حجت‌الاسلام مصطفی کریمی عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در نشست تحول علوم‌انسانی که در نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم برگزار شد، اظهار داشت: علوم انسانی جمع علم است، گاهی مراد علم تجربی و گاهی معرفتی است.
وی افزود: علوم انسانی به مجموعه دانشی که به حالت‌ها و رفتارهای انسانی می‌پردازد در اصطلاح به معنای آیین زندگی است.
کریمی با طرح این پرسش که اسلام و برهان چه نسبتی با علوم انسانی دارد، گفت: دین به معنای قرآن، سنت و روایات است و آیا این تعریف شامل علوم انسانی می‌شود؟
این قرآن‌پژوه گفت: دین اسلام مراتبی دارد که شامل نفس‌الامری، امر نازل شده یا دین مرسل، دین ابلاغ شده، دین مکشوف و دین نهادینه شده است و آنچه که منظور ماست دین ابلاغ شده است.
کریمی ادامه داد: تلقی‌های مختلفی از علم دینی وجود دارد؛ نخست اینکه علومی انسانی و اسلامی است که اساتید و دانشجویان ما بینش و شخصیت اسلامی داشته باشند و عالم را مخلوق پروردگار بدانند.
وی تلقی دوم از علوم انسانی را تحقق دین و جامعه دینی دانست و گفت: تلقی سوم اینکه علوم انسانی امر مورد نیاز جامعه دینی را برطرف کند و چهارم اینکه علوم انسانی پیش‌فرض‌ها و مبانی معرفتی را از دین اسلام استخراج کرده باشد.
عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) گفت: تلقی پنجم که رنگ دین عمیق‌تر و وسیع‌تر می‌شود؛ پیش‌فرض‌ها، مبانی و احکام را از دین بگیریم که در این صورت حد اعلای علوم انسانی اسلامی شکل می‌گیرد.
کریمی با طرح این پرسش که ضرورت علوم انسانی اسلامی چیست؟ خاطرنشان کرد: باید بپذیریم که امروزه علوم پایه و مهندسی میان مردم اهمیت بیشتری دارد اما علوم انسانی علم تأثیرگذار معرفتی جامعه است و اگر بخواهیم تمدن اسلامی بسازیم تنها از طریق علوم انسانی امکان‌پذیر است.
وی ادامه داد: مرحله اصلی انسانی‌سازی علوم انسانی نخست شناخت وضعیت علوم انسانی موجود است، دوم اینکه علوم انسانی موجود نقد و بررسی شود و مرحله بعد از نقد غربالگری این علوم به منظور مشخص کردن نقاط قوت و ضعف، کنار گذاشتن نقاط منفی است و مرحله بعدی نظریه‌پردازی است.
وی ادامه داد: شمول دین نسبت به علوم انسانی باید بحث شود، قلمرو دین و علوم قرآن به عنوان منبع اصلی اسلام مورد بحث است.
کریمی با طرح این پرسش که روش بدست آوردن قلمرو دین چیست گفت: روش مطالعه مهم است برای همین در غرب روش‌شناسی دارای اهمیت است و سه روش‌شناسی عمده در دین وجود دارد که شامل روش برون‌دینی، درون دینی و تعقلی است.
عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی – پژوهشی امام‌خمینی گفت: در باب قلمرو اسلام و قرآن دیدگاه حداقلی و دیدگاه حداکثری و دیدگاه معتدل وجود دارد.
وی گفت: دانش بشری نمی‌تواند به رابطه انسان و آخرت بپردازد و قادر به شناخت آن نیست مگر جواب‌هایی که دانش بشری به اسلام داده است درست است، سال‌ها طول کشیده است تا اندیشمندان غربی نظام حکومتی تشکیل دهند.
کریمی در پایان خاطرنشان کرد: اما در نظام حکومتی غربی، رأی یک متفکر با رأی خلاف‌کار و قاتل دارای ارزش مساوی است.
Sorry. No data so far.