در حالی که دولت آنکارا به دنبال بروز ناآرامی‌ها در سوریه اقدام به جانبداری از گروه‌های تروریستی معارض سوریه و حمایت مالی و سلاح از این گروه‌ها علیه دولت بشار اسد در سوریه نمود و در همین راستا رسانه‌های ترکیه را از گفت‌وگو با مقامات سوریه و بالاخص بشار اسد رئیس جمهور این کشور منع کرده بود، روزنامه جمهوریت ترکیه سانسور تحمیلی دولت آنکارا را شکست و گفتگویی مفصل با اسد ترتیب داد و منتشر کرد.مشروح این گفتگو در ادامه می آید :
ملت‌ها اجازه جنگ را نخواهند داد / مردم سوریه تصمیم‌گیرنده هستند
جمهوریت: بین دو کشور تنشی بسیار جدی حکم فرماست. آیا این تنش منجر به درگیری یا جنگ خواهد شد؟
بشار اسد: ما در دورانی بسر می‌بریم که نقشه کل منطقه در حال تغییر است. این روند به فروپاشی عثمانی در یکصد سال پیش شبیه است. بعد از آن روند، می‌دانیم که روابط اعراب و ترک‌ها به چه مرحله‌ای رسیده است. ما در تلاش برای رفع آثار تنش دوران گذشته با ترکیه بودیم. ما از دوران اختلاف درس‌های زیادی یاد گرفتیم. اما آیا ما می‌خواهیم به دورانی بازگردیم که هم ما و هم شما از آن متضرر شدید؟
ما در ۱۵ ماه گذشته که حوادث سوریه شروع شد، تلاش کردیم تا کارهای زیادی صورت دهیم. اولین کار ما حل مشکلات داخلی و مبارزه با تروریست‌ها بود. دوم، در تلاش بودیم تا روابطمان با ترکیه را که قبلا توسعه دادیم حفظ کنیم. اما متاسفانه در این روند دولت آنکارا هر گامی که برداشت برای نابودی این ساختار بود و موفق شدند که هر چه را که بنا نهاده بودیم نابود سازند. اما به عقیده من پایه‌های روابط بر روی دو ملت کماکان استوار است.
و اما در مورد پاسخ به سوالتان باید گفت در پرتو این پایه ما اجازه نخواهیم داد که این تنش تبدیل به درگیری مسلحانه شده و به دو کشور ضرر برساند. چون که چنین امری هم به ضرر سوریه و هم به ضرر ترکیه خواهد بود. ما معتقدیم این گرایش فقط و فقط در دولت آنکارا حاکم است و مردم ترکیه هرگز خواهان جنگ نیست.
اگر جنگنده ترکیه را در حریم بین‌المللی زده بودیم عذرخواهی می‌کردیم
جمهوریت: آیا دستور زدن جنگنده ترکیه را شما و یا دولت شما داد؟ جنگنده چگونه ساقط شد؟
بشار اسد: در اینجا باید سوالات منطقی مطرح کرد. در این مورد دو گزینه مطرح است. یا همانگونه که ادعا می‌کنند ما آگاهانه سرنگون کردیم، یا اینکه به اشتباه در خارج از حریم هوایی سوریه ساقط کردیم. اگر جنگنده را در خارج از حریم هوایی سوریه به اشتباه زده باشیم که مسئله حل است. چونکه در این صورت از ترکیه رسما عذرخواهی می‌کردیم، مردم ترکیه هم این مسئله را می‌پذیرفت.
اما اگر بحث سرنگونی به طور عمدی مطرح باشد، در اینجا باید این سوال را مطرح کرد که سوریه چه نفعی از سرنگون کردن یک جنگنده ترکی عایدش می‌شود؟ اگر ما ترکیه و جنگنده ترکیه را دشمن تلقی می‌کردیم، این را به صراحت اعلام می‌کردیم و می‌گفتیم که جنگنده ترکیه آمد و ما سرنگون کردیم. اما ما ترکیه را دشمن تلقی نمی‌کنیم. من دوستی مردم ترکیه در ۱۰ سال گذشته را تاکنون از هیچ ملت دیگری ندیدم. حال چرا باید گامی بردارم که باعث تنفر این ملت از من شود؟
رادار‌ها نشان نداد، ضد هوایی ساقط کرد
واقعیت این است که این جنگنده توسط یک ضد هوایی خیلی ساده سرنگون شد. این ضد هوایی‌ها هرگز قادر به زدن یک هدف در مسافت بیش از ۲. ۵ کیلومتر نیستند. این ضد هوایی‌ها در شرایط معمولی اصلا نمی‌توانند هواپیما سرنگون کنند و تنها یک شرط دارد و آن این است که هواپیما در ارتفاع خیلی پایین به ضد هوایی نزدیک شود. جنگنده ترکیه در ارتفاع خیلی پایین پرواز می‌کرد و وقتی به ساحل سوریه نزدیک می‌شود مورد اصابت قرار می‌گیرد.
اگر در شرایط صلح بودیم این امر شاید اتفاق نمی‌افتاد، اما می‌دانید که ما در شرایط جنگ قرار داریم و لذا هر جنگنده‌ای که هویت‌اش نامعلوم باشد سرنگون خواهد شد. در این خصوص هرگز تصمیم مرکز، مطرح نبوده است. چون که جنگنده در ارتفاع خیلی پایین بوده و نه در رادار مستقر در منطقه و نه در رادار مرکز رویت شده است.
اسد: خبر سرنگونی را ما به ترکیه دادیم
وقتی ما از سرنگونی این جنگنده با خبر شدیم، ترکیه هم اعلام کرد یک جنگنده‌اش مفقود شده است. در آن وقت ما متوجه شدیم که جنگنده ساقط شده متعلق به ترکیه بوده است. اما هیچ مقامی از ترکیه با ما تماس نگرفت، بلکه ما با آن‌ها تماس گرفتیم. می‌دانید مدتی است که با تصمیم دولت آنکارا ارتباط ما با ارتش ترکیه قطع شده است. به همین دلیل با وزارت امور خارجه تماس گرفتیم و بعد از ساعت‌ها انتظار به ما جواب دادند. یک بار دیگر تاکید می‌کنم در حین سرنگونی این جنگنده هیچ اطلاعی از هویت آن نداشتیم.
جنگنده از مسیری که اسرائیل حمله کرده بود استفاده می‌کرد
در اینجا نکته‌ای ناگفته بسیار مهم مطرح است و آن هم این است که مسیری که جنگنده ترکیه استفاده کرده بود، پیش از این سه بار توسط جنگنده‌های ارتش اسرائیل برای نفوذ به حریم هوایی سوریه استفاده شده بود. لذا هر جنگنده‌ای که از این مسیر نزدیک شود از سوی نظامیان سوریه به عنوان جنگنده اسرائیلی تلقی می‌شود. لذا جنگنده ترکیه جنگنده دشمن تلقی شده و به سرعت واکنش نشان داده شده است.
جمهوریت: زدن جنگنده بدون هرگونه هشدار قبلی با کدام قانون در حقوق بین الملل مطابقت دارد؟
بشار اسد: اگر در رادار مرکزی رؤیت شده بود حتما هشدار داده می‌شد. اما در مقابل سربازی که پشت ضدهوایی نشسته صفحه رادار وجود ندارد. طبق قاعده اگر دستور دیگری داده نشده باشد، به طور مطلق جنگنده‌ای را که مشاهده کرد ساقط خواهد کرد. چونکه فاصله بین دیدن و زدن هدف زمانی کوتاه بین سه الی پنج ثانیه است. مسئولیت در آنجا بر عهده همان سرباز است.
جمهوریت: این جنگنده غیرمسلح و شناسایی بوده، اما علیرغم این سرنگون شده است.
بشار اسد: در چنین شرایطی سربازی که پشت ضد هوایی نشسته امکان تشخیص این موارد را ندارد. این سرباز تنها چیزی که می‌داند این است که یک جنگنده وارد حریم هوایی سوریه شده و بسرعت به سمت وی نزدیک می‌شود و با دیدن این منظره واکنش نشان می‌دهد. اگر بین مقامات نظامی دو کشور ارتباط قطع نشده بود و اگر طرف ترک قبلا ورود این جنگنده را به ما خبر می‌داد، ما هم بر همین اساس رفتار می‌کردیم. آنچه دولت آنکارا باید بیان کند این است که این جنگنده در این منطقه چه می‌کرده است؟ ما خیلی مایل به تفحص در این مسئله نیستیم و به این ماجرا گذرا نگاه می‌کنیم.
جمهوریت: چگونه می‌شود که رادارهای شما ورود جنگنده به حریم هواییتان را ندیده‌اند؟
بشار اسد: ممکن است که رادارهای ما در ارتفاعات بالا این جنگنده را دیده باشند. ولی از لحظه‌ای که وارد حریم هوایی ما شده دیده نشده است. منطقه‌ای که از آن صحبت می‌کنیم چیزی حدود ۲۰ کیلومتر است که برای جنگنده مسافتی یکی دو دقیقه‌ای محسوب می‌شود و سپس ناپدید می‌شود، چونکه از ارتفاع خیلی پایین پرواز می‌کند. کما اینکه در سال ۲۰۰۷ وقتی جنگنده‌های اسرائیل از این مسیر آمدند و آن تاسیسات را زدند و باز از همین مسیر خارج شدند، رادارهای سوریه این جنگنده‌ها را ندیدند. و بالاخره اینکه ما در آن منطقه سیستم موشکی که بتواند تا خارج از حریم هوایی ما را پوشش دهد نداریم. لذا آنچه که طرف ترکیه در این مورد ادعا کرده بیانگر واقعیت نیست.
اسد: مرگ هر شهروند ترکیه به منزله مرگ برادرمان است
جمهوریت: آیا با خود می‌گویید کاش این اتفاق نمی‌افتاد؟
بشار اسد: قطعا همینطور است. به غیر از دشمن برای هیچ جنگنده‌ای آرزو نمی‌کنم چنین اتفاقی بیافتد، به خصوص اگر جنگنده متعلق به ترکیه باشد صددرصد می‌گویم که کاش این اتفاق نمی‌افتاد. این اتفاق به هیچ وجه ناشی از تصمیمی سیاسی نبوده است، اما متاسفانه دولت اردوغان بر روی این اتفاق حساب‌هایی باز کرده است. اردوغان در ۱۵ ماه گذشته نتوانست حمایت افکارعمومی ترکیه را از سیاست‌هایش در قبال سوریه جلب کند و حال با استفاده از این فرصت می‌خواهد دشمنی بین دو دولت را به دشمنی بین دو ملت تبدیل کند. اما این امر خیلی خطرناک است.
جمهوریت: در جنگنده دو خلبان موفق که یکی نامزد فضانوردی بود حضور داشتند. آیا پیامی برای خانواده‌های آنان دارید؟
بشار اسد: سیاست‌های اردوغان برای مردم سوریه به جز اشک و خون و ویرانی چیز دیگری به ارمغان نیاورده است، اما ما هنوز هم برای مردم ترکیه آرزوی خوبی داریم. مردم ترکیه برادر ما هستند، لذا مرگ هر شهروند ترکیه به منزله مرگ برادرمان است. من از صمیم قلب به خانواده‌های آنان تسلیت می‌گویم. پدر یکی از این خلبان‌ها گفت فرزند من کشته شد ولی من خواهان جنگ نیستم. این سخنان مرا بسیار تحت تاثیر قرار داد. من با ایشان همدردی خود را ابراز کرده و در مقابل این رفتار افتخارآمیز با احترام تعظیم می‌کنم.
جمهوریت: ترکیه قواعد نظامی خود در مقابل سوریه را تغییر داد و از این پس به سوریه به چشم دشمن نگاه می‌کند. موشک‌های ترکیه به سوی سوریه نشانه رفته است. شما چه می‌کنید؟
بشار اسد: ما پیش از این نیز در روابطمان با ترکیه دو دوره خیلی بد را پشت سر گذاشتیم. یک بار در اواسط دهه پنجاه در دوران پیمان بغداد ترکیه اقدام به تجمع نیرو در مرزهای سوریه کرد و مین گذاری نمود. بار دوم هم در دوران بحران عبدالله اوجالان بود. ما در هر دو دوره به ترکیه به چشم دشمن نگاه نکردیم، نه تجمع نیرو کردیم و نه پاسخ دادیم. اینک نیز دولت اردوغان هر کاری می‌خواهد بکند، اما ما در مرز تجمع نیرو نکردیم و نخواهیم کرد. مردم ترکیه دوست ما هستند و ما را درک می‌کنند. دشمنی دولت ترکیه با سوریه اهمیتی ندارد. اگر مردم ترکیه هم شروع به دشمنی کنند، پس در آن موقع معلوم می‌شود که مشکلی وجود دارد.
جمهوریت: بر اساس قواعد جدید موضع گیری نظامی ترکیه علیه سوریه اعلام شد که عناصر نظامی سوری که به مرز ترکیه نزدیک شوند مورد هدف قرار می‌گیرند. واکنش شما به چنین اقدامی چه خواهد بود؟
بشار اسد: هیچ دولتی تا زمانی که به مرز‌هایش تجاوز نشده نمی‌تواند به نیروهای مسلح کشوری دیگر در درون مرزهای آن کشور شلیک کند.
جمهوریت: اگر بکند چه؟
بشار اسد: هر اقدامی علیه خاک ما به منزله حمله علیه سوریه تلقی خواهد شد. هر وقت که چنین اتفاقی بیافتد همان موقع ارزیابی خواهیم کرد. اما امیدوارم که هرگز به آن مرحله نرسیم.
جمهوریت: در نشست ژنو تصمیم به تشکیل دولت انتقالی در سوریه گرفته شد. ارزیابی شما از این توافق چیست؟
بشار اسد: در این مورد هنوز با عنان و یا روسیه صحبت نکرده‌ام. در سخنان لاوروف و عنان عبارات خیلی صریح و روشنی وجود داشت. اول اینکه در هر موردی تصمیم گیری با مردم سوریه است و دوم خاتمه دادن به هرگونه خشونت. قرار است گروه‌های مسلح خلع سلاح شوند. در این کار دست‌های خونینی پشت پرده است. عنان از مسئولیت برخی کانون‌های قدرت در خارج از سوریه سخن می‌گوید. ما هم همین را می‌گوییم. حرف‌ها و تصمیماتی که در خارج از سوریه اتخاذ می‌شود ربطی به ما ندارد. ما به دیدگاه مردم خودمان نگاه می‌کنیم.
جمهوریت: آیا در متن توافقنامه مطلبی هست که باعث ناراحتی شما شده باشد؟
بشار اسد: ما در چارچوبی که حاکمیت سوریه حفظ شده باشد هرچیزی را بحث می‌کنیم. ما اجازه نمی‌دهیم کسی در حاکمیت ملیمان دخالت کند. ما هرگونه رفتار مداخله جویانه در امور داخلیمان را نمی‌پذیریم. اینکه گفته شده مردم سوریه باید تصمیم بگیرند، مایه خوشحالی من شد. من هم همین را می‌گویم.
جمهوریت: شما از اظهارات لاوروف خوشحال شدید ولی کلینتون هم می‌گوید که اسد باید برود. به کدام یک بیشتر اهمیت می‌دهید؟
بشار اسد: من به طور کلی هیچ یک از سخنان مقامات آمریکایی را جدی تلقی نمی‌کنم، چونکه آمریکا از بدو امر با ما دشمن بوده است. آن‌ها طرفدار تروریست‌ها هستند.
جمهوریت: در مورد دولت انتقالی هم بحث با شما و یا بدون شما بدون این دولت مطرح است. نظر شما دراین مورد چیست؟
بشار اسد: حرف‌هایی که در سطح منطقه و یا بین المللی زده می‌شود برایم اهمیتی ندارد. اینکه گفته شود با اسد و یا بدون اسد. ما هیچ حرفی را که از خارج به ما تحمیل شود نمی‌پذیریم. اگر من شخصا علاقه به صندلی ریاست داشتم حرف‌ها و دستورات آمریکا را اجرا می‌کردم، به دنبال دلارهای نفتی می‌رفتم و از اصول و مواضع ملی خودم صرف‌نظر می‌کردم و از همه مهم‌تر اجازه می‌دادم تا در کشورم سپر موشکی مستقر کنند.
اگر سوریه نجات می‌یابد، یک روز هم نمی‌مانم
جمهوریت: تحت چه شرایطی از قدرت کناره گیری می‌کنید؟ آیا می‌توانید بگویید که اگر لازم باشد از قدرت کناره گیری می‌کنم، این سیستم بدون من هم می‌چرخد؟
بشار اسد: البته که می‌گویم. اگر با ماندن یا رفتن من مردم سوریه و کشورم نجات می‌یابد چرا بمانم، حتی یک روز هم نمی‌مانم. اگر مردم مرا نمی‌خواهند در این صورت انتخابات هست و مردم می‌توانند مرا راهی کنند.
جمهوریت: آیا تا روز مرگ در این مسند باقی می‌مانید؟
بشار اسد: من هرگز علاقه‌ای به این مسند نداشتم. من شخصا اگر میلیون‌ها تن از مردم کشورم مرا نخواهند البته که کناره گیری می‌کنم. چرا باید در جایی که مرا نمی‌خواهند بمانم؟
جمهوریت: شما و اردوغان آن قدر به یکدیگر نزدیک بودید که بتوانید تعطیلات خانوادگی را به اتفاق بگذرانید. چه شد که این روابط به این روز افتاد؟
بشار اسد: برای درک این موضوع باید پرسید که چه کسی تغییر کرد؟ من یا او؟ شما می‌توانید با دیدن برخی تحولات در منطقه به نتایجی برسید. برای مثال به کشورهای پیرامون خود بنگرید. شما می‌توانید با روند روابط ترکیه با ایران، عراق، لبنان و اردن به نتایجی برسید. روابط همه این کشور‌ها با آنکارا خراب شده است. پس معلوم می‌شود که اردوغان تغییر کرده است.
مداخله اردوغان در امور داخلی سوریه
اسد افزود: و اما درباره دلیل این امر باید گفت اردوغان در روابط خود با ما از حد روابط دوستانه و برادارنه فرا‌تر رفته و شروع به مداخله در امور داخلی ما کرده است. این در حالی است که ما یک کشور مستقل هستیم و برای خودمان احترام قائلیم. ما هرگز اجازه نمی‌دهیم کسی از خارج در امور داخلی ما مداخله کند. متاسفانه این گرایش دخالت در امور داخلی ما بعد‌ها ترکیه را تبدیل به مسئول همه حوادث خونین در سوریه کرده است. ترکیه از تروریست‌هایی که مردم سوریه را می‌کشند همه گونه حمایت لجستیک را صورت می‌دهد. بعد‌ها نیز با ورود ترکیه به ماجراهایی که هم برای خودش و هم برای سوریه خطرناک بود روابطمان ابعاد متفاوتی پیدا کرد. در ضمن در تحولات فیمابین یک بعد قضیه هم ویژگی‌های شخصیتی اردوغان مطرح است. اردوغان در اظهارات خود پایش را از هرگونه مرز تربیت و احترام فرا‌تر گذاشت.
اردوغان در ۲۰۰۴ حرفی از اصلاحات نمی‌زد
جمهوریت: اردوغان گفت شما به وعده‌های خود عمل نکردید. اردوغان از شما چه خواسته بود؟ شما چه قولی دادید؟
بشار اسد: حتی همین اظهارات اردوغان دلیلی بر مداخله در امور داخلی سوریه است. اگر اردوغان طرف حساب سیاست داخلی ما نیست، من چرا باید به او قولی بدهم؟ او از من یک سری سوالات می‌کرد و توصیه‌هایی داشت. من هم در مورد حوادث دیدگاه‌های خود را بیان می‌کردم. یعنی با هم صحبت می‌کردیم. به ما توصیه می‌کرد اصلاحات انجام دهیم، اما من صحبت‌هایم با او را با مردم خود در میان می‌گذاشتم و در این راستا گام برمی داشتم. ما شش روز بعد از ۱۵ مارس که وقایع سوریه شروع شد دست به اصلاحات زدیم. حال اگر بروید و از اردوغان بپرسید باز هم خواهد گفت اصلاحات. حال آنکه اگر اردوغان صداقت داشت، حرف‌هایی که امروز می‌زند را باید در سال ۲۰۰۴ هم می‌زد. این برخورد نشانه دورویی است. یعنی اینکه آیا اردوغان قبلا نسبت به سرنوشت مردم سوریه حساس نبود و حال به یکباره حساس شد؟ آیا بعد‌ها به اردوغان وحی نازل شد؟ آیا اردوغان مردم سوریه را بیشتر از من دوست دارد؟ در اینجا یک دورویی مطرح است. اردوغان بهتر است به جای دخالت در امور داخلی سایرین به امور داخلی کشور خودش بپردازد. از ما دست بردارد و برود ببیند از سیاست «صفر کردن مشکلات با همسایگان» چه باقی مانده، آن را اجرا کند.
جمهوریت: اردوغان در رابطه با اصلاحات به طور اخص از شما چه می‌خواست؟
بشار اسد: پروژه‌ای که در سر اردوغان و اکیب وی وجود دارد پروژه‌ای بزرگ‌تر است، خیلی بزرگ‌تر از سوریه، پروژه‌ای که حتی موقعیت مرا نیز در بر می‌گیرد. اردوغان برای خودش دستور کار خاصی دارد. وی می‌خواهد تروریست‌ها در سوریه آزاد باشند، به آن‌ها فشار وارد نشود، دستگیر نشوند و ما از خودمان در مقابل آن‌ها دفاع نکنیم. اگر این کار‌ها را می‌کردیم اردوغان خیلی خوشحال می‌شد.
اخوان المسلمین سوریه، اولویت اردوغان
جمهوریت: منظور شما از تروریست‌ها کیست؟ اخوان المسلمین؟
بشار اسد: اخوان بخشی از این‌ها هستند. از اولین دیدارمان تاکنون اردوغان در مورد اخوان المسلمین همواره با هیجان بود، تا آن حد که اهمیتی که برای مشکلات آنان قائل بود برای روابط ترکیه و سوریه قائل نبود. غریزه حمایت و کمک به اخوان المسلمین منشأ اصلی سیاست‌های اردوغان در قبال سوریه است. البته ما در این مورد نه به اردوغان و نه به کس دیگری اجازه دخالت دادیم و نخواهیم داد.
جمهوریت: آیا پل‌های ارتباطی با اردوغان کاملا تخریب شد؟
بشار اسد: بله تقریبا همینطور است. چونکه اردوغان دیگر در این جغرافیا قابل اعتماد بودنش را از دست داده است. این امر مسئله‌ای شخصی نیست، تنها مسئله سوریه هم نیست، نزد سایر ملت‌های عرب نیز چنین است.
جمهوریت: آیا به عقیده شما بحران حادث شده بین ترکیه و سوریه راه حلی هم دارد؟
بشار اسد : قبل از هر چیز دولت ترکیه باید از اشتباهات خود دست بردارد. دولت ترکیه نباید از مسائل کوچک برای ایجاد مسائل بزرگ استفاده کند. باید به جای منافع و اهداف شخصی منافع ملت‌هایمان در نظر گرفته شود. شعور ملت ترکیه و ملت سوریه این مسئله را پشت سر خواهد گذاشت. اردوغان اگر واقعا به دنبال راه حل این بحران است باید به سخنان پدر خلبان کشته شده در مخالفت با جنگ گوش فرا دهد.
اردوغان چهره واقعی خود را نشان داد
جمهوریت : از سخنان شما اینطور استنباط می‌شود که اردوغان تغییر کرده است. دقیقا چه چیزی تغییر کرده است؟
بشار اسد: در واقع بیش از اردوغان، شرایط تغییر کردند. و این شرایط جدید چهره واقعی اردوغان را نشان داد. برای شما چند مثال می‌زنم. وقتی اسرائیل به نوار غزه حمله کرد، همه می‌دانیم اردوغان چه واکنشی نشان داد. اما وقتی اسرائیل حمله‌ای مشابه به لبنان در سال ۲۰۰۶ صورت داد، اردوغان با همان لحن واکنش نشان نداد. این در حالی است که هم در غزه و هم در لبنان انسان‌ها علیه یک دشمن یعنی اسرائیل می‌جنگیدند. اسرائیل در هر دو حمله تقریبا به تعداد مساوی در هر حمله ۱۶۰۰ نفر را کشت. چطور می‌شود وقتی مسئله حماس در میان است داد و فریاد به راه می‌اندازد، اما وقتی پای حزب‌الله لبنان به میان می‌آید، صدایش در نمی‌آید؟
جمهوریت: به عقیده شما چرا؟
بشار اسد: برای اینکه اردوغان با انگیزه‌های فرقه‌ای حرکت می‌کند. این قبیل موضع‌گیری‌های پس‌زمینه ذهنی وی را منعکس می‌کند. چونکه بین حماس و حزب‌الله تفاوت مذهب وجود دارد. در مثالی دیگر اردوغان به طرزی دورویانه برای مردم سوریه اشک می‌ریزد، اما چرا برای کشته شدگان در کشورهای حاشیه خلیج فارس گریه نمی‌کند؟ چرا در مشکلات دمکراسی در این کشور‌ها مداخله نمی‌کند؟
جمهوریت : منظورتان کدام کشورهاست؟
بشار اسد: می‌توانید بنویسید برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس من‌جمله قطر. در مثالی دیگر، چرا اردوغان در ماجرای کشتی مرمره آبی به غیر از داد و فریاد هیچ گام دیگری برنداشت؟ چرا علیرغم این همه داد و فریاد علیه اسرائیل اجازه داد سپر موشکی که قرار است از اسرائیل حفاظت کند در خاک ترکیه مستقر شود؟ نکند شما فکر می‌کنید آمریکا برای مقابله با تهدید علیه خودش این سپر موشکی را در ترکیه نصب کرده است؟ از این مسافات بعید کدام کشور می‌تواند آمریکا را تهدید کند؟ البته که چنین نیست. دلیل اصلی حفاظت از اسرائیل است. این ماجرا هم چهره واقعی اردوغان را برملا کرد. در واقع اینک می‌توان گفت که اردوغان عوض نشده، بلکه حالا دیگر نگرش ملت‌های منطقه به وی عوض شده است.
Sorry. No data so far.