وظیفه دشوار احقاق حقوق اقلیت مسلمانان در میانمار، در شرایطی که آنها در کشور خود شهروند به حساب نمیآیند و دارای هویتی گمشده هستند تحلیلگران را مجبور کرده با ناامیدی از راه حلهای پیشنهادی برای این کشور صحبت کنند.
اما شاید تنها نظر مورد توافق این باشد که این مشکل چند دههای، یک شبه حل نمیشود و حل بحران هویت این اقلیت، که مسلمانان، آسیب پذیرترین آنها بودهاند نیازمند تغییراتی است که باید در بلند مدت از درون و بیرون از اجتماع خود مسلمان این کشور صورت گیرد.
با وجود قدمت اعمال خشونت علیه مسلمانان میانمار، تنها در چند ماه اخیر به اوج خود رسیده است که رسانههای دنیا بطور نیم بند به بازتاب شرایط موجود در این کشور میپردازند.
شاید کوچک جلوه دادن این بحران و بیثباتی سیاسی این کشور که همچنان دوره گذار سیاسی را طی میکند، مزید بر علت شده تا این بحران دشوارتر از معمول به نظر آید و رها شود.
اعمال خشونت علیه مسلمانان میانمار (برمه)، نه تنها در سیستم حکومتی، بلکه در میان اقوام و مذاهب مختلف مردم این کشور نهادینه شده است.
مشکل اینجاست که مردم این کشور با یکدیگر احساس دشمنی دارند و قوانین الزام آور و حکومت مقتدری برای کنترل آنها وجود ندارد.
در کشور میانمار که اکثریت آن با بوداییان است، مهاجران هنوز جذب اجتماع نشدهاند. آنها معمولا در مناطق خاصی متمرکز هستند و به مشاغل خاصی مشغولاند.
دشمنی بوداییان با مسلمانان میانمار، به دوره استعمار بر میگردد که تعداد بسیاری از مهاجران مسلمان و دیگر مذاهب از هند تحت استعمار بریتانیا، به برمه آن دوره رفتند.
این در حالی است که برخی از «مقامهای مسئول»، «تاجران» و «کارگران» نیز در میان این مهاجران بودند.
از زمان استقلال، حقوق شهروندان بنگالی تبار که با عنوان «روهینگیا» شناخته میشوند، تقریباً بطور کامل رد شده است.
این در حالی است که مسلمانان داخل این کشور از منشاء متعددی هستند و در برمه مسلمانان برمهای، کارنی، چینی-برمهای و دیگر مسلمانان متعلق به قومیتهای کوچک زندگی میکنند.
مسلمانان روهینگیا مدت مدیدی است که تحت تبعیضهای شدید بوداییان راخین و دولت میانمار هستند.
این مسلمانان با وجودی که نسلهای متمادی است در میانمار زندگی میکنند، تقریباً شهروند محسوب نمیشوند و برای سفر به خارج از روستاهایشان نیازمند اجازه رسمی هستند.
آنان برای کار، تحصیل یا دریافت خدمات سلامت با محدودیتهایی مواجهاند و از خشونتهای متعدد قانونی و عملی رنج میبرند و علاوه بر اینها، محدودیتهای ازدواج، اعمال مالیات خودسرانه به آنها و کار اجباری، عرصه را بر آنها تنگ کرده است.
همین شرایط موجب شده که مسلمانان میانمار در گروههای بزرگ به کشور همسایه خود، بنگلادش، پناهنده شوند و گروههای شبه نظامی مسلح کوچک را تشکیل دهند.
در انتخابات نوامبر ۲۰۱۰، تعدادی از نمایندگان مسلمان روهینگیا و دیگر مسلمانان توانستند شرایط ناخوشایند حضور مسلمانان را در مجلس منطقهای بهبود بخشند، اما حضور این افراد نیز هیچ تاثیری بر شرایط اجتماعی آنان نداشت.
جرقه خشونتهای اخیر میانمار تجاوز و کشتن یک زن خیاط ۲۷ سالهای به نام «تیدا هتو» در تاریخ ۲۸ می۲۰۱۲، به تنشها و درگیریهای خشونت آمیز میان بوداییان و مسلمانان در ایالت راخین در نزدیکی مرز بنگلادش منجر شد.
گزارشهای رسانهها حاکی از آن است که پلیس روز بعد از کشته شدن این زن، سه مسلمان را که به آنها مشکوک بوده دستگیر کرد. یک روز بعد، جمعی از بوداییان در مقابل پاسگاه پلیس جمع شده و خواستار تحویل متهمانی که به زندان انتقال یافته بودند، شدند.
در تاریخ سوم ژوئن، اعلامیهای علیه مسلمانان منتشر شد و پس از آن، یک گروه ۳۰۰ نفره از معترضان بودایی در شهر کوچک تونگوپ، یک اتوبوس را متوقف کرده، ۱۰ مسافر مسلمان آن را پیاده کردند و پس از کتک زدن به قتل رساندند. این بوداییان در توجیه اقدام خشونت آمیز خود میگفتند که مسلمانان هم دست به قتل زده بودند.
دولت مرکزی میانمار از هراس افزایش خشونتها، در تاریخ ششم ژوئن اعلام کرد که کمیته تحقیق برای کنترل اقدامات آشوبگرانه و غیرقانونی هدایت شده ایجاد کرده تا از تهدید صلح و ثبات و بیقانونی در ایالت راخین جلوگیری کند.
قرار بر این شد این کمیته تا پایان ماه ژوئن گزارشی به «تین سین» رییس جمهوری این کشور ارایه کند.
اما اعلام تشکیل این کمیته، عصبانیت توده خشمگین مپانمار را فرو ننشاند و بر اساس گزارش رسانههای رسمی، تنها در تاریخ ۷ژوئن هفت نفر کشته و ۱۷ نفر مجروح شدند.
همچنین بیش از ۵۰۰ خانه و ساختمان تخریب شد. پس از مشاهده این خشونتها، دولت در تاریخ دهم ژوئن، در ایالت راخین تا اطلاع ثانوی شرایط اضطراری و حکومت نظامی اعلام کرد و نظامیان خود را در آنجا مستقر ساخت.
همان روز، رییس جمهور میانمار در رادیوی ایالتی، نسبت به احتمال گسترش خشونتها به سایر نقاط کشور هشدار داد و از رهبران اجتماعات، سیاستمداران، سازمانهای مذهبی و همه شهروندان خواست به این خشونتها پایان دهند.
در مورد ریشه خشونتهای میانمار میتوان گفت که تنشهای قومی از سوی نهادهای دولتی در گذشته تقویت میشد، اما شناسایی منشاء برخی حملههای اخیر دشوار است.
هنگامی که مقامهای مسئول محلی ضعیف میشوند، تنشهای و عصبیتهای کهنه دو باره سر از میکند. برخی گزارشها حاکی از آن است که راهبان بودایی حمله اخیر به مسجدی در کوچین را هدایت کردهاند یا اینکه اهداف رقابت تجاری در پشت حمله به مسلمانان بوده است.
چرا که اقلیتهای مهاجر این کشور، شامل هندی و چینی تبارها و اقلیتهای مذهبی، نسل هاست در این کشور زندگی میکنند و به مشاغل مشخصی مشغولاند.
آنها در شرایط اقتصاد آزاد و رشد اقتصادی که ممکن است بطور نامتناسبی سودآور باشد، زندگی میکنند.
در سپتامبر گذشته، محدودیتهایی که در باره اینترنت اعمال میشد، افزایش یافت چون گفته میشد که الفاظ غیرمحترمانهای که در اینترنت مورد استفاده قرار میگرفت، زمینه ساز بالا گرفتن تنشها بوده است.
سطح بسیار پایین دسترسی به اینترنت در میانمار این احتمال را که لفاظیهایی که در فضای مجازی صورت میگیرد موجب بروز خشونت میشود را از میان میبرد، اما به هر حال، آنچه در فضای مجازی منتشر میشود، انعکاس واقعیت ذهن مردم است.
«کیاو کیاو او»، مسلمان میانماری است که از فضای مجازی برای بیان عقیده خود و بیان پیشنهادات، بهبود شرایط کشورش استفاده میکند.
او طرفدار این عقیده است که اینترنت نقش مهمی در تغییرات کشورش ایفا میکند و اکنون مسلمانان این کشور از اینترنت برای آموزش مسئولیتهای یک مسلمان با ایمان و اعمال مذهبی وی بهره میگیرند.
کیاو در وب سایت خود نوشته است: من به عنوان مسلمان برمهای، بر اساس آموزههای مذهبیام به این اعتقاد دارم که همه انسانها با هم برابرند و هیچ برتری نژادی یا قبیلهای وجود ندارد، اما هویت هنگامی در ذهن من به یک مساله تبدیل شد که به تفاوت شرایط مسلمانان با سایر شهروندان کشورم پی بردم.
وی میافزاید: هنگامی که جوان بودم، فکر میکردم اجتماع مسلمانان برمه بیسواد، فقیر، متعلق به طبقه پایین هستند که بعضی از آنها هم که ثروتمندند توجهی نسبت به دیگران ندارند. همین دلیل دور ماندن من از این اجتماع بود.
من بیش از ۳۰ سال عبادتهای اسلام را به جا نمیآوردم و کسی هم در برمه به شیوه علمی و مناسبی مرا به بحث درباره اسلام دعوت نکرد.
این مسلمان برمهای ادامه میدهد: به این ترتیب، حتی به عنوان یک مسلمان برمهای دشوار بود که درک درستی از مسلمانان برمه داشته باشم. به نظر من، مردم برمه اکنون در وضعیت دشواری قرار دارند. چنانکه نظامیان جانتا، حتی راهبان بودایی را هم کشته و شکنجه میدهند و معابد آنها را مهر و موم میکنند، بنابراین همه مردم برمه باید نسبت به بزرگترین دشمن «فرعون زمان» هوشیار باشند.
با این همه، تنشها و تبعیضها علیه اقلیت مسلمان این کشور آنقدر قدمت دارد که از میان بردن آن بدون راه حلی همه جانبه میسر نیست.
چنانکه گامهایی که دولت این کشور برای پایان دادن به خشونتها برداشته، تا کنون نه تنها نتیجهای نداشته، بلکه موجب گسترش بیشتر خشونتها شده است.
بسیاری از تحلیلگران معتقدند که اصلاحات میانمار میتواند به آسانی صورت گیرد، اما این شرایط هنگامی بهبود مییابد که نه تنها قانون بر این کشور حاکم شود، بلکه روابط قومها و مذاهب مختلفی که در آن زندگی میکنند، بهبود یابد.
Sorry. No data so far.