رضا تاران – شهریور ماه و طلبه‌های مستاجر وپروژه تکراری و البته غمناک پیدا کردن خانه، که گویای طلبه‌های جوان را توان رهایی از آن نیست، اکثر طلبه‌های جوان خانه ندارند و مجبورند همه ساله یک ماهی از وقت خود را در بنگاه و کوچه پس کوچه‌های گرم قم سپری کنند تا سرپناهی موقتی را برای یکسال پیدا کنند. اما براستی آیا طلبه‌های جوان خانه شخصی دارند؟ طلبه‌ها در کدام محله‌های قم زندگی می‌کنند؟ در اجاره کردن خانه کدام نکات برای آن‌ها مهم است؟ رفتار بنگاهی‌ها با طلبه‌ها چگونه است؟ ایا صاحب خانه‌ها مستاجر طلبه دوست دارند؟ آیا به طلبه‌ها خانه رایگان می‌دهند؟
۱-آیا طلبه‌های جوان خانه شخصی دارند؟ اکثر طلبه‌های حوزه علمیه قم را جوانان تشکیل می‌دهند بیشتر آن‌ها خانه شخصی ندارند و در خانه‌های استیجاری زندگی می‌کنند، برخی از طلاب با حمایت خانواده توانسته‌اند منزل شخصی داشته باشند اما تعداد این دسته ازطلبه‌ها محدود است، اجاره خانه در قم گران است و اگر قرار باشد طلبه‌ای اجاره بدهد باید تمام شهریه را به اجاره اختصاص دهد، خانه رهنی نیز مبلغ بالایی را طلب می‌کند مبالغی که خارج از توان طلاب است، خانه‌های قم هم سطوح مختلفی دارند خانه‌هایی با امکانات بسیار خوب والبته گران و خانه‌هایی که سخت بتوان در ان بسر برد، طلبه‌هایی که تازه ازدواج می‌کنند با توجه به بضاعت کم با مشکلاتی در زمینه اجاره خانه مواجه هستند.
۲-طلبه‌ها در کدام محله‌ها زندگی می‌کنند؟ می‌توان در همه جای قم طلبه‌ها را مشاهده کرد اما حضور طلاب در برخی از محله‌ها بیشتر به چشم می‌خورد، منطقه نیروگاه طلبه‌های زیادی را در خود جای داده است، این محله پرجمعیت پتانسیل خوبی نیز در زمینه‌های سیاسی دارد، چرا که ساکنان غیر طلبه این منطقه نیز از نظر فکری و طبقه‌ای نزدیک به سطح طلاب هستند، البته اجاره منزل در برخی از مناطق این منطقه گران است اما در مجموع قیمت بهتری را نسبت به جاهای دیگر دارد. دو شهرک پردیسان و مهدیه نیز از جاهایی است که طلاب در آن زندگی می‌کنند، شهرک امام خمینی یا همان بنیاد از محله‌هایی است که طلبه‌های بیشتری را در خود جای داده است این محله از جاهی خوب قم محسوب می‌شود و طلاب ساکن در این محله اکثرا از فضلایی هستند که وضعیت مالی مناسبی را دارند، محله دور شهر از محله‌های خوب وگران قم است که برخی از طلاب عرب در آن سکونت دارند، بیت علما و مراجع عموما در خیابان صفائیه قرار دارد که مرکز شهر محسوب می‌شود. البته این‌ها بصورت تخمینی است.
۳-در اجاره کردن خانه کدام نکات برای طلاب مهم است؟ نزدیک بودن به حرم حضرت معصومه س، مدرسه فیضیه و مرکز شهر از مولفه‌هایی است که طلاب در نظر می‌گیرند، اگر خانه نزدیک به محل درس یعنی فیضیه باشد طلبه می‌تواند هم طرف صبح و هم عصر براحتی رفت و امد کند، وقتی تلف نخواهد شد شاید بتوان پیاده به درس و حرم رفت. البته باید اشاره کرد که بدلیل گران بودن اجاره بها در مناطق مرکزی شهر، همه طلاب توان ان را ندارند تا این خواسته را عملی کنند. از نکات دیگر اینکه باید خانه اتاق مستقل داشته باشد و بگونه‌ای باشد که در صورت آمدن مه‌مان مساله محرم و نامحرم رعایت شود، روشنایی خانه نیز مساله مهمی است چرا که برای شخصی که اهل مطالعه است نور طبیعی بسیار حیاتی است. البته باید خاطر نشان کرد که زیر زمینهای تاریک و عمیق قم با برخی از طلاب اخت و رفاقتی دیرینه دارند.
۴-رفتار بنگاهی‌ها با طلبه‌ها چگونه است؟ حتما کسانی که راه‌شان به بنگاه‌ها افتاده است با اخلاق این جماعت آشنا هستند البته در میان این طبقه انسانهای شریفی وجود دارند اما می‌توانم شهادت دهم که برخی از بنگاه‌ها با طلبه‌های بیچاره چه می‌کنند چگونه خانه‌ها را با قیمتهای گزاف به طلاب غالب می‌کنند و طلبه‌های خصوصا جوان‌تر نمی‌فه‌مند از کجا خورده اندو بعدا متوجه می‌شوند چه کلاه گشادی سرشان رفته است، بنگاهی‌ها طلبه‌ها را دوست دارند به دو دلیل: اول اینکه برای بنگاهی مهم‌ترین مساله پرداخت کمیسیون است که طلبه بیچاره از حجب و حیا حتی در این زمینه چانه زنی هم نمی‌کند و بصورت کامل فی المجلس پرداخت می‌کند و دوم اینکه طلبه سر وقت اجاره خانه را به صاحبخانه پرداخت می‌کند و احتمالا بعد از نوشتن قولنامه، بنگاهی طلبه را دیگر نخواند دید چرا که اساسا طلبه‌ها اهل دردسر نیستند.
۵-آیا صاحب خانه‌ها مستاجرهای طلبه دوست دارند؟ باید اشاره کرد که هرجایی هم طلبه‌ها را نخواهند، در قم صاحبخانه‌ها تمایل جدی دارند تا خانه را به طلبه اجاره دهند اما چرا؟ صاحبخانه اطمینان دارد طلبه خوش حساب است و نیازی به دعوا نخواهد بود، طلبه خانه را تمیز تحویل خواهد داد چرا که حق الناس را رعایت می‌کند، صاحب خانه اطمینان دارد که خانواده‌اش در امنیت کامل قرار دارند، طلبه‌ها سه ماه تابستان، دهه محرم، دهه صفر، و عید را به شهرستان خود می‌روند یعنی چند ماه خانه خالی از سکنه است اما اجاره، پول آب، برق وگاز برقرار است یعنی طلبه نصف هزینه‌ای را که استفاده نکرده پرداخت می‌کند البته برخی از صاحبخانه‌های منصف از گرفتن پول آب و برق در این زمان خود داری می‌کنند اما اکثریت اینگونه نیستند.
۶-آیا به طلبه‌ها خانه رایگان می‌دهند؟
شهرک مهدیه: که طلبه‌ها آن را بمزاح پارتِستان می‌گویند، شهرک مهدیه خانه‌هایی محدود دارد که برای طلاب ساخته شده است تا مدتی را بصورت رایگان در انجا مستقر شوند اما از انجا که تعدا محدود و طلاب زیادند ضوابطی را برای اسکان طلاب در نظر گرفته‌اند اساتید، پژوهشگران، خانواده شهدا، مبلغین حافظان قرآن امتیازهای ویژه‌ای دارند تا بتوانند در انجا ساکن شوند اما گفته می‌شود که داشتن پارتی همه این ضوابط را حل خواهد کرد اگر بتوانی توصیه یا نوشته‌ای را از یکی از اقایان بانفوذ بگیری راحت‌تر خواهد بود تا اینکه خودت را بکشی تا چند مقاله علمی تالیف کنی واینگونه این شهرک را پارتستان گویند.
شهرک پردیسان: که طلاب بمزاح به آن پَرتِستان می‌گویند یعنی پرت بودن از شهر، این شهرک از مرکز شهر بیشتر از پانزده کیلومتر فاصله دارد مرکز خدمات حوزه این خانه‌ها را برای طلاب ساخته است برخی از طلاب که توان مالی داشتند توانستند از این خانه‌ها خریداری کنند و البته تاخیر در واگذار این خانه‌ها نیز برای خود پروژهای جداگانه بود و بعد‌ها معلوم شد که قیمت ان‌ها بسیار بالا‌تر از خانه‌های مهر تمام شده است و طلاب سال‌ها باید قسط این خانه‌ها را بدهند. یکی از مشکلات، دوری از مرکز شهر و محل درس و بحث است طلبه‌ها بمرور حوصله ندارند این همه راه را تا محل درس بروند و به درس آن‌ها ضربه جدی وارد می‌شود، از سوی دیگر دوری از حرم حضرت معصومه س برای طلبه‌ای که تهذیب و معنویت را مهم می‌داند می‌تواند آسیب جدی وارد کند، در کنار این، باید مساله مهم اجتماعی و تربیتی را در نظر گرفت جدا کردن طلبه‌ها از مردم و تلمبار کردن آن‌ها در شهرک‌هایی جدا از مردم می‌تواند نشان دهنده رگه‌هایی از نگرش سکولار در قلب قم باشد تشکیل واتیکان در واتیکان.
Sorry. No data so far.