تریبون مستضعفین – محمدصالح مفتاح
بررسی اجمالی پربیننده‌ترین اخبار در سایت‌های خبری-سیاسی نشان می‌دهد چند نوع خبر معمولاً بیشترین بیننده را دارد:
الف- اخبار و تصاویر خشونت‌بار
ب- تصاویر بی‌حجابی یا بدحجابی
اینکه مخاطبان این سایت‌ها چرا به این مطالب رجوع می‌کنند، موضوعی است و تولید و نشر این مطالب موضوع دیگر. آیا نشر این اخبار می‌تواند در اصلاح امور مفید باشد؟ انتشار این مطالب اشاعه فحشا است و یا …
نشر اخبار خشونت‌آمیز آیا به کاهش آنها کمک می‌کند؟ استدلال می‌شود که آگاه سازی ایجاد می‌شود؛ نهی از منکر است و … اما آیا با دستمال کثیف می‌توان آینه را تمیز کرد؟ آیا امر به معروف و نهی از منکر با ابزار فاسد ممکن است؟ آیا انتشار تصاویر بدون حجاب شرعی از شهروندان توجیه دارد؟ آیا این کار مصداق اشاعه فحشاء و منکرات نیست؟
شهید مطهری ذیل موضوع کیفیت استخدام وسیله، بیان می‌دارد که برای اینکه فعلی خوب تلقی شود تنها حسن غایی ملاک نیست و حسن فعلی هم باید در کنار آن وجود داشته باشد. نمی‌توان با ابزار گناه به مبارزه با گناه رفت.
انتشار این تصاویر می‌تواند ترویج احساس ناامنی و فراموشی اخلاق را به اذهان متبادر کند. همچنین این کار تشویقی است برای کسانی که تاکنون در محیط، جرم یا گناه نکرده‌اند و مستعد آن هستند.
برانگیختن حس کنجکاوی مخاطب یا پیشگیری از وقوع جرم
یکی از کارکردهایی که برای انتشار خبرهای جرم و گناه مطرح می شود آن است که با برانگیختن احساسات افراد از وقوع مجدد آن جلوگیری می‌شود. اما در حقیقت پاسخ‌های مردم به این اخبار پیچیده‌تر از آن است که بتوان از پیش کنترل کرد. گاه به تنفر از مجرم و جرم منتهی می‌شود و گاه به مظلوم‌نمایی گناهکار.
از سوی دیگر یکی از اشکالات وارد به انتشار این گونه اخبار، آن است که توصیف به جای تحلیل منتشر می‌شود و به جای آگاهی بخشی و انتشار راهکارهای متناسب برای از میان بردن زمینه های گناه یا فساد به توصیف دقیق آن پرداخته می‌شود. از طرفی گاهی می‌توان انتشار خبر خام از برخی از فسادها را ملاک بر آن گرفت که انتشار دهندگان آن خبر به فکر آگاهی بخشی نیستند و اهداف دیگری را دنبال می‌کنند.
اما از سوی دیگر، بخش عمده‌ای از مخاطبان این گونه خبرها یا به دنبال ارضای حس کنجکاوی خود هستند یا پیرو شهوت‌ها. چرا که این گونه تصاویر چیزی فراتر از این را به مخاطب نمی‌رساند. اما سئوال اینجاست که آیا تولیدکنندگان رسانه‌ای این موضوع را در ارائه اخبار می‌دانند و خود را به ندانستن می‌زنند یا واقعاً بی‌اطلاع هستند؟
قبح‌شکنی و عادی کردن گناهان در چشم مردم
اگر کسی در تهران یا یکی از شهرهای بزرگ کشور زندگی کند، متاسفانه روزانه با مصادیق متعددی از بی حجابی یا بدحجابی در سطح شهر مواجه می‌شود. شاید انتشار تصاویر این افراد در رسانه‌ها برای این گونه افراد چندان حس ذم را برنینگیزد. اما این در مخاطبان شهرستانی بسیار متفاوت است و می‌تواند آنها را به شدت در معرض آسیب قرار دهد.
از سوی دیگر انتشار تصاویر در رسانه‌ها، گناه را در چشم مردم عادی می‌کند و این موضوع را القا می‌کند که این موضوع عمومیت یافته است.
مشابه این موضوع را در مورد جرم هم می‌توان گفت. انتشار اخبار خشونت‌آمیز حس ناامنی را در میان افراد جامعه گسترش می‌دهد. مثلاً اخباری که در ماه‌های اخیر از جرائم خشونت‌بار منتشر شده است، حس ناامنی را به شدت بالا برده است. در حالی که ایران از نظر میزان این جرائم در دنیا رتبه قابل قبولی دارد و از کشورهای امن در دنیا محسوب می‌شود.
انتشار تصاویر افراد و شکستن حریم خصوصی
علاوه بر گناه انتشار چنین تصاویری، حریم خصوصی افراد هم در معرض شکسته شدن است. گرفتن تصاویر پنهانی از زنان و دختران در سطح شهر و مراسمات و … به طور قطع از مصادیق نقض حریم خصوصی این افراد است. اگر هم برخی از سایت‌ها فکر می‌کنند که در سطح معابر عمومی می‌توانند از هرکس بخواهند عکس بگیرند، اندکی به این حالت فکر کنند که خود یا نزدیکان‌شان (مثلاً مادر، خواهر یا همسرشان) با رعایت حجاب اسلامی در سطح خیابان در حرکت است و فردی با دوربین از وی عکس بگیرد و در اینترنت منتشر کند. احتمالاً در این حالت حق را به نگارنده می‌دهد که عرفاً کسی انتشار تصاویری که از وی در اماکن عمومی گرفته شده است را هم صحیح نمی‌داند. ملاک حریم خصوصی هم همین موضوع است.
آیا این تصاویر و اخبار آگاه‌سازی مردم را به دنبال دارد؟ آیا به دست آوردن مخاطبان بیشتر و یا انگیزه‌های سیاسی ارزشش را دارد که انسان را به انجام کارهایی از این قبیل کارها و شکستن حرمت‌های اخلاقی بکشاند؟
إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولَـٰئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا اسراء – آیه ۳۶
ای رحمت تو اون شیرت!
مــُردیم از دست این جماعت خودسر حزب‌الهی‌نما.