در حالی ۲۰۰ ساعت از حادثه زلزله ۶ ریشتری در شهرستانهای اهر، ورزقان، هریس و بیش از ۲۵۰ روستا می‌گذرد که آرام آرام نقاط ضعف و قوت نهادهای و سازمانهای مسئول در بحران و حوادث از طریق رسانه‌ها و مردم زلزله زده بازگو می‌شود.
هر چند که در ساعات اولیه زلزله عملکرد مناسب تیمهای امدادی هلال احمر، اورژانس و پزشکی قانونی به نحوی بود که مورد تحسین مقام معظم رهبری قرار گرفت ولی ایشان توصیه‌ها و مواردی را بیان کردند که باید سازمان‌ها و نهادهای مسئول بنا به وظیفه‌ای که دارند به درستی عمل کنند.
پس از اتمام مرحله امداد و نجات و آغاز اسکان اضطراری حضور برخی از سازمان‌ها و نهادهای عضو مدیریت بحران در مناطق زلزله زده با تاخیر همراه بود و در بسیاری موارد حتی با حضور این نهاد‌ها به دلیل عدم ارائه خدمات مناسب این خلاء توسط هلال احمر جبران شده است در حالی که وظیفه هلال احمر نبوده است.
خدماتی که هلال احمر بر خلاف ماموریت خود انجام داده است:
•تامین ۱۳۰۰ سرویس بهداشتی و حمام در مناطق زلزله زده در شرایط اضطراری
•ایجاد فضاهای نگهداری از کودکات آسیب دیده
•ایجاد چادرهای نماز و برگزاری زیارت عاشورا
•برگزاری مراسم ترحیم (۱۶ هزار مراسم)
• اعزام خبرنگاران به مناطق زلزله زده
•تهیه و توزیع اسباب بازی برای کودکان (۱۱۰۰ بسته)
• دفن حیوانات تلف شده همراه با سمپاشی و گندزدایی با آب و آهک (۴۳ روستا)
•محوطه سازی و فنس کشی محل نگهداری حیوانات اهلی
•ارائه خدمات بهداشت و درمان اضطراری
•توزیع شیر رایگان میان کودکان آسیب دیده
•اعزام تیمهای حمایتی از مادر و کودک و باروری
•اعزام هنرمندان و ورزشکاران به مناطق زلزله زده برای ایجاد نشاط و پویایی در مناطق آسیب دیده
•برگزاری نماز عید فطر در مناطق آسیب دیده
•اعزام روحانیون
•اعزام گروههای جهادی برای بازکردن معابر
در این میان به گفته روستائیان زلزله زده برخی اقدامات در بعضی روستا‌ها با تاخیر و یا هنوز انجام نشده است. نکته قابل تامل این است که نظارت دقیقی بر عملکرد نهادهای مسئول در مناطق زلزله زده انجام نمی‌شود.
اقداماتی که پس از ۸ روز در برخی روستا‌ها به کندی انجام و یا اصلا انجام نشده است:
•آوار برداری در برخی روستا‌ها هنوز آغاز نشده، هر چند لودر‌ها مستقر هستند ولی موتور آن‌ها روشن نیست
•حمام و سرویس بهداشتی در برخی از روستا‌ها هنوز مستقر نشده و تعداد آن‌ها در برخی روستا‌ها کم است
•چادر گروهی در برخی روستا‌ها به درستی توزیع نشده و با کمبود مواجه هستند
• برخی از شهروندان با اینکه نیازی به چادر ندارند ولی اقدام برای دریافت چادر کرده‌اند
• تامین وسایل گرمایشی و سرمایشی
•نبود پوششهای عایق برای چادر‌ها و عدم مناسب سازی محیط برای هدایت آب باران
مشکلات خبرنگاران و رسانه‌ها برای پوشش اخبار
خبرنگاران از بدو ورود باید ابتدا به ستاد هلال احمر مستقر در میدان شهریار جنب اداره کل منابع طبیعی تبریز مراجعه کرده تا مجوز ورود به مناطق زلزله زده را دریافت کنند. هر چند این مجوز به صورت تلفنی و شفاهی صادر می‌شود ولی تردد خبرنگاران به مناطق با مشکلاتی همراه است.
به دلیل کمبود خودرو در ستاد یک خبرنگار شاید تا دو روز موفق به حضور در مناطق زلزله زده نشود و مجبور است با هزینه خود به مناطق برود. از آنجا که تمهیداتی برای اسکان خبرنگاران در مناطق روستایی دیده نشده خبرنگار مجبور است فاصله ۷۰ کیلومتری را طی کرده تا شب را در ستاد هلال احمر تبریز سر کند. ستادی که نه جایگاهی برای خبرنگار و رسانه‌ها دارد و نه امکاناتی مانند رایانه، اینترنت، فکس و تلفن برای آن‌ها. البته نمی‌توان تمام تقصیر‌ها را به دوش هلال احمر گذاشت زیرا مسئولیت اراده خدمات به رسانه‌ها بر عهده سازمان مدیریت بحران است و باید این سازمان تمهیداتی را برای انعکاس سریع و صحیح اخبار انجام می‌داد.
چند پیشنهاد به اعضا و سازمانهای عضو ستاد مدیریت بحران
هر چند هلال احمر و ستاد مدیریت بحران نهایت تلاش خود را برای ارائه بهترین خدمات امدادی انجام دادند ولی در این میان تجربه زلزله بم و زلزله کنونی چند نکته مهم را برای پیشرفت بیان کرده که بهتر است مسئولان به آن توجه ویژه داشته باشند:
•بهتر بود از روز اول دفترچه‌های توزیع خدمات اولیه و پایه حیات اعم از غذا، پوشاک، اقلام زیستی و بهداشتی و… برای خانوار‌ها توزیع می‌شد.
•بهتر بود گروههای حمایتهای روانی و روان‌شناختی، ارزیابی سریع بهداشتی و ارزیابی سانحه از سوی سازمانهای دخیل در امر مدیریت بحران زود‌تر تشکیل می‌شد.
•بهتر بود اقدامات اولیه برای کاهش بیماریهای واگیردار از سوی سازمانهای مسئول زود‌تر تشکیل می‌شد.
•بهتر بود گروههای جمع آوری و امحای زباله در مناطق آسیب دیده تشکیل می‌شد.
•بهتر بود به منظور انجام عملیاتهای موفق امدادرسانی از نیروهای آموزش دیده استفاده می‌شد.
•بهتر بود قبل از انجام هر گونه عملیات امدادرسانی از گروههای ارزیاب اولیه و ثانویه استفاده می‌شد.
•بهتر بود ستاد اطلاع رسانی و اسکان خبرنگاران ایجاد می‌شد.
•بهتر بود سامانه پیامک و خط ویژه برای ارتباط مستقیم آسیب دیدگان با ستاد مدیریت بحران ایجاد می‌شد.
توصیه می‌شود مسئولان در هر حادثه نقاط ضعف و قوت را یادداشت کرده و برای هر کدام برنامه ریزی و مدیریت جامعی تعریف کنند تا خدایی ناکرده در حادثه بعدی دچار مشکلاتی مشابه زلزله اخیر نشویم.
Sorry. No data so far.