حمیدرضا ترکمندی کار‌شناس مسایل اجتماعی گفت: انسان‌ها از طریق آموزش و جذب در یک فرهنگ خاص، شبکه‌ای از عادات و واکنش‌هایی را کسب می‌کنند، که ممکن است در اثر گذشت زمان به عنوان یک هنجار برای یک قشر پذیرفته شود، مانند نحوه پوشش و وضع ظاهری.
ترکمندی با اشاره به اینکه، با مشاهده نوع لباس و ظاهر افراد خصوصا جوانان مدگرا، به غیر عادی بودن آن نسبت به الگوهای موجود و مقبول جامعه واقف می‌شویم، بیان کرد: این مد، از فرهنگ دیگری به عاریت گرفته شده و مطابق با ارزش‌های رایج نیست.
وی اظهار داشت: در فرآیند الگوسازی برای ظاهر و پوشش، رسانه‌های غربی نقش ویژه‌ای دارند که از تکنیک‌های ترغیب و اعمال فشار برای مصرف استفاده می‌کنند.
وی گفت: فشار یک نیروی خارجی یا هیجانی جمعی، متاثر از علل عاطفی و هیجانی و با الگو برداری از مدهای نامناسب وارداتی و تحمیل شده ناشی از محرکاتی غیر عقلانی مانند طرز تفکر‌ها، جاذبیت‌ها، احساسات و غیره می‌تواند حتی شکل تکانش اجتماعی به خود گیرد.
این کار‌شناس مسایل اجتماعی اظهار داشت: تکانش از این جهت که هر گرایش به انجام عمل بدون دخالت اراده و تفکر از جمله انتخاب نوع پوشش‌های زننده که مطابق هنجارهای دینی و اجتماعی نیستند، باعث جریحه دار شدن احساسات افراد همنوا گشته، عامل برخی مزاحمت‌ها بوده، نوعی مخالفت ناآگاهانه با موازین هستند و حتی موجب شکل گیری برخی برداشت‌های نادرست و احساسی از جمع افراد مدگرا خواهد شد که بدون مطالعه و آگاهی نسبت به انتخاب مد‌ها اقدام کرده‌اند.
کار‌شناس آموزش خانواده با اعلام اینکه معمولا مد را طبقه بالا‌تر از متوسط جامعه تعیین می‌کند، بیان داشت: این طبقه به دلیل داشتن منابع مالی و امکانات بیشتر می‌توانند با صرف هزینه‌هایی که مقرون به صرفه نیست، از مدهای جدید استفاده کنند و طبقه متوسط و پایین‌تر جامعه نیز با تقلید یا همچشمی و با صرف هزینه‌های غیر ضروری، سعی دارد خود را با آن هماهنگ سازد.
ترکمندی با اشاره به اینکه جوانان نیز به دلیل حس تنوع‌طلبی و زیاده خواهی نسبت به سایر گروه‌های سنی، بیشتر سعی می‌کنند خود را به طبقه مرفه برسانند، گفت: مد یک نوع خودنمایی در محیط اجتماعی است که مختص به نوجوان و جوانان نیست بلکه سایر رده‌های سنی را نیز در بر می‌گیرد.
وی با اشاره به اینکه مهم‌ترین عوامل ترویج مدگرایی جوانان در سه دسته تقسیم بندی می‌شود، بیان کرد: عامل اول سود برندگان؛ مقاصد صرف مالی، سودجویی و اشتهار تولید کنندگان و عرضه کنندگان اولیه و سپس کپی برداران از آن و تلاش و تبلیغ برای افزایش مشتریان می‌باشد.
ترکمندی، اعلام کرد: عامل دوم رسانه‌های غربی مانند شبکه‌های ماهواره‌ای و سایت‌های اینترنتی مروج مصرف گرایی و تجمل گرایی که علاوه بر کسب سود مالی، به نوعی در خدمت جریان جنگ نرم نیز می‌باشند.
وی افزود: عامل سوم که مهم‌تر از سایر عوامل می‌باشد، اشخاصی هستند، که گرایش به مدگرایی و تغییرات مکرر در مد لباس و ظاهر و غیره را دارند.
وی گفت: تقلید، همچشمی، تصورات قالبی و ناآگاهی در مورد عوامل بهبود یا ارتقاء عزت نفس و اعتماد به نفس که از دلایل مهم فردی برای این پدیده است، باید مورد بحث و بررسی بیشتر قرا گیرد.
مد علاوه بر جنبه اقتصادی می‌تواند رنگ سیاسی و فرهنگی نیز به خود بگیرد.
وی در انتقاد به برخی نظرات غیر کار‌شناسی در مورد آرایش، بدحجابی و مدگرایی به سبک وارداتی، که به هنجاری شدن آن بین جوانان و حتی خانواده آنان، که یک رویکرد ابتذالی معلول تبلیغات مدرن می‌باشد، کمک شایانی کرده است، گفت: مد علاوه بر جنبه اقتصادی و صرف هزینه‌های میلیاردی توسط خانواده‌ها، می‌تواند رنگ سیاسی و فرهنگی نیز به خود بگیرد و عاملی برای نفوذ فرهنگی و ترویج آداب و رسوم ضد فرهنگی در یک جامعه باشد.
وی اظهار داشت: در بعد فردی، برخی معتقدند که طبیعت نوجوانی و جوانی مدگرا بوده و به وضع خود توجه افراطی نموده، از انواع آرایش‌ها برای حضور در ملاء عام بهره می‌برند، باید ساعت‌ها در مقابل آینه خود را وارسی کنند، آزاد باشند، و نباید با ایجاد محدودیت مانع هرنوع تنوع طلبی در پوشش و لباس آنان شد، اما نتایج پژوهش‌ها و اظهار نظرات صاحبنظران، موید این ادعا‌ها نیست.
ترکمندی تصریح کرد: نتایج یک مطالعه علمی در دانشگاه می‌شیگان نشان می‌دهد، افرادی که از دوره نوجوانی بیش از حد به وضعیت ظاهری و آرایش خود برای جلب توجه دیگران و مطرح کردن خود، تاکید می‌کنند، احتمال کاهش اعتماد به نفس در دوران میانسالی و پیری بیشتر از دیگران خواهد شد.
وی بیان کرد: همچنین آلکائید (۱۹۶۸) می‌گوید: نوجوان درباره خود تصور می‌کند که دیگران با موشکافی عیبجویانه، احساسات، خصوصیات شخصیتی، رفتار و ظاهر آنان را زیر نظر دارند، اینکه دختری ساعت‌ها مویش را جلوی آینه درست می‌کند در این فکر است که چگونه تحسین دیگران را بر انگیزاند.
وی با اشاره به نتایج یک بررسی در دانشگاه منچس‌تر در مورد توجه افراطی به وضع ظاهر، تصریح کرد: افرادی که بیش از اندازه وقت خود را جلوی آینه سپری می‌کنند، معمولاً بر اثر تکرار و گذشت زمان، بر نقاط ضعف خود تاکید خواهند کرد، و احتمال بیشتری دارد که در آینده به عدم اعتماد به نفس و کاهش عزت نفس مبتلا شوند.
وی تصریح کرد: عزت نفس مقوله‌ای صرفا در ارتباط با بیرون از ذهن فرد و تماشا و تایید دیگران نیست و تا زمانی که از درون تقویت نشود، بجای واژه عزت نفس باید از یک احساس زودگذر و هیجانی استفاده کرد.
ترکمندی با اشاره به اینکه مدگرایی و استفاده از الگوهای کاذب غربی تاثیر بر فرد می‌گذارد، بیان کرد: اگر جوانان اغلب، خود را با هنجار خویش مقایسه نکرده بلکه هنجار دیگران را ملاک مقایسه خود قرار دهند، احساس زبونی کرده و بر بی‌ارزش بودن خود رای داده و تصور می‌کنند، در صورتی احساس مقبولیت و پذیرش دارند که صرفاً با استفاده از وضع ظاهری، ارزش خود را به دیگران نشان دهند.
وی گفت: گاهی جوانان به خود اجازه داده‌اند که این باور غلط را داشته باشند، که ظاهرشان حتما باید مانند شخص دیگر باشد و در این راه هزینه‌های زیادی از نظر مالی، وقت و مراقبت، صرف کرده که با تلاش برای اثبات برتری خود، اشتباهاتش را دو چندان می‌کند و با گذشت زمان متوجه خواهد شد، که ارزش فرد در جامعه توسط فاکتورهای دیگری غیر از توجه صرف به وضعیت ظاهری نامناسب، تعیین می‌شود و چون بر توانایی‌های خود تکیه ندارد معمولا منتظر و وابسته به تایید دیگران بوده و بتدریج حالت سرخوردگی در وی ایجاد می‌شود.
کار‌شناس مسائل با اشاره به اینکه بسیاری از جوانان در توجه به اهمیت ظاهر و پوشش، دچار اشتباه و افراط هستند و همچنین انسان دارای توانایی‌های متنوع و پیچیده‌ای برای ارزش داشتن و مقبولیت است، اظهار داشت: خداوند متعال، بشر را به گونه‌ای آفریده که کرامت و احترام وی صرفا به یک جنبه وجودیش مانند صورت و ظاهر، وابسته و متمرکز نیست.
وی بیان کرد: بر خلاف نظر رایج میان جوانان مدگرا که سرگرمی و لذت از تنوع طلبی، رسیدگی دائمی به وضع ظاهری به روز و انتخاب آرایش‌های جدید مد شده را باعث تقویت اعتماد به نفس و عزت نفس خود معرفی می‌کنند، دکتر ماکسول مالتز، جراح زیبایی، نویسنده و صاحب تالیف در زمینه علم سیبرنتیک که سخنرانی‌های بین المللی در مورد عزت نفس انسان داشته، می‌گوید، فهمیدم که بازسازی وضعیت جسمی و ظاهری، به خودی خود کلید اصلی تغییرات شخصیت نیست.
وی بیان کرد: اظهارات مشابه، توسط صاحبنظران بسیار است، که متاسفانه خیلی از مردم به غلط و بر اساس پیشداوری‌ها تصور می‌کنند که صرفاً وضع ظاهری به تقلید سبک‌های جدید (و غربی)، موجبات رضایت و احساس ارزشمندی درونی را منجر می‌شود.
وی با اشاره به اینکه، ممکن است در کوتاه مدت یک احساس از رضایت حاصل شود اما نمی‌تواند تاثیر مدام و مثبت بر عزت نفس یا اعتماد به نفس انسان داشته باشد، بیان کرد: در اثر کهنه شدن مد، گویی احساس ناکارایی دوباره به سراغ فرد آمده و باید با توسل بر چند قلم مواد آرایشی، لباس و مدل موی سر، مجددا این احساس رضایت را به وجود آورد که در حکم یک قرص مسکّن موقتی برای تسکین دلواپسی‌های درونی، عمل خواهد نمود.
ترکمندی گفت: بر اساس اظهارات کار‌شناسان و روان‌شناسان در منابع مکتوب غربی، حتی تجربه مدگرایی در غرب موید این مطلب است، که تغییر تقلیدی در ارزش‌ها و رفتار نوجوانان و جوانان، همیشه به نفع جامعه نبوده و آثار سوء آن مشهود می‌باشد.
وی بیان کرد: در این میان سرمایه داران و تولید کنندگان فرصت طلب با اغراض مادی و سیاسی، سود برندگان این تغییرات بوده‌اند و گروههایی به نام هیپی‌ها، متال‌ها، رپ‌ها، شیطان پرست‌ها و غیره معمولا و باید ابتدا تغییرات ظاهری در لباس و موی سر و رفتار و حتی ارزش‌های خود داشته تا به عضویت در آیند.
وی عنوان کرد: دهه ۱۹۶۰ شاهد تغییرات عمده‌ای در ارزش‌ها و رفتار بسیاری از جوانان آمریکایی بوده، گروه‌های عمده‌ای از آنان، جامعه را موجود بیدادگر، بی‌رحم، پرتزویر تلقی می‌کردند و از جامعه رویگردان شده و کناره جویی کردند که عامل تشکیل جنبش‌های ضد فرهنگ و حتی ضد اجتماعی بودند.
کار‌شناس مسائل اجتماعی گفت: رویگردانی جوانان از الگوهای مناسب قومی موجود چه در ظاهر و پوشش و چه در ارزش‌های دین مدارانه، هشداری است، برای منتقدین و جامعه‌شناسان، چرا که در قدم اول با انتخاب آرایش ظاهری و نوع پوشش شخصی که معمولاً ناآگاهانه با هدف تفنن، سرگرمی و تنوع طلبی انجام می‌گیرد، موجب می‌شود شخص در مراحل بعد، خود را در فشار همنوایی کردار و رفتار با ظاهر انتخاب شده، که مطمح نظر مجریان جنگ نرم است، و به عبارتی متفاوت از جامعه ببیند.
ترکمندی تصریح کرد: هزینه‌های بسیار بالای خانواده‌ها و جوانان برای خرید مواد آرایشی، تغییر پوشش و لباس و اسراف به جای اینکه در سطح فردی برای اموری چون مطالعه، علم افزایی و بهداشت، و در سطح ملی برای تولید و اشتغال زایی صرف شود، مستقیما به جیب تولید کنندگان یا کپی برداران از محصولات خارجی رفته و موجب آلودگی ظاهری جامعه، رواج تقلید کورکورانه و همچشمی، نگرانی و استرس مقبولیت ظاهری و مطابق مد روز بودن، صرف وقت، حواس پرتی، عدم انگیزه و رغبت به تحصیل، گرفتار شدن در آسیب‌های اجتماعی چون ارتباطات نامتعارف و شکست‌های آن، ازدواج‌های ناموفق، طرد شدن از سوی برخی بزرگسالان، غرور کاذب و غیره گردد.
کار‌شناس مسائل اجتماعی عنوان کرد: با توجه به موارد ذکر شده پیشنهاد می‌شود؛ افزایش آگاهی جوانان و نوجوانان در مورد مضرات مدگرایی و انتخاب الگوهای کاذب با تشکیل کارگاه‌های آموزشی در مورد عزت نفس و اعتماد به نفس و آموزش مهارت‌های اجتماعی، برگزاری جلسات پرسش و پاسخ در جمع‌های دانشجویی و دانش آموزی در مورد علل و پیامدهای مدگرایی و تلاش رسانه‌های داخلی برای فرهنگ سازی در استفاده از الگوهای ملی و قومی و همچنین ترویج فرهنگ غنی قرآنی و دینی با شیوه‌های نوین برای دو دسته خانواده‌ها و جامعه هدف، می‌تواند موجب پیشگیری از آسیب‌های فردی، روانی و اجتماعی ناشی از گرایش به مدهای غربی و تکیه افراطی بر امتیازات جنبه ظاهری افراد شود.
ترکمندی در پایان با اشاره به فرموده رهبر معظم انقلاب که می‌فرمایند «تقلید فرهنگی خطر خیلی بزرگی است، مواظب باشید قبله نمای این مدگرایی به سمت اروپا نباشد» یادآور شد: به حمد خدا اکثر جوانان ایرانی از آفت‌های تقلید فرهنگ غربی در امان می‌باشند و خود الگویی برای سایرین هستند و در ستایش توجه آن‌ها به فرهنگ اصیل اسلامی ایرانی برای انتخاب پوشش و وضع ظاهری مطابق با هنجار‌ها و ارزش‌ها این بد است، که اگر مدیستهای اروپا و آمریکا در مجلاتی که مد‌ها را مطرح می‌کنند، فلان طور لباس را برای مردان و زنان خودشان ترسیم کردند، آیا ما باید این‌ها را در شهرهای خود تقلید کنیم؟ این بد است.
Sorry. No data so far.