دوشنبه 24 سپتامبر 12 | 09:16

«نبرد درالوک»؛ ناگفته‌هایی ازعملیات‌های پارتیزانی

علی الله سلیمی

«نبرد درالوک»؛ خاطرات سردار جهروتی‌زاده، فرمانده عملیات‌های پارتیزانی دوران دفاع‌مقدس است که در آن به بسیاری از ناگفته‌های دوران دفاع مقدس پرداخته شده است.


علی الله سلیمی- در بحبوحه سال‌های دفاع مقدس که شعاع آن تقریباً همه جای کشور را در بر گرفته بود، علاوه بر خطوط مقدم جبهه‌های خودی، در دل خاک عراق هم عملیات‌های پارتیزانی مختلفی توسط برخی از نیروهای ایرانی صورت می‌گرفت که شرح این عملیات‌ها در آن زمان به لحاظ برخی مسایل امنیتی به صلاح موقعیت نیروهای ایرانی نبوده، اما با پایان جنگ تحمیلی و هنگام ثبت خاطرات رزمندگان دوران دفاع مقدس، شرح تعدادی از عملیات‌های نیروهای پارتیزانی ایرانی در خاک عراق هم در برخی از کتاب‌ها آمده است که خواندن آن‌ها در روزگار اکنون که دیگر از صدای گلوله‌ها و شنی تانک‌ها خبری نیست، قابل توجه و تأمل است، چرا که در مطالعه چنین آثاری نکته‌های بسیاری از ناگفته‌های هشت سال دفاع مقدس ملت مسلمان ایران در مقابل دشمن متجاوز نهفته است که اکنون می‌‌تواند روشنگر برخی از اسرار ناگفته آن دوران باشد.

کتاب «نبرد درالوک»؛ خاطرات سردار جعفر جهروتی‌زاده، فرمانده عملیات‌های پارتیزانی دوران دفاع‌مقدس یکی از این آثار است که کار مصاحبه و تدوین آن را محمود جوانبخت، نویسنده و یکی از فعالان ادبیات دفاع مقدس انجام داده است.

این کتاب که در دهمین دوره انتخاب کتاب دفاع مقدس سال شایسته تقدیر شناخته شد، از جمله کتاب‌هایی است که شورای اقتباس ادبی سیما فیلم، ساخت فیلم سینمایی یا تلویزیونی آن را در گروه انقلاب اسلامی و دفاع‌مقدس این مجموعه تصویب کرده است. قابلیت‌های تصویری این اثر، آن را در زمره آثاری قرار داده است که به آن‌ها، آثار چند منظوره گفته می‌شود و ساخت فیلم یا مجموعه‌های تلویزیونی، تنها یکی از قابلیت‌های این نوع آثار محسوب می‌شود. بخشی از این قابلیت‌ها را می‌توان به ظرفیت‌های تصویری متن اصلی نسبت داد، اما کوشش‌های محمود جوانبخت در مقام مصاحبه‌گر و تدوین‌گر این اثر هم در داشتن ویژگی فعلی اثر قابل توجه است، چرا که وی از جمله نویسندگانی است که می‌توان او را در زمره کسانی قرار داد که علاوه بر روایت تاریخ شفاهی که از نظر محتوا حرف‌های بسیاری برای گفتن دارد، جامعه هنری را هم برای بهره‌برداری تصویری اشباع می‌کنند تا فیلمنامه‌نویسان هم روایت تاریخی را به زبان تصویر درآورند.

موضوع اصلی کتاب، عملیات تصرف شهر «درالوگ» است که مطالب آن در چهارده فصل تنظیم شده است. فصل اول این کتاب‌، با خاطرات دوران کودکی جعفر آغاز می‌شود، دوره‌ای که وی همانند بسیاری از همرزمان و دوستان خود، مجبور بوده است برای کمک به پدرش، هم‌کار کند و هم‌ درس بخواند.

زندگی جعفر یک سیر طبیعی را طی می‌کند، تا این‌که او در روز ۱۹ دی سال ۱۳۵۶ با صحنه درگیری مردم و طلاب‌، با گارد شاهنشاهی در خیابان‌های قم مواجه می‌شود که این خود آغاز زندگی مبارزاتی وی است‌. فصل دوم کتاب‌، به مقطع پس از پیروزی انقلاب می‌پردازد، زمانی‌که گروه‌های ضدانقلاب در مناطق غرب کشور ناامنی ایجاد کرده بودند. جهروتی‌زاده که اینک جوانی ۱۸ ساله است، برای صیانت از انقلاب به آن منطقه می‌رود و با عده‌ای دیگر از جوانان غیور، هسته‌های مقاومت را تشکیل می‌دهند.

خاطرات وی از سنگر و فرمانده‌ شجاعی به نام «احمد متوسلیان» بخشی دیگر از مطالب خواندنی کتاب را تشکیل می‌دهد. تشکیل تیپ محمد رسول‌الله (ص‌) به فرماندهی حاج احمد متوسلیان و انتخاب جهروتی‌زاده به عنوان فرمانده گردان تخریب تیپ‌، عملیات فتح‌المبین‌، عملیات بیت‌المقدس و سرانجام آزادی خرمشهر، قسمت‌هایی دیگر از این کتاب است‌.

فصل‌های پنجم تا یازدهم همچنان دربرگیرنده خاطرات راوی است از منطقة جنوب‌، عملیات رمضان‌، شهادت حاج‌همت‌، شهادت مهدی باکری‌، شهادت کاظم رستگار، عملیات منطقه بمو و از دست دادن حاج احمد متوسلیان که روز سختی است برای جعفر جهروتی‌زاده‌.

در لابه‌لای حرف‌های جهروتی‌زاده و در تمام فصل‌های کتاب با رشادت‌ و درایت‌های بسیاری از فرماندهان دوران دفاع مقدس آشنا می‌شویم که بدون کوچک‌ترین ادعایی به دفاع از آب و خاک این مرز و بوم پرداخته‌اند. همچنین با خاطرات شنیدنی و اغلب ناگفته از جاویدالاثر احمد متوسلیان و شهیدان محمدابراهیم همت، مهدی باکری، رضا دستواره و رضا چراغی به روایت جعفر جهروتی‌زاده مواجه هستیم است که کمتر در جای دیگر بیان شده است.

در بخشی از فصل هفتم کتاب می‌خوانیم:

«یک سه راهی به نام مرگ بود که هر کس می‌رفت، محل بود بتواند از آن عبور کند. حاج همت به مرتضی قربانی- فرمانده لشکر ۲۵ کربلا- گفت: یکی دو نفر بفرستید خبر بیاورند تا ببینیم اوضاع چه شکلی است؟ قربانی گفت: من هیچ کس را ندارم، هر کس را فرستادم رفت و بر نگشت.

حاجی سری تکان داد و راه افتاد سمت جزیره. قبل از راه افتادن جمله‌ای گفت که هیچ وقت یادم نمی‌رود: «مثل اینکه خدا ما را طلبیده.» (ص ۱۶۵)

این اثر محصول واحد خاطرات دفتر ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری است که اصلیترین فعالیت آن از ابتدا تاکنون، گردآوری، تدوین و نشر خاطرات و یادداشت‌های دوران دفاع مقدس بوده است. جمع‌آوری خاطرات که منجر به چاپ کتاب‌های این حوزه می‌شود، شامل مطالعه پیرامون شخصیت‌ها، پیگیری‌های اجرایی، مراجعه‌ها و مصاحبه‌های متعدد، پیاده‌کردن نوار‌ها و تدوین اثر، ویرایش و بازخوانی‌های متعدد و بالاخره کار‌شناسی و آماده‌سازی آثار برای چاپ است.

کتاب «نبرد درالوک» پانصد و نوزدهمین محصول دفتر ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری است که در بخش خاطرات جنگ ایران و عراق، صد و پنجاه و ششمین کتاب محسوب می‌شود. این اثر را انتشارات سوره مهر در تهران چاپ و منتشر کرده است.

ثبت نظر

نام:
رایانامه: (اختیاری)

متن:

پربازدیدترین

Sorry. No data so far.

پربحث‌ترین

Sorry. No data so far.