هادی معیری نژاد- معمولا در شرایطی که به دلیل کار و مشغله اقتصادی نرخ فرزند آوری کم میشودمسئولان کشورهای مختلف به نحوی در پی ایجاد توازن بین کار و زندگی خانوادگی بر میآیند.
در اروپا به شکل خاص و در برخی دیگراز کشورهای پیشرفته جهان به موازات رونق اقتصادی و افزایش مشغله زنان و مردان، رشد جمعیت دارای نرخی منفی شد و این گونه سیاستها به شکل کاملا واضحی از افزایش نرخ تولد و باروری حمایت کردند
به نحوی که نرخ فرزند آوری در کشورهایی مثل سوئد و نروژکه دارای نگرشهای خاص به مفهوم خانواده سنتی بودند هم اکنون به ترتیب به ۷۵. ۱ و۸۱. ۱ فرزند به ازای هر زن رسیده است.
نروژ بهشت کودکان و مادران
کشورهای حوزه اسکاندیناوی که از ابتدا در صدر کشورهایی بودند که با کاهش جمعیت مواجه شدند، پرچمدار اتخاذ سیاستهای رفاهی برای مادران شدند که صدر آنها نیز کشور نروژ قرار دارد، کشوری که به لحاظ سطح رفاه، همیشه در ردههای بالایی جا داشته، درقبال کسانی که تازه بچه دار شدند نیز بسیار دست و دل باز عمل میکند.
در این کشورپس از تولد هر کودک، پدر و مادر دو هفته مرخصی با حقوق دارند. پس از این مدت، آنها میتوانند بین۴۶ هفته مرخصی با حقوق کامل یا ۵۶ هفته مرخصی با ۸۰ درصد پرداختی، که باید میان والدین تقسیم میشود یکی را انتخاب کنند. به منظور اطمینان از اینکه پدران حتماً در امر نگهداری و بزرگ کردن کودکانشان مشارکت خواهند داشت، پدران موظف هستند دست کم ده هفته از این دوران را از محل کار مرخصی بگیرند.
پیش از اینکه این قانون تصویب شود، تنها سه درصد از پدران نروژی مرخصی موسوم به «مرخصی پدر» را میگرفتند. در حال حاضر، ۹۰ درصد پدران دست کم ۱۲ هفته مرخصی دارند. جالب اینجا است که استفاده از این مرخصی برای وزرای دولت نیز امری غیرعادی تلقی نمیشود و بسیار معمول است که وزرای دولتی در سال نخست تولد فرزندشان، چند ماهی در مرخصی باشند. در ضمن دولت به یکی از والدینی که تصمیم دارند تا دوسالگی کودکشان، در خانه بمانند کمک هزینه ویژهای نیز پرداخت میکند.
هنگامی هم که پدران به سر کار برمی گردند با سی و هفت ساعت و نیم کار در هفته و پنج هفته هم مرخصی، خواه ناخواه کمی از فشار مادرانی که شاغل هستند کم میشود. در سالهای اخیر، آمار زاد و ولد در نروژ کمی کاهش یافته است؛ با این حساب، هنوز نروژ در میان کشورهای اروپایی، بالاترین میزان زادوولد را دارد.
در همین اواخر دولت نروژ اعلام کرد قصد دارد مرخصی مردانی را که پدر میشوند، از دوازده هفته به چهارده هفته افزایش دهد. این طرح در صورت تصویب از اول ژوئیه سال دوهزار و سیزده به اجرا درمیآید.
بر اساس این طرح مرخصی زوجهایی که بچه دار میشوند با صد درصد حقوق در مجموع از چهل و هفت هفته به چهل و نه هفته و با هشتاد درصد حقوق در مجموع از پنجاه و هفت هفته و پنجاه و نه هفته افزایش مییابد. بر همه اینها مراقبتهای رایگان از کودک دارو و درمان رایگان و حق اولاد را که حداقل معادل ۴۰۰ هزار تومان در ماه است نیز اضافه میشود.
سوئد فرزند بیشتر در آمد بیشتر؛ حتی مهاجران
کودکان در سوئد از بالاترین درجات امنیت اجتماعی و اقتصادی و حمایت همه جانبه دولت برخوردار هستند. یکی از این تسهیلات اجتماعی که دولت سوئد برای کودکان سوئدی قائل است «بارن بیدراگ» Barnbidrag یا همان «کمک هزینه کودک» است. این کمک هزینه، مبلغ مشخص و بلاعوضی است که دولت سوئد در ازای هر کودکی که در سوئد متولد میشود تا زمانی که کودک به سن ۱۶ سالگی برسد، به والدین کودک پرداخت میکند.
میزان این کمک هزینه ارتباطی با میزان درآمد والدین کودک ندارد و همه اقشار جامعه با هر سطح درآمدی از این تسهیلات دولت سوئد برخوردار هستند. هرچه تعداد فرزند در یک خانواده بیشتر باشد، میزان این کمک هزینه بیشتر خواهد بود. البته یکی از نکات منفی این سرویس اجتماعی این است که برخی مهاجرین یا پناهندگان سوء استفاده گر که عمدتا بیکار یا کم کار هستند با تولد فرزندان بیشتر به فکر کسب درآمد بیشتر از دولت میافتند!
میزان این مبلغ ماهیانه برای یک کودک (که نرخ آن از سال ۲۰۰۵ میلادی تاکنون فعلا ثابت مانده است) درحدود ۱۰۵۰کرون (تقریبا ۳۵۰ هزارتومان)، دو کودک ۲۲۰۰ کرون (تقریبا ۶۵۰ هزارتومان)، سه کودک ۳۶۰۰ کرون (تقریبا یک میلیون تومان) و چهارکودک ۵۵۰۰کرون (تقریبا یک میلیون و هفتصد هزارتومن) میباشد.
در سوئد، خانوادههایی که وضعیت مالی مساعدی دارند و نیاز مبرمی به این پول ندارند این مبلغ ماهیانه را برای کودک یا کودکان خود پس انداز میکنند تا زمانی که فرزند یا فرزندان آنها به سن قانونی میرسند از این مبلغ برای خرید خانه یا پیش قسط خرید یک آپارتمان استفاده نمایند.
این قانون از سال ۱۹۳۷ میلادی در سوئد بنانهاده شد و از سال ۱۹۴۸ میلادی برای تعداد محدودی کودک بصورت سالیانه اجرایی شد و امروزه به ازای هر کودک تا شانزده سال تا مبلغ ۱۰۵۰ کرون در ماه به قوت خود باقیست.
ایسلند، کشوری با بهترین خدمات خانوادگی
پدر و مادران ایسلندی پس از تولد کودکانشان یا به فرزندی پذیرفتن یک کودک، از سه ماه مرخصی با حقوق برخوردارند که میان والدین تقسیم میشود.
پدر و مادرهایی هم که بیکارند، میتوانند از سیستم رفاه عمومی برخوردار شوند. مادران ایسلندی نیز میتوانند از «خدمات پزشکی رایگان» پیش از زایمان برخوردار باشند.
این خدمات شامل، تا ده مرتبه ویزیت دکتر، سونوگرافی و هم چنین برخورداری از خدمات پزشکی، ماما و پرستار در منزل پس از زایمان است. دولت ایسلند، میزان کمک و مزایایی را که به مادران و پدران تعلق میگیرد بر پایه شمار افراد خانواده در نظر میگیرد. به دلیل همین سیاستها، ایسلند بیشترین میزان مشارکت زنان را در محل کار (۸۲/۲ درصد) و هم چنین یکی از بالاترین آمار زاد و ولد را در کل اروپا دارد.
نیوزیلند؛ استانداردهای اروپایی
در این میان نیوزیلند گرچه یکی از کشورهای اروپایی محسوب نمیشود، اما اغلب ساکنان آن مهاجرین اروپاییاند.
مادران در نیوزیلند میتوانند به هنگام زایمان، از خدمات بهداشتی رایگان برخوردار باشند. ۱۴ هفته مرخصی با حقوق به علاوه ۵۲ هفته مرخصی بدون حقوق برای مادران. همسران نیز از ۴۲ روز مرخصی برخوردارند.
یکی از نشانههای حمایت از مادران در نیوزیلند، فعالیتهای «بنیاد سلطنتی پلانک» است. این موسسه خصوصی که توسط دولت حمایت مالی میشود، از سال ۱۹۰۷ پرستار و خدمات آموزشی لازم را به مادران جوان ارائه میدهد. سازمان «پلانکت نرس» برای بیشتر از یک قرن، به نمادی از جامعه نیوزیلند تبدیل شده است.
فرانسه، مزایای بیشتر برای فرزند سوم
زنان فرانسوی، ۱۶ هفته مرخصی زایمان دارند که از شش هفته پیش از تولد کودکانشان آغاز میشود. پس از این دوره، والدین حق سه سال مرخصی بدون حقوق دارند. جالب این است که سیستم فرانسه، داشتن فرزند بیشتر را با افزایش قابل ملاحظه مزایا برای فرزند سوم نیز تشویق میکند.
سیستم خدمات درمانی فرانسه، از سوی سازمان «بهداشت جهانی» در زمره بهترین خدمات درمانی دنیا معرفی شده است. دولت فرانسه، برای زنانی که تازه مادر شدهاند، امکاناتی نظیر ویزیت مجانی دکتر یا برخورداری از خدمات پرستاری در خانه را فراهم میکند.
مجارستان، فرزند بیشتر رای بیشتر
رتبه ۲۲ در سازمان «نجات کودکان» از آن مجارستان است.. مجارستان یکی از فقیرترین کشورهای اروپایی است و در حال حاضر نیز بحران اقتصادی اروپا، کشور را در سراشیبی سقوط قرار داده است اما نسبت به آمریکا آمار مرگ و میر مادران و نوزادان کمتر است. (مجارستان کمترین میزان مرگ و میر مادران در اروپای مرکزی و شرقی را دارد.)
در مجارستان، به منظور جبران آمار پایین زاد و ولد در کشور، دولت به تازگی مرخصی بدون حقوق زایمان را به سه سال که ۲۴ ماه آن با حقوق است، افزایش داده است. حتی دولت مجارستان سال گذشته، در راستای سیاستهای تشویقی خود برای مادران، مکانیسم انتخابات را به گونهای تنظیم کرد که زنان دارای فرزند، رای بیشتری دارند.
Sorry. No data so far.