محمدحسین اعتزازیان -چندوقت پیش در یکی از هفته نامههای اصفهان مطلبی با این تیتر خواندم: شکل گیری دهههای عزاداری؛ تکریم یا تخریب اسلام؟
مطلب، خیلی عوامانه نوشته شده بود آنقدر که در خودِ آن، تناقضهای متعدد وجود داشت. از مردم کوچه و بازار نقل قول کرده بود و… مطلب درج شده برایم اهمیتی نداشت. یک مطلب در یک هفته نامهٔ محلی آنقدر دیده نمیشود که باعث پیدایش انحراف در سطح جامعه شود. مسئلهٔ مهمتر تفکری بود که باعث نوشتن آن شده بود. تفکری که متاسفانه در میان مردم ما مخصوصا در این چند سال به شدت رواج پیدا کرده است.
عزاداری = افسردگی = اسلام
یکی از آن دروغهایی که آنقدر جدی گفته میشود که همه باورمی کنند، این است که عزاداری مساوی با افسردگیست. معمولا در این موارد هیچ دلیل مستند و منطقی گفته نمیشود.
۱- اگر عزاداری مساوی با افسردگی باشد باید در ماههایی مثل محرم و صفر مردم افسرده و بداخلاق باشند. طبعا در یک جامعهٔ افسرده ناهنجاریها، جرم و جنایتها بیشتر است. چگونه است که همیشه آمار جرم و جنایت و دزدی و به طور کلی ارتکاب گناه در ماه محرم – که سراسر عزاداری است – کاهش چشمگیر دارد؟ این کاهش هم مربوط به امسال و سال پیش نیست. قبل از انقلاب و در گذشته نیز چنین بوده است.
۲- اگر عزاداری و گریه برای مصائب آل الله (ع) مساوی افسردگی است چرا در احادیث و اخباری که از ائمه (ع) نقل شده است به عزاداری و گریه برای مصائب ائمه (ع) سفارش شده است؟ مگر میشود معصومین (ع) مسلمانان را به امری کسل کننده سفارش کنند؟ علاوه بر این مگر آن بزرگواران- که مصداق انسان کامل و معصوم از خطا و اشتباه بودند- برای مصیبتهای دیگر ائمه (ع) عزاداری نمیکردند؟ مگر در احادیث از ائمه (ع) نقل نشده است که هرگاه یاد مصائب حضرت زهرا (س) میشد گریه میکردند؟
۳- به اطراف خود نگاه کنیم. جامعهٔ ما – که هر سال بیش از چند ماه عزادار مصائب ائمهٔ معصومین (ع) است – افسردهتر است یا جوامع غربی؟ جوامعی که هیچ عزاداری برای آنها تعریف نشده است. قشر مذهبی ما افسرده ترند یا قشر لامذهب؟
۴- مسئلهٔ مهمتر اینکه در عقاید مذهبی شیعه اصلا افسردگی جایی دارد؟ شیعه مصیبت حضرت زهرا (س) را یادآور میشود تا بداند که سکوت و بیتفاوتی مردم در برابر آن، باعث مصائب بعدی کربلا شد. شیعه مصائب گذشتهٔ خود را تجربهای برای آینده میداند. آیندهای که از آنِ حکومت عدل جهانی حضرت مهدی (عج) است.
ترس از نگاه دشمن
تمسخر ناشی از جهل است. فرد جاهل به جای تفکر و تعقل تمسخر میکند. طبیعی است کسانی که نسبت به معارف اسلام جاهلند مسلمانان را تمسخر میکنند. طبیعی است کسی که نه امام حسین (ع) را میشناسد و نه کربلا را و نه اصلا میداند امام یعنی چه و برای چه امام آمده است و اصلا چه نیازی به وجود امام است، حادثهٔ کربلا برایش بیش از یک داستان جالب ارزش ندارد. وقتی میبیند که مسلمانان۱۴ قرن برای این حادثه گریه میکنند تعجب میکند. جواب تمسخر عقب نشینی نیست. جواب تمسخر، استدلال صحیح و عقلانی است. اگر قرار بود تمسخر دشمنان اسلام، مسلمانان را از حرکت بازدارد هیچگاه تمدن اسلامی شکل نمیگرفت. مگر دشمنان اسلام، مسلمانان صدر اسلام را تمسخر نمیکردند؟ مگر دشمنان ائمه (ع) ایشان را تمسخر نمیکردند؟ در همهٔ عصرها اسلام برای جاهلان مسخره بوده است. اما زمانی اینجاهلان در اقلیت بودهاند و جرئت اظهار نظر نداشتهاند و زمانی در اکثریت بودهاند و بیپروا مسلمانان را تمسخر میکردند. تمسخر برای کسی ترسناک است که منطق نداشته باشد. کسی که منطق دارد از تمسخر دشمنان به هیچ وجه نمیترسد. جالب است در همان هفته نامه و درست در همان صفحه که آن مقالهٔ کذایی نوشته شده بود مطلبی دربارهٔ ترس آمده بود. حضرت علی (ع) میفرمایند: در راه خدا از سرزنش هیچ نکوهشگری مترسید که او (خدا) شما را در برابر هر کس که بخواهد به شما گزندی برساند و ستمی روا دارد محافظت میکند. در روایت دیگری نترسیدن از ملامت دیگران، یکی از سه رکن کامل شدن ایمان معرفی شده است.
دهههای عزاداری من درآوری است!
یکی دیگر از شبهاتی که همیشه مطرح میشود این است که چرا زمان هیچ کدام از ائمهٔ معصوم (ع) عزاداری در این دههها (دهههای محرم و صفر و دههٔ فاطمیه و…) مرسوم نبوده است؟
زمان هیچ یک از معصومین (ع)، خلفای زمان آزادی عمل- در این حد که مجالس بزرگ عزاداری برای مصائب ائمهٔ قبل از خود برگزار کنند – به آنها نمیدادند. زمان حضرت علی (ع) آنقدر فضای خفقان و وحشت در جامعه حکمفرما بود که حضرت زهرا (س) وصیت کردند بدن مبارکشان پس از شهادت شبانه دفن شود. آیا در این فضا اهل بیت پیامبر (ص) میتوانستند آشکارا عزاداری کنند؟ بقیهٔ ائمهٔ معصومین نیز به دست خلفا شهید میشدند، در چنین شرایطی اصلا آزادی برای عزاداری و یا برگزاری هرگونه جلسهٔ عمومی از طرف ائمه (ع)، وجود نداشت. چه برسد به اینکه این عزاداریها بخواهد یک ماه به طول بیانجامد.
علاوه بر این اگر قرار باشد نام هر کاری که زمان معصومین (ع) (به خاطر تقیه و مسائل دیگر) انجام نشده و هم اکنون انجام میشود «من درآوری» گذاشت و با این نام، آن عمل را تمسخر نمود، قسمت زیادی از رسالههای همهٔ مراجع عظام من درآوری است. مگر زمان ائمه (ع) مسئلهٔ نماز خواندن در هواپیما، بیمه و.. مطرح بود؟ طبیعی (و البته شرعی) است که علما برای این مسائل راه حلهایی (با استفاده از قرآن و عترت) پیدا میکنند.
مگر اسلام شادی ندارد؟
اگر از بُعد دیگر بخواهیم به این مسئله نگاه کنیم این سوال مطرح میشود که مگر اسلام شادی ندارد؟
علاوه بر تفریحات سالم که در اسلام حلال و بعضی مواقع به آن سفارش شده، در مناسبتهای اسلامی به همان مقدار که عزاداری هست اعیاد مذهبی هم وجود دارد. اعیاد غدیر، قربان، فطر، مبعث و همچنین ایام ولادت معصومین (ع) همه از اعیاد اسلامیاند. این مسئله هیچ ربطی به عزاداری و ایام سوگواری ندارد و هیچکدام نفی کنندهٔ دیگری نیستند.
والسلام
Sorry. No data so far.