خاطره کودکی‌هایمان تصویر کهنه‌ای از خانه مادر بزرگ است که حیاطش پر بود از دختر دایی و پسر خاله‌هایی که خاطرات خوش دوران کودکیمان را می‌ساختند. خاطرات کودکی مادر و پدر‌هایمان اندکی از کودکی ما شلوغ‌تر بود و تعداد بچه‌های فامیل هم بیشتر. اما کودکان تنهای امروز تنها داستان‌های حیاط‌های شلوغ و عیدهای باصفای گذشته را شنیده‌اند. در گذشته‌های نه چندان دور تقریبا خانواده تک فرزندی اندک بود و در خانواده‌های سنتی داشتن فرزند بیشتر سبب دلگرمی والدین بود و به نوعی کمک حال زندگیشان به شمار می‌آمد. اما امروزه معدود خانواده‌هایی هستند که بیش از یک فرزند دارند و می‌توان گفت نسل خاله، عمو، دایی و عمه در حال انقراض است. مسئله‌ای که سبب نگرانی بسیاری از کارشناسان حوزه خانواده شده و آن را ارمغان زندگی مدرن و ماشینی امروز می‌دانند.
زندگی مدرن و دغدغه‌های تک فرزندی
محمد جمشیدی استاد جامعه‌شناسی تغییر در الگوهای خانواده و ارتباط‌های میان زنان و مردان را عامل بروز تک فرزندی می‌داند و در مورد معایب تک فرزندی می‌گوید: درون گرایی و انزوا در کمین تک فرزند‌ها است و مشکلاتی مانند ناتوانی در حل مسائل و حساسیت بالا از دیگر مشکلات این گروه از فرزندان است.
او ادامه می‌دهد: اگر والدین، مراقبتی افراطی از تک فرزند خود به عمل آورند او را به فردی ضعیف و کم تحمل تبدیل می‌کنند، فرزندشان از دیگران نیز انتظار خواهد داشت با او چنین رفتاری داشته باشند که این موضوع ناتوانی او را شدت خواهد بخشید. اگر والدین اجازه ندهند فرزندشان با احساسات سخت و ناراحت کننده رو به رو شوند یا امکان آشکار کردن این نوع احساسات را برای او فراهم نکنند، تحمل وی را برابر این نوع احساسات ضعیف خواهند کرد. حمایت بیش از حد این والدین، فرزند را با روحیه حساس و ضعیف تربیت می‌کند. ولی در خانواده‌های چند فرزندی چنین مواردی کمتر مشاهده می‌شود.
خلا عاطفی کودکان تنها / تهدیدی سلامت اجتماعی با تک فرزندی
تک فرزندی و عدم تمایل زوج‌ها به داشتن بیش از یک فرزند در آینده ممکن است تاثیر منفی در سلامت روان کودکی که بزرگسال شد، بگذارد.
این را حسن خلیلی روان‌شناس و از مخالفان تک فرزندی می‌گوید: تک فرزندی سبب می‌شود تا ۵۰ سال دیگر برای نسلهای آینده داشتن عمو، خاله، عمه و دایی تاریخی شود که به نوعی مشکلات و اختلالات روانی را در پی خواهد داشت.
او ادامه می‌دهد: وجود یک فرزند در خانواده‌ها باعث می‌شود که این فرزند به دلیل نداشتن همبازی و یا هم صحبت در محیط خانه، دچار نوعی از خلا عاطفی شود و این خلا در کودک رشد کرده و در آینده در سلامت روان و نسلهای بعدی تاثیر منفی می‌گذارد.
خلیلی به زوج‌ها توصیه می‌کند: در صورت فراهم بودن شرایط و در حد متعادل تا دو فرزند داشته باشند، البته داشتن دو تا سه فرزند در روند افزایش جمعیت تاثیر زیادی ندارد.
بالا رفتن سن ازدواج دلیل تک فرزندی خانواده‌ها
اما یکی از دلایلی افزایش تک فرزندی در میان خانواده‌های ایرانی بالا رفتن سن ازدواج است. مادران و پدرانی که بسیار دیر تشکیل خانواده داده‌اند و حالا تنها فرصت داشتن یک فرزند را دارند معمولا تفاوت سنی والدین نیز با کودکانشان بسیار بالا است.
نکته‌ای که زهرا شریفی متخصص زنان وزایمان نیز بر آن تاکید دارد و می‌گوید: سن مناسب بچه دار شدن برای خانم‌ها حدود ۲۳ تا ۲۸ سالگی است و این محدوده زمانی می‌تواند تا ۳۵ سال هم ادامه داشته باشد، این محدودیت بیولوژیکی برای زنان تعیین کننده بهترین اختلاف سنی بین والدین و فرزندان است. از لحاظ زیستی و اجتماعی خارج از این محدوده فرزندپروری ایده آل به نظر نمی‌رسد.
او با بیان اینکه بارداری در سنین بالا، سلامت مادر و جنین را به خطر می‌اندازد می‌گوید: مادر در دوره ۳۰ تا ۴۰سال نیاز به این دارد که از لحاظ شغلی، مالی و زندگی شخصی به ثبات رسیده باشد؛ بنابراین بچه دارشدن در این شرایط شاید با بی‌حوصلگی، انرژی ناکافی و دیگر عواقب بارداری در سن بالا همراه شود. از آنجایی که بچه دار شدن خود حاوی استرس است و نیاز زیاد به تلاش زیاد و سازگاری با شرایط جدید دارد، بهتر است تا در سنین پایین‌تر از ۳۵سال انجام شود.
به مسائلی مانند بالار فتن سن ازدواج و… می‌توان مشکلات اقتصادی و سیاست‌های کاهش جمعیت که تا سال گذشته همچنان در کشور دنبال می‌شد را اضافه کرد و ادامه این روش نسلی تنها را به وجود می‌آورد که با سنت‌های قدیمی ما نیزمانند دید و بازدید از فامیل در تضاد است.
Sorry. No data so far.