در روزهای اخیر برخی اخبار از گمرک کشور به گوش می‌رسد که اذهان متخصصین و کارشناسان کشور را به طور جدی به خود مشغول کرده است و این افراد ضمن انتقاد از عدم توجه مسئولان گمرک به ظرفیت جوانان ایرانی در عرصه فناوری، نسبت به عواقب امنیتی برخی طرح‌های در دست اجرای این سازمان مهم دولتی هشدار داده‌اند.
چند روز پیش، دبيركل سازمان جهاني گمرك در ملاقات با معاون وزير اقتصاد و رئيس كل گمرك جمهوري اسلامي ايران، آمادگي اين سازمان براي كمك به اجراي طرح جامع گمرك نوين در ايران را اعلام كرد. رئیس گمرک ایران در این دیدار گفته است: اگر مي‌خواهيم يك شبكه اطلاعاتي كامل از تمامي كشورهاي عضو سازماني جهاني گمرك داشته باشيم، تمامي سيستم‌ها و سامانه‌هايي كه مورد استفاده قرار مي‌گيرد بايد تحت يك پلتفرم مشخص و براساس استانداردهاي اين سازمان باشد.
عباس معمارنژاد همچنین تاکید کرده است: «تمامی تلاش مجموعه گمرک ایران پیاده‌سازی این طرح براساس فرم‌ها و استانداردهای سازمان جهانی است و ما سعی خواهیم کرد ساختار و پیاده‌سازی آن براساس نظرات این سازمان باشد.» وی به سابقه ایران در استفاده از «آسیکودا» هم اشاره کرد.
دبیرکل سازمان جهانی هم در پاسخ گفته است: در مرحله نخست ما بايد اطلاعات شما را مورد تجزيه و تحليل قرار دهيم و پس از آن بر اساس نيازها برنامه‌ريزي كنيم و ببينيم در كدام بخش‌ها بيش‌ترين نيازها وجود دارد و در نهايت اقدام به اعزام كارشناس نماييم.
«آسیکودا» و «طرح گمرک نوین» چه هستند؟
آسیکودا سامانه‌ای رایانه‌ای برای مدیریت فرایندهای گمرک است که سازمان جهانی گمرک (آنکتاد) طراحی کرده است. از حدود پانزده سال پیش این سامانه در گمرک ایران هم به کار گرفته شده است. نگاهی به کشورهای استفاده‌کننده از این سامانه (+) کافی است تا با میزان عقب‌ماندگی آسیکودا آشنا شویم.
نکاتی که می‌توان راجع به این سیستم عنوان کرد:
الف- هیچکدام از کشورهای موسس آنکتاد که سازنده این نرم افزار است، از این نرم افزار استفاده نمی‌کنند
ب- مقدار بسیار زیادی ارز بابت این نرم افزار و پشتیبانی‌اش از کشور خارج شده است
ج- از دیتابیس آسیکودا چند وقت یک بار بک آپ (نسخه پشتیبان) گرفته می‌شود و آنکتاد آن را به خارج از کشور می‌برد
د- آسیکودا شامل یک دستابیس از نوع اوراکل و یک واسط کاربری است که تحت سیستم عامل قدیمی داس کار می‌کند
صحبت‌های رئیس گمرک ایران (+ و +) هم این موضوع را تأیید می‌کند. یعنی سال‌ها پول زیادی از بیت‌المال برای خرید سامانه‌ای نه‌چندان قوی که امکان ساخت آن در داخل کشور بوده، از کشور خارج شده است. شاید در سال‌های ابتدایی، استفاده از آسیکودا توجیه داشته است، اما در سال‌های اخیر این چنین نیست.
گذشته از این‌ها، استفاده از این سامانه دسترسی بیگانگان به اطلاعات مهم اقتصادی کشورمان (یعنی آمار واردات و صادرات) را فراهم می‌کند و تجربه‌ی ما نشان داده است که در این زمینه‌ها حتی به سازمان‌های مثلاً معتبر بین‌المللی هم نمی‌شود اعتماد کرد. ماجرای ترور دانمشمندان هسته‌ای را به یاد بیاورید.
به عنوان مثال فرض کنید واردکننده‌ای با دور زدن تحریم‌ها توانسته است کالایی تحریم‌شده را خریداری و وارد کند. در هنگام ورود، اطلاعات آن کالا در سامانه‌ی وارداتی گمرک ما ثبت می‌شود. دسترسی به این اطلاعات پیدا کردن فروشنده‌ی آن کالای تحریمی را آسان و او را گرفتار می‌کند؛ این یعنی واردکننده در مرتبه‌ی بعدی به این سادگی‌ها نمی‌تواند کالا را تهیه کند.
اکنون مسئولان گمرک جمهوری اسلامی ایران فهمیده‌اند که آسیکودا سامانه‌ی به‌روز و کاملی نیست و به دنبال تهیه سامانه‌ی بهتری هستند برای جایگزینی و تاکنون هم کارهایی برای شناسایی نیازهای گمرک کرده‌اند و اسمش را هم گذاشته‌اند طرح جامع نوین گمرکی. خوب، این سامانه را از کجا تهیه کنیم؟ آقای معمارنژاد، رئیس گمرک می‌گوید از همان سازمان مثلاً معتبر بین‌المللی مربوطه یا شرکت‌های خارجی دیگر مثل سوفکیس یا بـــول.
حمله‌ی سایبری به وزارت نفت
در خبرها آمد که حمله‌ای سایبری به وزارت نفت شده است. همان موقع‌ها گفته شد به وزارت علوم هم حمله شده است. گرچه مسئولان گفتند که اتفاقی نیفتاده است، اما بار دیگر معلوم شد دشمن برای ضربه زدن در فضای مجازی عزم راسخی دارد. عجیب نیست؛ سخت‌افزار و در اکثر موارد نرم‌افزار را که خودشان ساخته‌اند و همه جایش را بلدند، عرصه هم که عرصه‌ی حساسی است؛ چرا از این فرصت استفاده نکنند؟ این که واقعاً چه قدر تاکنون این حمله‌ها به ما خسارت زده است را هم دقیق نمی‌دانیم.
چند ماه قبل؛ بامبولِ بـــول (+)
سال 84 برای تهیه‌ی نرم‌افزاری برای نظام مالیاتی کشور، مناقصه‌ای برگزار می‌شود؛ برنده‌ی مناقصه، شرکت بـــول فرانسه. بعد از آن نهادهای دیگر کار را نگه می‌دارند تا از نظر امنیتی بررسی شود و مناقصه‌ی داخلی هم برگزار می‌شود، اما شرکت‌های داخلی بنا به گفته‌ی وزیر می‌گویند ما توانایی این کار را به تنهایی نداریم. حالا این که واگذاری این پروژه -که در واقع قرار است بخش عمده‌ی داده‌پردازی اقتصاد کشور ما را بر عهده بگیرد- به یک شرکت فرانسوی چه خطراتی دارد را لابد جناب وزیر بهتر می‌دانند. خلاصه بعد از چند سال بالا و پایین کردن و بستن قرارداد با شرکت بـــول و حتی شروع کار، این شرکت بنا به گفته‌ی جناب وزیر به دلیل تحریم‌ها کار را رها می‌کند و می‌رود.
به نمونه‌های بالا می‌توانید موارد دیگری (مثل تأخیر و تعویق‌های مکرر در راه‌اندازی نیروگاه بوشهر یا تحویل ندادن سامانه‌ی موشکی اس-300) هم اضافه کنید. و معلوم نیست چند بار دیگر این اتفاق‌ها باید تکرار شود تا مسئولان ما بیدار شوند. چند بار دیگر باید خارجی‌ها برای فروختن کلاغ‌هایشان به جای قناری به ما عشوه بیایند؟ چند مرتبه‌ی دیگر باید چون ابزار خریداری‌شده را دیگری ساخته است و ایرادهایش را بلد است، ضربه بخوریم؟
لابد استدلال این است که مشابه داخلی وجود ندارد؛ بر فرض درست بودن این ادعا باید از ایشان پرسید که با این همه تجربه‌های تلخ، آیا نباید برای تولید مشابه داخلی سرمایه‌گذاری کرد؟ اصلاً تا به حال به این فکر کرده‌اید که شاید، شاید گمرک، وزارت نفت، وزارت اقتصاد و … هم وظیفه داشته باشند برای تولید نمونه‌ی داخلی چیزی که نیاز دارند، سرمایه‌گذاری کنند و تا دیدند نیست، دنبال خارجی‌اش ندوند؟
در پایان، بد نیست نگاهی به سخنان رهبرمان در این زمینه داشته باشیم؛ سخنانی که نشان می‌دهد اگر مسئولان کشور اندکی از اعتماد رهبری به جوانان را به ارث برده بودند، اکنون شاهد وقوع چنین اتفاقاتی نبودیم:
«در زمينه‌هاى علمى، هر كارى كه زيرساخت آن در كشور موجود باشد، جوان‌هاى ما آماده هستند آن را انجام دهند. يعنى هيچ چيزى نيست كه ما به جوان‌هاى دانشمندمان بگویيم اين را دنبال كنيد و اين‌ها بعد از اندكى نتوانند؛ مشروط بر اين كه زيرساختش موجود باشد.»
رهبر انقلاب، در دیدار با مسئولان نظام، 16 مردادماه 90
«در مقابل دشمن اگر مسئولين كشور احساس رعب و خوف بكنند، بر سر ملت بلاهاى بزرگ خواهد آمد. آن ملت‌هایى كه ذليل و مقهور دست دشمن شدند، عمده‌ى علت اين بود كه مسئولان -پيشروان قافله‌ى ملت- شجاعت لازم، اعتماد به نفس لازم را نداشتند. گاهى در بين آحاد مردم عناصر مؤمن، فعال، فداكار، آماده‌ى به جانبازى هستند، منتها مسئولين و رؤسا وقتى خودشان اين آمادگى را ندارند، نيروهاى آن‌ها هم از بين مي‌رود و اين ظرفيت هم نابود مي‌شود. آن روزى كه شهر اصفهان در دوره‌ى شاه سلطان حسين مورد غارت قرار گرفت و مردم قتل عام شدند و حكومت باعظمت صفوى نابود شد، خيلى از افراد غيور بودند كه حاضر بودند مبارزه و مقاومت كنند؛ اما شاه سلطان حسين ضعيف بود. اگر جمهورى اسلامى دچار شاه‌سلطان‌حسين‌ها بشود، دچار مديران و مسئولانى بشود كه جرأت و جسارت ندارند، در خود احساس قدرت نمي‌كنند، در مردم خودشان احساس توانایى و قدرت نمي‌كنند، كار جمهورى اسلامى تمام خواهد بود.»
رهبر انقلاب، در دیدار با اساتید و دانشجویان دانشگاه علم و صنعت، 24 آذرماه 87
Sorry. No data so far.