد بررسی قرار گرفته و به ضوررت نقش آفرینی فعال مسلمین در پیشرفت جوامع بشری اشاره گردیده است.
کوتاهی، روانی، خلاصه بودن، رجوع مداوم به آیات و احادیث ضمن ترجمه های سلیس و همه فهم جزو ویژگی های این مجموعه خواندنی است که می توان آن را از فروشگاه های دفتر نشر فرهنگ اسلامی، فروشگاه شرکت چاپ و نشر بین الملل در میدان فلسطین تهران و فروشگاه نشر معارف در چهار راه کالج و نیز بعضی از فروشگاه های انتشارات شاهد تهیه کرد.
Sorry. No data so far.