با توجه به وضعیت نابسامان کشاورزی امروز در جنوب کرمان، و زمین خوردن پیازکاران و در ادامه سیب زمینی کاران و گوجه کاران، مصاحبه‌ای با آقای عنایت مشایخی یکی از تولیدکنندهای عمده سیب زمینی و پیاز منطقه که از صادر کننده‌ها هم می‌باشد انجام دادیم پیشنهادات و حرفهای جالبی داشت که در ادامه می‌آید،
جناب آقای مشایخی ضمن تشکر از وقتی که در اختیار ما قرار دادید، همانطور که می‌دانید وضعیت این روزهای کشاورزی مساعد نیست علت را شما در چه چیزی می‌دانید؟
من هم ضمن تشکر ازش ما وقتی که به بنده دادید، بعنوان یک تولیدکننده و همچنین صادر کننده عرض کنم که سال گذشته تعرفه سنگینی به میزان ۴۵۰ تومان در هر کیلو برای پیاز و ۲۵۰ تومان برای هر کیلو سیب زمینی گذاشتند و این میزان تعرفه باعث شد من نوعی که مثلاً به روسیه، قزاقستان و ترکمنستان قول پیاز را داده بودم نتوانستم با این تعرفه سنگین به قولم وفا کنم. در نتیجه ما بازار را از دست دادیم.
همان سال آقایان از روسیه بلند شدند رفتند به پاکستان، پیاز را کیلوئی ۳۰۰ تومان خریدند در حالی که در ایران کیلوئی ۱۰۰ تومان بود و از ایران خرید انجام ندادند.
حالا آقایان مسئول حرفشان این است که زیاد تولید کردید، در صورتی که ما هر قدر تولید کنیم می‌توانیم بازارش را پیدا کنیم ولی با توجه به بد قول شدن ما، بازار را از دست دادیم. آن‌ها دیگه برنگشتند.
دیروز خبر شدم یکی از خانمهای صادراتی از تاجیکستان که دفتر کارش در مسکو هست رفته به پاکستان و آنجا در حال خرید پیاز با دوبرابر قیمت ایران است. بهش زنگ زدم و صحبت کردم، گفت آقای مشایخی ما از ایرانی‌ها جنس نمی‌خریم، آن‌ها سال گذشته به ما ضرر زدند، علتش هم همین بدقولی ما بود، ما پارسال کاری کردیم که معاون وقت وزیر آنجا برکنار شد، بدلیل نتوانستن در تامین کردن میزان پیاز، که قولش را ما داده بودیم.
این آماری که می‌دهند که پیاز زیاد کاشتند، نه همچین چیزی نیست، شما بپرسید همین پیاز نوبر جیرفت از روز اول به بازار اومد چه میزان قیمت داشت، آیا حتی یک کیلویی آنرا بالای صد تومان خریدند. پس چرا چنین ادعای می‌کنند، شما که در فروش یک کیلو هم با قیمت بالا ناتوان بودید، پس چرا می‌گوئید زیاد کاشته شده. چرا چنین ادعائی می‌کنید. من این بحث را اصلاً قبول ندارم.
این تعرفه‌ای که می‌گوئید تا کی بود؟
زمانی آزاد شد که دیگر اثری نداشت و در واقع نوشدارو ی بعد از مرگ سهراب بود. اون زمانی که آن میزان تعرفه را اعلام کردند و ما باید برای هر کیلو آن مبلغ بالا را بعنوان تعرفه گمرکی می‌پرداختیم، باعث شد که نتوانیم صادراتی انجام دهیم و قیمت پیاز اون افت شدید را پیدا کرد.
چند روز پیش معاون وزیر کشاورزی اومدند جیرفت، از من هم برای جلسه دعوت کردند، من نرفتم، گفتم این موقع که دیگه فایده‌ای نداره. الان چه کار می‌خواهند انجام دهند، سال آینده هم همین اتفاق می‌افتد.
اگر میزان تعرفه مقدار منطقی باشد، شما بعنوان صادرکننده توانایی چه میزان صادرات را دارید؟
بعنوان مثال حدود بیست روز پیش دو نفر صادراتی از ترکمنستان اومدند مزرعه ما و من در حال برداشت سیب زمینی بودم، گفتند ما از شما حدود ۱۰۰ کانتینر می‌خریم، کانتینر اول را آوردند، گفتند ما می‌خواهیم گمرک همینجا ماشین را پلمپ کنم، گفتم برای گمرک باید بروی کرمان، اینجا گمرک نداریم. گفت من می‌ترسم در مسیر کسی در ماشینم مواد بگذاره. همین آقا رفت پاسگاه مرصاد، سه چهارساعت ماشینش را خواباندند، دیگه برنگشت، من حتی براش هتل گرفتم، ازش پذیرائی کردم که بتونم جذبش کنم، که بقیه محصولات مردم را هم بخره اما نشد.
به هر حال نبود گمرک در جیرفت برای ما خیلی مشکل زا شده.
پس برای جلوگیری از ایجاد چنین مشکلاتی گمرک ضروری است؟
گمرک و اتاق بازرگانی
اتاق بازرگانی که چند روز پیش افتتاح شد؟
نه هنوز چهارشنبه آینده، روز پنج شنبه گذشته هم که جلسه‌ای بود آقای درینی رئیس سازمان جهاد کشاورزی خودش نیومد، نماینده‌اش را فرستاد که حتی اتاق بازرگانی هم تعجب کرد. ولی ما ندونستیم چرا نیومد. ان شاءا… اگر اتاق افتتاح بشه ۴۰% از مشکلات ما در صادرات حل می‌شود.
اتاق بازرگانی گام بلندی است به سوی گمرک؟
بله، پشت بند آن گمرک می‌آید، که دیگر نیازی برای رفتن به بم و کرمان نیست. دیگر افراد با خیال راحت ماشینش را همینجا پلمپ می‌کند و صادر می‌نماید.
البته مشکل تعرفه همچنان باقی است؟
بله، اما میزان تعرفه ربطی به اتاق بازرگانی ندارد، در حیطه کاری وزارت بازرگانی است.
در نهایت پیشنهاد شما برای حل شدن این مسائل چی می‌باشد که ما هر ساله شاهد زمین خوردن یک گروهی از کشاورزان نباشیم؟
۱- اولاً سازمان جهاد کشاورزی، کشاورز واقعی‌اش را بشناسد
تعریف شما از کشاورز واقعی چیست؟
کسی که اهل فن است و شغلش کشاورزی است، نه اینکه یک دکتر و مهندسی که پولی دارد وارد این عرصه می‌شود و چوب ندانم کاری آنرا من کشاورزی که ۲۷ سال شغلم این است و درد کشاورزی را کشیده‌ام و به این کار هم علاقه مندم بخورم، من هم می‌تونم بروم در ساخت و ساز زمین، اما بدلیل علاقه‌ام در کشاورزی مانده‌ام، سازمان باید کشاورزهای واقعی‌اش را شناسایی کند و آن‌ها را شناسنامه دار کند.
سایر موارد؟
۲- خرید توافقی انجام بدهد، به این صورت قبل از کاشت سازمان بیاید با کشاورزان واقعی قرارداد ببندد بر این اساس که اگر شما این مقدار کشت انجام دادی، به این قیمت ما آنرا از شما می‌خریم، بیشتر از این از شما نمی‌خریم، این کار سال گذشته در همدان هم صورت گرفت.
۳- دست به ترکیب کشاورز نزنند، بدموقع و بی‌موقع صادرات محصول را می‌بندند و قیمت‌ها افت می‌کنند، در مورد گوجه فرنگی هم که مقداری قیمت بالا رفت، شهرهای پائینی تا حدودی مقداری نصیبشان شد، نوبت به جیرفت رسید قیمت شده ۱۵۰ تومان.
چرا؟
صادرات بسته شده، صادرات گوجه فرنگی و هندوانه، البته یک جاهای دولت حقشه و باید رعایت مصرف کننده را هم بکند ولی این رفتار باید متعادل باشد تا تولیدکننده هم ضررنکند، الان با بستن کامل صادرات با افت شدید قیمت این محصولات در داخل مواجه شده‌ایم که نتیجه‌اش منجر به ورشکستگی کشاورزان می‌شود، جواب این را که باید بدهد.
شما مطمئن باشید که بدلیل افت قیمت چند روز دیگر صفهای طویلی جلوی کارخانه رب گوجه تشکیل می‌شود.
۴- ایجاد فرآوری؛ یکی از مشکلات ما نبود فرآوری محصولات در جنوب است، در استانهائی مثل فارس و شمال که بروید هر گوشه‌ای از آن کارخانه رب گوجه قرار دارد، اما اینجا کارخانه می‌گذارند تا قیمت به پائین‌ترین حد خود برسد بعد اقدام به خرید می‌کنند و یا کارخانجات چی توز بدنبال سود خودش هست و کاری به سود کشاورز ندارد.
۵- ساماندهی پایانه‌های حمل و نقل؛ پایانه‌های جیرفت دست چند نفر آدمی افتاده، که جیرفت را نابود کرده‌اند، یکی از مشکلات عمده ما مشکل حمل و نقل است سرخود قیمت‌ها را بالا می‌برند، بطوری که بعضی موارد سود کشاورز می‌شود ۷۰ تومان، سود راننده و پایانه می‌شود ۱۳۵ تومان، این کجاش انصافه، و تا زمانی که فرماندار وارد نشود، قضیه حل نمی‌شود، پایانه‌ها دارند به راننده‌ها زور می‌گویند، با بالا بردن قیمت‌ها کمیسیون خودشون را زیاد می‌کنند حتی در مواردی از کرمان برای این‌ها تشویقی می‌آید که کرایه را بالا نوشتی، این وضعیت باید ساماندهی شود، راننده‌ها هم مقصر نیستند، مقصر پایانه‌ها هستند که هم راننده‌ها را اذیت می‌کنند و هم کشاورز‌ها را.
آیا شما برای راه اندازی تعاونی سیب زمینی و پیاز هم اقدامی کرده‌اید؟
در جیرفت تعاونی محصولات سیب زمینی و پیاز چهارسال پیش راه افتاد ما هم نقش داشتیم که موفق نبود، کشاورزان همکاری نکردند و سهامشان را بالا نبردند و متاسفانه به حالت تعطیل درآمد.
برنامه خاصی هم داشتید؟
نه، ما می‌خواستیم با ایجاد این تعاونی دولت کشاورزهای پیشروی خود را بشناسد و بر اساس آن بحث صادرات را خوب پیگیری کنیم که نشد.
آیا شما در این تعاونی بدنبال هماهنگی تولیدکننده‌ها و حتی یکپارچه سازی اراضی تحت کشت این محصولات هم رفتید؟ که مثلاً هزینه‌هاتان کمتر شود!
متاسفانه اکثر کشاورزان واقعی جیرفت، زمین دار نیستند، و زمین‌ها را اجاره می‌کنند، خود من ۲۷ سال است که از کشت و صنعت اجاره می‌کنم و همین باعث می‌شود که ما هر سال جائی باشیم و این مشکل عمده باعث می‌شود که ما نتوانیم کنار هم باشیم. و ایجاد یکپارچه سازی را ضروری می‌دانیم. که هزینه‌ها هم قطعاً کم می‌شود.
در حال حاضر وضعیت سیب زمینی چطوره؟
امروز کیلوئی ۱۰۰ تومان
تولید آن هر کیلو چه مبلغ برایتان هزینه داشته است؟
تقریباً ۳۷۰ تومان، یعنی اگر الان هم بفروشیم کیلوئی ۲۷۰ تومان ضرر کرده‌ایم، ولی همین مقدار را هم ناچاریم بفروشیم که حداقل هزینه کاگر را در بیاوریم.
کشت امسال شما چه میزان بود؟
۱۶۰ هکتار کشت داشته‌ام، بالا‌ترین قیمتی که فروخته‌ام ۲۰۰ تومان بوده است، هم اکنون هم بدلیل مقرون بصرفه نبودن ۱۶ هکتار سیب زمینی خود را در زمین رها کرده‌ام. و با یک حساب سرانگشتی امسال ۱۸۰ میلیون تئمان ضرر داده‌ام. در حالی که بذر را خودم تولید کرده بودم، اگر بنا بود که بذر ار هم بخرم که وضعیت خراب‌تر از این می‌شد.
در مورد خرید تضمینی سیب زمینی هم که پیشنهاد دادیم، گفتند باید بروید پیش رئیس سازمان درخواست یدهید، ایشان هم به وزیر درخواست بدهد و وزیر به تعاون روستائی بگوید که خرید تضمینی انجام دهدکه حدود بیست روز طول می‌کشد.
با این وضعیت در حال حاضر می‌شود کاری کرد؟
نه دیگه، فقط باید یک دستگاه خشک کن برای پیاز بیاورند و یک کارخانه خشک کن پیاز راه بیاندازند، تا در طول سال بشود از آن استفاده کرد.
در مورد خرید تضمینی دیروز یک اتفاق خیلی بدی افتاد که نزدیک بود که درگیری ایجاد شود، چون بعضی پیاز‌ها را نمی‌خریدند بخاطر ظاهرشان، کشاورز هم می‌گفت این چه بهانه‌ای دیگه، شما که پیاز را برای منهدم کردن می‌خرید، حالا چکار ظاهرش دارید، که در نهایت پیاز‌ها را خریدند.
حرف آخر؟
کلام آخر اینکه آقای درینی رئیس سازمان جهاد کشاورزی در حد این سازمان نیست و بله قربان گوی بعضی سیاسیون شده است.
من تشکر می‌کنم و از شما می‌خواهیم که حقیقت را درج کنید.
Sorry. No data so far.