رویترز طی گزارشی تفصیلی از روند صادرات میلیاردها دلار طلای ترکیه به ایران تصریح کرد ایران با استفاده از طلا قادر است تحریم‌ها را پشت سر بگذارد و به مناسبات مالی خود در جهان ادامه دهد.
در این گزارش آمده است:
برای مشاهده یکی از اصلیترین معبرهای صادرات طلای ترکیه به ایران باید سری به گیت بازرسی مسافران پرواز دوبی در فرودگاه بین المللی آتاتورک استانبول بیاندازید.
به گفته منابع آگاه، مسافران شمش‌های طلا به ارزش میلیون‌ها دلار را در چمدان‌های خود از استانبول به دوبی منتقل می‌کنند، جایی که محموله‌های طلا از طریق کشتی به ایران ارسال می‌شوند.
ارقام هنگفتی از این طریق جابجا می‌شوند. بر اساس آمارهای رسمی دولت ترکیه، تنها در ماه آگوست حجم طلایی به ارزش حدود ۲ میلیارد دلار از این طریق برای مشتریان ایرانی در دوبی ارسال شده است. این محموله‌ها به تهران کمک می‌کند تا مناسبات مالی خود را علیرغم فشارهای ناشی از تحریم‌های غرب، مدیریت کند.
تحریم‌ها، ارتباط سیستم بانکی ایران با خارج را کم کرده و مبادلات پولی با سایر کشور‌ها را مشکل ساخته است. اما ایران با استفاده از طلا قادر است پول خود را در آن سوی مرز‌ها خرج کند.
یک تاجر ساکن دوبی که از مبادلات طلا بین ایران و ترکیه مطلع است، در این زمینه گفت: «هر واحد پولی‌ای در جهان از هویتی برخوردار است، اما طلا یک ارزش و اعتبار بی‌هویت است. هر جای دنیا که بروید این ارزش و اعتبار برای طلا پا برجاست.»
مقصد نهایی طلا در ایران مشخص نیست. اما حجم مبادلات انجام شده از طریق دوبی و رشد ناگهانی قیمت این فلز گرانب‌ها حکایت از آن دارد که دولت ایران در این مبادلات نقشی عمده دارد.
ایران به ترکیه نفت و گاز صادر می‌کند، اما به دلیل تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا مجبور است پول نفت خود را از آنکارا به لیره دریافت کند. لیره در معاملات بین المللی و در خرید کالا از ارزش محدودی برخوردار است. به همین دلیل بهترین و به صرفه‌ترین راه حل می‌تواند خرید طلا از ترکیه توسط لیره باشد.
بر اساس آمارهای رسمی دولت ترکیه، در ماه مارس امسال و همزمان با افزایش فشارهای ناشی از تحریم‌های بانکی، تهران خرید شمش طلا از ترکیه را به طور ناگهانی افزایش داد.
بر این اساس، حجم صادرات طلای ترکیه به ایران در ماه جولای به۸. ۱ میلیارد دلار رسید که معادل بیش از یک پنجم کل کسری بودجه ترکیه در آن ماه به شمار می‌رفت.
اما در ماه آگوست، صادرات مستقیم طلا از ترکیه به ایران به یکباره کاهش یافت و این همزمان بود با جهش یکباره حجم خرید طلای ایران از امارات.
از مجموع ۳. ۲ میلیارد دلار طلای صادراتی ترکیه در ماه آگوست، ۱. ۲ میلیارد دلار مربوط به صادرات شمش طلا بوده است. بر اساس آمارهای رسمی، بیش از ۹. ۱ میلیارد دلار، یعنی حدود ۳۶ تن از این مقدار شمش طلا به امارات صادر شده است. این در حالی است که در ماه جولای، ترکیه تنها ۷ میلیون دلار طلا به امارات صادر کرده بود.
در همین حال، صادرات مستقیم طلا از ترکیه به ایران که از ماه آوریل، بین ۲. ۱ تا ۸. ۱ میلیارد دلار در ماه در نوسان بوده، در ماه آگوست به ۱۸۰ میلیون دلار سقوط کرده است.
به گفته تجار ساکن دوبی، از ماه آگوست، محموله‌های مستقیم به مقصد ایران، عموما با محموله‌های غیر مستقیمی که از طریق دوبی به ایران می‌روند، جایگزین شده‌اند.
یکی از تجار اظهار داشت: «ارسال محموله‌ها به صورت مستقیم از ترکیه به ایران متوقف شده، زیرا این محموله‌ها خیلی جلب توجه می‌کردند.»
تحلیلگران و فعالان بازار طلا در دوبی معتقدند، در ماه آگوست افزایش ناگهانی و قابل توجهی در زمینه عرضه طلا در بازار دوبی مشاهده نشده است. به گفته آن‌ها محموله‌های طلای وارد شده از ترکیه، مستقیما از دوبی به ایران صادر می‌شوند.
به درستی مشخص نیست که چگونه این حجم طلا از دوبی به ایران منتقل می‌شود، اما ظاهرا این محموله‌ها توسط لنج‌های چوبی و سایر شناورهایی که قادر به عبور از عرض ۱۵۰ کیلومتری خلیج فارس (در کم عرض‌ترین نقطه) هستند، به ایران منتقل می‌شوند.
یک تاجر ترک گفت، به این دلیل که صدور محموله‌های طلا به صورت مستقیم از ترکیه به ایران توجه زیادی را در بین رسانه‌های ترکیه و همچنین رسانه‌های بین المللی برانگیخته بود، ایران انتقال مستقیم این محموله‌ها را متوقف کرده است. «الان روی کاغذ مثل این است که طلا به دوبی صادر می‌شود، نه ایران.»
بر اساس این گزارش، خریداران طلا در ایران احتمالا برای عدم جلب توجه دولت آمریکا اقدام به پنهان کردن خرید طلا از ترکیه کرده‌اند.
همچنین احتمالا خریداران می‌خواهند خرید‌های آن‌ها کمتر در معرض دخالت و ایجاد مزاحمت دولت ترکیه قرار گیرد. روابط ایران و ترکیه، در ماه‌های اخیر و پس از مواضع متضاد این دو کشور در مورد تحولات سوریه اندکی به تیرگی گرائیده است.
صادرات طلا از دوبی به ایران ناقض هیچ یک از تحریم‌های بین المللی به شمار نمی‌رود. تحریم‌های دولت آمریکا انتقال تجهیزات مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران به این کشور را ممنوع ساخته و دارایی‌های برخی از افراد حقیقی و حقوقی را بلوکه کرده، اما صادرات سایر کالا‌ها به ایران را تحت تحریم قرار نداده است.
دولت ترکیه صادرات طلا به دوبی از طریق هوایی را تایید کرده است. بر اساس آمار‌ها، ۴۵. ۱ میلیارد دلار از صادرات طلای ترکیه در ماه آگوست از طریق فرودگاه استانبول از کشور خارج شده است. مابقی، یعنی حدود ۸۰۰ میلیون دلار نیز از طریق فرودگاه کوچک‌تر استانبول، یعنی سابیحا گوکچن خارج شده است.
یکی از ماموران فرودگاه آتاتورک استانبول گفت: «تمامی این نقل و انتقال طلا قانونی است، آن‌ها مقدار طلایی را که قصد دارند خارج کنند، اعلام می‌کنند و کد مالیاتی خود را می‌دهند. همه چیز ثبت می‌شود و هیچ کار غیر قانونی‌ای انجام نمی‌گیرد.»
به گفته تجار، به دلیل ریسک جلب توجه دولت آمریکا و دردسر‌های بعدی، تنها چند شرکت معدود در زمینه فروش طلا به مشتریان ایرانی فعال هستند.
Sorry. No data so far.