با مروری بر مراحل ساخت سریال‌های فاخر «کلاه پهلوی» و «اوسنه پادشاهی» که بلاتکلیف زمان پخشند، «سرزمین کهن» که فعلا آماده پخش نخواهد شد و «شوق پرواز» که محدودیت مالی منجر به حذف بخش خارج از کشور آن شده، تلویزیون را با فقر و خلا نبود سریال‌های الف ویژه مواجه می‌بینیم.
در دهه اخیر تولید آثار فاخر به رویایی دوردست در میان تولیدات فراوان تلویزیون تبدیل شده است. به شکلی که پخش اثری چون «مختارنامه» با استقبالی فرا‌تر از حد تصور مواجه شده و به عنوان نقطه عطفی در عملکرد تلویزیون به حساب می‌آید.
با وجود اینکه علی دارابی معاون سیما نیز از دی ماه سال گذشته در هم‌اندیشی‌ها و نشست‌های متعددی بر لزوم ساخت این آثار تاکید فراوانی کرده، هنوز جز آمار و ارقام و وعده و وعید نتیجه دیگری به دست نیامده است. معاون سیما از تدارک ویژه سیما برای تولید سالانه دو سریال الف ویژه خبر داده است اما آثار فاخری که پیش از این تولید شده‌اند روند تولیدی دشوار را طی می‌کنند و سرانجام نامعلومی دارند.
از قدیمی‌ترین آثار فاخری که به نام الف ویژه در مرحله ساخت قرار گرفته و تاکنون در انتظار زمان پخش به سر می‌برد می‌توان به سریال «کلاه پهلوی» به نویسندگی و کارگردانی ضیاءالدین دری اشاره کرد که نخستین خبر ساخت این سریال در مرداد ماه سال ۸۲ و زمان احتمالی پخش آن سال ۸۳ اعلام شد.
شهریور ۸۲ بود که اخبار دیگری مبنی بر آغاز تصویربرداری این سریال به گوش رسید و در اسفند ماه اعلام شد «کلاه پهلوی» به زودی در کشور فرانسه کلید می‌خورد. با گذشت زمان این وعده عملی نشد و در اواخر اردیبهشت ۸۳ شهرک غزالی نقطه آغاز کار سریال معرفی شد و حتی دکور و لباس مجموعه و بخش‌هایی از لوکیشن‌های مورد نیاز این اثر نیز ساخته شد.
عدم توافق نهایی با بازیگران و بروز تغییر و تداخل در برنامه ریزی توجیه دیگری بود که در مرداد ۸۳ برای تعویق آغاز ساخت سریال ارائه شد و با گذشت مدت زمان محدودی، محمد علی اسلامی نیز از تهیه کنندگی «کلاه پهلوی» انصراف و پروژه را به محمد رضا تخت کشیان تحویل داد.
پس از انتشار اخباری از احتمال حضور لیلا حاتمی و محمدرضا شریفی نیا در سریال در اسفند ۸۳ اعلام شد این مجموعه در لبنان کلید خواهد خورد اما این امر تا مرداد ۸۴ به وقوع نپیوست و شبکه اول نیز در پاسخ به سوالات بی‌شماری که از موانع آغاز این پروژه ناشی می‌شد از آغاز کار در آینده نزدیک خبر داد.
سرانجام شهریور سال ۸۵ و با گذشت سه سال از وعده داده شده تصویربرداری «کلاه پهلوی» آغاز شد و روال طبیعی تولید خود را تا آذر ۸۶ و توقف سریال به خاطر بازنویسی فیلمنامه و ساخت دکورهای جدید ادامه داد. در اردیبهشت ۸۷ پس از مذاکراتی بین شبکه و سازندگان قرار شد زمان فیلمنامه با هدف همخوانی با بودجه کاهش پیدا کند و شهریور ماه بود که کار دوباره کلید خورد.
در ادامه با انجام تدوین سریال و حضور بازیگران جدید و پایان بازی برخی دیگر از هنرمندان پروژه ادامه پیدا کرد و جز در چند مورد مشابه به دلیل تغییر فیلمنامه مشکلی در روند ساخت نداشت. پس از آن تابستان ۸۹ زمانی برای سفر گروه به فرانسه اعلام شد که این زمان به آبان ۸۹ تغییر پیدا کرد.
با اتمام کار سریال در بهمن ماه در کشور فرانسه به صورت قطعی اعلام شد پس از «مختارنامه» شاهد پخش «کلاه پهلوی» خواهیم بود. خبری که بار‌ها بر آن مهر تایید زده شد. اما به تازگی این امر نیز دچار تحول شده و نه تنها «شوق پرواز» جایگزین ساخته دری در جدول پخش شده است بلکه با بروز مشکلاتی ناگهانی قرار شده تصویربرداری برخی صحنه‌ها در تهران و فرانسه تکرار شود و اثر حتی ممکن است با رفع مشکلاتی که منشا آن اعلام نشده است، احتمالا همزمان با «شوق پرواز» در روزی به غیر از جمعه به روی آنتن برود.
این سازو کار ناهموار و بی‌برنامه نه تنها موجب خالی ماندن آنتن تلویزیون از آثار درخور شده است، بلکه سازندگان «کلاه پهلوی» بودجه تعلق گرفته به این اثر را به هیچ وجه در حد و اندازه مبالغ میلیاردی آثار فاخر نمی‌دانند و دیگر آثاری که حتی با تعلق گرفتن این بودجه در حال ساخت هستند نیز روند مشابهی را در تولید طی می‌کنند.
«کلاه پهلوی» ماجرای جوانی به نام فرخ را دنبال می‌کند که پس از ادامه تحصیل در فرانسه به ایران می‌آید و در شهری کوچک فرماندار می‌شود. در همین زمان با صدور فرمان کشف حجاب از سوی رضاخان او موظف به اجرای این فرمان می‌شود، اما…
پس از «کلاه پهلوی» نیمه دوم سال ۸۷ بود که محمد مسعود مجری طرح و تهیه کننده سریال «سرزمین کهن» به کارگردانی کمال تبریزی از آغاز تصویربرداری این مجموعه تلویزیونی در سه فاز خبر داد. سریالی که تصویربرداری آن یک سال بعد برای ساخت دکور متوقف شد و با گذشت ۱۴ ماهی که به اتمام ساخت فاز اول این مجموعه انجامید اعلام شد با اعمال ۶ ماه به عنوان پیش تولید تصویربرداری فاز دوم مجموعه دی ماه سال ۸۹ آغاز خواهد شد.
محمودرضا تخشید مدیر گروه فیلم و سریال شبکه سوم سیما نیز در تیر ماه ۸۹ در گفتگو با مهر اعلام کرد پخش «سرزمین کهن» از سال ۹۰ آغاز خواهد شد که تاکنون این امر محقق نشده است و طبق اخبار رسیده نه تنها فاز سوم سریال در سال ۹۱ به مرحله تصویربرداری می‌رسد بلکه معاون سیما پیشنهاد داده است فاز چهارم این سریال نیز ساخته شود که با احتساب مدت زمانی که انجام کار‌ها به طول خواهد انجامید، پخش «سرزمین کهن» مدت زمان بیشتری به تعویق می‌افتد.
این مجموعه تلویزیونی تاریخ سیاسی- اجتماعی ایران را از سال ۱۳۲۰ تا پیروزی انقلاب اسلامی در بستر زندگی یک کودک می‌پردازد.
از دیگر آثار فاخر سیما که در دهه اخیر مراحل تولید را طی کرده‌اند می‌توان به «شوق پرواز» به کارگردانی یدالله صمدی اشاره کرد که در خرداد ماه سال ۸۸ کلید خورد و بنا بود آبان ماه فاز دوم خود را آغاز کند. دی ماه همان سال بود که صمدی اعلام کرد برای بخش‌هایی از زندگی شهید عباس بابایی که در امریکا سپری شده است به این کشور سفر خواهند کرد.
با گذشت زمان نه تنها این اتفاق به وقوع نپیوست بلکه پروژه تیر ماه ۸۹ به دلیل مشکلاتی در تامین بودجه با تعطیلی روبرو شد. توقفی که چند بار تکرار شد و سریال با اندک بودجه‌هایی که می‌رسید موفق به ادامه حیات می‌شد. چندی بعد نیز خبر از پایان ساخت بخش‌هایی از این سریال شد که در ایران می‌گذشت، منتشر شد.
پس از این جلسات متعددی در موسسه فرهنگی و هنری شاهد و با حضور سازندگان برپا شد و حتی تلاش کردند با تغییر فیلمنامه بخش سفر به خارج از کشور را حذف کنند تا به این وسیله مشکل نبود بودجه مرتفع شود. در این بین حتی اعلام شد برای ادامه تصویربرداری این پروژه سه میلیارد تومانی در عوض امریکا به فرانسه سفر خواهد شد و آفریقا نیز گزینه‌ای برای ادامه تصویربرداری معرفی شد!
به تازگی نیز که اعلام شده است پروژه که گویا تصویربرداری بخش‌های خارجی آن به اجبار نادیده گرفته شده است، با پایان ماه مبارک رمضان از شبکه اول سیما به روی آنتن خواهد رفت.
«اوسنه پادشاهی» مجموعه دیگری بود که تصویربرداری آن بدون بودجه آثار الف ویژه ولی با کیفیتی مشابه به نویسندگی و کارگردانی امرالله احمد‌جو از اول اردیبهشت ۸۹ در اصفهان آغاز شد و بدون انتشار خبری مبنی بر مشکلات احتمالی بر سر راه این سریال ۳۰ تیر ۹۰ به پایان تصویربرداری رسید. وعده پخش «اوسنه پادشاهی» نیز برای سال ۹۰ داده شد اما هنوز خبری از زمان قطعی پخش آن به دست نرسیده است.
با تمام این تفاصیل شاهد مسیر دشواری هستیم که معدود آثار فاخر در روند تولید متحمل می‌شوند. در حالی که انتظار می‌رود در قطحی ساخت پروژه‌های خاص با عنوان الف ویژه یا فاخر از تولید این آثار حمایت صورت بگیرد. یا با برنامه‌ریزی درست لااقل به جای اختصاص هزینه‌های بسیار برای فیلم‌های تلویزیونی غالبا متوسط و ضعیف بودجه بیشتری برای تولیدات فاخر در نظر گرفته شود.
از نکات جالب توجه دیگر فعالیت تنها دو شبکه در این عرصه است به شکلی که شبکه نخست و شبکه سوم هستند که جز وعده‌های تولید آثار فاخر، ساخت چنین آثاری را در دست دارند و فقر تولید سریال‌های فاخر علاوه بر این دو شبکه در دیگر شبکه‌ها به شکل بیشتری نمود پیدا کرده است.
با بودجه، امکانات و شرایط فعلی تغییر رویکرد اساسی و صرف هزینه برای تولیدات موثر تنها راهکاری است که برای رهایی از این خلا در تلویزیون به نظر می‌رسد. آن هم در شرایطی که هر روز برنامه آموزش آشپزی تازه‌ای متولد می‌شود اما از آثار فاخر خبری نیست.
Sorry. No data so far.