تریبون مستضعفین – علی ذوالفقاری – از ابتدای شروع پروژه بازسازی گلزارهای شهدا اعتراضات و نگرانیهایی از طرف خانوادههای شهدا و فعالان فرهنگی و دانشجویی کشور بوده است، مبنی بر اینکه جوانب حقوقی و شرعی این مسئله رعایت نمی‌شود. این اعتراضات در قالب بیانیه‌ها و تجمعات و حتی به آتش کشیدن بلدوزر شهرداری تهران توسط خانوادههای شهدا صورت گرفته است. البته در مقابل همواره مسولان مربوطه مدعی بودند که توجه کامل به جوانب حقوقی و شرعی این پروژه دارند و معترضین را منتسب به خانواده شهدا و سیاسی کار بر می‌شمردند.
دو نگرانی اصلی که توسط خانوادههای شهدا و فعالان فرهنگی مطرح است:
۱- توجه به هدف اصلی پروژه که همان مرمت و حفظ گلزارهای شهدا بود و جلوگیری از استحاله این واژه به تخریب و یکسان سازی و حفظ هویت فرهنگی و معنوی گلزارهای شهدا
۲- لزوم کسب رضایت خانواده شهید برای مرمت مزار شهید آن خانوادهطبق اساسنامه بنیاد شهید و امور ایثارگران اصل موضوع حفظ و مرمت و تبدیل گلزارهای شهدا به مراکز فرهنگی به عهده این نهاد است.
قسمت دوم بند ب از ماده ۵ در فصل دوم قانون اساسنامه بنیاد شهید انقلاب اسلامی حفظ قداست و منزلت گلزار شهدا و محور قراردادن این مراکز در برگزاری مراسم رسمی و مردمی و پیگیری مرمت و ارایه خدمات شایسته به‌مراکز مذکور توسط شهرداری‌ها و سایر نهادهای ذیربط براساس ضوابطی که بنیاد اعلام می‌کند. و طبق مصوبه هیئت وزیران در سال ۸۳ به صورت جدیتری در دستور کار بنیاد شهید و امور ایثارگران و استانداری‌ها قرار گرفت.
مصوبه هیئت وزیرانبه شماره:. ۳۷۰۴۹ت ۳۱۲۴۶ه¨ و تاریخ: ۱۳۸۳. ۰۹. ۰۸ماده ۶۸ – وظایف کارگروه ساماندهی گلزار و یادمان شهدا در استان‌ها به شرح ذیل می‌باشد: ۳ ـ برنامه‌ریزی و اقدام برای حفظ و نگهداری گلزار، مراکز فرهنگی گلزار شهدا و مرمت و تعمیر آن‌ها.
۴-برنامه‌ریزی و اقدام برای حفاظت فیزیکی از گلزار و یادمان شهدا….
تبصره ـ کلیه طرحهای مربوط به ساماندهی گلزار و یادمان شهدا باید پس از تأیید کمیته فنی و تخصصی‌بنیاد شهید و امور ایثارگران اجرا گردد. در این مصوبات بر حفظ فیزیکی و مرمت و تعمیر گلزارهای شهدا تصریح شده است. ولی شاهد بودیم که با شروع پروژه اعتراضاتی از سوی خانواده شهدا، فعالان فرهنگی و دانشجویی مطرح شد. که معنای حفظ و مرمت و تعمیر این نیست که در حال انجام است.. متاسفانه در اکثر موارد این اعتراضات به جایی نرسید. و صدای خانواده شهدا شنیده نشد. و باز خانوادههای شهدا مظلوم واقع شدند که به قبر عزیزان شهیدشان هم از سوی نهادی که باید به حفظ آن‌ها می‌پرداخت رحم نشد. خانوادههای شهدا تریبون و رسانهای نداشتند و مجریان امر از این مسئله سوء استفاده را کردند و قبل از اجرای طرح به صورت شفاهی از چند خانواده عزیز شهید بوسیله تدلیس کسب رضایت کردند و با بیان اینکه خانواده شهدا راضیاند. کار را شروع کردند. در صورتی که در درجه اول کاری داشت صورت می‌گرفت تخریب و یکسان سازی و غیر قانونی بود و هم اینکه از اکثریت مطلق خانواده شهدا هیچ اجازهای نگرفتند. به غیر از معدود گلزارهایی در تهران، خوی و تبریز، قائمشهر و… که خانوادههای شهدا و فعالان فرهنگی به تجمع و درگیری فیزیکی روی آوردند تا از گلزارهای شهدا دفاع کنند، بقیه گلزار‌ها به راحتی تخریب شد و می‌شود.
چند نمونه از اعتراض خانواده های شهدا:
بخشی از بیانیه خانواده شهدا، تشک لهاى مردمى و فعالان فرهنگى دفاع مقدس مشهد در اعتراض به تخریب مزار شهدا کسانى که در بهترین حالت ممکن مى توان آنان را نا‌آگاه ونا بخرد نامید، بلایى بر سر گلزار شهدا آوردند که از جهتى به تاریخ زدایى وهابیت شبیه و از طرفى به نگاه هاى شیک سازانه وغرب مابانه سرمایه دارى و از حیث یکسان سازى نیز به یکسان سازى هاى کمونیستى شبیه است. (منبع: ضمیمه راز مزار مجله راه) · اعتراض خانوادههای شهدا به بازسازی قطعه ۴۰ · خبرگزاری فارس: برخی خانواده شهدا با اعتراض به بخشهایی از طرح یکسان‌سازی قبور شهدا، اظهار داشتند: تنها درخواست ما عدم تخریب سنگ‌های مزار و حجله‌های مزار شهدا است. بافت سنتی مزار شهدا با قدمتی بین ۲۵ تا ۳۰ سال کاملا توسط خانوادههای شهدا ایجاد شده و گنجینه‌ای فرهنگی به شمار می‌رود، که در آینده ارزش بیشتری پیدا خواهد کرد.
این خانواده‌ها با بیان اینکه «نباید گلزار شهدا را به قبرستانهای معمولی تبدیل کرد». اظهار داشتند: مسئولین این طرح به ما وعده ساخت قبور بهتری را دادهاند، ولی ما قبول نکردیم و گفتیم خواهان حفظ همین سنگ‌ها و حجله‌ها هستیم.
شکایت ۱۱ خانواده شهید از شهرداری تهراننصرالله قراخانی وکیل حقوقی ۱۱ خانواده شهید دفاع مقدس: شهرداری تهران در اقدامی خودسرانه بدون هماهنگی با خانواده شهدا اقدام به تخریب قبور و سنگ نوشته‌های مزار شهدا در قطعه ۴۴ بهشت زهرا کرد که این اقدام اعتراض خانوادههای شهدا را در پی داشت.
وی ادامه داد: خانواده شهدا مخالف طرح ساماندهی قبور شهدا نیستند ولی اقدام شهرداری تخریب قبور شهدا بوده نه ساماندهی، بنابراین این خانواده‌ها تصمیم به شکایت علیه شهرداری تهران گرفتند. منبع: مطالبه (سایت مجمع مطالبه مردمی مشهد مقدس)
با اندکی جستجو در خبرگزاری‌ها گوشه کوچکی از اعتراضات خانوادههای شهدا و دلسوزان انقلاب به این موضوع که توسط خبرنگاران انقلابی گزارش شده دیده می‌شود. قزوین، گتاب، رفسنجان، تبریز، خوی، مشهد، تهران و…
به گلزار شهدای هر شهری که بروید و با زبان دل خانودههای شهدا مظلوم و مردم دلسوخته همزبان شوید عمق نارضایتی و انزجار از کسانی که گلزار شهدا را به این شکل در آوردند می‌شنوید. که این مطلب در بند الف مصوبه شورای هماهنگی و نظارت بر امر ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در مرداد ۸۸ اشاره شده است. قریب به اتفاق خانوادههای شهدا از این حالت ناراضیاند. توجه به عواطف و احساسات خانوادههای معظم شهدا و بهسازی، زیبا سازی و ساماندهی گلزار شهیدان را می‌توان یکی از راه کارهای موثر در این راستا نام برد، که البته غفلت از اهمیت آن می‌تواند صدمات جبران ناپذیری را در پی داشته باشد. گلایههای موجود از روند بازسازی گلزارهای شهدا در برخی از استان‌ها از جمله این صدمات است.
در عین حال مسوولین بنیاد شهید و شهرداری‌ها حرفهای خانوادههای شهدا را تکرار می‌کنند و مدعی هستند که پروژه با موازین قانونی پیش می‌رود. و معترضین را منتسب به خانوادههای شهدا و سیاسی کار و شانتاژ گر می‌خوانند. و تاکید بر عدم تخریب مزار‌ها می‌کنند و خود را دغدغه‌مند در حفظ سنگ نوشته‌ها نشان می‌دادند. مثل اینکه عدهای نا‌شناس از کرات دیگر به تخریب قبور شهدا می‌پردازند.
عباس خامه یار معاون پژوهش و ارتباطات فرهنگی بنیاد شهید و امور ایثارگران:
ما وظیفه داریم به خانوادههای شهدا این اطمینان را بدهیم که هویت معنوی گلزارهای شهدا تحت هر شرایطی حفظ خواهد شد و البته که در ساماندهی گلزار شهدا دو مساله برای ما حائز اهمیت است: جلوگیری از تخریب این مزار‌ها و هویت بخشیدن به گلزار‌ها به عنوان کانونی برای قاطبه ملت ایران.
یارنسب (نماینده بنیاد شهید):
به همه استان‌ها اعلام کردیم که حق دخل و تصرف در سنگ نوشته‌ها را ندارند.
رضاییان مدیرعامل سازمان بهشت زهرا (س):
جای نگرانی نیست. مگر می‌شود گلزار شهدا را بدون هماهنگی و رضایت خانواده شهدا بازسازی کرد.!!
بنى مصطفى (نماینده شهردارى)
ما هم در واقع تأکیدمان این است که اولاً اگر این سنگ‌ها در هر جایى این برد لازم را به لحاظ فنى براى ماندگارى داشته باشد عیناً باید حفظ بشود. هیچ کس روى این بحثى ندارد
احساس کردم کسانى که دوربین دستشان است و از خانواده شهدا این گونه سؤال مى کنند که قرار است آلومینیوم‌ها این جورى بشود، سنگ‌ها قرار است آن جور شود صداقت در کارشان نیست. (منبع: سایت مجله راه)
سال ۸۷ بعد از تحویل شکایت دیوان عدالت اداری پس از شکایت تعدادی از خانوادههای شهدا و با استدلال به این موضوع که تخریب قبور شهدا بدون رضایت والدین آن‌ها موجب بروز خسارت مادی و معنوی می‌گردد، دستور موقت دال بر توقیف عملیات اجرایی این طرح را تا تعیین تکلیف نهایی صادر کرده است. (منبع: خبرگزاری فارس)
در سال ۸۸ شورای هماهنگی و نظارت بر امر ترویج فرنگ ایثار و شهادت جلسه‌ای با این موضوع برگزار کرد و مصوبهای تنظیم نمود در آن بند الف مصوبه به مسیر اشتباه طی شده و عدم توجه به نظر خانواده‌ها و صدمات جبران ناپذیر وارده اشاره شد. و در بند ج دوباره بر حفظ آثاری که خانواده شهدا قرار دادهاند، تاکید شد.
مصوبه بیست و ششمین جلسه شورای هماهنگی و نظارت بر امر ترویج فرنگ ایثار و شهادت (در خصوص سیاستهای فرهنگی ساماندهی گلزارهای شهدای سراسر کشور)
الف)… برای حفاظت از آرمان شهیدان و ترویج فرهنگ ایثار وشهادت در جامعه و انتقال پیام خون شهیدان به نسل‌های آینده، به یک عزم ملی و اراده همگانی نیازمندیم. در کنار آن توجه به عواطف و احساسات خانوادههای معظم شهدا و بهسازی، زیبا سازی و ساماندهی گلزار شهیدان را می‌توان یکی از راه کارهای موثر در این راستا نام برد، که البته غفلت از اهمیت آن می‌تواند صدمات جبران ناپذیری را در پی داشته باشد. گلایههای موجود از روند بازسازی گلزارهای شهدا در برخی از استان‌ها از جمله این صدمات است.
ب) الزامات فرهنگی:
۱- حفظ آثار معنوی مترتب بر قبور شهدا و استفاده از تابلو‌ها، نماد‌ها و نشانههایی که توسط خانوادههای شهدا به عنوان مروجین اصلی فرهنگ ایثار و شهادت تعبیه شدهاند.
۲-کسب رضایت خانوادههای شهدا توسط بنیاد شهید و امور ایثارگران با استفاده از روش‌ها و شیوههای طراحی شده از جمله: ارایه ماکت طرح مورد نظر در منظر خانوادههای شهدا و اقدام پس از کسب نظر و موافقت آن‌ها.
سال ۸۹ در پی شکایت عدهای از خانواده شهدا دیوان عدالت اداری وشورای نگهبان حکمی صادر کردند که بخشی از آن به صورت زیر است.
قائم مقام دبیر شـورای نگهبان قانون اساسی نیز بـه موجب نامه شـماره ۴۰۰۵۱/۳۰/۸۹ ـ۲۱/۷/۱۳۸۹ اعلام کرده است که:…
اقدام اشخاص و دستگاه‌ها نسبت به تخریب سنگ قبور شهداء و تعویض آن در صورت عدم رضایت صاحبان آن‌ها خلاف موازین شرع می‌باشد. در سال ۹۱ در پی اعتراضات به تخریب گلزار شهدای وادی رحمت تبریز رییس بنیاد شهید اعلام می‌کند: – مقرر شده است قبل از اجرای طرح ساماندهی از خانواده‌هایی که شهیدشان در گلزار دفن است نظرسنجی شود. در صورتی که اکثریت خانوادههای شهدا مخالف ساماندهی باشند این اقدام انجام نخواهد شد و فقط در حد رفع برخی ایرادات جزئی خواهد بود.
در صورتی که مبتنی بر نظر اکثریت، قرار به اجرای طرح ساماندهی شود، هیچ کدام از نماد‌ها و المان‌های فرهنگی مزار شهدا حذف نشده و تغییر نخواهد کرد و در هر مکانی که خانواده شهید درخواست کنند، نصب می‌شود (منبع: خبرگزاری نسیم)
این مدل عملا به تخریب گلزارهای شهدا منتهی می‌شود. چون که مسوولین به هیچ وجه نخواهند گفت که ما می‌خواهیم قبر شهید را خراب کنیم. خانواده‌ها هم روی حسن ظنشان مپذیرند.
در ثانی شاهد هستیم رییس بنیاد شهید مطلبی خلاف تمام قوانین مربوطه به زبان می‌آورند. گویا پیش فرض بر تخریب است مگر اینکه خانواده شهدا از طریق دیگری مطلع شوند و اعتراض کنند.
متاسفانه دستگاههای مربوطه در عمل خلاف نص صریح قوانین به جای حفظ و مرمت به تخریب و یکسان سازی گلزارهای شهدا پرداختند و به این ترتیب مجرمند و باید محاکمه شوند و از جهت دیگر هم خلاف قانون و هم خلاف شرع از خانواده شهدا هیچ اجازه ای نگرفتند. که این مطلب جرم آن‌ها را سنگین‌تر می‌کند.
Sorry. No data so far.