زمزمه‌های مربوط به طرح «استخدام نیمه‌وقت زنان» در دولت، از سال گذشته مطرح و مقرر شد که این طرح به عنوان یکی از بندهای لایحه بودجه سال ۹۱ مورد بررسی قرار گیرد.
صورت مساله را معاون سرمایه اجتماعی مرکز امور زنان و خانواده، این‌گونه تعریف کرده است؛ استخدام دو زن به صورت نیمه‌وقت به جای یک کارمند مرد تمام وقت در دستگاه‌های اجرایی. از فحوای این صورت، این‌طور برمی‌آید که دو زن کارمند مساوی با یک مرد کارمند تلقی شده است. یعنی حتی دو زن کارمند نیمه‌ؤقت، مساوی با یک کارمند تمام وقت اعم از زن یا مرد مدنظر این طرح نیست و به همین دلیل، شائبه حاکمیت نگاه جنسی در تدوین طرح استخدام نیمه‌وقت زنان تقویت شده است.
استخدام نیمه‌وقت زنان چه هدفی را دنبال می‌کند؟
طرح استخدام نیمه‌وقت زنان در حالی از سوی دولت دنبال می‌شود که برابر آمارهای رسمی مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری زنان زیر ۲۹ سال در ۱۵ استان کشور بیش از ۵۰ درصد است. جالب اینکه بر اساس تعریف استاندارد مرکز آمار، افرادی که به طور فعال به دنبال یافتن شغل نباشند، جزو جمعیت بیکار طبقه‌بندی نمی‌شوند و تنها آن‌دسته از کسانی که تمایل به مشارکت در بازار کار را دارند، در آمار محاسبه می‌کند.
در چنین شرایطی، دولت برای بهره‌گیری هر چه بیشتر از ظرفیت‌های زنان تحصیلکرده‌ای که برای کسب آموزش آن‌ها هزینه بسیاری صورت گرفته است، طرحی با عنوان استخدام نیمه‌وقت را مطرح کرده که طی آن، یک تصدی میان دو کارمند زن نیمه‌وقت تقسیم می‌شود.
این طرح به گفته عبدالعلی تاجی ـ معاون حقوقی و امور مجلس معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس‌جمهور ـ هیچ‌گونه بار مالی برای دولت ندارد. در واقع با استخدام نیمه‌وقت زنان، اگرچه میزان تولید خدمت تغییری نمی‌کند، اما از شماران بیکاران متقاضی کار کاسته شده و در نتیجه موجب جلوگیری از آسیب‌های اجتماعی بیکاری زنان جویای کار خواهد شد.
از سوی دیگر، پروین هدایتی ـ معاون سرمایه اجتماعی مرکز امور زنان و خانواده ـ از انجام مطالعات می‌دانی در خصوص انگیزه زنان از اشتغال خبر داده و می‌گوید: برابر نتایج رصد این موضوع، در حال حاضر تعداد زیادی از زنان به شغل خود به عنوان «حضور اجتماعی» نگاه می‌کنند و قصد کسب درآمد ندارند.
وی می‌افزاید: به این ترتیب اجرای طرح استخدام نیمه‌وقت، زمینه حضور اجتماعی زنان فراهم می‌شود و آن دسته از زنانی که با این هدف اشتغال دارند و شمار آن‌ها کم نیست را پوشش خواهیم داد و از هرز رفتن سرمایه انسانی در کشور جلوگیری می‌کنیم.
هدایتی با بیان اینکه گاهی که در رسانه‌ها و افکار عمومی، طرح «استخدام نیمه وقت زنان» را با «اشتغال نیمه وقت» آن‌ها اشتباه می‌گیرند، به تفاوت ماهوی این دو طرح اشاره کرده و می‌گوید: طرح اشتغال پاره وقت متعلق به زنانی است که کارمند رسمی و پیمانی دستگاه‌ها هستند و به دلیل ضرورت‌ها و مشکلات زندگی، تعداد ساعت کاری خود را به میزان مشخصی کاهش می‌دهند و پس از رفع آن مشکل دوباره به وضعیت استخدامی خویش بازمی‌گردند.
معاون مرکز امور زنان و خانواده می‌افزاید: این در حالیست که در طرح استخدام نیمه وقت، زنان از بدو ورود به دستگاه، به صورت نیمه وقت استخدام می‌شوند.
به گفته وی، در قالب طرح استخدام نیمه‌وقت، زنان به جای ۴۴ ساعت، تنها ۲۲ ساعت در هفته کار می‌کنند و طبیعتا حقوق و کسورات بازنشستگی آن‌ها نیز، نصف خواهد شد.
پای صحبت‌های منتقدان استخدام نیمه‌وقت زنان
در این میان برخی کار‌شناسان و نمایندگان مجلس ابهاماتی در خصوص طرح استخدام نیمه‌وقت زنان را مطرح کرده و با اجرای آن مخالف هستند.
لاله افتخاری ـ عضو فراکسیون زنان مجلس ـ در این رابطه می‌گوید: متاسفانه این طرح ابهامات فراوانی دارد و باید دید آیا زنان شاغل این موضوع را قبول می‌کنند یا نه؟
وی با اشاره به اینکه دولت اعلام کرده این طرح بار مالی ندارد، تصریح می‌کند: باید دید چقدر بخش دولتی از این کار استقبال می‌کند تا مانند دورکاری شکست نخورد.
استخدام نیمه وقت زنان منطقی و عادلانه نیست
محمدرضا باهنر، دیگر نماینده مجلس نیز پیش از این، در خصوص طرح استخدام نیمه‌ؤقت زنان، گفته بود: این لایحه کمکی به زنان نخواهد کرد و باعث می‌شود دستگاه‌های اداری از استخدام تمام وقت زنان خودداری کنند.
وی اعتقاد دارد که باید برای زنان اشتغال پایدار ایجاد شود، نه اینکه کارفرمایان را به اشتغال ناقص و پاره‌وقت زنان تشویق کنیم و چنین طرحی جز اینکه ابزار سوء استفاده کارفرمایان می‌شود، فایده دیگری به حال زنان نخواهد داشت.
اگر مساله آمار بالای متقاضیان کار است، چرا استخدام مردان نیمه‌وقت نمی‌شود؟!
داریوش قنبری ـ عضو کمیسیون اجتماعی مجلس ـ هم در این رابطه، اعتقاد دارد که استخدام نیمه وقت زنان چیزی جز تبعیض و بی‌عدالتی نیست، اگر استدلال دولت برای ارائه چنین طرحی، آمار بالای زنان متقاضی کار است، پس باید استخدام مردان نیز، نیمه وقت شود.
این نماینده مجلس خاطرنشان می‌کند: در طرح استخدام نیمه‌وقت دو زن به جای استخدام تمام‌وقت یک زن، نگاه جنسیتی حاکم است.
قنبری به حساب آوردن زنان به عنوان نصف مردان را نوعی توهین به آن‌ها بر شمرد و افزود: تاکنون یکی ازمشکلات اصلی زنان محاسبه کردن دیه در مورد آن‌ها بوده است اما الان می‌بینم که از استخدام نیمه وقت آن‌ها هم صحبت به میان آمده است.
استخدام نیمه‌وقت، طرحی کاملا داوطلبانه است
با این حال، هدایتی ـ معاون سرمایه اجتماعی مرکز امور زنان و خانواده، با اشاره به برخی واکنش‌های منفی در قبال طرح استخدام نیمه‌وقت زنان، می‌گوید: کسانی که با این طرح برخورد کردند، باید بدانند که این طرح به صورت اجباری نبوده و کاملا داوطلبانه است و با توجه به انتخابی بودن این طرح، انتقادی به آن وارد نیست.
معاون مرکز امور زنان و خانواده با تاکید بر اینکه طرح استخدام نیمه وقت زنان برای کارهای مدیریتی اجرا نمی‌شود، خاطرنشان می‌کند: قطعا نمی‌توان برای مشاغل مدیریتی مسئول نیمه‌وقت تعریف کرد و بیشتر در حوزه‌هایی شامل حوزه‌های تحقیقاتی و اداری این طرح پیاده می‌شود.
و چند پرسش…
اشکالات و ابهامات دیگری هم به طرح استخدام نیمه‌وقت زنان وارد است که عدم پاسخگویی در قبال آن، مزایای این طرح را هم تحت‌الشعاع قرار خواهد داد. موضوعاتی نظیر اینکه آیا واگذاری یک تصدی واحد به دو نیروی انسانی با سلایق و شیوه کار متفاوت، لطمه‌ای به کیفیت کار نمی‌زند؟ آیا اجرای این طرح به مرور زمان، موجب حاکم شدن یک نگاه جنسیتی در سازوکار استخدامی دستگاه‌ها نخواهد شد؟ آیا ارتقای شغلی زنان در شرایطی که هر دو نفر آن‌ها را معادل یک کارمند زن محسوب می‌کنند، تحت‌الشعاع اجرای این طرح قرار نمی‌گیرد؟ چه تضمیمی وجود دارد که به مرور زمان، این طرح به عنوان تنها شیوه استخدامی زنان توسط برخی کارفرمایان به‌کار گرفته نشود و دست زنان را از مشاغل دائمی کوتاه نکنند؟
و از همه مهم‌تر، حالا که چرخ روزگار چرخیده و ما را هم‌عصر دورانی قرار داده که بار تامین معیشت خانواده بر دوش زن و مرد توامان است، آیا نصف شدن حقوق زنان، موجب آسیب به بنیان خانواده به دلیل مشکلات مالی و معیشتی نخواهد شد؟ و چندین سوال دیگر که تا پاسخ شفاف آن معلوم نشود، افکار عمومی به اجرای آن خوش‌بین نخواهد بود.
Sorry. No data so far.